Το άρθρο μας για τον τελευταίο θανατοποινίτη που εκτελέστηκε στην χώρα μας, τον Βασίλη Λυμπέρη (Αύγουστος 1972) είχε ιδιαίτερη απήχηση στους αναγνώστες του protothema.gr και ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό. Μεγάλη χαρά και τιμή, αισθανθήκαμε όμως όταν λάβαμε ένα ιμέιλ από ένα σπουδαίο Έλληνα δημοσιογράφο, τον κύριο Νίκο Γερακάρη, τον οποίον, σημειώνουμε ότι δεν γνωρίζουμε προσωπικά.
Με μακρά, λαμπρή καριέρα σε διάφορες εφημερίδες, ο κύριος Γερακάρης ήταν ο μοναδικός δημοσιογράφος που κάλυψε την εκτέλεση του Β. Λυμπέρη.
Είχε την καλοσύνη όχι μόνο να μας στείλει το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του «Εσωτερικός Μετανάστης» (εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ 2014) και τις σελίδες από την εφημερίδα «ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ» όπου περιγράφεται η εκτέλεση του Λυμπέρη, αλλά και πρόθυμα και ευγενέστατα μας έδωσε την άδεια να τα χρησιμοποιήσουμε για να γράψουμε ένα σχετικό άρθρο.
Κύριε Γερακάρη σας ευχαριστούμε θερμά!!!
Λίγο πριν, όπως αναφέραμε ο Νίκος Γερακάρης ήταν ο ΜΟΝΟΣ δημοσιογράφος που παρακολούθησε την εκτέλεση του Βασίλη Λυμπέρη. Το ρεπορτάζ του, δημοσιεύθηκε την ίδια μέρα της εκτέλεσης (Παρασκευή 25 Αυγούστου 1972) στην εφημερίδα «ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ». Οι φωτογραφίες της εκτέλεσης, «τραβήχτηκαν» από τον εξαίρετο επαγγελματία φωτορεπόρτερ Βασίλη Καραμανώλη με τηλεφακό. Ο Β. Καραμανώλης κρυβόταν πίσω από ένα μεγάλο βαρέλι, σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων από το σημείο της εκτέλεσης.
Nα σημειώσουμε ότι εκτός από «ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ», ρεπορτάζ για την εκτέλεση Λυμπέρη, είχε και η εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ» ,απογευματινή της ιστορικής «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», με την οποία ο Νίκος Γερακάρης συνεργάστηκε για περισσότερα από τριάντα χρόνια.
Οι Νίκος Γερακάρης και Βασίλης Καραμανώλης, περίμεναν έξω από τις φυλακές Αλικαρνασσού όπου ήταν κρατούμενος ο Λυμπέρης, από τις 3 π.μ. της Παρασκευής 25 Αυγούστου 1972. Όταν ξεκίνησε η πομπή των αυτοκινήτων που μετέφερε τον Λυμπέρη και τους άλλους στα «Δύο Αοράκια», πεδίο βολής τότε, οι δημοσιογράφοι την ακολούθησαν.
Έφτασαν στον τόπο της εκτέλεσης λίγο πριν αρχίσει να χαράζει .Δώδεκα στρατιώτες, που υπηρετούσαν εκείνη την εποχή τη θητεία τους, είχαν το βλέμμα τους καρφωμένο στο χώμα. Μόνο έξι από τα δώδεκα όπλα των στρατιωτών είχαν σφαίρες. Τα υπόλοιπα, τα οποία επίσης εκπυρσοκρότησαν, είχαν μόνο μπαρούτι. Έτσι κανένας από τους δώδεκα στρατιώτες δεν θα μάθαινε ποτέ αν στο δικό του όπλο υπήρχε σφαίρα.
Η εκτέλεση έγινε όταν φάνηκε η πρώτη αχτίδα του ήλιου όπως προέβλεπε ο νόμος. Λίγο πριν, επικρατούσε απόλυτη σιγή. Ο Λυμπέρης όταν ρωτήθηκε απάντησε ότι δεν είχε καμία επιθυμία και δέχτηκε να του δέσουν τα μάτια με ένα λευκό μαντίλι. Όταν ο επικεφαλής των ανδρών του αποσπάσματος, ένας έφεδρος Ανθυπολοχαγός, έδωσε το πρόσταγμα, ακούστηκαν 12 πυροβολισμοί και σηκώθηκαν σύννεφα σκόνης. Και πάλι δεν είχαν τελειώσει όλα. Έπρεπε να δοθεί η χαριστική βολή. Ο επικεφαλής έφεδρος Ανθυπολοχαγός έδωσε εντολή σε έναν μόνιμο Λοχία να πυροβολήσει για τελευταία φορά τον Λυμπέρη.
Εκείνος δίστασε, αλλά υπάκουσε. Δεν χρησιμοποίησε όμως περίστροφο, αλλά ημιαυτόματο όπλο, με αποτέλεσμα ο Λυμπέρης να δεχτεί πολλές σφαίρες και να συντριβεί το κεφάλι του…
Η τελευταία πράξη του δράματος
Ο γιατρός που παρευρισκόταν στην εκτέλεση, πιστοποίησε τον θάνατό του Λυμπέρη. Ο πατέρας του, που αντιμετώπιζε προβλήματα με την καρδιά του, παρέμεινε στο ξενοδοχείο. Όπως γράφει ο Νίκος Γερακάρης, που παρακολούθησε και την ταφή του Λυμπέρη ακόμα και ο σκληρός και με μεγάλη εμπειρία νεκροθάφτης λύγισε…
Στο μεταξύ, την ώρα που το φέρετρο μεταφερόταν στο νεκροταφείο, ακούστηκαν οι σπαραχτικές κραυγές της μητέρας του Λυμπέρη: «Βασίλη μου, Βασίλη μου». Οι υπόλοιποι συγγενείς έκλαιγαν βουβά. Όπως γράφει ο Νίκος Γερακάρης στο βιβλίο του «Εσωτερικός Μετανάστης»: «Ενστικτωδώς διερωτήθηκα: Τιμωρήθηκαν η μάνα, ο πατέρας, τα αδέλφια του δολοφόνου, που είχαν ειδοποιηθεί από την προηγούμενη μέρα για την εκτέλεση και μετρούσαν κάθε ώρα, κάθε λεπτό που περνούσε, με την καρδιά τους σφιγμένη, χωρίς να έχουν την παραμικρή υπαιτιότητα». Να σημειώσουμε ότι λίγες μέρες πριν την εκτέλεση του Β. Λυμπέρη είχε απορριφθεί παμψηφεί η αίτηση Χάριτος που είχε υποβάλλει.
Ο Παύλος Αγγελόπουλος και όσοι καταδικάστηκαν σε θάνατο στη συνέχεια δεν εκτελέστηκαν. Ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες.
Την ίδια ημέρα με την εκτέλεση του Λυμπέρη, ήταν προγραμματισμένη να γίνει στην Κέρκυρα η εκτέλεση ενός από τους συνεργούς του, του Παύλου Αγγελόπουλου. Και η αίτηση χάριτος που είχε υποβάλλει ο Αγγελόπουλος, απορρίφθηκε, με ψήφους 4-3 όμως.
Τελικά, λίγες μέρες πριν τις 25 Αυγούστου 1972, επικράτησε η άποψη να ανασταλεί επ’ αόριστον η εκτέλεση του Αγγελόπουλου.
Όπως γράφει ο Νίκος Γερακάρης, στα «ΣΗΜΕΡΙΝΑ» της 25/8/1972:
«Αν η αναβολή αυτή παραταθεί για μια τριετία η τετράκις εις θάνατον καταδίκη του Αγγελόπουλου μετατρέπεται αυτομάτως σε ισόβια κάθειρξη».
Όπως γράψαμε και στο προηγούμενο άρθρο, ο Παύλος Αγγελόπουλος ήταν ανήλικος όταν καταδικάστηκε σε θάνατο και πιθανότατα αυτός ήταν ο λόγος που δόθηκε αναστολή στην εκτέλεση της ποινής του.
Από το 1960 έως και το 1972, είχαν εκτελεστεί στη χώρα μας 40 θανατοποινίτες, ανάμεσά τους και τέσσερις γυναίκες: Σταυρούλα Ν. Γκουβούση, Αθανασία Ν. Αγγελινού, Αλεξάνδρα Α. Μέρδη και Αικατερίνη Γ. Δημητρέα για ανθρωποκτονίες.
Το 1968, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε ο Αριστείδης Χ. Παγκρατίδης για ληστεία μετά φόνου. Ο Παγκρατίδης, έμεινε γνωστός ως «ο δράκος του Σέιχ Σου».
Όλα αυτά τα χρόνια, έχουν ακουστεί και γραφτεί πάρα πολλά για τον Παγκρατίδη. Αρκετοί μάλιστα, παρουσιάζοντας διάφορα στοιχεία, κάνουν λόγο για άδικη εκτέλεσή του… Το 1969, εκτελέστηκαν οι Ντουφτ και Μπασενάουερ, για τη δράση και τα φρικτά εγκλήματα των οποίων είχαμε γράψει ένα ολόκληρο άρθρο.
Το 1972, πριν τον Λυμπέρη, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε ο Γ.Χ. Κασόλας για ανθρωποκτονία και απόπειρα βιασμού.
Τα επόμενα χρόνια καταδικάστηκαν σε θάνατο αλλά δεν εκτελέστηκαν οι: Ηλίας Σούλης που είχε σκοτώσει τον σύζυγο της γυναίκας με την οποία διατηρούσε σχέσεις και Νίκος Κοεμτζής για το τριπλό φονικό με την περίφημη «παραγγελιά»(1974).
Το 1975, ο Φ. Χρονόπουλος για ανθρωποκτονία. Πέθανε στις φυλακές τον Γενάρη του 1981. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους οι πραξικοπηματίες Γ. Παπαδόπουλος, Ν. Μακαρέζος και Σ. Παττακός. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1975, ο Ι. Δικαιάκος για ανθρωποκτονία και στις 8 Νοεμβρίου οι Β. Σαραντόπουλος και Θ. Χρηστέας για ληστείες.
Το 1976, καταδικάστηκαν σε θάνατο (όλοι για ανθρωποκτονία), ο Χ. Μακρυδάκης, Σ. Κατσαβρίας και Γ. Τζούδας. Ο τελευταίος Έλληνας που καταδικάστηκε σε θάνατο, χωρίς βέβαια να εκτελεστεί η ποινή του, ήταν ο Ν. Παλιουδάκης, που καταδικάστηκε από τον Κακουργιοδικείο Ηρακλείου Κρήτης για ανθρωποκτονία (12/3/1977).
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δίνει τέλος στις εκτελέσεις θανατοποινιτών
Το 1975, ο τότε Υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Στεφανάκης(1917-1992), είχε ανακοινώσει ότι με απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή δεν θα γίνονται πλέον εκτελέσεις θανατοποινιτών.
Μιλώντας στον Νίκο Γερακάρη, είχε δηλώσει:
«Ήμουν ανέκαθεν κατηγορηματικά αντίθετος. Τώρα, όμως, που η εγκληματικότητα συνεχώς αυξάνεται, οι πεποιθήσεις μου διαφοροποιούνται. Νομίζω ότι η θανατική ποινή θα έπρεπε να ισχύει, τουλάχιστον για ορισμένα ιδιαιτέρως ειδεχθή ή καταστρεπτικά για τη νεολαία εγκλήματα (π.χ. βιασμός και φόνος μικρού παιδιού και αποδεδειγμένη, μεγάλης έκτασης, εμπορία ναρκωτικών)».
Πηγές: Νίκος Γερακάρης, «ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ» εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ, 2014. Εφημερίδα «ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ», φ.800, 25/8/1972. Ευχαριστούμε ξανά θερμότατα τον κύριο Νίκο Γερακάρη για τα πολύτιμα στοιχεία που μας παραχώρησε.