Του Κωνσταντίνου Δημητρίου/ info@eurohoops.net
Πόσο εύκολο είναι για ένα κορίτσι να αγαπάει το ποδόσφαιρο και να θέλει να γράψει τη δική του ιστορία σε ένα ανδροκρατούμενο σπορ; Πόσο εύκολο είναι να έχει να αντιμετωπίσει το χλευασμό, τα εμπόδια, τις προκλήσεις για να φτάσει στην κορυφή; Και πόσο εύκολο είναι να αφιερώσει τη ζωή του θέλοντας να εμπνεύσει κι άλλα κορίτσια να κάνουν το ίδιο; Καθόλου εύκολο, αλλά δυνατό. Η Ρόκι είναι η ζωντανή απόδειξη ότι μπορείς να καταφέρεις τα πάντα, αρκεί να το πιστέψεις.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της στο ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ στην Λαμπρινή, όπου πραγματοποιούνται οι προπονήσεις της AntetokounBros Academy, είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τη Ρόκι για τα πάντα. Για την περιπετειώδη ζωή της, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα κορίτσι που θέλει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, για το ξεχωριστό παράδειγμα του Γιάννη Αντετοκούνμπο, για τον Μέσι, τον Ρονάλντο, ακόμα και για τον Ντόναλντ Τραμπ!
Ένα κορίτσι που αγάπησε το ποδόσφαιρο
Η Ρόξάν (αυτό είναι το κανονικό της όνομα, αλλά όλοι τη φωνάζουν Ρόκι χάρη στο πείσμα και την αποφασιστικότητά της) είναι ένα κορίτσι που μεγάλωσε με μια αγάπη στη ζωή της, το ποδόσφαιρο. Και είχε μεγάλο ταλέντο σε αυτό. Και όσο τα εμπόδια ορθώνονταν μπροστά της το ένα μετά το άλλο, τόσο εκείνη πείσμωνε και συνέχιζε να πιστεύει στον εαυτό της, αποδεικνύοντας πως τα πάντα είναι πιθανά. Πλέον, συνεχίζει να το υπηρετεί με το ίδιο πάθος, αλλά από έναν διαφορετικό ρόλο. Μέσω του Favela Street Foundation, χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο ως εργαλείο για να εμπνεύσει παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού και να τους δώσει ένα όνειρο, την ευκαιρία να πιστέψουν στον εαυτό τους. Και αυτός είναι ο λόγος που επισκέφθηκε την AntetokounBros Academy, η οποία έχει τον ίδιο σκοπό, να βοηθήσει νέους αθλητές και προπονητές από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα!
Η ιστορία σου είναι πολύ ενδιαφέρουσα και εμπνευσμένη και δεν την ξέρουν όλοι. Είσαι η πρώτη και μοναδική γυναίκα που είναι μέλος των Street Legends, την ομάδα ποδοσφαίρου δρόμου της οποίας ηγείται ο Έντγκαρ Ντάβιντς. Ακόμα, έχεις αγωνιστεί με την Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου δρόμου της Ολλανδίας. Πως αποφάσισες να ασχοληθείς με το ποδόσφαιρο αρχικά;
Μεγάλωσα με το ποδόσφαιρο. Ο πατέρας μου έπαιζε ποδόσφαιρο στην τοπική ομάδα, ήταν ένας τοπικός ήρωας, ένας από τους καλύτερους παίκτες της ομάδας. Οπότε με «κόλλησε» την τρέλα για το ποδόσφαιρο. Και ο αδερφός μου έπαιζε. Εγώ αρχικά έπαιζα χάντμπολ, είχα τη μπάλα στα χέρια μου, άλλα χρησιμοποιούσα τη μικρή μπάλα για να μάθω κόλπα και τεχνικές. Αυτό είναι πιο δύσκολο με τη μικρή μπάλα, οπότε όταν ξεκίνησα να παίζω με τη μεγαλύτερη μπάλα ένιωσα πως είμαι πραγματικά καλή και πως έχω ταλέντο. Πάντα είναι ωραίο να νιώθεις πως είσαι καλός σε κάτι. Για αυτό ερωτεύτηκα το ποδόσφαιρο, γιατί μου έδωσε την ελευθερία να είμαι δημιουργική.
«Είσαι κορίτσι; Δεν το πιστεύω! Κατέβασε το σορτσάκι σου και δείξε μου»
Ήταν αρκετά δημοφιλές να παίζεις ποδόσφαιρό στο σχολείο ή στη γειτονιά, αν ήσουν αγόρι. Όχι απαραίτητα αν ήσουν κορίτσι. Εγώ ήμουν διαφορετική από τα περισσότερα κορίτσια στη γειτονιά και το σχολείο μου. Όταν ήμουν πιο μικρή δεν το καταλάβαινα, αλλά όταν μπήκα στην εφηβεία και πήγα στο Λύκειο άρχισαν να μου λένε διάφορα όπως «δεν μπορείς να παίξεις, είσαι αγόρι ή κορίτσι», πράγματα που με έκαναν πολύ ανασφαλή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν ήμουν 14 χρονών έπαιξα έναν αγώνα. Ήμουν το μοναδικό κορίτσι σε μια ομάδα αγοριών ενάντια σε αγόρια, επομένως το μοναδικό κορίτσι στο γήπεδο. Στο πρώτο ημίχρονο σκόραρα τρία γκολ, έκανα χατ-τρικ και το σκορ ήταν 3-0. Ένας πατέρας από την αντίπαλη ομάδα ήρθε σε μένα και μου είπε: «Είσαι κορίτσι; Γιατί λένε πως είσαι κορίτσι. Δεν το πιστεύω. Κατέβασε το σορτσάκι σου και δείξε μου». Και όταν είσαι 14 και σου συμβαίνουν τέτοια περιστατικά, αυτά σε κάνουν πολύ ανασφαλή.
Τώρα που έχεις καταφέρει όλα αυτά τα πράγματα, τι συμβουλή θα έδινες σε ένα νέο κορίτσι που του αρέσει το ποδόσφαιρο και θα ήθελε να ακολουθήσει επαγγελματική καριέρα;
Η βασική συμβουλή που θα έδινα αρχικά είναι πως μπορείς πάντα να γίνεις παραπάνω απ’όσο νομίζεις ή απ’ότι η κοινωνία νομίζει για σένα. Πάντα λέω πως η προσδοκία για τον εαυτό σου πρέπει να είναι ο ουρανός. Ακόμα και αν δε γίνεις επαγγελματίας, το να έχεις αυτή τη νοοτροπία θα σε πάει μπροστά στη ζωή παρά να σκέφτεσαι ότι «δε μπορώ να το κάνω». Ακόμα και όταν οι άλλοι σου λένε «δε μπορείς να το κάνεις», απλά να ξέρεις πως μπορείς. Οπότε αυτό είναι το πρώτο μου μήνυμα. Ένα άλλο μήνυμα που θέλω να δώσω είναι, πως αν είσαι διαφορετική από τους άλλους, η διαφορετικότητά σου είναι η δύναμη σου. Εγώ πάντα ήμουν το διαφορετικό κορίτσι που το ενοχλούσαν όταν ήμουν μικρή, με με παρεξηγείς, ήμουν πολύ σκληρό κορίτσι οπότε αν με ενοχλούσες θα αντιμετώπιζες τις συνέπειες, αλλά δεν ήταν ωραίο. Η διαφορετικότητά σου είναι η ομορφιά σου και αυτό είναι κάτι που πάντα λέω στους νέους ανθρώπους, και ειδικότερα το να πιστεύεις στον εαυτό σου. Είναι κλισέ, αλλά είναι πολύ σημαντικό.
Τι σε έκανε να εμπνευστείς την ιδέα για το Street Favela Foundation;
Ήταν αρκετά τυχαίο. Όταν πήγα στις φαβέλες, ένιωσα για πρώτη φορά τη δύναμη του ποδοσφαίρου. Γιατί εκεί, όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν καθημερινά τη φτώχεια και τη βία, πατάμε το γήπεδο, παίζουμε ποδόσφαιρο και ξεχνάμε τον κόσμο γύρω μας. Ακόμα και αν δε μιλάμε την ίδια γλώσσα, μιλάμε τη γλώσσα του ποδοσφαίρου. Αυτό το έμαθα όταν ήμουν 18 χρονών και τότε φυτεύτηκε ένας μικρός σπόρος στην καρδιά μου και ήξερα ότι θέλω να γυρίσω στο Ρίο στη Βραζιλία και να ξεκινήσω ένα ποδοσφαιρικό εγχείρημα για κορίτσια. Μου πήρε 10 χρόνια, αλλά τελικά τα κατάφερα.
Η AntetokounBros Academy εδώ, είναι ένα εγχείρημα που έχουν εμπνευστεί τα αδέλφια Αντετοκούνμπο και αφορά παιδιά που προέρχονται από ευπαθείς ομάδες και αναζητούν ευκαιρίες, που δε θα μπορούσαν να έχουν διαφορετικά. Τους δίνεται λοιπόν η ευκαιρία να κάνουν αυτό που αγαπούν και να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Θα έλεγες ότι κατά κάποιο τρόπο έχει πολλές ομοιότητες με το Street Favela Foundation;
Σίγουρα. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες επειδή έχει να κάνει και με το σώμα και με το μυαλό. Το ίδιο συμβαίνει και στο Favela Street. Τα πράγματα που μαθαίνεις στο γήπεδο είναι χρήσιμα επίσης και εκτός γηπέδου. Έχει να κάνει με την προσωπική εξέλιξη. Πάντα λέω ότι το ποδόσφαιρο για εμένα είναι απλώς ένα εργαλείο, ένα όργανο. Θέλουμε πραγματικά να εστιάσουμε στην προσωπική σου εξέλιξη και να σε κάνουμε να πιστέψεις πως είσαι κάποιος που μπορεί να κάνει κάτι. Ειδικά στην προσπάθεια που γίνεται εδώ ή στις φαβέλες, αφορά παιδιά που αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν έχουν τις καλύτερες ευκαιρίες για εκπαίδευση ή δουλειά και με το να τους αφήνουμε να καλλιεργήσουν μια πιο θετική νοοτροπία, αυτό θα τους βοηθήσει να πάνε παρακάτω στη ζωή τους. Αυτό είναι παρόμοιο με ότι κάνουμε στο Street Favela Foundation. Η μόνη διαφορά είναι το παιχνίδι. Και η μπάλα!
Το ξεχωριστό παράδειγμα του Γιάννη Αντετοκούνμπο
Όλο αυτό το εγχείρημα είναι εμπνευσμένο από τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, ο οποίος επίσης ξεκίνησε έχοντας να αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια στην καθημερινότητά του, αλλά τα ξεπέρασε καταφέροντας από το να παίζει σε αυτές τις γειτονιές να φτάσει να είναι ο MVP του NBA. Τι σκέφτεσαι για την ιστορία του;
Η ιστορία του είναι καταπληκτική. Και δεν είναι μόνο αυτός, είναι λες και όλη η οικογένεια μεγάλωσε με μια μπάλα μπάσκετ στα χέρια! Και εκείνος προέρχεται από ένα διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, από μια μειονεκτική περιοχή και είναι μια ιστορία επιτυχίας. Πολλά παιδιά τον κοιτάνε και λένε «ουάου, το ταβάνι είναι ο ουρανός». Όχι απαραίτητα για να πας στο NBA, αλλά να σκεφτείς ότι «μπορώ να γίνω αυτός που θέλω να γίνω». Και αυτή του η έμπνευση πάει πολύ παραπέρα από το να είναι απλώς ένας μπασκετικός ήρωας. Και αυτό που βρίσκω ιδιαίτερα ξεχωριστό, είναι ότι παρόλο που είναι ακόμα ενεργός παίκτης, βρίσκει σημαντικό να κάνει ενέργειες σαν και αυτή. Αυτό είναι άξιο συγχαρητηρίων. Οι περισσότεροι επαγγελματίες αθλητές δίνουν έμφαση αποκλειστικά στην καριέρα τους και αυτό είναι εντάξει, αλλά εκείνος προσφέρει ήδη στην κοινότητα και αυτό είναι τεράστιο πράγμα.
Πόσο δύσκολο είναι πιστεύεις για τα νέα παιδιά να βρουν κίνητρο και να επενδύσουν στο ταλέντο τους, ειδικά όταν αντιμετωπίζουν άλλα σοβαρά καθημερινά προβλήματα; Πως πιστεύεις ότι μπορούμε να τα βοηθήσουμε;
Αυτά τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο δέχονται αρκετό αρνητισμό. Αυτό μπορεί να συμβαίνει στο σπίτι, το οποίο μπορεί να μην είναι ασφαλές, μπορεί να συμβαίνει στο δρόμο και τη γειτονιά τους. Επομένως αυτό που προσφέρουμε είναι ένας χώρος ασφάλειας, σε αυτό εδώ το γήπεδο, όπου μπορούν να παίξουν, αλλά εκτός αυτού υπάρχουν και οι προπονητές και οι μέντορες που μπορούν να τους δώσουν θετική ενέργεια και επιρροή. Τους δίνουν την αίσθηση πως είναι κάποιοι και μπορούν να πετύχουν κάτι. Χρειάζονται πραγματικά περισσότερη από αυτή τη θετική αύρα στη ζωή τους και πιστεύω πως αυτή είναι η μεγαλύτερη επιρροή που μπορείς να έχεις. Ακόμα και αν γυρίζουν στο σπίτι σε ένα όχι τόσο ασφαλές περιβάλλον, μπορείς να δημιουργήσεις ένα χώρο όπου μπορούν να έρθουν και να νιώσουν ο εαυτός τους και να αγαπηθούν.
Θα ήθελα τη γνώμη σου σε ένα άλλο επίκαιρο θέμα που επηρεάζει πολλά παιδιά στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα τελευταία. Πρόκειται για παιδιά που προέρχονται από διαφορετική κουλτούρα, με διαφορετικό χρώμα ή θρησκεία. Αυτά τα παιδιά αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στο να απορροφηθούν από το σύνολο και να νιώσουν αποδεκτά. Η άθληση μπορεί να αποτελέσει διέξοδο, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε ώστε αυτό να γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση;
Νομίζω πως είναι σημαντικό πως το κάνουμε αυτό σε ένα αρχικό επίπεδο, στους δρόμους και τα γήπεδα, όμως οι πολιτικές και οι κυβερνήσεις πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως πρέπει να συναντηθούμε κάπου στη μέση. Γιατί εμείς μπορούμε να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε σε αυτό το επίπεδο, αλλά σε ένα συγκεκριμένο σημείο προσπαθούμε να συνδεθούμε και να χτίσουμε γέφυρες στην κοινωνία. Οπότε αν ένα σχολείο δε δεχθεί ένα παιδί που προέρχεται από κάπου αλλού, τότε πως μπορούμε να πάμε μπροστά; Θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό.
Το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ είναι διαφορετικά, αλλά έχουν αρκετές ομοιότητες, ειδικά όταν μιλάμε για κορίτσια που θέλουν να ακολουθήσουν μια επαγγελματική καριέρα σε ένα ανδροκρατούμενο άθλημα. Ποιες είναι οι προκλήσεις από τη δική σου εμπειρία που τα κορίτσια αντιμετωπίζουν σε αυτές τις καταστάσεις;
Νομίζω πως αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι οι εγκαταστάσεις. Αν έχουμε μια ομάδα κοριτσιών, θα έπρεπε να μπορούν να χρησιμοποιούν τις ίδιες εγκαταστάσεις με την ομάδα αγοριών. Ξέρω πως εδώ στην Ελλάδα το γυναικείο ποδόσφαιρο είναι κάτι που πραγματικά χρειάζεται να κάνει πολύ δρόμο για να εξελιχθεί. Ξέρω πως τώρα ξεκινάνε, αλλά αυτό είναι το νόημα. Να έχεις σεβασμό από τους οργανισμούς. Και να έχεις γυναικεία εκπροσώπηση μέσα σε αυτούς τους οργανισμούς.
Υπάρχουν ακόμα πολλά αρνητικά που πρέπει να διορθώσουμε. Αν κοιτάξουμε το πολιτικό περιβάλλον σε παγκόσμιο επίπεδο, κάνουμε στροφή προς τα δεξιά. Δε χρειάζεται να αναφέρω ονόματα όπως τον πρόεδρο της Βραζιλίας ή τον πρόεδρο των Η.Π.Α. Ο τρόπος που μιλάνε για τις γυναίκες, είναι σαν να κάνουμε βήματα προς τα πίσω. Επομένως, είμαι χαρούμενη που έχουμε ακόμα το κίνημα #MeToo, έχουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας, έχουμε περισσότερη προσοχή όσον αφορά την ισότητα, αλλά έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Και στα προγράμματά μου ακόμα, είναι πολύ σημαντικό να μπλέκουμε τα αγόρια μαζί με τα κορίτσια, όχι απαραίτητα για να τους βάλουμε να ανταγωνιστούν, αλλά για να δώσουμε στα αγόρια τη σωστή νοοτροπία. Αυτά τα αγόρια βλέπουν τα κορίτσια να παίζουν, βλέπουν τις γυναίκες προπονήτριες και σκέφτονται «Οκ, δεν είναι εδώ μόνο για να μου πλύνουν τα ρούχα και να μαγειρέψουν. Μπορούν στα αλήθεια να αγωνιστούν και να παίξουν». Επομένως, χρειάζεται να συμπεριληφθούν και οι άνδρες. Χρειάζεται ειδική προσοχή στα κορίτσια και επίσης να αλλάξουμε τη νοοτροπία των αγοριών.
Ώρα για το ποδοσφαιρικό δίλημμα της εποχής μας. Ρονάλντο ή Μεσι;
Μέσι. Επειδή μου αρέσει η φυσική του ροή. Αγαπώ τη νοοτροπία του Ρονάλντο, η οποία είναι συνεχής προπόνηση, αλλά ο Μέσι είναι ξεχωριστός. Το στυλ του είναι αυθόρμητο, φυσικό. Αν σου αρέσει το ποδόσφαιρο δρόμου και έχεις γούστο, διαλέγεις τον Μέσι!