Ο 19χρονος Robert Shafran δεν δυσκολεύτηκε καθόλου να κάνει φίλους κατά την έναρξη των σπουδών του στο κολέγιο της κομητείας Σάλιβαν στη Νέα Υόρκη το 1980. Από την πρώτη κιόλας μέρα της άφιξής του στη φοιτητική εστία άγνωστοι άρχισαν να τον χαιρετούν εγκάρδια και να τον προσεγγίζουν για να του μιλήσουν. Υπήρξε όμως ένα πρόβλημα. Για κάποιο παράξενο λόγο όλοι αυτοί οι φιλικοί άνθρωποι που τον πλησίαζαν τον αποκαλούσαν… Eddy.
Το μυστήριο άρχισε να ξεδιαλύνει όταν ο νέος του συγκάτοικος, Michael Domitz, του αποκάλυψε ότι ήταν «φτυστός» με έναν άλλο φοιτητή που πήγαινε την περασμένη χρονιά στο ίδιο κολέγιο αλλά είχε αποφασίσει να αλλάξει σχολή και είχε φύγει από την εστία.
Οι ομοιότητες μεταξύ του Eddy και του Robert ήταν πραγματικά εντυπωσιακές και δεν περιορίζονταν απλά σε λίγα χαρακτηριστικά του πρόσώπου τους, αλλά και στα μαλλιά, την κορμοστασιά, ακόμα και τη στάση του σώματός τους. Οι δύο άνδρες έμοιαζαν σαν δύο σταγόνες νερό. Αυτός ήταν εξάλλου και ο λόγος που όλοι οι συμφοιτητές του Eddy είχαν πιστέψει ότι ο φίλος τους επέστρεψε στα παλιά του λημέρια.
Η απίστευτη ανακάλυψη
Με προτροπή του κοινού τους φίλου, Michael Domitz, ο οποίος γνώριζε ότι οι δύο νέοι ήταν υιοθετημένοι και ότι είχαν γεννηθεί την ίδια μέρα (στις 12 Ιουλίου, του 1961) τα δύο χαμένα αδέλφια συναντήθηκαν μετά από 19 ολόκληρα χρόνια. Ο Eddy και ο Robert διαπίστωσαν ότι γελούσαν με τον ίδιο τρόπο, είχε πανομοιότυπα σημάδια στο σώματους και είχαν σημειώσει το ίδιο εξαιρετικό σκορ στα τεστ IQ που τους κατέτασσε στο επίπεδο της ιδιοφυίας. Ασχολούνταν και οι δύο με την πάλη και χρησιμοποιούσαν μάλιστα τις ίδιες τεχνικές. Τους άρεσαν οι ίδιες ταινίες και θυμόντουσαν τις ίδιες ατάκες από τους αγαπημένους τους ηθοποιούς. Τέλος, είχαν κάνει έρωτα για πρώτη φορά με τις κοπέλες τους περίπου την ίδια χρονική περίοδο.
«Ήταν σουρεαλιστικό, πραγματικά απιστευτο», λέει σήμερα ο Robert σε ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε και έχει θέμα τη παράξενη ζωή των αδερφών.
Σύντομα το νοσοκομείο όπου γεννήθηκαν επιβεβαίωσε το προφανές: Οι δύο άνδρες ήταν δίδυμα αδέλφια. Τηλεοπτικά κανάλια και εφημερίδες που ανακάλυψαν την απίστευτη υπόθεση έσπευσαν να δημοσιεύσουν άρθρα για τους δύο «πανομοιότυπους άγνωστους» αλλά τότε η ιστορία έγινε ακόμα πιο συναρπαστική!
Ο David Kellman, φοιτητής σε διαφορετικό κολέγιο της Νέας Υόρκης, είδε φωτογραφίες του Robert και του Eddy στις εφημερίδες και επικοινώνησε αμέσως μαζί τους. «Δεν θα πιστέψετε… αλλά είμαι ίδιος εσείς» είπε στα δυο αδέρφια ο νεαρός άνδρας εξηγώντας ότι κοιτάζοντάς τους ήταν σαν να κοιτάζει σε καθρέφτη. Σύντομα αποδειχτηκε ότι οι διάσημοι δίδυμοι ήταν τελικά… τρίδυμοι, τα μωρά που επέζησαν από μια γέννα τεσσάρων βρεφών (κατά την οποία πέθανε το ένα) και δόθηκαν για υιοθεσία στο Μανχάταν.
Η υπηρεσία υιοθεσιών αποκάλυψε ότι ο Robert, ο David και ο Eddy — που γεννήθηκαν με αυτή τη σειρά, 27 λεπτά ο ένας μετά τον άλλον — είχαν χωριστεί λίγες μόνο ώρες μετά τη γέννησή τους στο Λονγκ Άιλαντ. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ξαναβρέθηκαν ανέλπιστα μετά από τόσα χρόνια, η ιστορία τους δεν είχε το ονειρεμένο τέλος που θα φαντάζονταν μερικοί, όπως αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Πανομοιότυποι άγνωστοι».
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, η υπόθεση πήρε σκοτεινή τροπή όταν οι τρεις άνδρες ανακάλυψαν ότι η απόφαση να τους χωρίσουν μετά τη γέννα ελήφθη στο πλαίσιο ενός κυνικού κοινωνιολογικού πειράματος που διεξήγαγε ένας ψυχολόγος. Το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν ακούσια ως πειραματόζωα επηρέασε για πάντα τη ζωή των τριών ανδρών, οδηγώντας ενδεχομένως στον πρόωρο θάνατο του ενός από αυτούς.
O Robert και ο David σήμερα
Το κρυφό πείραμα που σημάδεψε τη ζωή των αδερφών
Όπως ανακάλυψαν ερευνητές αρκετά χρόνια μετά το ξανασμίξιμο των τριών ανδρών, τα τρίδυμα ήταν το επίκεντρο ενός μυστικού αλλά νόμιμου πειράματος που διεξήγαγε ο Δρ. Peter Neubauer, καθηγητής ψυχολογίας και επικεφαλής του Κέντρου Παιδικής Ανάπτυξης του Μανχάταν. Ο Δρ. Neubauer ήθελε να διερευνήσει τον βαθμό στον οποίο καθορίζει την προσωπικότητα του ανθρωπου η κληρονομικότητα συγκριτικά με την ανατροφή, και τα πανομοιότυπα τρίδυμα που δοθηκαν για υιοθεσία ήταν τα ιδανικά «πειραματόζωα» για την έρευνά του.
Έτσι, συνεννοήθηκε με το γραφείο υιοθεσιών τα παιδιά να δοθούν σε οικογένειες που θα είχαν το ίδιο θρήσκευμα (εβραίοι) αλλά διαφορετικό μορφωτικό και βιοτικό επίπεδο. Στόχος του ήταν να διαπιστώσει κατά πόσο η διαφορετική κοινωνική τάξη στην οποία μεγάλωναν θα επηρέαζε την προσωπικότητά τους. Ειδικότερα, όπως έγινε γνωστό, ο Robert υιοθετήθηκε από μια εύπορη οικογένεια, ο Eddy από ένα ζευγάρι μεσαίας κοινωνικής τάξης και ο David από φτωχούς αλλά σκληρά εργαζόμενους γονείς που εμεναν στο Κουίνς.
Όλα αυτά φυσικά μοιάζουν σήμερα αντιδεοντολογικά και ανήθικα, αλλά οι «χαλαροί» κανόνες που ίσχυαν τότε για τις υιοθεσίες και τις κοινωνιολογικές έρευνες έδιναν τη δυνατότητα σε ορισμένους επιστήμονες να «παίζουν τον Θεό» εις βάρος ατόμων που συμμετείχαν ακούσια – και πολλές φορές εν αγνοία τους – στα πειράματά τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μόλις το 1981 άρχισε να εφαρμόζεται η πολιτική να μην χωρίζονται κατά την υιοθεσία τα δίδυμα ή τρίδυμα αδέρφια, αλλά ακόμα και τότε είχε περισσότερο τη μορφή σύστασης παρά επίσημης γραμμής.
Η έρευνα του Neubauer είχε κρατική χρηματοδότηση και την πλήρη συνεργασία του γραφείου υιοθεσίας, που έθεσε στα τρία υποψήφια ζευγάρια ως προϋπόθεση για την τελική έγκριση τη συμμετοχή των παιδιων σε μια κοινωνιολογική έρευνα. Σχεδόν κάθε μήνα για 12 χρόνια, οι θετοί γονείς των τριών αγοριών πήγαιναν τα παιδιά τους στο Μανχάταν για να υποβληθούν σε ψυχολογικά τεστ συμπεριφοράς, ευφυίας και προσωπικότητας.
Κάθε σημαντικό γεγονός της ζωής τους, ακόμα και η μέρα που έμαθαν να κάνουν ποδήλατο, καταγραφόταν από τους ερευνητές, οι οποίοι ωστόσο δεν αποκάλυψαν ποτέ στις οικογένειες ότι σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων βρίσκονταν άλλα δύο πανομοιότυπα αγοράκια. Ούτε καν όταν τελείωσε το πείραμα, 12 χρόνια μετά την έναρξή του.
Όπως αποκαλύπτουν στο ντοκιμαντέρ οι θετοί γονείς των τριδύμων παιδιών (που επίσης δεν είχαν ιδέα για την αλήθεια) από μικρή ηλικία τα αγοράκια αισθανόντουσαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και επιδείκνυαν σημάδια «άγχους αποχωρισμού».
Ο David για παράδειγμα, είχε αναπτύξει από μικρός τη συνήθεια να μιλάει μόνος του και όταν οι γονείς του τον ρωτούσαν τι συμβαίνει εκείνος απαντούσε ότι μιλάει με τα «φανταστικά αδέρφια του». Σήμερα, πολλοί ειδικοί – αλλά και οι θετοί γονείς των αγοριών που παραμένουν στη ζωή – πιστεύουν ότι το εν λόγω πείραμα είχε μακροχρόνιες επιπτώσεις στον ψυχισμό τους και μπορεί μάλιστα να συνέβαλε στο τραγικό τέλος του ενός από αυτούς.
Η σκηνή όπου εμφανίστηκαν τα αδέρφια στην ταινία με τη Madonna
Το αισιόδοξο ξεκίνημα και το πικρό τέλος της ιστορίας
Αρχικά, τα τρία αδέλφια ήταν ενθουσιασμένα που ξαναβρήκαν το ένα το άλλον. Καθημερινά ανακάλυπταν καινούργιες ομοιότητες στην συμπεριφορά τους που συνάρπαζαν τους ίδιους αλλά και την κοινή γνώμη. Η φήμη τους μεγάλωνε, με πολλές τηλεοπτικές εκπομπές να τους πολιορκούν για συνεντεύξεις. Η εντυπωσιακή τους εμφάνιση τράβηξε μάλιστα και την προσοχή της Madonna η οποία τους ζήτησε να κάνουν μια εμφάνιση cameo στην ταινία της «Desperately Seeking Susan» το 1985.
Σύντομα πήραν μεταγραφή στο ίδιο πανεπιστήμιο και άρχισαν να κάνουν μαθηματα υποκριτικής, ενώ ταυτόχρονα εργάζονταν σαν σερβιτόροι. Η φήμη τους μεγάλωνε και έτσι τα τρία αδέλφια αποφάσισαν, όταν αποφοίτησαν, να εκμεταλλευτούν την αναγνωρισιμότητά τους και να ανοίξουν μαζί ένα εστιατόριο, το οποίο και ονόμασαν φυσικά «Triplets».
Παρά την αρχική επιτυχία του εστιατορίου, οι βαθιές διαφορές που είχαν αναπτύξει στην προσωπικότητά τους τα τρία αδέρφια, εξαιτίας της διαφορετικής τάξης και των συνθηκών στις οποίες μεγάλωσαν, άρχισαν να προκαλούν συγκρούσεις. Ο λογικός και συγκρατημένος David άρχισε να τσακώνεται με τον παρορμητικό Eddy που δεν ήθελε να επιβαρύνεται με ευθύνες. Σύντομα η επιχείρηση πήρε την κάτω βόλτα και ο Robert αποφάσισε πρώτος να αποχωρήσει για να ασχοληθεί με τη δικηγορία.
Έπειτα, ο 33χρονος Eddy, που εδώ και χρόνια εμφάνιζε σημάδια κατάθλιψης, έβαλε τέλος στη ζωή του, αφήνοντας πίσω του τη σύζυγό του και μια μικρή κόρη. Ο Davin, συντετριμμένος από τον χαμό του αδερφού που μόλις είχε ξαναβρει, έκλεισε το εστιατόριο και μετά από κάποια χρόνια έγινε ασφαλιστής.
Παρόλο που ποτέ δεν διαπιστώθηκε εάν το πείραμα συνέβαλε στα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετώπιζε ο Eddy ήδη από τα παιδικά του χρόνια, το γεγονός ότι ανάλογες κρίσεις πέρασαν και οι δύο αδερφοί του υποδηλώνει ότι μπορεί να υπήρξε κάποια σχέση. Ο Robert και ο David, 58 χρονών σήμερα, εξακολουθούν πάντως να είναι εξοργισμένοι με τις επίσημες Αρχές που τους μετέτρεψαν πριν από σχεδόν 6 δεκαετίες σε πειραματόζωα χωρίς τη θέλησή τους.
«Ήταν ένα εφιαλτικό πείραμα που θύμιζε εκείνα που έκαναν οι Ναζί σε δίδυμους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης», δηλώνει στο ντοκιμαντέρ ο Robert, επισημαίνοντας ότι ποτέ κανείς δεν ζήτησε συγγνώμη από τον ίδιο, τους γονείς του και τα αδέρφια του. Την ίδια άποψη μοιράζεται και ο David. «Μας αποκαλούσαν συμμετέχοντες. Δεν ήμασταν συμμετέχοντες ήμασταν θύματα», λέει χαρακτηριστικά.