Του Κώστα Γιαταγάνα/ info@eurohoops.net
Η ώρα για το παγκόσμιο ραντεβού έφτασε και η Κίνα φιλοξενεί το 18ο Παγκόσμιο Κύπελλο! Είναι φυσιολογικό, τέτοιες μέρες, οι αναμνήσεις ξαναγυρίζουν σε πολύ μεγάλες και ιστορικές στιγμές, που έχουν σημαδέψει για πάντα τη διοργάνωση και το Eurohoops ξεχώρισε ένα σπουδαίο Top-10!
1950: Ο πρώτος τελικός
Το 1950 έγινε η πρώτη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, με την Αργεντινή να… κάνει σεφτέ στους τίτλους, νικώντας ως οικοδέσποινα στον τελικό τις ΗΠΑ (64-50) σε μια διοργάνωση που έγινε με δέκα ομάδες και οι θριαμβευτές την ολοκλήρωσαν αήττητοι (6-0), έχοντας MVP στον τελικό τον Φούρλονγκ (20π.).
Πάντως η πρώτη παγκόσμια διοργάνωση είχε τα απρόοπτά της, με την Ουρουγουάη να μην συμμετέχει για πολιτικούς λόγους, ενώ η Γιουγκοσλαβία αγωνίστηκε έως ότου τεθεί αντιμέτωπη των Ισπανών, με τους “πλάβι” να αρνούνται να αγωνιστούν απέναντι στη “φούρια ρόχα”, από τη στιγμή που στην Ισπανία την εξουσία είχε ο δικτάτορας Φράνκο.
1978: Ο τελικός των γιγάντων
Στη διοργάνωση που φιλοξένησαν οι Φιλιππίνες το 1978, στον τελικό έφτασαν η Γιουγκοσλαβία και η Σοβιετική Ένωση, σε μια μονομαχία από τις πολλές που έδωσαν οι δύο… συνασπισμοί χωρών, πριν διαλυθούν στις αρχές των 90s.
Από τη μία πλευρά οι “πλάβι” του Άτσο Νίκολιτς στον πάγκο, ο οποίος θεωρείται “πατέρας” όλων των μεγάλων προπονητών της Γιουγκοσλαβίας, με παίκτες-θρύλους όπως Ντελίμπασιτς, Κιτσάνοβιτς, Νταλιπάγκιτς, Τσόσιτς, ενώ από τη σοβιετική πλευρά ήταν οι Μπέλοφ, Μίσκιν, Τκατσένκο, υπό τις οδηγίες ποιου άλλου, παρά του μεγάλου Αλεξάντερ Γκομέλσκι!
Ο τελικός ήταν συγκλονιστικός και κρίθηκε στην παράταση (73-73 κ.α.), με τη Γιουγκοσλαβία του Νταλιπάγκιτς (21π.) να παίρνει την κούπα στον πόντο και στη λεπτομέρεια (82-81).
1986: Η πιο επική ανατροπή και το ρεκόρ του Γκάλη!
Το Παγκόσμιο του 1986 στην Ισπανία έχει μείνει στην ιστορία για το πιθανότατα συγκλονιστικότερο και πλέον ανατρεπτικό παιχνίδι στην ιστορία της διοργάνωσης και ίσως του μπάσκετ γενικότερα! Και μάλιστα, δεν ήταν καν ο τελικός, αλλά ο ημιτελικός ανάμεσα σε Γιουγκοσλαβία και ΕΣΣΔ.
Οι “πλάβι” του Ντράζεν έδειξαν να κλείνουν θέση για τον τελικό, όντες στο +9 (85-76) με ένα λεπτό να απομένει, αλλά τρία τρίποντα, από Σαμπόνις, Τιχονένκο και τον Βάλτερς στα τελευταία δευτερόλεπτα, έτρεξαν σερί 9-0 για τους Σοβιετικούς, που κατάφεραν να στείλουν ένα χαμένο ματς στην παράταση (85-85)!
Στο έξτρα πεντάλεπτο οι λεπτομέρειες έκαναν τη διαφορά, με τον κορυφαίο των Γιουγκοσλάβων, Ντράζεν Πέτροβιτς (29π.) να χάνει μία και τον Άρβιντας Σαμπόνις (25π.) να ευστοχεί για το 91-90, που έστειλε την ΕΣΣΔ στον τελικό, όπου ηττήθηκε με 87-85, με τους 23π. του Σμιθ.
Από εκεί και πέρα, για την Ελλάδα η συγκεκριμένη διοργάνωση ήταν ιστορική καθώς ήταν η πρώτη “γαλανόλευκη” παρουσία σε Παγκόσμιο και το μοναδικό στο οποίο συμμετείχε ο Νίκος Γκάλης. Ένα χρόνο πριν το έπος του 1987 η Ελλάδα πήγε στην Ισπανία και τερμάτισε 10η, αλλά ο “γκάνγκστερ” άφησε το στίγμα του, με τον εξωπραγματικό μέσο όρο των 33,7 πόντων στους δέκα αγώνες που έδωσε η Εθνική! Μεταξύ αυτών των εμφανίσεων, το απίθανο career high του με την Εθνική, οι 53 πόντοι στον αγώνα της πρώτης φάσης κόντρα στον Παναμά!
1990: Το κύκνειο άσμα των “πλάβι” και η… σημαία
Το 1990 στο Μπουένος Άιρες το παγκόσμιο μπάσκετ είδε για τελευταία φορά τις ομάδες της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης (σ.σ. χωρίς τη Λιθουανία). Οι “πλάβι” θριάμβευσαν νικώντας με χαρακτηριστική άνεση την ΕΣΣΔ (92-75) για τον τρίτο παγκόσμιο τίτλο της ιστορίας τους, με πρώτο σκόρερ τον Πάσπαλι (20π.) και παρατάσσοντας την κορυφαία ομάδα τους όλων των εποχών!
Ο Ντούσαν Ιβκοβιτς είχε ένα ρόστερ που τρόμαζε τους πάντες και τα πάντα, με Ντράζεν, Ντίβατς, Κούκοτς, Ζντοβτς, Κόμαζετς, Σάβιτς, Περάσοβιτς και… Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ενώ απουσίασε μόνο ο τραυματίας Ντίνο Ράτζα!
Ωστόσο το πανηγυρικό κλίμα και η ευφορία για τον τίτλο επισκιάστηκε από ένα σκηνικό που ήταν σαν “πρόλογος” των όσων τραγικών ακολούθησαν με τον εμφύλιο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Όταν ένας οπαδός μπήκε στο παρκέ με την κροατική σημαία ανά χείρας, ο Ντίβατς την άρπαξε και την πέταξε. Έπειτα από αυτό το σημείο, η αδελφική σχέση του Ντίβατς με τον Ντράζεν δεν ήταν ποτέ πια η ίδια, ενώ η συγκεκριμένη ομάδα εμφανίστηκε στο “πικ” της και για τελευταία φορά με πλήρη σύνθεση κι ενωμένη, αφού στο Ευρωμπάσκετ του 1991 ο Σλοβένος Γιούρι Ζντοβτς είχε αποχωρήσει…