Σαν σήμερα 43 χρόνια πριν, η Τουρκία βρήκε ανοικτή την κερκόπορτα και εισέβαλε για να «αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη» που ανέτρεψε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου πέντε μέρες νωρίτερα. Ήταν 05:30 το πρωί, η ίδια ώρα ακριβώς, που και σήμερα ήχησαν οι σειρήνες για να υπενθυμίσουν εκείνη την ημέρα που άλλαξε την ιστορία.
Και σήμερα πετούν στον ουρανό της Κύπρου τουρκικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία βρίσκονται σημαιοστολισμένα στις ακτές της Κερύνειας. Στα κατεχόμενα γιορτάζουν το έγκλημα, που ονόμασαν «ειρηνευτική επιχείρηση», ενώ στις ελεύθερες περιοχές, μνημόσυνα και τρισάγια στους τάφους των πεσόντων κάνουν την πνιγηρή καλοκαιρινή ατμόσφαιρα ακόμα πιο βαριά. Οι γονείς των αγνοουμένων μετριούνται πλέον στα δάκτυλα. Έφυγαν και αυτοί χωρίς να πάρουν απαντήσεις για τη τύχη των παιδιών τους.
Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, δίνει και πάλι όρκους για αγώνα μέχρι τη δικαίωση, με το ακροατήριο να πιστεύει όλο και λιγότερο τις υποσχέσεις. Κόπωση, απογοήτευση και αμφισβήτηση.
Αυτή την ώρα, παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και άλλων επισήμων, τελείται στον Τύμβο Μακεδονίτισσας στη Λευκωσία επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες αξιωματικούς και οπλίτες κατά την τουρκική εισβολή κα κατάθεση στεφάνων. Στη συνέχεια θα τελεστεί το επίσημο μνημόσυνο για όσους έπεσαν κατά την τουρκική εισβολή στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης.
Την Ελληνική Κυβέρνηση εκπροσωπεί ο Β` Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Γιώργος Βαρεμένος.
Το βράδυ οργανώνεται στο Προεδρικό Μέγαρο εκδήλωση για τις μαύρες επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής με κύριο ομιλητή τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πολιτικά κόμματα και οργανώσεις εξέδωσαν όπως κάθε χρόνο ανακοινώσεις καταδίκης της εισβολής.
Στα κατεχόμενα το ψευδοκράτος εορτάζει την επέτειο της εισβολής με στρατιωτική παρέλαση στην παρουσία του πρωθυπουργού της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ. Στις εκδηλώσεις λαμβάνουν μέρος αεροσκάφη και πλοία της τουρκικής αεροπορίας και ναυτικού.
Τα 43 χρόνια που πέρασαν άφησαν βαθιά σημάδια. Ο τουρκικός στρατός ως το μακρύ χέρι της Άγκυρας, ελέγχει πλήρως το μόρφωμα που βάφτισαν ως «Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου» (ψευδοκράτος). Οι έποικοι έχουν αλλάξει τη δημογραφική σύνθεση με τους Τουρκοκύπριους να κινδυνεύουν να καταστούν μειονότητα. Τα λιγοστά τζαμιά πολλαπλασιάζονται και όσες εκκλησίες έχουν μείνει όρθιες γίνονται το άλλοθι της «καλής θέλησης». Ακόμα και τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, έχουν αρχίσει πλέον να παραπέμπουν τους Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες στην «Επιτροπή Αποζημιώσεων» στα κατεχόμενα, αναγνωρίζοντας ακόμα και δικαιώματα σε αυτούς που σφετερίστηκαν περιουσίες, γιατί έκαναν επενδύσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003, έχει αρχίσει να δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι μπορούν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να ζουν αρμονικά, αλλά δίπλα και όχι μαζί. Τα 43 χρόνια είναι πολλά και βαριά.
Το ρολόι έχει περάσει προ πολλού τις 12 και όλο και συχνότερα κάποιοι υπενθυμίζουν πως η κάθε ευκαιρία για λύση του Κυπριακού ίσως είναι η τελευταία.
Η κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, προστέθηκε ως μια επιπλέον απογοήτευση στις πολλές. Η Τουρκία, για ακόμη μία φορά, έδειξε πως επιθυμεί «λύση», αλλά με προδιαγραφές που διαιωνίζουν την παρουσία και την επικυριαρχία της στη Κύπρο. Όχι βεβαίως για την ασφάλεια και τη προστασία των Τουρκοκυπρίων, αλλά προγεφύρωμα των επιδιώξεων της στην ανατολική Μεσόγειο.
Από την άλλη και στην ελληνοκυπριακή πλευρά διαμορφώνεται δύο πολύ επικίνδυνες τάσεις: Η μία είναι της άποψης «λύση να είναι και ό,τι να’ ναι» και η άλλη «όλα η τίποτα». Καμία από τις δύο τάσεις δεν δίνει όμως απάντηση στις πραγματικότητες που κάθε χρόνο γίνονται επικίνδυνες.
Μουσταφά Ακιντζί: Οι Ελληνοκύπριοι δυσκολεύονται να μοιραστούν την εξουσία
Είναι ξεκάθαρο το όραμά μας να γίνουμε ένας από τους ίσους εταίρους που με τη λύση θα ενώσουμε μαζί την Κύπρο, δήλωσε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί λέγοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι έτοιμοι να μετατραπούν σε μία από τις δύο ίσες συνιστώσες πολιτείες.
Στο μήνυμά του για την 20ή Ιουλίου και την τουρκική εισβολή, ο Μουσταφά Ακιντζί ανέφερε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά που από το 1964 κατέχει μόνη της το αναγνωρισμένο κράτος, δυσκολεύεται να μοιραστεί την εξουσία του και αυτό δυσκολεύει το να γίνει αποδεκτή η πιο βασική αρχή μιας πιθανής λύσης (ο διαμοιρασμός της εξουσίας).
Σύμφωνα με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη δεν ευθύνεται η πλευρά του γιατί στην Διάσκεψη στο Κραν Μοντανά δεν μπόρεσε να υπάρξει κατάληξη σε ένα θετικό αποτέλεσμα που οι ίδιοι ήθελαν πολύ. Έδωσαν σημασία, είπε, στο θέμα της ασφάλειας με τρόπο ώστε να μην αποτελεί στοιχείο απειλής για την άλλη πλευρά, «δεν μπορούσαμε σίγουρα να εστερνιστούμε τις δηλώσεις για μηδέν στρατό, μηδέν εγγυήσεις. Παρουσιάσαμε την άποψη ότι όσο θα τίθεται σε ισχύ η συμφωνία στην οποία θα καταλήξουμε και αυξάνεται η συνεργασία και το αίσθημα της ασφάλειας, ο στρατός θα μειώνεται».
Λόγω της μη θέλησης της ελληνοκυπριακής πλευράς για συμφωνία, δεν είναι δίκαιο ο τουρκοκυπριακός «λαός» να συνεχίσει να ζει κάτω από «εμπάργκο», δήλωσε. «Εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θέλει σίγουρα δεν θα περιμένουμε εμείς να τους έρθει η επιθυμία. Θα συνεχίσουμε το δρόμο μας βελτιώνοντας, χωρίς καθυστέρηση, τα του οίκου μας αλλά και χωρίς να εγκαταλείπουμε την ευθύνη να οικοδομήσουμε ένα ειρηνικό μέλλον σε αυτό το νησί».
Ο Μουσταφά Ακιντζί είπε ότι πρέπει να δούμε πως όσο περνά ο χρόνος ο διαχωρισμός ριζώνει πιο πολύ προσθέτοντας ότι θα συνεχίσουν την αξιολόγηση που άρχισαν και εντός της τουρκοκυπριακής πλευράς και με την Τουρκία. «Θα είμαστε ψύχραιμοι και πραγματιστές». Δεν έχει άλλο στόχο από ένα μέλλον ευτυχισμένο και γαλήνιο για τους Τουρκοκύπριους.
Ο κ. Ακιντζί αναφέρθηκε εκτενώς στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων από τότε που ο ίδιος ανέλαβε τα καθήκοντά του και επανέλαβε τη θέση ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία ήθελαν την λύση στην Κύπρο και ήταν οι δημιουργικές πλευρές.
Τουρκία και Τουρκοκύπριοι, ανέφερε, είχαν δηλώσει έτοιμοι για την επικαιροποίηση του θέματος ασφάλειας και εγγυήσεων και έδειξαν την απαραίτητη ευελιξία αλλά «τί κρίμα, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπόρεσε να ξεπεράσει το σημείο ‘μηδέν στρατός μηδέν εγγυήσεις’, δεν μπόρεσε να επιδείξει λογική και πραγματιστική προσέγγιση».
Μετά το Κραν Μοντάνα, ανέφερε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, στην ελληνοκυπριακή πλευρά με υψηλούς τόνους προτείνεται στην τουρκοκυπριακή πλευρά να κόψει τον ομφάλιο λώρο με την Τουρκία και πως πρέπει να πάρουν οι Τουρκοκύπριοι μια απόφαση. «Εμείς από την αρχή προσπαθήσαμε να είμαστε το ένα από τα δύο ίσα μέρη της Κύπρου». Ξεκαθάρισαν, ανέφερε, ότι είναι έτοιμοι η ΤΔΒΚ -όπως αποκάλεσε το ψευδοκράτος- σε μια πιθανή λύση να μετατραπεί σε μία από τις ίσες συνιστώσες πολιτείες. Γι’ αυτό είναι πολύ ξεκάθαρο το όραμά μας να είμαστε ένας από τους ίσους εταίρους που θα ενώσουν την Κύπρο. Σημειώσαμε επίσης και ότι η Κύπρος ολόκληρη θα έχει φιλικές σχέσεις με την Τουρκία στην περιοχή και αξιολογήσαμε ότι αυτό δεν είναι ωφέλιμο μόνο για μας αλλά σημαντικό όφελος έχει και για τους Ελληνοκύπριους».
Για την εισβολή, ο κ. Ακιντζί αναφέρθηκε στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 από στρατιωτικούς της χούντας της Ελλάδας για να προσαρτήσουν την Κύπρο που ανάγκασε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να φύγει από το νησί για να σωθεί και πως ο φασίστας – όπως είπε – Σαμψών ανέλαβε την εξουσία. Η διεθνής κοινότητα έμεινε στο να παρακολουθεί την κατάσταση είπε λέγοντας ότι χωρίς αμφιβολία εάν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι έμεναν άπρακτοι όλος ο κόσμος θα αποδέχονταν την νέα κατάσταση όπως έγινε και το 1963. Αυτή την αρνητική πορεία δεν μπορούσε να ανακόψει η αποφασιστικότητα της Τουρκίας που αναγκάστηκε να παρέμβει στις 20 Ιουλίου 1974 χρησιμοποιώντας το δικαίωμά της από τις συμφωνίες του 1960.
Με την εισβολή του 1974 καθορίστηκε και το έδαφος για μια νέα δομή στην Κύπρο διζωνική, δικοινοτική και οι κύριες γραμμές της μπόρεσαν να σκιαγραφηθούν με τις συμφωνίες 1977-1979 Μακαρίου – Ντενκτάς και Κυπριανού – Ντενκτάς.
Τι κρίμα, συνέχισε, που από τότε μέχρι σήμερα όλες οι προσπάθειες για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που θα βασίζεται στην πολιτική ισότητα στην Κύπρο, δεν μπόρεσαν να αποδώσουν καρπούς.
Το πλοίο-γεωτρύπανο «West Capella» έπιασε ήδη δουλειά
Συνεχίζονται χωρίς κανένα πρόβλημα οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στο τεμάχιο 11, στην κυπριακή ΑΟΖ.
Μάλιστα ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι η προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνοψίζεται στη σοβαρότητα, ψυχραιμία και λίγα λόγια. Σε ερώτηση για τη νέα Navtex (οδηγία προς ναυτιλομένους) της Τουρκίας που επηρεάζει και την κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «είναι η προσφιλής τακτική της Άγκυρας όπως τη βιώνουμε εδώ και πολλά χρόνια, αν θυμάμαι καλά από το 2011 που ξεκίνησαν, αν θέλετε, πιο συγκεκριμένα οι δραστηριότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ». Πρόσθεσε ότι «αμέσως μετά την έκδοση της οδηγίας προς ναυτιλομένους έχουμε προχωρήσει στην έκδοση οδηγίας που ακυρώνουμε αυτό που επιχείρησε η Τουρκία να κάνει, την ίδια στιγμή έχουμε ήδη προβεί σε ενέργειες σε διπλωματικό επίπεδο».
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμη ότι «συνεχίζουμε να έχουμε την ίδια προσέγγιση. Δεν θα κάνουμε, τη χάρη στην Τουρκία να δημιουργήσουμε σε ένα δημόσιο επίπεδο μια κρίση στη Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που δεν υφίσταται».
Θυμίζουμε ότι η έκδοση της χθεσινής NAVTEX από την Τουρκία αφορούσε τη δέσμευση μέρους των θαλάσσιων οικοπέδων 4,5,6 και 7 της ΑΟΖ. Η οδηγία προς ναυτιλομένους εκδόθηκε μετά την εξάωρη συνεδρία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στην Άγκυρα υπό την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Barbaros συνοδευόμενο από την φρεγάτα Gokseada παραμένει στα νοτιοδυτικά της Κύπρου, χωρίς να προσεγγίζει το τεμάχιο 11 που γίνεται η γεώτρηση της Total. Τα τουρκικά πλοία κινούνται μεταξύ των τεμαχίων 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ.
Η Λευκωσία εκτιμά ότι δεν τίθεται θέμα παρεμπόδισης της γεώτρησης της Total από την Τουρκία η οποία θα περιοριστεί σε προκλήσεις αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.