Του Νίκου Βαρλά/ varlas@eurohoops.net
Πολλές φορές τόσο προπονητές, όσο και παίκτες έμπειροι που έχουν βιώσει τα πάντα και σε όλα τα επίπεδα στον αθλητισμό, τονίζουν το πόσο μεγάλη διαφορά έχει μια ολόκληρη σεζόν σε ένα σύλλογο, από ένα μήνα στην εθνική ομάδα και ένα τουρνουά με do or die παιχνίδια.
Είναι μια εντελώς διαφορετική διαδικασία! Το είδαμε από την ανάποδη το 2014 στο παγκόσμιο της Ισπανίας. Που “πετούσαμε” στον όμιλο και μετά ήρθε η προβληματική στην πρώτη φάση Σερβία, πέρασε από… πάνω μας και τελικά έφτασε ως τον τελικό.
Τώρα, το ζήσαμε από την καλή του πλευρά. Η εθνική μας ομάδα είχε πολλά προβλήματα και μέτριες εμφανίσεις στο Ελσίνκι, σε κάποια διαστήματα ήταν άκρως απογοητευτική και αυτό την ανάγκασε να παίξει τον πρώτο “τελικό” στον όμιλο, απέναντι στη Πολωνία.
Νίκησε. Κέρδισε και την Λιθουανία με την πιο ολοκληρωμένη μπασκετικά εμφάνισή της ως τώρα και όλα άλλαξαν! Ως προς την αύρα, την ψυχολογία, τις ελπίδες, τις φιλοδοξίες. Κατά τα άλλα, οι ίδιοι είναι. Και οι παίκτες και οι προπονητές.
Το μπάσκετ είναι πραγματικά πολύπλοκο αν θέλεις να αναλύσεις την κάθε κίνηση που γίνεται στο παρκέ, από τον καθένα από τους 10 παίκτες. Αν θέλεις να εξηγήσεις το πλάνο των προπονητών, τι πάει καλά τι όχι, πως αντιδρούν και πως αλλάζουν ρότα και προσανατολισμό μέσα στους αγώνες, ανάλογα με το πως εξελίσσονται.
Στην αντίπερα όχθη, είναι πολύ απλό αν θες απλά να επικεντρωθείς στα πολύ βασικά, που όταν γίνονται καλά, κάνουν την διαφορά.
Ούτε οι Warriors!
Στα δύο do or die παιχνίδια που έχουμε δώσει, έχουμε 24/44 τρίποντα! Απέναντι στη Πολωνία 13/20 και στον αγώνα με τους Λιθουανούς 11/24. Τουτέστιν 55.5% ποσοστό έξω από τα 6μ.75!!!
Συγγνώμη, αλλά τέτοιο ποσοστό δεν έχουν ούτε οι Golden State Warriors. Η Ελλάδα, μια ομάδα που παραδοσιακά πάσχει στο μακρινό σουτ και στα πρώτα 4 παιχνίδια του τουρνουά, είχε συνήθως κάτω από 30%, στις δύο κρίσιμες παρτίδες βλέπει το καλάθι σαν βαρέλι.
Φανταστείτε πως η κορυφαία ομάδα μέχρι τώρα σε ποσοστό στο τρίποντο, είναι το φαβορί για μια ακόμα κατάκτηση, η Ισπανία με 44.7%. Η Ελλάδα με το εκπληκτικό κρεσέντο στα δύο αυτά παιχνίδια, ανέβηκε στο 41% και από τον… πάτο της σχετικής λίστας, φιγουράρει πλέον τρίτη στις πιο εύστοχες ομάδες του φετινού Ευρωμπάσκετ.
Με ποσοστό πάνω από 50% στο τρίποντο, μπορείς να κερδίσεις τον οποιονδήποτε αντίπαλο. Ετσι είναι το μπάσκετ. Οπότε να συνειδητοποιήσουμε, ότι ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους που η εικόνα διαφοροποιήθηκε και εκεί που δυσκολευόμασταν να προκριθούμε στους “16”, βρεθήκαμε στα προημιτελικά, είναι η έκρηξη στα ποσοστά από το τρίποντο.
Βρέθηκε η χημεία στα γκαρντ, σταμάτησε το αναχρονιστικό στιλ
Ένα πράγμα που είχα αναφέρει και στην διάρκεια της προετοιμασίας και στη πρώτη φάση του τουρνουά, είναι πως η Ελλάδα με τον τρόπο που έπαιζε στην επίθεση, πήγαινε κόντρα στην εξέλιξη του σύγχρονου μπάσκετ.
Η δημιουργία και η εκτέλεση αντί να στηρίζεται στην περιφέρεια ως βασικό άξονά της, στηριζόταν σε υπερβολικό, λάθος βαθμό στο ποστ. Να πάει η μπάλα στον Πρίντεζη και στον Μπουρούση (πολλές φορές παίρνουν την μπάλα στα 6 μέτρα) να αρχίσουν την τρίπλα και ό,τι γίνει έγινε, αφού ιδιαίτερη κίνηση χωρίς την μπάλα δεν υπήρχε, με εξαίρεση τους Παπανικολάου και Καλάθη που είναι καλοί σε αυτό το κομμάτι του παιχνιδιού.
Μόλις άλλαξε ο τρόπος που επιτίθεται η Ελλάδα, άλλαξαν όλα! Η εικόνα, η παραγωγικότητα, τα ποσοστά, η ΤΑΧΥΤΗΤΑ. Γιατί συνέβη αυτό. Διότι οι Καλάθης και Σλούκας βρήκαν χημεία, ταίριαξαν, ανέλαβαν τα ηνία της ομάδας κι αυτόματα βρέθηκαν οι βασικοί και οι συμπληρωματικοί ρόλοι, που δεν ξεχώριζαν με ευκολία στις πρώτες αναμετρήσεις του Ευρωμπάσκετ.
Αυτοί οι δύο βγήκαν μπροστά, ο Πρίντεζης είναι η σταθερή απειλή στο χαμηλό ποστ που αναγκάζει τους αντιπάλους να στέλνουν βοήθειες, ο Παπανικολάου προσπαθεί να είναι παντού και να προσφέρει σε όλους τους τομείς. Οταν ο Παπαγιάννης βρήκε πατήματα και ρόλο, αυτόματα έβγαλε επιτέλους τον καλό του εαυτό και ο Μπουρούσης.
Οι υπόλοιποι όταν πατούν παρκέ προσπαθούν να τα δώσουν όλα και έτσι απλά, μια ομάδα που αρκετές φορές στη πρώτη φάση έμοιαζε με συνονθύλευμα, νοικοκυρεύτηκε, έβγαλε στον αφρό τα πλεονεκτήματά της και στον αγώνα με την Λιθουανία, κατόρθωσε να κρύψει και την μεγαλύτερη αδυναμία της. Την άμυνα στο πικ εν ρολ και συνολικότερα στην θέση “5”.
Πιστεύω πως τίποτα από όλα αυτά τα καλά δεν θα συνέβαινε, αν η μπαγκέτα δεν πήγαινε ξεκάθαρα στην περιφέρεια, για να καθοριστούν οι ρόλοι μέσα από τους αγώνες, να βρεθεί ρυθμός, αυτοπεποίθηση, δημιουργία και εκτέλεση.
Εδώ πρέπει να τονίσω πως το σχέδιο αντιμετώπισης του Βαλαντσιούνας πήγε εξαιρετικά και πιστώνεται στο Μίσσα και τους συνεργάτες του. Την Παρασκευή ήμουν στο ξενοδοχείο της εθνικής, μιλώντας με μέλη της αποστολής έμαθα για το αμυντικό σχέδιο πάνω στο πικ εν ρολ Καλνιέτις – Βαλαντσιούνας και το ποστ του σέντερ του Τορόντο και πραγματικά ότι ακριβώς σχεδίαζαν, βγήκε. Κρέντιτ παίρνουν και τα φόργουορντ, που ήταν το κλειδί σε αυτό τον τρόπο αντιμετώπισης.
Άλλαξε η ψυχολογία! Οι νόμοι της ζωής, είναι νόμοι και στο μπάσκετ
Το μπάσκετ, πολλές φορές νιώθω ότι διέπεται ακριβώς από τους ίδιους νόμους που καθορίζουν τη ζωή και για αυτό είναι ρεαλιστικό και… λατρεμένο! Όλα μπορούν να συμβούν, οι προβλέψεις είναι πάντα ρίσκο και παίζει τεράστιο, μα τεράστιο ρόλο η ψυχολογία.
Στο Ελσίνκι, την εθνική την είχε πάρει από κάτω και τίποτα δεν πήγαινε καλά. Ήρθε ο αγώνας – φάρμακο με την Πολωνία, ήρθε το ταξίδι στην πιο οικεία σε μας Πόλη και ακολούθησε το ρεσιτάλ απέναντι στους Λιθουανούς.
Πόσες φορές σας έχει τύχει στη ζωή σας να νιώθετε ανασφάλεια να πέφτει η ψυχολογία και να τα βλέπετε όλα μαύρα; Να πνίγεστε σε μια κουταλιά νερό, αρκετές φορές χωρίς καν να υπάρχει σοβαρός λόγος; Πόσες φορές σας έχει τύχει να νιώθετε σούπερ, να είστε ανεβασμένοι ψυχολογικά και ό,τι κάνετε να έχει καλό αποτέλεσμα;
Ε, αυτό είναι και το μπάσκετ. Ακριβώς αυτό! Η ψυχολογία άλλαξε και αυτό ΦΑΙΝΕΤΑΙ πάνω από όλα στο ποσοστό στο τρίποντο, αλλά και στην ενέργεια που απελευθερώθηκε και πριν ήταν… εγκλωβισμένη στην πολλή, αρνητική σκέψη.
Πάντα υπάρχει το δέντρο και το δάσος
Το συγκεκριμένο τουρνουά, είναι το δέντρο. Είναι το παρόν, αλλά πρέπει να “διαβάζουμε” το παρελθόν και να προσπαθούμε να χτίσουμε καλύτερα το μέλλον. Μακάρι να προχωρήσει κι άλλο η Ελλάδα και να διεκδικήσει ένα μετάλλιο.
Όλοι θα χαρούμε, όλοι θα νιώσουμε περήφανοι, ίσως το έχουμε ανάγκη μεταξύ μας και για… μπασκετική επιβεβαίωση.
Πρέπει να κοιτάμε και τις προηγούμενες αποτυχίες, όμως, όπως και το μέλλον. Υλικό υπάρχει. Πρέπει να υπάρξει και πλάνο. Οι αλήθειες πρέπει να λέγονται. Όπως ισχύει ότι η ομοσπονδία και ο Βασιλακόπουλος προσέφεραν πολλά επί δεκαετίες και έχουν σαφές μερίδιο στην ανάπτυξη του μπάσκετ και τις επιτυχίες, έτσι αληθεύει πως τα τελευταία χρόνια κάνουν το ένα λάθος μετά το άλλο, έχουν λάθος συμπεριφορές, αρκετές φορές και απαράδεκτες και όλα αυτά είναι προϊόν της πολύχρονης εξουσίας, που τις πιο πολλές φορές γεννά εγωισμό υπέρμετρο, αλαζονεία και κακούς χειρισμούς.
Η εξέλιξη είναι απαραίτητη σε όλους τους τομείς της ζωής και η ΕΟΚ δεν γίνεται να αποτελεί παγκόσμια εξαίρεση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο τρόπος που “πέταξαν” τον Μίσσα στην αρένα ήταν λάθος, οι επικοινωνιακοί χειρισμοί στην υπόθεση του Γιάννη όταν αυτός έφαγε το μπλόκο από τους Μπακς τουλάχιστον επικίνδυνοι, τα όσα λένε ανάλογα πάντα με τα αποτελέσματα για τους παίκτες, δείχνουν έλλειψη του δέοντος σεβασμού και ανθρώπους που ίσως και ασυναίσθητα νιώθουν πως είναι όχι απλά πάνω από τους παίκτες, αλλά πάνω από το ίδιο το άθλημα.
Κανείς δεν είναι πάνω από το άθλημα. Κανείς, ούτε ο Τζόρνταν. Αν θέλει ο Βασιλακόπουλος και οι συνεργάτες του να παραμείνουν και για άλλα χρόνια, τουλάχιστον ας στελεχώσουν τις εθνικές και όχι μόνο με φρέσκα μυαλά. Ας πάψουν να φοβούνται την εξέλιξη κι ας επενδύσουν σε ανθρώπους με ενέργεια και με νέες ιδέες και… συμπεριφορές εντός και εκτός ομάδων. Ας σταματήσουν να επενδύουν μόνο σε επίσημους και ανεπίσημους “στρατούς” επικοινωνίας. Αυτό, δεν πρόκειται ποτέ να κάνει καλύτερη την εθνική μας ομάδα…
Οι παίκτες: Έχει η Ελλάδα συγκεκριμένη σχολή;
Κι ένα σχόλιο για τους παίκτες, γιατί πολλά πράγματα έχουν μεγαλύτερη αξία όταν γράφονται μετά από χαρές, νίκες και επιτυχίες. Έχει η Ελλάδα μπασκετική σχολή; Προσωπικά, ποτέ δεν το ένιωσα.
Υπήρξαν οι παλιοί που μας έβαλαν στον μπασκετικό παγκόσμιο χάρτη. Ήρθε ο Γκάλης, ένας φαινόμενο, ένας τεράστιος αθλητής και λειτούργησε σαν μπαμπάς και σαν νονός για το μέλλον. Μαζί με τον “Δράκο” και παιδιά όπως ο Φάνης και ο Φασούλας που είχαν κομβική συνεισφορά.
Ο “θεός” του ελληνικού μπάσκετ μαζί με την παρέα του, έβγαλε στο δρόμο εκαντοντάδες χιλιάδες παιδιά. Κάποια από αυτά, ήταν ο Παπαλουκάς, ο Διαμαντίδης, ο Σπανούλης, ο Ζήσης και τα άλλα παιδιά. Και πάει λέγοντας η βαλίτσα.
Θεωρώ πως οι περισσότεροι Έλληνες παίκτες, υστερούν στα βασικά του μπάσκετ, δεν είναι 100% ολοκληρωμένοι. Όταν λέμε βασικά του μπάσκετ μαζί με την απαραίτητη αντίληψη του παιχνιδιού και το μπασκετικό τι IQ εννοούμε: Τρίπλα, πάσα, σουτ.
Πόσοι Έλληνες παίκτες την τελευταία 20ετία πιστεύετε πως ήταν σε υψηλό επίπεδο σε όλα τα αυτά τα κομμάτια που αποκαλούμε βασικά; Πέντε; Έξι;
Ήταν ο Γκάλης και η παρέα του, ήταν η συγκυρία με τα τρομερά γκαρντ που συνέπεσαν όλα μαζί και η μπασκετική ζωή στην Ελλάδα συνεχίζεται.
Διαθέταμε και έχουμε παίκτες με ποιότητα, με προσωπικότητα, με επιτυχίες και παραστάσεις στο τοπ επίπεδο, κυρίως σε συλλογικό επίπεδο. Δεν έχουμε, όμως, σχολή όπως για παράδειγμα οι Σέρβοι. Που η αλήθεια να λέγεται με Ντούντα και Ομπράντοβιτς μας έμαθαν πάρα, πάρα πολλά.
Γέννησαν πρωταγωνιστές και τα τελευταία χρόνια αυτό ισχύει όχι μόνο σε επίπεδο παικτών, αλλά και προπονητών. Δεν είναι κακό να βλέπουμε την αλήθεια και να την κοιτάμε κατάματα. Αντίθετα, είναι απαραίτητο, είναι σωτήριο, είναι η βάση για να γίνουμε ακόμα καλύτεροι.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν εννοώ πως δεν έχουμε αξία ως μπασκετική χώρα. Εννοείται πως έχουμε και μεγάλη. Αυτό φαίνεται από το πόσο μας σέβονται όλοι στο εξωτερικό. Απλά, όταν λέμε μπασκετική σχολή, αυτό σημαίνει αγωνιστικά χαρακτηριστικά, που είναι σήμα κατατεθέν. Ποια είναι αυτά;
Ποια είναι η αγωνιστική ταυτότητα και το μεγάλο πλεονέκτημα της… ελληνικής σχολής; Τα αθλητικά προσόντα; Όχι. Το σουτ; Όχι. Το σκεπτόμενο μπάσκετ; Ναι, αυτό συνέβη για κάποια χρόνια, αλλά λογικό όταν για μια πενταετία έχεις την τύχη να καθοδηγείσαι από τα καλύτερα γκαρντ της τελευταίας εικοσαετίας στην Ευρωλίγκα.
Πλέον, το σκεπτόμενο μπάσκετ αν δεν συνοδεύεται από αθλητικά προσόντα, δύναμη, έκρηξη και υψηλά ποσοστά χάνει από… όλους.
Όποιος παίκτης έχει σε υψηλό επίπεδο όλα τα βασικά, είτε επειδή το ταλέντο του ήταν αστείρευτο από τότε που γεννήθηκε (πχ Μίλος), είτε επειδή δουλεύει ασταμάτητα επί χρόνια (πχ Σλούκας), τότε μπορεί να γινει πλήρης παίκτης ικανός να καθορίζει παιχνίδια, προκρίσεις, μετάλλια, τίτλους.
Αυτό χρειαζόμαστε εμείς, κατά την ταπεινή μου άποψη. Πιο πολλούς παίκτες που να κατέχουν όλα τα βασικά. Αν στις μικρές ηλικίες, οι προπονητές δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στο ένας εναντίον ενός και στα βασικά και δεν κοιτάζουν μόνο το αποτέλεσμα που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για εκκολαπτόμενους επαγγελματίες αθλητές πριν γίνουν άνδρες, τότε μπορούμε να δούμε πολύ ωραία πράγματα στο μέλλον.
Να είμαστε πραγματικά ψηλά και να έχουμε μεγάλη διάρκεια. Προς το παρόν, απογοητευόμαστε, ενθουσιαζόμαστε, ελπίζουμε, περιμένουμε την επόμενη μάχη της εθνικής για να δούμε αν για πρώτη φορά μετά το 2009 θα μπούμε στη ζώνη των μεταλλίων.
Είναι γνωστό πως είμαστε η χώρα της υπερβολής. Εύκολα αποθεώνουμε, αφορίζουμε, αλλάζουμε γνώμη, εκθέτουμε άποψη για πράγματα πάνω στα οποία δεν έχουμε γνώση. Ετσι είμαστε και δεν βλέπω να αλλάζουμε ποτέ. Ο αθλητισμός είναι μικρογραφία και αποτύπωση της κοινωνίας, οπότε δεν θα ξεφύγει και δεν θα αποσυνδεθεί ποτέ από το ευρύτερο περιβάλλον που ζούμε.
Απλά, το μπάσκετ ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα μεγάλο μέγεθος σε μια μικρή χώρα, που μαστίζεται από τεράστια κρίση. Πρώτα αξιών και μετά οικονομική.
ΥΓ1. Θα μιλήσουμε για τον αντίπαλο, όταν αυτός γίνει γνωστός. Η Ελλάδα μπορεί με μια εμφάνιση και ποσοστά αντίστοιχα (βέβαια αυτά δεν γίνονται κάθε μέρα) με αυτά κόντρα στην Λιθουανία, να νικήσει είτε την Κροατία, είτε την Ρωσία. Απλά, επειδή οι Ρώσοι δεν έχουν δύο πυραυλοκίνητα γκαρντ, σίγουρα απέναντί τους η τακτική προσέγγιση σε θεωρητικό επίπεδο θα είναι λιγότερο ζόρικη. Κατά τα άλλα όλα στο γήπεδο φαίνονται και στον αγώνα απέναντι στη Σλοβενία, αποδείξαμε ήδη πως μπορούμε να τους κοιτάξουμε στα μάτια.
ΥΓ2. Χαίρομαι πολύ για τον Σλούκα. Το αξίζει. Το παιδί ήθελε να παίζει ΑΣΟΣ, αυτό ήταν το μαράζι του κι αυτή είναι η θέση του. Ξεκάθαρα. Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που πλέον το αμφισβητεί. Από τον Ολυμπιακό έφυγε γιατί ήξερε πως για μια ακόμα σεζόν θα παίζει κυρίως μπακ απ του Βασίλη Σπανούλη και ελάχιστα ποιντ γκαρντ, κυρίως όταν η ομάδα βρίσκεται πίσω στο σκορ και προσπαθεί να αλλάξει τον ρυθμό. Ό,τι γινόταν δηλαδή και την τελευταία του χρονιά στο λιμάνι.
ΥΓ3. Ήταν δικαίωμά του να θεωρεί πως αν συνεχίσει σε αυτό τον ρόλο, μπορεί να μείνει πίσω σε σχέση με ότι ονειρεύεται να… παίξει και να πετύχει. Στη Φενέρ πέρα από τη μια Ευρωλίγκα και τον ένα χαμένο τελικό, είτε παίζει καλά, είτε άσχημα, είτε παίζει λίγο, είτε πολύ, πάντα αγωνίζεται στο “1”. Αυτό ήθελε. Η απόφασή του ήταν 100% με αγωνιστικά κριτήρια. Αυτό δεν είχε στον Ολυμπιακό, αυτό του έδωσε η Τουρκική ομάδα. Πήρε μια δύσκολη απόφαση, δικαιώθηκε, εξελίχθηκε, δουλεύει πάρα πολύ και αξίζει 100% αυτό που τώρα του συμβαίνει. Για αυτό τον σέβονται και τον αγαπούν όλοι οι συμπαίκτες του. Νυν και πρώην.
ΥΓ4. Μπράβο στον Νικ Καλάθη. Όπως ο Σλούκας είχε φάει και ακόμα τρώει κράξιμο, απαξίωση, χολή επειδή η απόφαση που πήρε το 2015 δεν άρεσε στους οπαδούς (που φυσικά τον αποθέωναν όσο ήταν στην αγαπημένη τους ομάδα και μετά τον στιγμάτισαν) άσχετα αν αποδεικνύεται πολύ σωστή για την εξέλιξη και την καριέρα του, ο Καλάθης είναι πάντα ο “σημαδεμένος” από τους αντίστοιχους οπαδούς του Παναθηναϊκού λόγω της αδυναμίας του στο σουτ. Ουδείς τέλειος. Ο Καλάθης όντως δεν είναι καλός σουτέρ. Σε όλα τα άλλα κομμάτια του παιχνιδιού, όμως, είναι από πλήρης ως σπουδαίος. Όταν έχει καλή ψυχολογία, του βγαίνει και το σκοράρισμα και τότε εξελίσσεται σε μεγάλο πονοκέφαλο για τις αντίπαλες άμυνες.
ΥΓ5. Με την ωρίμανση του Παπαγιάννη, την παρουσία του Γιάννη (αρκεί να γίνουν τα αυτονόητα και να μη μπουν άλλα αυτό – γκολ) και την εξέλιξη παιδιών που τώρα έχουν συμπληρωματικούς ρόλους στην επίσημη αγαπημένη ή δεν βρίσκονται καν στο ρόστερ, αυτή η ομάδα έχει μέλλον. Μπορεί να μας χαρίσει μεγάλες στιγμές, με απαρχή το παγκόσμιο του 2019 στη Κίνα. Τώρα θα μου πείτε, θα περάσουμε; Και ποιος θα παίξει στα προκριματικά; Καλή ερώτηση. Αυτή η ιστορία με την ΦΙΜΠΑ και την Ευρωλίγκα είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο προς συζήτηση. Ο καθένας από την πλευρά που το βλέπει έχει τα δικά του δίκια. Το μεγάλο πλεονέκτημα της Ευρωλίγκας είναι πως έχει με το μέρος της όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά κλαμπ, που τροφοδοτούν τις εθνικές με τους παίκτες τους. Το μεγάλο πρόβλημα, όμως, το έχει το μπάσκετ. Που βρίσκεται στη μέση και “πληγώνεται”. Και δεν είναι η πρώτη φορά…