Συνέντευξη στη Στέλλα Ταμβάκη
Όταν εν έτει 1996 άφηνε στην άκρη τα αγωνιστικά του παπούτσια, η συνέχεια ήταν λίγο-πολύ γνωστή ή προδιαγεγραμμένη, για τον Βαγγέλη Αγγέλου, που δεν έβλεπε άλλο δρόμο να ξεδιπλώνεται μπροστά του από αυτόν της προπονητικής, στον οποίο και έχει πλέον αφιερωθεί ολοκληρωτικά.
Εν έτει 2013 φεύγει από τον Άρη, για να αναλάβει (23/12) για πρώτη φορά ως Head coach ομάδα Ευρωλίγκας και αυτή θα είναι η Αναντολού Εφές (σε ένα νικηφόρο ντεμπούτο), δεχόμενος την μεγάλη πρόκληση, όχι μόνο να προετοιμάσει το έδαφος για την έλευση του Ντούσαν Ίβκοβιτς, αλλά και για να την αναγεννήσει διαδεχόμενος τον Οκτάι Μαχμούτι. Άλλωστε όπως έχει πει, δείξει και αποδείξει, τα “δύσκολα” ήταν πάντα στις προτεραιότητες του. Το στάδιο ήταν μεταβατικό, με την ομάδα να αλλάζει “χημείες” από την αρχή έως το τέλος της σεζόν. Αυτό που επετεύχθη, ωστόσο, ήταν στους άμεσους στόχους του όλου πλάνου, με δεδομένες τις βλέψεις των Τούρκων στα εγχώρια ταλέντα, που αφορά την προώθηση παικτών οι οποίοι θα αποτελέσουν τον κορμό της Εφές μελλοντικά. Άλλωστε, ο Βαγγέλης Αγγέλου είναι θιασώτης της παραγωγικής διαδικασίας, “βλέποντας” και λίγο (;) πιο μακριά… ως που οφείλει ένας προπονητής αξιώσεων. Στη δεύτερη σεζόν του, ήταν ο άμεσος και ο πλέον έμπιστος συνεργάτης του Ντούσαν Ίβκοβιτς. Η ομάδα δεν πήγε στο φάιναλ φορ, βρέθηκε στους τελικούς της TBL αλλά ηττήθηκε από το “θαύμα” της Καρσίγιακα, από το οποίο, προηγουμένως είχε ηττηθεί-αποκλειστεί και η Φενέρ του Ζοτς.
Μαζί με τον “Σοφό” συνεχίζουν για τρίτη σεζόν σε ένα πρόγραμμα που “τρέχει” η τουρκική ομάδα και ξεκίνησε άμα τη αφίξει του Χαλκιδαίου τεχνικού στον πάγκο της. Προσυπογράφει, όταν του λέμε ότι κάποια πράγματα δεν ήταν τα αναμενόμενα για την Εφές φέτος, όπως υπερθεματίζει και στην ουσιαστική σημασία του λόγου, που κάποια πράγματα πήγαν στραβά και: “Ευτυχώς που πήγαν στραβά…”. Ο λόγος αποκαλύπτεται στη συνέχεια, όντας και αυτός, ένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την φιλοσοφία του κόουτς Αγγέλου.
Ο ίδιος αναδεικνύει, με τον δικό του τρόπο την σπουδαιότητα του λάθους, το κάνει “κτήμα” του και εξηγεί ότι: “Η επένδυση τιμωρεί το λάθος ενώ ο πρωταθλητισμός μαθαίνει από το λάθος…” ωστόσο για να μπορέσει κάποιος να το εκμεταλλευτεί εξελικτικά, χρειάζεται μια βασική προϋπόθεση: “Πρέπει να υπάρχει προσωπικότητα και δη εμπνευσμένη, ώστε να μπορέσεις να στηρίξεις το λάθος και δεις μελλοντικά τη βελτίωση”. Στην Εφές ο πρόεδρος Τουντσάι Οζιλχάν, ο οποίος βραβεύτηκε ως ο κορυφαίος παράγοντας της Ευρωλίγκας τη σεζόν ’12-’13, στηρίζει και πιστεύει στο εγχείρημά του, κατ΄επέκταση σε αυτό των Ίβκοβιτς-Αγγέλου γιατί στην Τουρκία υπάρχει “…δίψα, ανάγκη παραγωγής, ενδιαφέρον του κόσμου και επένδυση”.
Για να βρίσκεται σήμερα στην Εφές, τον όγδοος σταθμό στην καριέρα του, κύλησε πολύ νερό στο “αυλάκι” της προπονητικής. Ξεκίνησε από την Χαλκίδα την οποία από Γ΄ Εθνική οδήγησε στην Α2, για να ακολουθήσουν ο Άρης, το Μαρούσι, η Ντιναμό Μόσχας (2007 Uleb cup), η ΑΕΚ, τα Τρίκαλλα, ο Ολυμπιακός (’10-’12 Ευρωλίγκα-Πρωτάθλημα) και ο Άρης (ξανά) πριν την Κωνσταντινούπολη και ενώ πήγε τον “αυτοκράτορα” στον τελικό του Κυπέλλου. Το προηγούμενο καλοκαίρι είχε προλάβει να δημιουργήσει -παρά την απαγόρευση μεταγραφών από τη FIBA- μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική ομάδα, πράγμα που έφερε και την ανανέωση της συνεργασίας το καλοκαίρι του 2013 με τον Άρη.
Και επειδή στο μπάσκετ δεν υπάρχει ισοπαλία, η κατάλληλη προετοιμασία για μία νίκη και μια αποτυχία, είναι ένα από τα δυνατά σημεία του έμπειρου τεχνικού. Δόγμα του, που ακολουθεί και ο ίδιος; “Δεν εφησυχάζεις ποτέ”. Πιστεύει στη συνεχή προσπάθεια. Όχι μόνο -και αυτονόητα- μετά από μία αποτυχία, αλλά μετά από μία μεγάλη επιτυχία, γιατί; “…γιατί μπορεί να αποτύχεις”. Ωστόσο, το μπάσκετ, όπως έχει πει “προσφέρεται για να κάνεις πράγματα που δεν πιστεύουν οι άλλοι”, φτάνει να τα πιστεύουν οι συμπαίκτες, τονίζει ο κόουτς, γιατί χωρίς αυτή την πίστη δεν μπορεί και ο προπονητής να ενεργοποιήσει το σκοπό του, που είναι να: “Χτίζει γέφυρες, από τον παίκτη προς την καριέρα ή από την εμπειρία στο διαφορετικό επίπεδο” και χωρίς παίκτες με προσωπικότητα δεν μπορείς αυτό το… διαφορετικό επίπεδο.
Το “χάρισμα” όπως χαρακτηριστικά λέει, του Βεζένκοφ είναι από αυτά που αλλάζουν επίπεδο έναν παίκτη. Ο ίδιος το είδε γιατί αυτά “φωνάζουν” και το εξέλιξε σημαντικά, δίνοντας του ευκαιρίες, χώρο και χρόνο. Ο κόουτς ωστόσο, αποποιείται ευθυνών, μη νιώθοντας δικαίωση όσο και αν του αναλογεί μέρος της, παρά ευχαρίστηση θεωρώντας ότι: “έχτισα απλά μια “κολόνα” σε αυτή τη γέφυρα μιας πορείας που έχτισαν πολλοί”.
Στο σεμινάριο του ΣΕΠΚ “Αθήνα 2015” ο κόουτς Αγγέλου, ήταν εκ των ομιλητών που κέντρισαν το ενδιαφέρον. ανέλυσε δύο σημαντικά ζητούμενα στο μπάσκετ του πρωταθλητισμού,το ένα είναι “το επιθετικό και αμυντικό ριμπάουντ και το άλλο είναι η close-out επίθεση”. Όσο για τις εντυπώσεις του από το σεμινάριο και την ανταπόκριση που είχε: “Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, όλοι πήραμε κάποιες ιδέες και όλοι νιώσαμε σημαντικοί μέσα από την κοινότητα του μπάσκετ. Αυτές οι συγκεντρώσεις και αυτή η ανταλλαγή ιδεών είναι ιδιαίτερες…”
– …οξύνουν και το πνεύμα λίγο παραπάνω.
Ακριβώς. Οπότε σε αυτή τη δύσκολη εποχή το μπάσκετ είναι και ένας πρεσβευτής της χώρας και ελπίζω η κοινότητά του να πέρασε καλά και να μπήκε και σε άλλες διαδικασίες σκέψης.
– Στο φετινό καλοκαίρι, με ό,τι κατάφερε η Εθνική στο Ηράκλειο, ίσως να είναι ένας λόγος να χαιρόμαστε -οι του μπάσκετ- αν μη τι άλλο…
Ακριβώς αυτό που είπες συμφωνώ.
ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΕΚΑΤΕΤΙΑΣ 2000, ΟΠΩΣ ΛΕΜΕ ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1990 (;)
– Οι κινήσεις που κάνουν οι ομάδες της τουρκικής λίγκας, που διαθέτουν τα απαραίτητα “όπλα” σε αντίθεση με την Ελλάδα, μπορούν να θυμίσουν ή να παραλληλιστούν με αντίστοιχες ελληνικές, στις αρχές της δεκαετίας του ’90 κ ενδεχομένως να έχουν και ανάλογα αποτελέσματα…
Ναι σίγουρα μπορούμε να το παραλληλίσουμε το σκηνικό. Το μπάσκετ πηγαίνει εκεί που υπάρχει κόσμος, που υπάρχει ανταπόκριση και επένδυση. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία συνδυάζει τη δίψα. Συνδυάζει την ανάγκη παραγωγής, γιατί τα τελευταία χρόνια έχει γίνει και μια επένδυση στην Τουρκία και έχει μαζευτεί και ό,τι καλύτερο υπάρχει -ως επί των πλείστον προπονητικά- ώστε να μπορέσει να κεντρίσει το ενδιαφέρον του κόσμου και να βοηθήσει παραγωγικά αυτή τη χώρα. Οπότε, είναι και μπορεί να γίνει μια ακόμη πιο ενδιαφέρουσα λίγκα και πολύ ανταγωνιστική.
– Εσείς που εργάζεστε εκεί, βλέπετε ότι μπορεί να υπάρξει και ανάλογη διάρκεια όσον αφορά το μέλλον των νέων Τούρκων παικτών, που ομολογουμένως εμφανίστηκαν, αλλά που να μπορούν να δρέψουν καρπούς και σε βάθος χρόνου;
Ευτυχώς που στο μπάσκετ η ατομικότητα είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον σταρ. Δηλαδή, το αν κάποιος σου δείχνει μέσα από το παιχνίδι, αν μένει να διακριθεί ή φεύγει για να διακριθεί πιο πολύ ή φέυγει γιατί δεν διακρίνεται. Δηλαδή, στην Ελλάδα είμαστε τυχεροί γιατί πολλοί παίκτες φύγαν από το πρωτάθλημά μας, πήγανε στις κορυφαίες ευρωπαϊκές ομάδες και κάποιοι πήγαν και στο ΝΒΑ. Άρα και γι’ αυτό το μπάσκετ είναι καλό, γιατί σου δίνει την ευκαιρία να ξεχωρίσεις.
– Τώρα μου δίνετε πάσα… Τί κάνει έναν παίκτη -όχι απλά καλό αλλά- ξεχωριστό; Το ένστικτο, η δουλειά, το ταλέντο ή η υπομονή;
Τί είναι το πιο σημαντικό… (;) Η προσωπικότητα. Η προσωπικότητα είναι το διαβατήριο του να μπορέσεις και να επιβληθείς και να ανταγωνιστείς και να καταλάβεις και να δεθείς. Χωρίς προσωπικότητα είσαι άβουλος και αυτό είναι απολύτως ευδιάκριτο.
– Μπορεί ένας παίκτης με έντονη προσωπικότητα, να “ξεφύγει” με όποιον τρόπο… Και εκεί που και πώς μπαίνει στο πλάνο ο προπονητής;
Ο προπονητής σέβεται την προσωπικότητα. Την σέβεται. Ειδάλλως χωρίς προσωπικότητα, είσαι μία πολύ ωραία καρέκλα, ένα πολύ ωραίο σπίτι. Απλά ωραία και ωραίο. Τι να κάνει, χωρίς παίκτες με προσωπικότητα, ένας προπονητής (;) τίποτα.
Η ΕΦΕΣ, Η ΚΑΡΣΙΓΙΑΚΑ, ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ…
– Πάμε στα πιο “δικά σας”. Η Καρσίγιακα πέρυσι κατέκτησε το κύπελλο Τουρκίας, μπήκε και στο φάιναλ φορ της λίγκας, ήταν τελικά τόσο μεγάλη έκπληξη το φετινό;
Βάσει αποτελεσμάτων ναι. Ήταν έκπληξη και της αξίζουν συγχαρητήρια γι΄αυτό. Βάσει προπονητικής…
– …Εσείς το βλέπετε από άλλο βήμα, γιατί εγώ μπορεί να το πω, εσείς όμως που το βιώνετε εκ των έσω, θα πείτε;
Εγώ θα το πώ. Θα σου πω το ότι αυτός που χάνει, ο δεύτερος, ψάχνει να βρει γιατί έχασε, σε ποιό κομμάτι έχασε και αν έχασε δίκαια ή άδικα. Εμείς είμαστε σε αυτή την ανάλυση, αν και μέσα μας ξέρουμε γιατί χάσαμε.
– Ίσως και να μην είναι τόσο έκπληξη εν τέλει;
Όχι, είναι έκπληξη αλλά αν κάποιος το αναλύσει επαγγελματικά, θα δει ότι ο Δαυίδ κέρδισε τον Γολιάθ κάποια στιγμή, σε κάποια σημεία. Τώρα, γιατί και πώς…
– Αυτό φαίνεται, αλλά υπάρχει και δουλειά πίσω από όλο αυτό…
Ναι. Υπάρχει, υπάρχει και δουλειά και πολύ σκληρή δουλειά.
ΜΟΝΟ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΟΥΝ ΔΥΣΚΟΛΑ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΑ
– Σε μια λίγκα σαν την τουρκική με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται και σε μια ομάδα όπως η Εφές, που δουλεύετε με σύστημα, έχετε στόχους και συγκεκριμένο πλάνο, πόσο και πώς μπορεί να χωρέσει η Υπομονή μαζί με τις επιτυχίες που “Πρέπει” να έρθουν; Χρειάζεται και η υπομονή, έτσι δεν είναι;
Συνήθως η επένδυση δεν πάει με την υπομονή, όσο πιο πολλά δίνεις τόσο λιγότερο υπομονετικός γίνεσαι. Και εγώ, πάντα λέω ότι υπάρχει μια βασική διαφορά από την επένδυση και τον πρωταθλητισμό. Η επένδυση τιμωρεί το λάθος, ο πρωταθλητισμός μαθαίνει από το λάθος. Πως αυτά τα δύο ταιριάζουν…(;) Πρέπει να υπάρχει προσωπικότητα και δη εμπνευσμένη, ώστε να μπορέσεις να στηρίξεις το λάθος και δεις μελλοντικά τη βελτίωση. Ελπίζουμε ότι στο δικό μας πρόγραμμα θα μπορέσει η προσωπικότητα των δύο ανθρώπων που είναι στην κορυφή, του προέδρου και του προπονητή, να δώσουν την απαραίτητη υπομονή στο πρόγραμμα, όσο αυτό δεν καλύπτει αυτό που περιμένει ο επενδυτής.
– Τι έλειψε φέτος από την Εφές;
Από την Εφές δεν έλειψε τίποτα…
– ή Τι πήγε στραβά;
Πολλά πράγματα πήγανε στραβά, αλλά ευτυχώς που πήγανε στραβά για να έχει Data Base στην εμπειρία. Άνευ data base στην εμπειρία, πως θα γίνει; Δηλαδή, για φαντάσου χωρίς άσχημες στιγμές και να ήταν όλα τέλεια…, ε; τότε;
– Δεν υπάρχει, πέρα απ’ το ό,τι δεν καταλαβαίνεις τις ευχάριστες στιγμές, πρωτίστως δεν νιώθεις…
Σούπερ. Συμφωνώ. Άντε, εσύ είσαι για τη συνέντευξη καλή, όχι εγώ. Το ‘χεις.
Ευχαριστώ πάρα πολύ, αλλά όλα είναι θέμα συνομιλητή.
– Πείτε μου τι θα συνιστά επιτυχία και τι αποτυχία για την Εφές που ενισχύεται και συνεχίζει δυναμικά;
Επί της ουσίας, γιατί από εκεί ξεκινάμε και εκεί τελειώνουμε ό,τι άλλο κι αν γίνει… Αποτυχία είναι όταν δεν μαθαίνεις από τα λάθη σου και επιτυχία είναι όταν μαθαίνεις να κοντρολάρεις τον εαυτό σου. Δεν είναι εύκολο αυτό. Δηλαδή, εγώ πάντα λέω ότι πρέπει να έχεις κοντρόλ στην επιτυχία να συγκρατηθείς και να προσπαθήσεις ξανά γι’ αυτήν… πόσω μάλλον στην αποτυχία ή όταν τα πράγματα λοξοδρομούν.
– Να διαχειριστείς το συναίσθημα;
Ακριβώς. Το συναίσθημα που αφορά το Εγώ σου όμως. Ειδικά στην επιτυχία. Και το συναίσθημα του Εγώ στην αποτυχία. Δηλαδή, ξανασηκώνομαι και προσπαθώ για ό,τι δεν πέτυχα. Και στην επιτυχία συνεχίζω να ξανά-προσπαθώ γιατί (;) Γιατί μπορεί να αποτύχω.
– Λένε, αλλά εσείς θα μου πείτε αν ισχύει, ότι οι παίκτες παίζουν για τους προπονητές. Δηλ. θέλουν προπονητές να τους εμπνέουν…
Εγώ θα πω κάτι που έχει πει ο Ίβκοβιτς, ότι η δουλειά του προπονητή είναι να χτίζει γέφυρες. Που σημαίνει από τον παίκτη προς την καριέρα ή από την εμπειρία στο διαφορετικό επίπεδο. Αν αυτές οι γέφυρες χτιστούν με καλά υποστυλώματα τότε και ο παίκτης έχει πορεία και ο προπονητής έχει ικανοποίηση.
– Με προλάβατε. Έτσι, αντίστοιχα και ο προπονητής πρέπει να εμπνέεται από τον παίκτη του, για να χτίσει και τη γέφυρα.
Έτσι. Ακριβώς. Δεν γίνεται ο ένας μόνος του.
“Ο ΒΕΖΕΝΚΟΦ ΣΟΥ ΦΩΝΑΖΕΙ ΟΤΙ ΕΧΕΙ ΧΑΡΙΣΜΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ…”
– Ο Βεζένκοφ θα πλαισιώνει την Μπαρτσελόνα τη νέα σεζόν, θεωρείτε ότι μπορεί να βρει χρόνο και τρόπο δράσης, και ως προς την ωριμότητα που απαιτείται;
Βέβαια. Κοίτα, ο Βεζένκοφ έχει χάρισμα και έχει και υποστήριξη της οικογένειας του και έχει και απόφαση. Πολύ σημαντικό. Και το βασικό, του δίνεται η ευκαιρία σε αυτή τη γέφυρα που περπατάει να βρει κι άλλη γέφυρα. Έχει χάρισμα και μπορεί.
– Νιώθετε λίγο και εσείς στο ποσοστό που σας αναλογεί, μια δικαίωση; Για την πίστη σας και τις ευκαιρίες που είχε από εσάς;
Όχι, όχι δικαίωση. Νιώθω μεγάλη ευχαρίστηση.
– Ένα μικρό ή μεγαλύτερο ή μεγάλο κομμάτι, είστε και εσείς στην πορεία του και πόσω μάλλον στην αρχή του.
Αυτό μου λένε πολλοί. Αλλά το κάτι που ξεχωρίζει… σου “φωνάζει” ότι ξεχωρίζει. Είσαι εσύ, αρά “ανοιξέ μου την πόρτα”. Οπότε, βρέθηκα την κατάλληλη στιγμή, μαζί με πολλούς ανθρώπους που τον έφεραν στο μπάσκετ και ήμουν ένας από αυτούς που έχτισα και εγώ μία “κολόνα” στη “γέφυρα” που έχτισαν πολλοί.
– Αν όχι όλα, τελικά, τα περισσότερα είναι ζήτημα timing…;
Ακριβώς. Εν τέλει, έτσι είναι.