Του Μιχάλη Στεφάνου/ info@eurohoops.net
Όσοι έζησαν την εποχή του, (οφείλουν να) το αντιλαμβάνονται χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις. Όσοι δεν τον πρόλαβαν, δεν θα μπορέσουν να το αντιληφθούν όσες εξηγήσεις κι αν τους δώσουμε.
Ο Γκάλης ήρθε στις ζωές μας σαν “πύρινο παράγγελμα”, που λέει κι ο ποιητής. Άδειασε τους δρόμους, γέννησε τραγούδια, μπήκε σε κάθε σπίτι και καθήλωσε όλη την οικογένεια μπροστά στην τηλεόραση. Μετέτρεψε το μπάσκετ σε εθνική υπόθεση ύψιστης σημασίας και ανάγκασε ανθρώπους που δεν ήξεραν τι χρώμα έχει η μπάλα, να προσεύχονται γονατιστοί για τη νίκη.
Σε μια εποχή χαμηλότερων ταχυτήτων και λιγότερων εικόνων, που ένας πλανόδιος ταχυδακτυλουργός μπορούσε να γεμίσει μια πλατεία και με τα κόλπα του να συζητιέται για καιρό, η “μαγεία” του Νικ έμοιαζε με… εξωγήινη εισβολή. Και φυσικά, όλοι έτρεχαν πρώτα απ’ όλα να δουν την σπάνια ατραξιόν, τον άνθρωπο που περπατάει στον αέρα, τον μικρόσωμο θαυματοποιό που τα βάζει με τα θηρία. Και μετά μπάσκετ…
Εκείνο, άλλωστε, προϋπήρχε και είχε φέρει επιτυχίες, όμως ο Γκάλης το πήγε σε άλλη διάσταση. Δεν το απογείωσε απλά, το μετέτρεψε σε εθισμό. Έστριψε το τιμόνι του ελληνικού αθλητισμού προς μια νέα κατεύθυνση. Έγινε το όπλο που μας έκανε να νιώθουμε μοναδικοί, ο σούπερ ήρωας που μας επέτρεπε να κοιτάμε τις υπερδυνάμεις στα μάτια. Ένα φαινόμενο με κοινωνικές προεκτάσεις. Eνα όνομα, που στάθηκε από μόνο του αρκετό για να φτιάξει εικόνες που θα έκαναν τον πιο ζόρικο σκηνοθέτη να ντραπεί για τις ιδέες που έφερε στα σινεμά.
-Ανυπέρβλητη καλαθομηχανή: Το επιθετικό ρεπερτόριό του ήταν απαράμιλλο, με μια αστείρευτη σειρά από κινήσεις, συμπεριλαμβανομένων των θανατηφόρων jump shots, των ακροβατικών layups και ενός απίστευτου footwork, που τον καθιστούσαν διαρκή και μη αντιμετωπίσιμη απειλή για κάθε άμυνα.
–Φοβερό work ethic: Ο Γκάλης ήταν γνωστός για την αδυσώπητη εργασιομανία του. Ιστορίες για τη σκληρή δουλειά και τις αμέτρητες ώρες προπόνησης, που ταλαντεύονταν μεταξύ του μύθου και της πραγματικότητας, ξεπηδούσαν από τις παρέες και ταυτίζονταν μ’ εκείνες που συνόδευαν τα χολιγουντιανά πρότυπα της εποχής.
– Ακραία ανταγωνιστικότητα: Ο Γκάλης είχε έρθει για να κερδίσει. Μέσα στο πανδαιμόνιο της πρόκρισης στους “4” του Ευρωμπάσκετ του 1987, εκείνος κοιτούσε ήδη το μέλλον: “Ο,τι κι αν γίνει δεν θα σταματήσουμε εδώ στους πανευρωπαϊκούς”, προέβλεπε σε μια βραδιά που οι περισσότεροι την έβλεπαν ως ταβάνι. Κι όταν ο Βασίλης Σκουντής τον ρωτούσε αν αυτή ήταν μεγαλύτερη στιγμή στην καριέρα του με την εθνική ομάδα (σ.σ. μετά τη νίκη στον Προημιτελικό του 1987 με την Ιταλία), εκείνος απαντούσε με σοκαριστική σιγουριά: “Είναι, μέχρι το επόμενο παιχνίδι”. Ας περίμενε η πανίσχυρη Γιουγκοσλαβία στον ημιτελικό…
–Πνευματική σκληράδα: Σε καταστάσεις υψηλής πίεσης, ο Γκάλης παρέμενε πάντα ψύχραιμος και συγκροτημένος. Η ψυχική του ανθεκτικότητα του επέτρεψε να ευδοκιμήσει σε αλλεπάλληλες clutch στιγμές, οδηγώντας συχνά την ομάδα του στη νίκη με καλάθια απίστευτης δυσκολίας και φυσικά να γιγαντώσει τον θρύλο του, μαζί με την πεποίθηση του κόσμου ότι τίποτα δεν μπορεί να τον σταματήσει.
–Διεθνής αναγνώριση: Η κλάση, το ταλέντο και η ποιότητα του Γκάλη ξεπέρασαν τα ελληνικά σύνορα και τον μετέτρεψαν σε μπασκετικό σημαιοφόρο της Ευρώπης. Πολλά από τα ρεκόρ του παραμένουν αξεπέραστα και το όνομά του μνημονεύεται με απεριόριστο θαυμασμό έστω κι αν κοντεύουν 30 χρόνια από τότε που σταμάτησε να παίζει.
-Αντισυμβατική στάση μετά το μπάσκετ: Όταν ο Γκάλης έβαλε τέλος στην καριέρα του αποτραβήχτηκε από τα κοινά. Δεν είχε την συνηθισμένη πορεία ενός παλαίμαχου, δεν προσπάθησε να μείνει στα φώτα με άλλους τρόπους. Δεν μπλέχτηκε με την πολιτική, την προπονητική, το παραγοντιλίκι. Δεν τσαλακώθηκε, δεν λερώθηκε, δεν πούλησε φθηνά το μύθο του, δεν επέτρεψε σε κανέναν να εξαγοράσει λίγη από τη λάμψη του. Δεν έγινε μαϊντανός, και κριτής κανενός, δεν έμπαινε καν να στον κόπο να απαντήσει στην υπόγεια λάσπη που δεχόταν από την ομοσπονδία του εμμονικού Γιώργου Βασιλακόπουλου. Δεν “έβλεπε” κανέναν. Άφησε ακέραιο το αγωνιστικό του πορτρέτο, που έτσι κι αλλιώς έφτανε και περίσσευε για να του χαρίσει την μπασκετική αιωνιότητα. Έμεινε για πάντα ο Γκάλης όλης της Ελλάδας και όλης της Ευρώπης. Οικουμενικός και απλησίαστος.
Εν κατακλείδι, ο Γκάλης έφερε στη χώρα μας μια άνευ προηγουμένου επανάσταση, η οποία άλλαξε οριστικά τη ροή των πραγμάτων στον αθλητισμό. Της έδωσε ώθηση και με την τεράστια επιρροή του της εγγυήθηκε διάρκεια. Από το χώμα άρχισαν να φυτρώνουν μπασκέτες και τα παιδιά ν’ ακολουθούν τον χτύπο της πορτοκαλί μπάλας, όπως τον “μαγεμένο αυλό”. Και γεννήθηκαν πιστοί εραστές και παικταράδες που γέννησαν κι άλλους παικταράδες και ήρθαν διακρίσεις και γέμισαν χιλιάδες τσέπες με χρήματα και εκατομμύρια ζωές με συναισθήματα. Και το μπάσκετ έγινε διέξοδος και μεράκι και σήμα κατατεθέν μας για πάντα.
Ίσως ούτε ο ίδιος τόλμησε να σκεφτεί ότι θα κουβαλούσε στις σάρκες του ένα έθνος και θα στόλιζε τα πρόσωπά μας με δάκρυα μέχρι σήμερα. Δεν ήταν μόνος του στον “Δρόμο προς τη Δόξα”, αλλά ήταν μοναδικός. Γι΄ αυτό και στη φανέλα με το “Νο 4” άξιζε ακριβώς αυτή η μοναχική ελίτ, που πλέον απολαμβάνει…
ΥΓ. Το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, όπως είναι στελεχωμένο αυτή τη στιγμή θυμίζει μια καλά οργανωμένη ευρωπαϊκή ομάδα. Παίζει με συνοχή, μπορεί να βγάλει ένταση στην άμυνα και να διαβάσει καλά το παιχνίδι όταν έχει την μπάλα. Στερείται μεγάλου επιθετικού ταλέντου και αν συνεχίσει χωρίς τον Γιάννη θα πρέπει να αντιπαρατάξει αρχές και αυτοματισμούς που συνήθως στερούνται οι εθνικές ομάδες. Σε αυτήν την κατεύθυνση μεγαλύτερος σύμμαχος θα είναι το γεγονός ότι καθοδηγείται από ένα σπουδαίο play maker που ξέρει να βελτιώνει τους συμπαίκτες του και να κάνει τη διαφορά και στις δύο πλευρές του παρκέ.