Του Στέλιου Τορομανίδη/ info@eurohoops.net
Έχουν περάσει 31 χρόνια από την στιγμή που οι ιθύνοντες της Ευρωλίγκας αποφάσισαν την διεξαγωγή ενός τουρνουά των κορυφαίων τεσσάρων κάθε σεζόν για την ανάδειξη του ετήσιου πρωταθλητή Ευρώπης. Η αρχή έγινε στην Γάνδη του Βελγίου το 1988 όπου Άρης, Μακάμπι Τελ Αβίβ, Παρτιζάν Βελιγραδίου και Αρμάνι ρίχτηκαν στην “μάχη” για το τρόπαιο της διοργάνωσης με θριαμβευτές τους Μιλανέζους.
Έκτοτε έχουν προκύψει 32 τελικές τετράδες, αν βάλουμε μέσα και την φετινή που θα βρεθεί στην Χώρα των Βάσκων (ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Ρεάλ Μαδρίτης, Φενερμπαχτσέ και Εφές), αλλά και την “διπλή” της αγωνιστικής περιόδου 2000-2001 στην οποία διεξήχθησαν δυο διοργανώσεις (Ευρωλίγκα και Σουπρολίγκα), παρόλο που στην μια από αυτές (Ευρωλίγκα) ο τίτλος κρίθηκε μέσω playoffs και όχι σε Final Four.
Συνολικά αναφερόμαστε σε 132 συμμετοχές μέχρι στιγμής σε τελική τετράδα της διοργάνωσης (1988 μέχρι σήμερα), ήτοι σημαίνει 132 σύνολα που έχουν προκριθεί στο μεγαλύτερο ετήσιο ραντεβού της Ευρωλίγκας.
Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα 47 διαφορετικοί προπονητές προερχόμενοι από 13 χώρες έχουν οδηγήσει 32 ομάδες σε Final Four! Το Eurohoops έψαξε, βρήκε και σας παρουσιάζει σε λίστα και με την μορφή αντίστροφης μέτρησης αναλυτικά τις συμμετοχές χεντ κόουτς σε τελική τετράδα. Πόσες παρουσίες τεχνικών μετρά η κάθε χώρα, με ποια ομάδα έφτασε ο κάθε προπονητής και ποια σεζόν.
Προσοχή: Πριν ξεκινήσουμε, να αναφέρουμε πως 14 είναι οι διαφορετικοί χεντ κόουτς που έχουν κατακτήσει τρόπαιο Ευρωλίγκας και προέρχονται από οκτώ διαφορετικές χώρες.
Σημείωση: 1.) Υπάρχουν κάποιοι προπονητές που είναι κάτοχοι δυο διαβατηρίων. Σαν χώρα τους διαλέξαμε αυτή στην οποία γεννήθηκαν.
2.) Σε περίπτωση ισοβαθμίας, η χώρα που βρίσκεται ψηλότερα είναι αυτή που οι προπονητές της έχουν κατακτήσει τα περισσότερα τρόπαια Ευρωλίγκας.
13 Σλοβενία (1 συμμετοχή σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Ζμάγκο Σαγκαντίν | 1 | Ολύμπια Λουμπλιάνας/1997 |
Σύνολο | 1 προπονητής | 1 | – |
Η μοναδική φορά που προπονητής εκπροσώπησε την Σλοβενία σε Final Four ήταν ο Ζμάκο Σαγκαντίν το 1997 με την Ολύμπια Λουμπλιάνας.
Η σλοβένικη ομάδα που με τον ίδιο χεντ κόουτς είχε κατακτήσει το Σαπόρτα την σεζόν 1993-1994, κατάφερε να πάρει την τρίτη θέση στην τελική τετράδα χάνοντας στον ημιτελικό από τον μετέπειτα πρωταθλητή Ευρωλίγκας Ολυμπιακό για να νικήσει στον μικρό τελικό την Βιλερμπάν.
12 Γαλλία Οι (2 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Μισέλ Γκόμεζ | 1 | Λιμόζ/1990 |
2 | Γκρεγκ Μπενού | 1 | Βιλερμπάν/1997 |
Σύνολο | 2 προπονητές | 2 |
Η Γαλλία μετρά δυο εκπροσωπήσεις από προπονητές σε Final Four. Αρχικά ο Μισέλ Γκόμεζ οδήγησε την Λιμόζ το 1990 στην Σαραγόσα όπου κατέκτησε την τρίτη θέση, ενώ ο Γκρεγκ Μπενού επτά χρόνια αργότερα έφτασε σε τελική τετράδα Ευρωλίγκας με την Βιλερμπάν που τερμάτισε τέταρτη.
11 Ρωσία (3 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Στάνισλαβ Ερεμίν | 1 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/1996 |
2 | Βαλερί Τιχονένκο | 1 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/2001 |
3 | Εβγκένι Πασούτιν | 1 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/2010 |
Σύνολο | 3 προπονητές | 3 |
Σε συλλογικό επίπεδο οι Ρώσοι έχουν επτά τρόπαια Ευρωλίγκας (όλα με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας) και 19 προκρίσεις σε Final Four με ΤΣΣΚΑ (18) και Λοκομοτίβ Κουμπάν (1), όμως σε προπονητικό επίπεδο δεν μετρούν τόσες πολλές επιτυχίες.
Συνολικά τρεις μέχρι στιγμής είναι οι συμμετοχές Ρώσων χεντ κόουτς σε τελική τετράδα της διοργάνωσης, με τους Στάνισλαβ Ερεμίν, Βαλερί Τιχονένκο και Εβγκένι Πασούτιν να τα έχουν καταφέρει.
10 Λιθουανία (3 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Γιόνας Καζλάουσκας | 2 | Ζαλγκίρις Κάουνας/1999 ΤΣΣΚΑ Μόσχας/2012 |
2 | Σαρούνας Γιασικεβίτσιους | 1 | Ζαλγκίρις Κάουνας/2018 |
Σύνολο | 2 προπονητές | 3 |
Ο Γιόνας Καζλάουσκας είχε οδηγήσει την “υπερηχητική” Ζαλγκίρις Κάουνας σε ένα από τα δυο μέχρι στιγμής Final Four Ευρωλίγκας στην ιστορίας της και στο μοναδικό που κατέκτησε το τρόπαιο. Ο ίδιος έφτασε σε τελική τετράδα έπειτα από 13 χρόνια με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας για να πάρει την δεύτερη θέση χάνοντας στον τελικό από τον Ολυμπιακό.
Ο έτερος Λιθουανός προπονητής με συμμετοχή στο μεγάλο ραντεβού της διοργάνωσης είναι Σαρούνας Γιασικεβίτσιους με την Ζαλγκίρις την αγωνιστική περίοδο 2017-2018 νικώντας στον μικρό τελικό την ΤΣΣΚΑ.
9 Τουρκία (4 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Εργκίν Αταμάν | 2 | Σιένα/2003 Εφές/2019 |
2 | Άιντεν Ερς | 1 | Εφές/2000 |
3 | Οκτάι Μαχμούτι | 1 | Εφές/2001 |
Σύνολο | 3 προπονητές | 4 |
Ο Εργκίν Αταμάν που φέτος οδήγησε την Εφές στο τρίτο Final Four Ευρωλίγκας στην ιστορία της θα συμμετάσχει για δεύτερη φορά σε τελική τετράδα της διοργάνωσης, με την πρώτη να είναι 16 χρόνια νωρίτερα. Τόσο ο Άιντεν Ερς, όσο και ο Οκτάι Μαχμούτι έχουν φτάσει σε μεγάλο ραντεβού του θεσμού ως προπονητές της τουρκικής ομάδας.
8 Μαυροβούνιο (5 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Ντούσκο Ιβάνοβιτς | 3 | Μπασκόνια/2001, 2005 Μπαρτσελόνα/2006 |
2 | Ντούσκο Βουγιόσεβιτς | 2 | Παρτιζάν Βελιγραδίου/1988, 2010 |
Σύνολο | 2 προπονητές | 5 |
Είναι μια μικρή γεωγραφικά χώρα, αλλά με μεγάλη παράδοση σε προπονητές, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όλα τα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Δυο Μαυροβούνιοι χεντ κόουτς έχουν συμμετάσχει σε Final Four Ευρωλίγκας. Ο Ντούσκο Ιβάνοβιτς μετρά τρεις παρουσίες, ενώ ο Ντούσκο Βουγιόσεβιτς δυο.
Μπορεί κανένας από αυτούς να μην έχει κατακτήσει το τρόπαιο της διοργάνωσης, όμως οι πορείες των ομάδων τους εκείνες τις σεζόν ήταν άξιες αναφοράς. Από αυτές ξεχωρίζουν οι παρουσίες της Μπασκόνια στον τελικό τις αγωνιστικές περιόδους 2000-2001 και 2004-2005, όσο και η πρόκριση της νεανικής Παρτιζάν Βελιγραδίου στην τελική τετράδα το 2009-2010.
7 ΗΠΑ (6 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Ντέιβιντ Μπλατ | 3 | Μακάμπι Τελ Αβίβ/2002, 2011, 2014 |
2 | Μάικλ Ντ’ Αντόνυ | 2 | Αρμάνι/1992 Μπενετόν/2002 |
3 | Κλίφορντ Λιουκ | 1 | Ρεάλ Μαδρίτης/1993 |
Σύνολο | 3 προπονητές | 6 |
Μπορεί καταξίωση για τους περισσότερους εξ’ αυτών να σημαίνει μια καλή πορεία στο NBA, όμως οι Αμερικάνοι προπονητές τα καταφέρνουν και στην Ευρωλίγκα. Τρεις από αυτούς έχουν συμμετάσχει συνολικά σε έξι Final Four Ευρωλίγκας. Μάλιστα ο Ντέιβιντ Μπλατ κατάκτησε το τρόπαιο της διοργάνωσης το 2014 με την Μακάμπι Τελ Αβίβ.
6 Κροατία (7 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Βέλιμιρ Περάσοβιτς | 2 | Μπασκόνια/2006, 2016 |
2 | Πετάρ Σκάνσι | 2 | Μπενετόν/1993 Φορτιτούντο/1999 |
3 | Ζέλικο Παβλίσεβιτς | 1 | Γιουγκοπλάστικα/1991 |
4 | Γιασμίν Ρέπεσα | 1 | Φορτιτούντο/2004 |
5 | Νέβεν Σπάχια | 1 | Μπασκόνια/2008 |
Σύνολο | 5 προπονητές | 7 |
Άλλη μια χώρα της πρώην Γιουγκοσλαβίας με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή κορυφαίων προπονητών. Συνολικά πέντε Κροάτες έχουν συμμετάσχει σε Final Four της Ευρωλίγκας, οι Βέλιμιρ Περάσοβιτς και Πετάρ Σκάνσι μετρούν δυο παρουσίες, ενώ ο Ζέλικο Παβλίσεβιτς οδήγησε την Γιουγκοπλάστικα στο τρίτο συνεχόμενο τρόπαιο της στην διοργάνωση το 1991 στο Παρίσι.
5 Ισραήλ (9 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Πίνι Γκέρσον | 5 | Μακάμπι Τελ Αβίβ/2000, 2001, 2004, 2005, 2006 |
2 | Σβι Σερφ | 3 | Μακάμπι Τελ Αβίβ/1989, 1991, 2008 |
3 | Ραλφ Κλέιν | 1 | Μακάμπι Τελ Αβίβ/1988 |
Σύνολο | 3 προπονητές | 9 |
Στην πέμπτη θέση βρίσκονται οι προπονητές από το Ισραήλ, με τον Πίνι Γκέρσον “σημαιοφόρο”, καθώς έχει πέντε συμμετοχές σε Final Four Ευρωλίγκας και τρία τρόπαια, όλα με την Μακάμπι Τελ Αβίβ. Με την “ομάδα του λαού” έχουν φτάσει σε τελική τετράδα και οι Σβι Σερ, Ραλφ Κλέιν χωρίς όμως να κατακτήσουν κάποιον τίτλο της διοργάνωσης.
4 Ελλάς (19 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Γιάννης Ιωαννίδης | 6 | Άρης/1988, 1989, 1990 Ολυμπιακός/1994, 1995 ΑΕΚ/1998 |
2 | Δημήτρης Ιτούδης | 5 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας/2015, 2016, 2017, 2018, 2019 |
3 | Γιάννης Σφαιρόπουλος | 2 | Ολυμπιακός/2015, 2017 |
4 | Γιώργος Μπαρτζώκας | 2 | Ολυμπιακός/2013 Λοκομοτίβ Κουμπάν/2016 |
5 | Παναγιώτης Γιαννάκης | 2 | Ολυμπιακός/2009, 2010 |
6 | Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου | 1 | Παναθηναϊκός/1995 |
7 | Κώστας Πολίτης | 1 | Παναθηναϊκός/1995 |
Σύνολο | 7 προπονητές | 19 |
Συνολικά επτά Έλληνες προπονητές έχουν συμμετάσχει σε Final Four Ευρωλίγκας που συνιστά ρεκόρ στην ιστορία της διοργάνωσης. Η αρχή έγινε το 1988 με τον Γιάννη Ιωαννίδη να οδηγεί τον Άρη στην τελική τετράδα της Γάνδης, κάτι που πραγματοποίησε άλλες πέντε φορές (δυο με τον Άρη, δυο με τον Ολυμπιακό και μια με την ΑΕΚ), σε καμιά από τις οποίες δεν κατάφερε να κατακτήσει το ρλοπαιο της διοργάνωσης.
Κάτι τέτοιο πραγματοποίησε πρώτη φορά ο Γιώργος Μπαρτζώκας το 2013 με τον Ολυμπιακό στο Λονδίνο και ακολούθησε ο Δημήτρης Ιτούδης που οδήγησε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στον τίτλο την σεζόν 2015-2016. Οι Γιάννης Σφαιρόποιυλος, Παναγιώτης Γιαννάκης, Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου και Κώστας Πολίτης αποτελούν τους άλλους προπονητές με παρουσία σε Final Four.
3 Ισπανία (19 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Πάμπλο Λάσο | 6 | Ρεάλ Μαδρίτης/2013, 2014, 2015, 2017, 2018, 2019 |
2 | Αίτο Γκαρσία Ρενέσες | 6 | Μπαρτσελόνα/1989, 1990, 1994, 1996, 1997, 2000 |
3 | Τσάβι Πασκουάλ | 5 | Μπαρτσελόνα/2009, 2010, 2012, 2013, 2014 |
4 | Μιγκέλ Μαρτίν | 1 | Εστουντιάντες/1992 |
5 | Λόλο Σάινθ | 1 | Μπανταλόνα/1992 |
Σύνολο | 5 προπονητές | 19 |
Στην τρίτη θέση και ισόβαθμη με Ελλάδα και Ιταλία είναι η Ισπανία. Οι Ισπανοί προπονητές αποτελούν μέλη μιας εκ των κορυφαίων σχολών στην Ευρώπη, κάτι που φαίνεται και από τον παραπάνω πίνακα. Κύριος εκπρόσωπος είναι ο Πάμπλο Λάσο, ο οποίος τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί εκπληκτική πορεία με την Ρεάλ Μαδρίτης μετρώντας δυο τρόπαια της διοργάνωσης (!), ενώ οι Αίτο Γκαρσία Ρενέσες και Τσάβι Πασκουάλ βρίσκονται επίσης στο καλύτερο επίπεδο από πλευράς προπονητικής.
Οι Μιγκέλ Μάτριν και Λόλο Σάινθ συμπληρώνουν την πεντάδα των τεχνικών που έχουν συμμετάσχει σε Final Four της Ευρωλίγκας….
2 Ιταλία (19 συμμετοχές σε Final Four)
Θέση | Προπονητής | Συμμετοχές σε Final Four | Ομάδα/Χρονιά |
1 | Ετόρε Μεσίνα | 11 | Βίρτους/1998, 1999, 2001, 2002 Μπενετόν/2003 ΤΣΣΚΑ Μόσχας/2006, 2007, 2008, 2009, 2013, 2014 |
2 | Σέρτζιο Σκαριόλο | 2 | Σκαβολίνι/1991
Μάλαγα/2007 |
3 | Κάρλο Ρεκαλκάτι | 2 | Φορτιτούντο/2001
Σιένα/2004 |
4 | Σιμόνε Πιανιτζιάνι | 2 | Σιένα/2008, 2011 |
5 | Φράνκο Κασαλινί | 1 | Αρμάνι/1988 |
6 | Εμανουέλ Μολίν | 1 | Ρεάλ Μαδρίτης/2011 |
Σύνολο | 6 προπονητές | 19 |
Η τρίτη χώρα που έχει 19 συμμετοχές προπονητών της σε Final Four Ευρωλίγκας, αλλά η μοναδική με πέντε κατακτήσεις. Βέβαια ξεχωρίζει ο Ετόρε Μεσίνα που είναι ο δεύτερος πιο πετυχημένος χεντ κόουτς στην εποχή των τελικών τετράδων (1988 μέχρι σήμερα) με τέσσερις τίτλους, όσους αριθμεί και ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς.
Μάλιστα από την συγκεκριμένη χώρα προέρχεται και ο πρώτος προπονητής, ο οποίος έφτασε στην κορυφή της γηραιάς ηπείρου στην περίοδο που αναφερόμαστε (Φράνκο Κασαλινί). Οι Σέρζιο Σκαριόλο, Κάρλο Ρεκαλκάτι, Σιμόνε Πιανιτζιάνι και Εμανουέλ Μολίν διαμορφώνουν μαζί με τους προαναφερθέντες την εξάδα των Ιταλών χεντ κόουτς με παρουσίες σε Final Four της διοργάνωσης…