Πρόκειται για το ραδιενεργό «ιώδιο-131», το οποίο εντοπίστηκε σε επτά χώρες της γηραιάς ηπείρου, ευτυχώς σε μικρές ποσότητες: πιο συγκεκριμένα στη Νορβηγία, τη Φινλανδία, την Πολωνία, την Τσεχία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία.
Τα υλικά αυτά, που ανιχνεύτηκαν τον Ιανουάριο, όπως επισημαίνουν βρετανικά δημοσιεύματα, εντοπίζονται συνήθως έπειτα από την ρίψη ατομικής βόμβας ή πυρηνικής καταστροφής, όπως το Τσερνόμπιλ και η Φουκουσίμα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η βρετανική εφημερίδα «Daily Star».
Σύμφωνα με τις βρετανικές «Daily Star» και «The Sun», το Γαλλικό Ινστιτούτο Προστασίας από την Ραδιενέργεια (IRSN) εντόπισε αύξηση της συγκέντρωσης του ραδιοϊσοτόπου ιωδίου – 131 στην Βόρεια Νορβηγία κοντά στο παλιό ρωσικό πεδίο πυρηνικών δοκιμών στο αρχιπέλαγος Νοβάγια Ζεμλιά, όπως και στην Βόρεια Φινλανδία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, το ιώδιο 131 προκύπτει από την σχάση του ουρανίου – 235 ή από ραδιενεργά όπλα με βάση το πλουτώνιο. Επίσης ασυνήθιστο είναι και το γεγονός ότι το ιώδιο ανιχνεύθηκε σε σωματιδιακή και όχι σε αέρια μορφή.
Σενάρια
1ον: Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα ραδιενεργά υλικά πιθανόν προήλθαν από τη διαδικασία αναβάθμισης του πυρηνικού οπλοστασίου της Ρωσίας αναπτύσσοντας όχι μόνο οχήματα μεταφοράς αλλά και πυρηνικές κεφαλές.
2ον: Αν πραγματοποιήθηκε υπόγεια έκρηξη τότε αυτή είναι δεν μπορεί να ανιχνευθεί από δορυφόρο, ενώ παραμένει μυστήριο η ισχύς της έκρηξης και το βάθος.
Πάντως, σύμφωνα με το αμερικανικό γεωδυναμικό ινστιτούτο δεν παρατηρήθηκαν σεισμοί, έντασης μεγαλύτερης των 2,5 ρίχτερ στη Βόρεια Ρωσία από τον Νοέμβριο του 2016.
Εκτός από την απελευθέρωση του ιωδίου, η προέλευση του οποίου είναι ακόμη άγνωστη, οι κακές συνθήκες διασποράς λόγω της θερμικής διαστρωμάτωσης της ατμόσφαιρας επηρέασαν και τα επίπεδα συγκέντρωσης του μόλυβδου-210 που οδήγησαν σε ρύπανση, ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας της Ιανουαρίου.
Τα δεδομένα που έχει συλλέξει το γαλλικό Ινστιτούτο (IRSN) έχουν αποσταλεί ήδη σ΄ένα άτυπο ευρωπαϊκό δίκτυο που ονομάζεται το «Δακτυλίδι των πέντε οργανώσεων» και έχει επιφορτιστεί με την ακτινολογική επιτήρηση της ατμόσφαιρας. Στη Γαλλία, το ινστιτούτο «IRSN» είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση της ραδιενέργειας της ατμόσφαιρας σε εθνική κλίμακα.