Ο εντοπισμός ενός τεράστιου «κενού χώρου» στη δομή της Πυραμίδας του Χέοπα έχει προκαλέσει αίσθηση τις τελευταίες ημέρες στην επιστημονική κοινότητα, καθώς αποτελεί τη μεγαλύτερη ανακάλυψη που αφορά στο μνημείο-ορόσημο της Γκίζας από τον 19ο αιώνα.
Το «κενό» (όπως χαρακτηρίζεται από τους ερευνητές, οι οποίοι αποφεύγουν ηθελημένα τον όρο «θάλαμος» για να μη δημιουργήσουν προσδοκίες) εκτείνεται για τριάντα περίπου μέτρα πάνω ακριβώς από τη Μεγάλη Στοά, τον ανηφορικό διάδρομο που συνδέει τον θάλαμο της Βασίλισσας με εκείνον του Βασιλιά, στην καρδιά της πυραμίδας. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, οι διαστάσεις του είναι ανάλογες με εκείνες της στοάς, πράγμα που σημαίνει ότι το ύψος του ανέρχεται περίπου στα οχτώ μέτρα και το πλάτος του μόλις που ξεπερνά το ένα μέτρο.
Η κρυφή αυτή «τρύπα» στο μοναδικό από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που σώζεται στις μέρες μας ανακαλύφθηκε με τη βοήθεια της σωματιδιακής φυσικής. Ειδικότερα, μια ομάδα ερευνητών «επιστράτευσε» τεχνολογία αιχμής που χρησιμοποιεί τα μιόνια, υποατομικά σωματίδια που «εμφανίζονται» στην κοσμική ακτινοβολία, για να εξερευνήσει για πρώτη φορά το εσωτερικό της δομής της Πυραμίδας του Χέοπα.
Αυτή η πρωτοποριακή μέθοδος απεικόνισης με ακτίνες μιονίων επέτρεψε στην ομάδα των ερευνητών από την Αίγυπτο, τη Γαλλία και την Ιαπωνία να δουν «βαθύτερα» στην πέτρα απ’ ό,τι θα μπορούσαν χρησιμοποιώντας, παραδείγματος χάριν, ακτίνες X. Επρόκειτο για μια συνδυασμένη προσπάθεια αρχαιολόγων, ιστορικών και φυσικών που απέδωσε καρπούς, αποδεικνύοντας ότι τα μυστήρια του αρχαίου κόσμου σε καμία περίπτωση δεν έχουν εξαντληθεί και θα συνεχίσουν να μας συναρπάζουν για πολλούς ακόμα αιώνες.
Η Πυραμίδα του Χέοπα, το επιβλητικό «θαύμα» του αρχαίου κόσμου
Η Πυραμίδα του Χέοπα (επίσης γνωστή ως η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας) είναι η αρχαιότερη και η μεγαλύτερη από τις τρεις πυραμίδες της Νεκρόπολης η οποία συνορεύει με τη σύγχρονη πόλη της Γκίζας στην Αίγυπτο. Πρόκειται για το αρχαιότερο από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, και το μοναδικό που σώζεται στις μέρες μας.
Οι αιγυπτιολόγοι πιστεύουν ότι η πυραμίδα χτίστηκε σαν τάφος σε διάστημα 10-20 χρόνων, και ότι ολοκληρώθηκε περίπου το 2560 π. Χ. Αρχικά με ύψος 146,5 μέτρα, ήταν το ψηλότερο κτήριο του κόσμου για σχεδόν τέσσερις χιλιετίες. Αναφορικά με τον τρόπο κατασκευής της Πυραμίδας, ανά τους αιώνες έχουν διατυπωθεί πολλές επιστημονικές και εναλλακτικές θεωρίες, χωρίς ωστόσο το ερώτημα να έχει απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο από τους επιστήμονες.
Στην Μεγάλη Πυραμίδα υπάρχουν τρεις γνωστοί θάλαμοι: Ένας ημιτελής που είναι σκαμμένος χαμηλά, στο βραχώδες υπόστρωμα κάτω από την πυραμίδα, και οι λεγόμενοι θάλαμοι της Βασίλισσας και του Βασιλιά, που είναι χτισμένοι ψηλότερα μέσα στο εσωτερικό της πυραμίδας.
Οι πρώτες θεωρίες για τον σκοπό κατασκευής της μυστηριώδους τρύπας
Η ερευνητική ομάδα που ανακάλυψε τον τεράστιο αυτό χώρο πάνω από τη Μεγάλη Στοά είναι εξαιρετικά προσεκτική στις διατυπώσεις της σχετικά με το ποιος μπορεί να ήταν ο σκοπός κατασκευής του. Το σίγουρο είναι ότι το κενό παραμένει κρυφό από τότε που πρωτοχτίστηκε η πυραμίδα, πριν από 4.500 χρόνια.
Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, ο χώρος είναι πιθανόν ενιαίος, ωστόσο οι επιστήμονες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να χωρίζεται σε μικροότερους θαλάμους ή τούνελ.
Οι πρώτες θεωρίες που έχουν διατυπωθεί από τη μεριά των ερευνητών – πάντα με μεγάλη επιφύλαξη – εκτιμούν ότι ο ρόλος του κενού ήταν καθαρά πρακτικός.
Ειδικότερα, κάποιοι εικάζουν ότι δημιουργήθηκε ως στοά για τη μεταφορά τεράστιων λίθων στο κέντρο της πυραμίδας και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για τμήμα ενός χαντακιού που επέτρεπε στους εργάτες να έχουν πρόσβαση στη Μεγάλη Στοά και τον Θάλαμο του Βασιλιά, ενώ κατασκευαζόταν η υπόλοιπη πυραμίδα.
Άλλη μια θεωρία κάνει λόγο για κενό που αφέθηκε επίτηδες από τους αρχιτέκτονες του τάφου, ώστε να περιοριστεί το βάρος που δεχόταν η Μεγάλη Στοά από τους αμέτρητους μονόλιθους από ασβεστόλιθο, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση της πελώριας κατασκευής.
Επρόκειτο μια άκρως αποτελεσματική τεχνική που χρησιμοποιούνταν τα αρχαία χρόνια ώστε να αποτρέπεται η κατάρρευση σηράγγων και στοών, επισημαίνουν ορισμένοι αρχαιολόγοι, τονίζοντας ότι οι πιθανότητες να πρόκειται για θάλαμο που περιέχει θησαυρούς είναι ελάχιστες, αν όχι μηδαμινές.
«Η Μεγάλη Πυραμίδα του Χέοπα μοιάζει περισσότερο με ελβετικό τυρί, παρά με τσένταρ» εξηγεί ο Αιγυπτιολόγος Mark Lehner, συμπληρώνοντας ότι, δεδομένης της κλίσης που έχει το κενό και μοιάζει με εκείνη της στοάς, είναι μάλλον απίθανο να χρησιμοποιούνταν για τη φύλαξη πολύτιμων αντικειμένων ή αναθημάτων.
