Του Στέλιου Τορομανίδη/ info@eurohoops.net
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 οι θέσεις τεχνικών στην Ελλάδα δέχονται και… αλλοδαπή παρουσία, αφού ξεκίνησε η εισαγωγή χεντ κόουτς με αφετηρία τον Αμερικανό Ρίτσαρντ Ντουξάιρ που ανέλαβε τόσο ελληνικές ομάδες, όσο και την επίσημη αγαπημένη.
Δεκάδες είναι οι προπονητές από το εξωτερικό με θητεία στην Ελλάδα, όμως λίγοι με τρόπαιο Ευρωλίγκας στο παλμαρέ τους. Για την ακρίβεια μόλις έξι. Οι έξι εξ’ αυτών έφτασαν στο νοτιοανατολικό άκρο της γηραιάς ηπείρου όντας ήδη πρωταθλητές Ευρώπης, ενώ οι άλλοι δυο το κατάφεραν αργότερα.
Τρεις Σέρβοι, ένας Λιθυανός, ένας Ισπανός, ένας Αμερικανοισραηλινός, ένας “σκέτο” Ισραηλινός και ένας Κροάτης απολαμβάνουν το συγκεκριμένο προνόμιο. Όλοι τους έφεραν τις σπουδαίες γνώσεις τους και τίμησαν ή συνεχίζουν να το πράττουν τα ελληνικά γήπεδα με την παρουσία τους.
Μάλιστα οι τρεις από αυτούς οδήγησαν τους Παναθηναϊκό και Ολυμπιακό στους οκτώ από τους συνολικά εννιά τίτλους τους στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση της Ευρώπης. Στην ουσία δίδαξαν τον δρόμο προς την κορυφή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως και οι Έλληνες προπονητές δεν διαθέτουν, όπως έχουν αποδείξει άλλωστε, τα απαραίτητα εργαλεία για παρόμοιες επιτυχίες.
Η σειρά των προπονητών στην παρακάτω λίστα είναι με βάση:
1.) Διακρίσεις και τρόπαια με ελληνικές ομάδες.
2.) Γενικά όσα μπόρεσαν ή συνεχίζουν να πετυχαίνουν στην καριέρα τους.
Εθνικότητα: Αμερικανοισραηλινός
Σεζόν στην Ελλάδα: 1 (2010, 2018-συνεχίζεται)
Ομάδες: Άρης (2010), Ολυμπιακός (2018-συνεχίζεται)
Τίτλοι: –
Από το Ισραήλ και την Μακάμπι Τελ Αβίβ στην Εθνική Ρωσίας και την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ το 2007 πριν επιστρέψει στην “ομάδα του λαού” για να αναρριχηθεί στην κορυφή της Ευρώπης και σε συλλογικό επίπεδο το 2014. Μέσα σε όλα αυτά, ο σπουδαίος κόουτς πέρασε για ένα εξάμηνο από την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, στο δεύτερο μισό της σεζόν 2009-2010 ο Ντέιβιντ Μπλατ υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με τον Άρη.
Μπορεί να μην άλλαξε πολλά πράγματα στους Θεσσαλονικείς, ελέω και του περιορισμένου διαστήματος παραμονής, όμως κατάφερε να τους οδηγήσει στα playoffs της Α1, όπου ηττήθηκαν από τον Ολυμπιακό με 2-0 στον πρώτο γύρο.
Εκτός του τροπαίου της Ευρωλίγκας με την Μακάμπι, ο Μπλατ κατάφερε να κοουτσάρει για σχεδόν δυο χρόνια τους Κλίβελαντ Καβαλίερς του ΛεΜπρόν Τζέιμς, ίσως στο μεγαλύτερο παράσημο της μέχρι στιγμής καριέρας του. Άλλωστε είναι και ο μόνος από τους έξι της λίστας μέχρι στιγμής με εμπειρία NBA. Πέρυσι (2017-2018) κατέκτησε το 7DAYS Eurocup με την Νταρουσάφακα πριν μετακομίσει εκ νέου στην Ελλάδα, αυτή τη φορά για χάρη του Ολυμπιακού. Στόχος του… τι άλλο από την συνέχιση συλλογής τίτλων!
7 Γιόνας Καζλάουσκας
Εθνικότητα: Λιθουανός
Σεζόν στην Ελλάδα: 2 (2004-2006)
Ομάδες: Ολυμπιακός (2004-2006)
Τίτλοι: –
Ο Λιθουανός κόουτς και κάτοχος Ευρωλίγκας με την Λιθουανική, Ζαλγκίρις (1999) κατέφθασε στην Ελλάδα το 2004 για λογαριασμό του Ολυμπιακού. Οι αδελφοί Αγγελόπουλοι θέλησαν να εντάξουν στο τιμόνι των Πειραιωτών έναν έμπειρο κόουτς για να τους ξαναβάλει στις “ράγες” του πρωταθλητισμού.
Εν μέρει το κατάφερε, καθώς μπόρεσε να οδηγήσει τους Πειριαώτες σε τελικούς της Stoiximan.gr Basket League (2006) και να τους επιστρέψει στα προημιτελικά της Ευρωλίγκας την ίδια σεζόν.
6 Πίνι Γκέρσον
Εθνικότητα: Ισραηλινός
Σεζόν στην Ελλάδα: 2 (2006-2008)
Ομάδες: Ολυμπιακός (2006-2008)
Τίτλοι: –
Ο συμπατριώτης του κόουτς Ντέιβιντ Μπλατ και επί μια τετραετία (2000-2004) συνεργάτης του στην Μακάμπι Τελ Αβίβ, Πίνι Γκέρσον ήταν ο εκλεκτός των αδελφών Αγγελόπουλων για την προσπάθεια αναρρίχησης του Ολυμπιακού τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην ελληνική κορυφή.
Ο Ισραηλινός προπονητής και κάτοχος δυο τροπαίων Ευρωλίγκας με την “ομάδα του λαού” (2004, 2005) δεν κατάφερε να οδηγήσει τους “ερυθρόλευκους” σε τίτλους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έφτασε κοντά. Όπως και να έχει, αποτελεί έναν από τους μόλις έξι τεχνικούς κατόχους Ευρωλίγκας που εργάστηκαν ή συνεχίζουν να ηγούνται ελληνικής ομάδας.
5 Ζέλικο Παβλίσεβιτς
Εθνικότητα: Κροάτης
Σεζόν στην Ελλάδα: 2 (1991-1993)
Ομάδες: Παναθηναϊκός (1991-1993)
Τίτλοι: 1
1 Κύπελλο (1993)
Ο Παβλίσεβιτς ήταν στον Παναθηναϊκό την διετία 1991-1993 καταφέρνοντας να κατακτήσει ένα Κύπελλο Ελλάδος. Ήρθε στην Ελλάδα ως δις πρωταθλητής Ευρώπης (Τσιμπόνα 1986, Γιουγκοπλάστικα 1991) και ένας εκ των κορυφαίων προπονητών!
Αν και δεν μπόρεσε να οδηγήσει τους “πράσινους” σε περισσότερα τρόπαια, αποτελεί έναν από πιο σημαντικούς ξένους κόουτς ελληνικής ομάδας στην ιστορία.
Εθνικότητα: Ισπανός
Σεζόν στην Ελλάδα: 2 (2016-συνεχίζεται)
Ομάδες: Παναθηναϊκός (2016-συνεχίζεται)
Τίτλοι: 3
2 Πρωταθλήματα (2017, 2018)
1 Κύπελλο (2017)
Ο νυν χεντ κόουτς του Παναθηναϊκού έγινε πασίγνωστος για τις προπονητικές αρετές του κατά την οκταετή παραμονή του στην Μπαρτσελόνα (2008-2016). Τόσο η κατάκτηση 12 τροπαίων με τους Μπλαουγκράνα, συμπεραλαμβανομένης και της μιας Ευρωλίγκας (2010), όσο και το εντυπωσιακό μπάσκετ που έπαιξαν οι Καταλανοί υπό τις οδηγίες του έφεραν τον απόλυτο σεβασμό των μπασκετόφιλων.
Λίγους μήνες έπειτα από το διαζύγιο με την Μπαρτσελόνα υπέγραψε στον Παναθηναϊκό. Σε λιγότερο από δυο χρόνια έχει συλλέξει τρεις τίτλους, όμως ανεκπλήρωτος στόχος μέχρι στιγμής παραμένει η συμμετοχή του με το “τριφύλλι” σε τελική τετράδα Ευρωλίγκας.
3 Μπόζινταρ Μάλκοβιτς
Εθνικότητα: Σέρβος
Σεζόν στην Ελλάδα: 2 (1995-1997)
Ομάδες: Παναθηναϊκός (1995-1997)
Τίτλοι: 3
1 Ευρωλίγκα (1996)
1 Κύπελλο (1996)
1 Διηπειρωτικό (1996)
Ο προπονητής που οδήγησε ελληνική ομάδα στην κατάκτηση τόσο της Ευρωλίγκας, όσο και του Διηπειρωτικού για πρώτη φορά. Ο συγκεκριμένος ήξερε τον τρόπο, καθώς είχε ήδη στην συλλογή του τρία τρόπαια της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης στην γηραιά ήπειρο με Γιουγκοπλάστικα (1989, 1990) και Λιμόζ (1993).
Μπορεί να έκατσε μόλις δυο χρόνια στην άκρη του πάγκου των “πρασίνων”, όμως με την απεριόριστη βοήθεια των αδελφών Γιαννακόπουλων κατάφερε να τους βάλει στον δρόμο των επιτυχιών, με τον Ομπράντοβιτς αργότερα να εδραιώνει την αυτοκρατορία του “τριφυλλιού”.
2 Ντούσαν Ίβκοβιτς
Εθνικότητα: Σέρβος
Σεζόν στην Ελλάδα: 13 (1980-1982, 1991-1993, 1994-2001, 2010-2012)
Ομάδες: Άρης (1980-1982), ΠΑΟΚ (1991-1993), Πανιώνιος (1994-1996), Ολυμπιακός (1996-1999, 2010-2012), ΑΕΚ (1999-2001)
Τίτλοι: 10
2 Ευρωλίγκες (1997, 2012 Ολυμπιακός)
1 Κύπελλο Σαπόρτα (2000 ΑΕΚ)
3 Πρωταθλήματα (1992 ΠΑΟΚ, 1997, 2012 Ολυμπιακός)
4 Κύπελλα (1997, 2011 Ολυμπιακός, 2000, 2001 ΑΕΚ)
Ένας από τους κορυφαίους προπονητές στην ιστορία του αθλήματος. Ευρηματικός και πρωτοποριακός συντέλεσε στην πρόοδο του μπάσκετ. Είναι ο μόνος της συγκεκριμένης λίστας που κατέκτησε Ευρωλίγκα μόνο με ελληνική ομάδα. Πριν όμως είχε καταφέρει να συλλέξει τέσσερα χρυσά μετάλλια. Ένα σε Μουντομπάσκετ (1990), τρία σε Ευρωμπάσκετ (1989, 1991, 1995), ενώ έφτασε και στο αργυρό σε Ολυμπιακούς αγώνες με την Σερβία.
Επίσης αποτελεί τον πρώτο κόουτς από τους έξι που ανέλαβε ελληνική ομάδα (τον Άρη το 1980) και τον μόνο με ευρωπαϊκούς τίτλους τριών ειδών (Ευρωλίγκα, Κύπελλο Σαπόρτα και Κύπελλο Κόρατς) σε συλλογικό επίπεδο. Ολοκλήρωσε την καριέρα τυπικά με το φιλικό που διεξήχθη προς τιμήν του στο ΣΕΦ τον Σεπτέμβριο του 2017.
1 Ζέλικο Ομπράντοβιτς
Εθνικότητα: Σέρβος
Σεζόν στην Ελλάδα: 13 (1999-2012)
Ομάδες: Παναθηναϊκός (1999-2012)
Τίτλοι: 23
5 Ευρωλίγκες (2000, 2002, 2007, 2009, 2011)
11 Πρωταθλήματα (2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011)
7 Κύπελλα (2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012)
Είναι ο κορυφαίος ευρωπαίος προπονητής όλων των εποχών, τουλάχιστον από άποψη τροπαίων. Μόνο στην εν Ελλάδι παρουσία του μέτρησε 23 τίτλους με τον Παναθηναϊκό! Ο πιο πετυχημένος κόουτς που πέρασε από ελληνική ομάδα, με την οποία μάλιστα πήρε τις πέντε από τις εννιά μέχρι στιγμής Ευρωλίγκες του.
Δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να αναφερθείς σε έναν προπονητή τέτοιου βελινεκούς. Σε 13 χρόνια παρουσίας του στους “πράσινους” κατάφερε να χτίσει μια πρωτοφανής αυτοκρατορία για τα ελληνικά δεδομένα, κάτι που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σε καμιά περίπτωση.