Της Hoop Fiction team/ info@eurohoops.net
11 Ιουλίου 1972. Ρέικιαβικ, Ισλανδία. Μπόμπι Φίσερ εναντίον Μπορίς Σπάσκι.
Ένας αγώνας για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Μια παρτίδα σκάκι στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου.
Διακύβευμα: Η διανοητική ανωτερότητα ανάμεσα σε καπιταλισμό και υπαρκτό σοσιαλισμό. Νικητής: Μπόμπι Φίσερ.
Χρειάστηκαν 21 παρτίδες. Τελικό σκορ: 12,5-8,5. Χαρακτηρίστηκε ως ‘Το Παιχνίδι του Αιώνα’.
15 Μαΐου 2016. Βερολίνο, Γερμανία.
Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας του Δημήτρη Ιτούδη εναντίον της Φενερμπαχτσε του Ζέλικο Ομπράντοβιτς.
Διακύβευμα: Η κορυφή της Ευρώπης. Νικήτρια η ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 101-96 στην παράταση. Ήταν ο πιο συγκλονιστικός τελικός στην ιστορία της Ευρωλίγκας.
Εξαιρώντας ορισμένες μικρές λεπτομέρειες, η εξέλιξη του Παιχνιδιού του Αιώνα επαναλήφθηκε στα όσα είδαμε στο παρκέ της Mercedes-Benz Arena κατά τη διάρκεια του δευτέρου ημιχρόνου και της παράτασης του μεγάλου τελικού. Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, παίρνοντας το ρόλο του Μπόμπι Φίσερ, χρειάστηκε να σπάσει όλες τις κατάρες των τελευταίων χρόνων προκειμένου να φτάσει στη λύτρωση της κατάκτησης, νικώντας το μεγαλύτερο αντίπαλο στο δρόμο προς την κορυφή.
Από την άλλη πλευρά, η Φενερ ενσάρκωσε το ρόλο του Μπορίς Σπάσκι, ο οποίος έχοντας τον έλεγχο της κατάστασης στα χέρια του, βίωσε την ολική επαναφορά της ευφυΐας του Φίσερ που με συνεχόμενες νίκες πραγματοποίησε τη μεγάλη επιστροφή φτάνοντας στην κατάκτηση του τίτλου.
Για να βιώσουμε όμως το αποκορύφωμα, χρειάστηκε να περάσει η παρέλαση των Μοσχοβιτών στο πρώτο ημίχρονο και ιδιαίτερα στη δεύτερη περίοδο. Πλήρης επιβολή της επιθετικής φιλοσοφίας μπάσκετ που παρουσίασε φέτος ο Ιτούδης.
Ένας Τεόντοσιτς επιτέλους απαλλαγμένος από τις σκοτεινές σκέψεις που τόσα χρόνια κουβαλούσε στα μεγάλα παιχνίδια.
Ο Κάιλ Χάινς να λειτουργεί ως κυματοθραύστης προστατεύοντας το ζωγραφιστό της ΤΣΣΚΑ, και μια Φενερ ανήμπορη να εκμεταλλευτεί τα miss match που προέκυπταν από τα switch των Ρώσων.
Η εξέλιξη του πρώτου ημιχρόνου μπορεί να παρομοιαστεί με την ξέφρενη πορεία του Μπόμπι Φίσερ στις αναμετρήσεις για τα προκριματικά του παγκοσμίου τίτλου, που του έδωσαν το δικαίωμα να αντιμετωπίσει τον τότε κάτοχο, Μπορίς Σπάσκι.
Ο 29χρονος Φίσερ έφτασε στον τελικό μετά από ένα εντυπωσιακό σερί θριάμβων απέναντι σε όλα τα σκακιστικά μεγαθήρια εκείνης της εποχής, όπως ο Δανός Λάρσον (6-0), ο Σοβιετικός Ταïμάνοβ (6-0) και ο επίσης Σοβιετικός και πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Τιγκραν Πετροσιάν (6,5-2,5).
Ο Αμερικανός κατάπιε κάθε αντίπαλο με ένα άκρως επιθετικό στυλ παιχνιδιού και πλέον απέμενε το τελευταίο και πιο καθοριστικό βήμα στο δρόμο της απόλυτης επιβεβαίωσης. Αντίστοιχα, η ΤΣΣΚΑ Μόσχας προηγούμενη με 50-30 στο ημίχρονο, ήταν 20 λεπτά μακριά από τον τίτλο έχοντας απλά να διαχειριστεί καταστάσεις με το απόλυτο πλεονέκτημα.
Στην πρώτη παρτίδα του τελικού της Ισλανδίας, ο Μπόμπι Φίσερ εμφανίζεται εκνευρισμένος, χωρίς καμία συγκέντρωση, υποδεικνύοντας ως αιτία το θόρυβο από τις κάμερες που κάλυπταν το γεγονός. Αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του είναι μία κραυγαλέα αβλεψία που επιτρέπει στο Σπάσκι να κλειδώσει τη νίκη κάνοντας το 1-0.
Η πρώτη παρτίδα της Ισλανδίας απεικονίστηκε στο τρίτο δεκάλεπτο του τελικού, με τη Φενερ να δείχνει συγκεντρωμένη, έτοιμη για μάχη και πραγματική επιστροφή στο παιχνίδι. Με τον Κώστα Σλούκα ξανά στο ρόλο του καθοδηγητή, έμεινε στο παιχνίδι, εκμεταλλεύτηκε καλύτερα τις απουσίες του Κάιλ Χάινς και του Νάντο ντε Κολό που βρίσκονταν στον πάγκο με τέσσερα φάουλ και με ένα μίνι επιθετικό κρεσέντο έβαλε τη φλόγα του κόσμου στην εξίσωση του αγώνα.
Κι ενώ όλοι περίμεναν την αντίδραση του Μπόμπι Φίσερ μετά την πρώτη ήττα, αυτός δεν εμφανίζεται καν στο δεύτερο αγώνα και ο Σπάσκι προηγείται πλέον με 2-0, προβάδισμα τεράστιο για σκακιστική αναμέτρηση και ειδικότερα για παίκτες αυτού του επιπέδου. Σίγουροι όλοι πως ο Φίσερ έχει χαθεί στο λαβύρινθο των συναισθημάτων του, προκαταβάλλουν την επιτυχημένη υπεράσπιση του παγκόσμιου τίτλου από τον Μπορίς Σπάσκι.
Στο ίδιο ακριβώς σημείο βρέθηκε και η ΤΣΣΚΑ Μόσχας με την ολοκληρωτική απουσία της στο τελευταίο δεκάλεπτο. Τα φαντάσματα του παρελθόντος επέστρεψαν, οι επιθετικές επιλογές έγιναν αρνητικές, οι βοήθειες στην άμυνα έδωσαν στους Τούρκους τη δυνατότητα της έξτρα πάσας στην καρδιά της ρακέτας και η Φενερ με πύργους τον Έκπε Ούντοχ και τον Μπόμπι Ντίξον επέστρεψε και βρέθηκε να προηγείται δευτερόλεπτα πριν τη λήξη.
Σχεδόν 44 χρόνια πριν, ο Μπόμπι Φίσερ έπρεπε να επιστρέψει για να παίξει την τρίτη παρτίδα του τίτλου, με τους προσωπικούς του δαίμονες κλειδωμένους ώστε επιτέλους να καταφέρει να ανέβει στην κορυφή. Το πέτυχε, αναγκάζοντας το Σπάσκι να παραιτηθεί στην 41η κίνηση. Η πρώτη νίκη του Φίσερ ήταν το σημείο καμπής που άλλαξε τα πάντα.
Στη διαδικασία της επαναφοράς, το μεγαλύτερο εμπόδιο που είχε να αντιμετωπίσει ο Φίσερ ήταν το να τιθασεύσει τον ίδιο του τον εαυτό, κλειδώνοντας τα συναισθήματα και τις φοβίες που συνεχώς προκαλούσαν πυρηνικές εκρήξεις στον ευαίσθητο ψυχισμό του.
Το ίδιο χρειάστηκε να κάνει και η ΤΣΣΚΑ, όταν 18 δευτερόλεπτα πριν το τέλος, έχασε τη γη κάτω από τα πόδια της, αλλά εμφανίστηκε ο Βίκτορ Κριάπα, που αποδίδοντας ιδανικά ως προς τον τρόπο και το χρόνο την έννοια «αρχηγός», εκμεταλλεύτηκε τα αδύναμα box-out της Φενερ.
Πέτυχε ένα από τα σημαντικότερα καλάθια στην ιστορία της Ευρωλίγκας στέλνοντας τον αγώνα στην παράταση. Όλα ήταν διαφορετικά και η Αρκούδα είχε ξανά το μομέντουμ στα χέρια της απαλλαγμένη από κάθε ψυχολογική αλυσίδα.
Με το παιχνίδι στην παράταση, ξεκίνησε μία φάση-προς-φάση μονομαχία με συνεχείς εναλλαγές στο προβάδισμα, χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει τον τελικό νικητή. Στην Ισλανδία, με το σκορ 2,5-2,5, παιζόταν η έκτη παρτίδα, με τον Φίσερ να έχει ακυρώσει όλη την προετοιμασία του Σπάσκι για το άνοιγμα του παιχνιδιού με μία κίνηση, και το Σοβιετικό να επιλέγει να απαντήσει με άμυνα Ταρτακόβερ, τακτική με την οποία δεν είχε χάσει ποτέ έχοντας τα μαύρα.
Στο Βερολίνο, ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς (ο καλύτερος closer που έχει εμφανιστεί στο ευρωπαϊκό μπάσκετ), επέλεξε να δώσει την επίθεση στον πιο σταθερό του παίκτη σε όλη τη διάρκεια του αγώνα, τον Λουίτζι Ντατόμε, ο οποίος υποδέχτηκε το split out του Σλούκα, προχώρησε μέχρι τη γραμμή των βολών και εκτέλεσε από τα 4,5 μέτρα χωρίς επιτυχία.
Αμέσως μετά, ο Νάντο ντε Κολό σημάδεψε το miss match με τον Μπόμπι Ντίξον, εκτέλεσε πηγαίνοντάς τον μέχρι το καλάθι και παρά το ότι αστόχησε, είχε ήδη δημιουργήσει το επιθυμητό πλαίσιο ανισορροπίας στην άμυνα των Τούρκων, που οδήγησε στο εύκολο follow του Κάιλ Χάινς με τη διαφορά να πηγαίνει στους πέντε πόντους.
Όπως ο Σπάσκι παρασύρθηκε στην παγίδα του Φίσερ και έχασε τελικά το παιχνίδι με αποτέλεσμα να βρεθεί για πρώτη φορά πίσω στο σκορ και να μην επιστρέψει ξανά, χάνοντας τελικά τον τίτλο, έτσι και ο Ομπράντοβιτς δεν είχε άλλες απαντήσεις παρά τα ηρωικά τρίποντα στα τελευταία δευτερόλεπτα της παράτασης, συμβιβαζόμενος τελικά με την ήττα.
Με τη λήξη της έκτης παρτίδας, ήταν τόσο μεγάλος ο θαυμασμός του Σοβιετικού για το παίξιμο του Φίσερ, που ενώθηκε με τους θεατές και χειροκρότησε μαζί τους τον νικητή. Αργότερα δήλωσε στους δημοσιογράφους πως η συγκεκριμένη παρτίδα ήταν η καλύτερη του τελικού. Ακόμα και αυτή η λεπτομέρεια στο ‘Παιχνίδι του Αιώνα’ αποτυπώνει το μεγαλείο της σχέσης Ιτούδη-Ομπράντοβιτς.
Μία μέρα πριν τον αγώνα, ο Σέρβος δήλωσε πως στη μεταξύ τους συνεργασία δεν αντιμετώπισε ποτέ τον Ιτούδη ως βοηθό, αλλά τον έβλεπε πάντα ως κανονικό προπονητή. Λίγα λεπτά μετά, ο Ιτούδης δήλωσε πως δε θα βρισκόταν ποτέ σ’ αυτήν τη θέση χωρίς τον Ομπράντοβιτς.
Το πρωτεύον χαρακτηριστικό που αποτελούσε μέρος της ψυχοσύνθεσης του Μπόμπι Φίσερ ήταν η απέχθεια του για κάθε είδους συμβιβασμό, λειτουργώντας πάντα επιθετικά και βλέποντας μόνο τη νίκη. Η φετινή ΤΣΣΚΑ του Δημήτρη Ιτούδη δε συμβιβάστηκε ποτέ. Πιστή στις αρχές της, επέλεξε να ζήσει και να πεθάνει με τον τρόπο που όριζε η στελέχωσή της στην αρχή της σεζόν –επιτέθηκε.
Ο Μπόμπι Φίσερ είχε δηλώσει για το στυλ παιχνιδιού του: «Το σκάκι είναι πόλεμος πάνω στη σκακιέρα. Ο στόχος είναι να διαλύσεις το μυαλό του αντίπαλου».
Η ΤΣΣΚΑ σπάζοντας τα δεσμά και ξεπερνώντας τις δικές της φοβίες, διέλυσε το μυαλό του αντιπάλου την κρίσιμη στιγμή. Ας αποδώσουμε, λοιπόν, τις ύψιστες τιμές που αξίζουν στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας, τη νέα πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Credit: Hoop Fiction