Της Eurohoops Team/ info@eurohoops.net
Τα αφιερώματα της Ευρωλίγκας στους 101 κορυφαίους στην ιστορία της διοργάνωσης συνεχίζονται κι αυτή τη φορά έχει σειρά ο Παναγιώτης Γιαννάκης!
Η ζωή και η πορεία του “Δράκου” του ελληνικού μπάσκετ και η συνέχεια στους πάγκους, σε ένα μεγάλο αφιέρωμα που υπογράφει ο πολύπειρος Σέρβος δημοσιογράφος, Βλάντιμιρ Στάνκοβιτς.
Νίκος Γκάλης: H ΥΠΟΚΛΙΣΗ της Ευρωλίγκας στον Έλληνα Θρύλο!
Panagiotis Giannakis – The Greek Dragon ?
Read more on the latest 101 GREAT! ?#GameON I #EUROLEAGUEUNITED
— Turkish Airlines EuroLeague (@EuroLeague) June 29, 2020
Αναλυτικά τι αναφέρει η Ευρωλίγκα μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της για τον Παναγιώτη Γιαννάκη:
Παναγιώτης Γιαννάκης – Ο Έλληνας Δράκος
Στην ιστορία του μπάσκετ, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες τα ονόματα των δύο παικτών συμβαδίζουν σαν να ήταν ένα. Για παράδειγμα, Κιτσάνοβιτς και Νταλιπάγκιτς στην Παρτίζαν. Σλάβνιτς και Κιτσάνοβιτς στην εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας της δεκαετίας του 1980, Σολοθάμπαλ και Έπι στην Μπαρτσελόνα, Μαρτσοράτι και Μενεγκίν με τη Βαρέζε, Κορμπαλάν και Λιουκ στη Ρεάλ Μαδρίτης και Γκιέργκια και Τσόσιτς στη Ζαντάρ. Και μια από τις πιο σημαντικές περιπτώσεις αυτού του φαινομένου είναι, χωρίς αμφιβολία, το δίδυμο που ανέλαβε δράση στην ελληνική εθνική ομάδα και τον Άρη Θεσσαλονίκη κατά τη δεκαετία του 1980: Νίκος Γκάλης και Παναγιώτης Γιαννάκης.
Κανένας από αυτούς δεν είναι από τη Θεσσαλονίκη, αλλά εκεί έλαβε χώρα το σημαντικότερο μέρος της καριέρας τους. Ο Γκάλης, ο οποίος είναι 18 μήνες μεγαλύτερος από τον Γιαννάκη, ήταν εκεί πρώτος. Ο γιος των Ελλήνων μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες, έκανε το ντεμπούτο του στις 2 Δεκεμβρίου 1979 και ολοκλήρωσε τη σεζόν με έναν απίστευτο μέσο όρο 33,0 πόντων ανά παιχνίδι. Ωστόσο, δεν ήταν ο καλύτερος σκόρερ στο ελληνικό πρωτάθλημα εκείνη τη χρονιά. Η τιμή αυτή ανήκε σε έναν παίκτη ενός μικρού συλλόγου με έδρα την Αθήνα, τον Ιωνικό Νίκαιας, με τον οποίο ο Παναγιώτης Γιαννάκης είχε μέσο όρο 36,5 πόντων! Ο Γιαννάκης ήταν ήδη ένας πολύ γνωστός παίκτης. Τον είδα για πρώτη φορά στο Σπλιτ κατά τη διάρκεια των Μεσογειακών Αγώνων, όπου στον τελικό, οδήγησε την Ελλάδα στη νίκη επί μιας συμπαγούς Γιουγκοσλαβίας με 85-74. Εκείνη η γιουγκοσλαβική ομάδα είχε ονόματα όπως ο Μιλάζ Ντελιμπάσιτς, ο Μίχοβιλ Νάκιτς, ο Ράικο Ζίζιτς, ο Άντρο Κνέγκο, ο Ράτκο Ραντοβάνοβιτς, ο Ίβιτσα Ντούκαν, ο Μίσκο Μάριτς και ο Μπόμπαν Πετρόβιτς, αλλά οι Έλληνες ήταν καλύτεροι, ειδικά χάρη στους 34 πόντους από τα χέρια του Γιαννάκη.
Περιέργως, ο Γιαννάκης σημείωσε την καλύτερη του βραδιά στο ελληνικό πρωτάθλημα – 73 πόντους! – σε ένα παιχνίδι εναντίον του Άρη το 1981. Αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος για τον Άρη να τον υπογράψει. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Άρης κατάφερε να ενώσει τον Γκάλη και τον Γιαννάκη, και αυτή ήταν η γέννηση ενός από τα πιο διάσημα δίδυμα στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Όταν ήταν μαζί, η κυριαρχία του Άρη στην Ελλάδα ξεκίνησε αμέσως και οδήγησε την ομάδα σε επτά συνεχόμενους τίτλους. Στην Ευρώπη, που άρχισε να χρησιμοποιεί το Final Four για να αποφασίσει τον πρωταθλητή από το 1988, ο Άρης έφτασε στο τελικό στάδιο τρεις συνεχόμενες φορές. Αλλά δεν κατάφερε να φτάσει ποτέ στο παιχνίδι του τίτλου, τερματίζοντας τέταρτος δύο φορές και τρίτος μία φορά. Οι ήττες στη Γάνδη το 1988 εναντίον του Μιλάνο και της Παρτιζάν ήταν απογοητευτικές. Ένα χρόνο αργότερα το ίδιο συνέβη στο Μόναχο, όπου η Μακάμπι ήταν καλύτερη στα ημιτελικά παρά τους 25 πόντους από τον Γκάλη. Στον μικρό τελικό, ο Άρης νίκησε τη Μπαρτσελόνα 88-71 με 36 πόντους από τον Γκάλη και 22 από τον Γιαννάκη. Η τρίτη φορά δεν είχε ούτε τη φορά γοητεία, στη Σαραγόσα το 1990. Πρώτον, ο Άρης έχασε από τη Μπαρτσελόνα και αργότερα από τη Λιμόζ, παρά τους 43 πόντους από τον Γκάλη.
Παρηγοριά στο Τορίνο
Αυτό το σπουδαίο δίδυμο ολοκλήρωσε την καριέρα του μαζί στον Άρη χωρίς διεθνείς τίτλους. Ο Γκάλης αποφάσισε να ενταχθεί στον Παναθηναϊκό το 1992, αλλά ο Γιαννάκης έμεινε με τον Άρη για έναν ακόμη χρόνο. Την σεζόν 1992-93, κατάφερε να κερδίσει με τον Άρη το Κύπελλο Σαπόρτα, το δευτεροβάθμιο τρόπαιο της FIBA εκείνη τη στιγμή, νικώντας την Εφές με 50-48. Ο τελικός παίχτηκε στις 16 Μαρτίου στο Τορίνο της Ιταλίας, μπροστά από 7.000 κυρίως οπαδούς του Άρη και της Εφές. Εκείνη την εποχή, η διπλωματική σχέση Ελλάδας και Τουρκίας δεν ήταν υγιής και το παιχνίδι μετατράπηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Υπήρξε μια μάχη στις εξέδρες, με τα καθίσματα να μετατρέπονται σε όπλα. Τέσσερις παίκτες της Εφές και ακόμη και ο εκπρόσωπος της FIBA κατέληξαν στο νοσοκομείο. Σε ένα τεταμένο και κακό παιχνίδι, η Εφές βρισκόταν κοντά στη νίκη, αλλά στα τελευταία λεπτά η εμπειρία του Ρόι Τάρπλεϊ (19 πόντοι, 18 ριμπάουντ) και ο ίδιος ο Γιαννάκης, παρά τους μόλις 2 πόντους, επέτρεψε στον Άρη να πάρει τη νίκη.
Ο Γκάλης, εν τω μεταξύ, δεν ήταν τυχερός με τον Παναθηναϊκό. Κατάφερε να παίξει στο Final Four του 1994 στο Τελ Αβίβ, αλλά στο τέλος αποσύρθηκε χωρίς να εκπληρώσει το όνειρό του να κερδίσει το ευρωπαϊκό στέμμα. Ο Γιαννάκης ήταν λίγο πιο τυχερός. Ακολούθησε τα βήματα του Γκάλη και υπέγραψε για τον Παναθηναϊκό το 1994, μετά από μια σεζόν με τον Πανιώνιο. Η πρώτη του προσπάθεια στο Final Four με τον Παναθηναϊκό, στη Σαραγόσα το 1995, τελείωσε όπως οι άλλες με τον Άρη. Αλλά στη δεύτερη προσπάθεια, στο Παρίσι το 1996, ο Γιαννάκης κατάφερε τελικά να σηκώσει το τρόπαιο της Ευρωλίγκας. Σε ένα δραματικό και ιστορικό παιχνίδι, που σημαδεύτηκε από κάποια σοβαρά λάθη από τους διαιτητές και τη γραμματεία, ο Παναθηναϊκός κέρδισε 67-66. Ο Γιαννάκης, στα 37 του χρόνια, έπαιξε 38 λεπτά και σημείωσε 9 πόντους. Το όνειρό του έγινε πραγματικότητα. Το ίδιο καλοκαίρι έπαιξε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996 στην Ατλάντα και μετά αποχώρησε. Πίσω του ήταν 351 παιχνίδια με την ελληνική εθνική ομάδα και 5.309 πόντοι, που παραμένει ρεκόρ. Στο ελληνικό πρωτάθλημα, σημείωσε 9.291 πόντους, η τρίτη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών.
Ένα θαύμα στον Πειραιά
Αυτό που δεν κατάφεραν να κάνουν ο Γκάλης και ο Γιαννάκης με τον Άρη, το πέτυχαν με την εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ 1987 που διεξήχθη στο τότε νέο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά. Ο Γιαννάκης είχε παίξει το πρώτο του Ευρωμπάσκετ το 1979 στο Τορίνο και τερμάτισε με μέσο όρο 7,8 πόντων. Δύο χρόνια αργότερα στην Πράγα, ο μέσος όρος του ήταν ήδη 10,2 πόντοι, και το 1983 στη Νάντ, ανέβηκε στους 15,3. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986 στην Ισπανία, είχε 17,3 πόντους ανά παιχνίδι. Η πιο λαμπρή στιγμή του Γιαννάκη συνέβη στις 14 Ιουνίου 1987, όταν η Ελλάδα, στο παιχνίδι γνωστό ως “Το Θαύμα του Πειραιά”, κατάφερε να νικήσει την ΕΣΣΔ στην παράταση, 103-101 για να κατακτήσει τον Ευρωπαϊκό τίτλο. Ο Γκάλης έπαιξε και τα 45 λεπτά και σημείωσε 40 πόντους, αλλά η ηγεσία, το όραμα, οι ασίστ και η ασφάλεια που έδωσε ο Γιαννάκης στους συμπαίκτες του τον μετέτρεψαν στον άλλο ήρωα του παιχνιδιού. Δύο χρόνια αργότερα, στο Ζάγκρεμπ, η Ελλάδα έφτασε ξανά στον τελικό του Ευρωμπάσκετ αλλά έχασε από τη Γιουγκοσλαβία. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990 στην Αργεντινή, ο Γιαννάκης είχε μέσο όρο 26,0 πόντους, στο Ευρωμπάσκετ του 1991 σημείωσε 19,8 και στο Ευρωμπάσκετ του 1993, ήταν 19,3.
Ο Γιαννάκης ήταν πόιντ γκαρντ, οπότε εξ ορισμού έπρεπε να είναι παίκτης που βοηθούσε τους άλλους. Αλλά οι μεγάλες ικανότητές του τον μετέτρεψαν σε εξαιρετικό σκόρερ. Δεδομένου ότι ο Γκάλης μπορούσε επίσης να παίξει στο 1 χωρίς προβλήματα, συχνά άλλαζαν θέσεις κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού, προκαλώντας σύγχυση στον αντίπαλο. Ο Γιαννάκης ήταν ψηλότερος από τον Γκάλη, είχε ένα καλό περιφερειακό σουτ, διείσδυε καλά και ήταν επίσης ένας σταθερός ριμπάουντερ. Αλλά κυρίως, ο Γιαννάκης ήταν ηγέτης. Σε αποφασιστικές στιγμές, οι συμπαίκτες του στράφηκαν σε αυτόν επειδή τα χέρια του ήταν σαν ένα χρηματοκιβώτιο γύρω από την μπάλα, και μπορούσε επίσης να σκοράρει. Ήταν ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής για τους συμπαίκτες και τους προπονητές του. Ήταν επίσης αθλητικός τύπος αληθινά έξοχος, χωρίς κανένα λεκέ στο βιογραφικό του, ένας παίκτης που αγαπήθηκε από όλους, ακόμη και από αντιπάλους, που σεβάστηκαν τον επαγγελματισμό του.
Μέρος της ιστορίας του Ευρωμπάσκετ
Ο Παναγιώτης Γιαννάκης είναι ο μόνος άνθρωπος στο μπάσκετ που υπήρξε πρωταθλητής Ευρώπης σε εθνικό επίπεδο ως παίκτης και προπονητής. Ο Σβέτισλαβ Πέσιτς το έκανε σε επίπεδο κλαμπ με τη Μπόσνα το 1979 ως παίκτης και με τη Μπαρτσελόνα το 2003 ως προπονητής. Ωστόσο, σε διεθνές επίπεδο, μόνο ο Γιαννάκης έχει τίτλους Ευρωμπάσκετ ως παίκτης (Πειραιάς 1987) και ως προπονητής (2005 Βελιγράδι).
Αφού τερμάτισε τη λαμπρή καριέρα του, ο Γιαννάκης στράφηκε στην προπονητική, καθοδηγώντας την ελληνική εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ 1997 στη Βαρκελώνη, φτάνοντας στους ημιτελικούς. Έκανε το ίδιο ένα χρόνο αργότερα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 στην Αθήνα. Μετά από αυτό, ήταν προπονητής του Πανιώνιου και έμεινε εκεί μέχρι το 2002. Η επόμενη στάση του θα ήταν το Μαρούσι, αλλά το 2004 επέστρεψε στον πάγκο της εθνικής ομάδας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Η Ελλάδα τερμάτισε πέμπτη, αλλά το επόμενο έτος, στο Βελιγράδι, κέρδισε τον ευρωπαϊκό τίτλο. Το 2006, ο Γιαννάκης οδήγησε την Ελλάδα σε μια ιστορική νίκη στον ημιτελικό επί των ΗΠΑ στο Παγκόσμιο Κύπελλο στην Ιαπωνία, αλλά έπρεπε να περιοριστεί στο ασημένιο μετάλλιο αφού έπεσε σε μια μεγάλη ομάδα της Ισπανίας στον τελικό. Από το 2008 έως το 2010, ο Γιαννάκης ήταν στον Ολυμπιακό και έφτασε δύο φορές στο Final Four της Ευρωλίγκας. Το 2009 οι “ερυθρόλευκοι” έπεσαν στον Παναθηναϊκό στον ημιτελικό στο Βερολίνο, και το 2010 ο Ολυμπιακός έχασε από τη Μπαρτσελόνα στο παιχνίδι τίτλου στο Παρίσι. Βοήθησε επίσης τους “ερυθρόλευκους” να τερματίσουν μια μεγάλη ξηρασία τίτλων με το Ελληνικό Κύπελλο 2010.
Το 2008, ο Γιαννάκης επιλέχθηκε δικαίως από την Ευρωλίγκα μεταξύ των 50 Μεγαλύτερων Προσωπικοτήτων στα πρώτα 50 χρόνια των ευρωπαϊκών διασυλλογικών διοργανώσεων. Είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης, ο Δράκος του ελληνικού μπάσκετ.