Του Yarone Arbel
Αυτό το κείμενο δεν αφορά όσα έγιναν στο παρκέ. Εχει να κάνει με το πόσο μας επηρέασαν όσα έγιναν εντός των τεσσάρων γραμμών – πόσο επηρέασαν όσους είχαμε την τιμή να είμαστε μάρτυρες των όσων συνέβησαν. Είναι ένα κείμενο για τη μεγαλύτερη μάχη όλων των εποχών στο ευρωπαϊκό μπάσκετ.
«Η Μακάμπι δεν έχει τύχη. Απολύτως καμία», ήταν τα πρώτα λόγια που άκουσα από τον Χρήστο, αμέσως μετά το πρώτο ματς. Απλά και μόνο για την κουβέντα, προσπάθησα… να τον τσιγκλίσω. «Δεν θυμάσαι τι έγινε πέρυσι, στη σειρά του Ολυμπιακού με την Μοντεπάσκι, έτσι;», ήταν η απάντηση μου. Αλλά… δεν φάνηκε να έχει σημασία. Ο Χρήστος, ένα από τα πιο λαμπρά μπασκετικά μυαλά στην Ελλάδα που είχα την τύχη να γνωρίσω, είχε ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα του. Με έναν πολύ ελληνικό τρόπο: «Η Μακάμπι δεν έχει τύχη».
Τον τρόπο που κάνει σχεδόν τα πάντα είτε τέλεια, είτε τραγικά. Με τον τρόπο που δεν έχει, σχεδόν ποτέ, μέση κατάσταση. Αν κερδίσεις, είσαι ο βασιλιάς του κόσμου και η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα. Αν χάσεις τότε είσαι ο χειρότερος ερασιτέχνης, ή απλά δεν άξιζες να βρίσκεσαι σε αυτή τη θέση.
Το ξέρω, γιατί έχω μεγαλώσει στο ίδιο περιβάλλον. Οι ελληνικοί δρόμοι και αυτοί του Ισραήλ μοιάζουν πάρα πολύ στην προσέγγιση της ζωής. Κατά κάποιο τρόπο είναι η ομορφιά μας. Υπό ένα άλλο πρίσμα είναι η αναπηρία μας. Σε κάθε περίπτωση, είναι η φύση μας.
Σε μία από τις πρώτες του συνεντεύξεις στο Ισραήλ ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους τόνισε ότι αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που πρόσεξε. Το γεγονός ότι δεν υπήρχε μέση αντίδραση και καμία αίσθηση του μέτρου. Ο Σάρας είναι έξυπνος και εκτός παρκέ, επομένως αν προσπαθείτε να καταλάβετε πως προσαρμόστηκε τόσο γρήγορα στην Ελλάδα, απλώς είχε το καλύτερο… σχολείο στο Ισραήλ. Έφτασε στην Ελλάδα σωστά προετοιμασμένος.
“Το θρίλερ στη Μανίλα” θεωρείται ακόμα και τώρα ένας από τους σημαντικότερους αγώνες στην ιστορία του επαγγελματικού μποξ, γιατί αντίπαλοι ήταν δύο γίγαντες της εποχής, που πλέον είναι θρύλοι και έδωσαν τα πάντα στη μάχη. Γιατί κάθε φορά που κάποιος φαινόταν καταδικασμένος, ο αντίπαλος έβγαινε από τον τάφο με ένα νέο κόλπο. Γιατί και οι δύο πλευρές αρνήθηκαν να υποχωρήσουν, επειδή αυτό μαθαίνεις όταν γίνεσαι επαγγελματίας μποξέρ. Γιατί είχαν χαρακτήρα. Γιατί είχαν περηφάνια. Γιατί και οι δύο ήταν πραγματικοί πρωταθλητές. Πτώση με την πτώση. Χτύπημα με το χτύπημα. Πάλι και πάλι μέχρι να μην αντέχουν άλλο.
Το συγκεκριμένο παιχνίδι πλέι οφ ήταν η ευρωπαϊκή μπασκετική εκδοχή εκείνης της μάχης. Ήταν το “θρίλερ στην Αθήνα”.
Τα πρώτα τέσσερα ματς ήταν απλά η μέση της διαδρομής ανάμεσα στις δύο ομάδες. Εγιναν μεγάλες μάχες ανάμεσα σε δύο γίγαντες στη μέση του ρινγκ. Υπήρχε ισορροπία και τέσσερα παιχνίδια στη σειρά που κρίθηκαν στις λεπτομέρειες. Σε κάθε αναμέτρηση υπήρχε τουλάχιστον ένα μεγάλο καμ μπακ και αυτός που πήρε πρώτος μια ουσιαστική διαφορά ήταν και ο τελικός νικητής. Ηταν αρκετά στοιχεία για να αντιμετωπίσει τα πράγματα μανιχαϊστικά η κάθε πλευρά.
“Ο ΠΑΟ δεν έχει καμία ελπίδα”, μου είπε ένας από τους κορυφαίους ισραηλινούς προπονητές λίγο πριν το τζάμπολ του τέταρτου προημιτελικού. “Ο Ντέιβιντ βρήκε το κουμπί τους, δεν ξέρουν τι να κάνουν”, προσέθεσε με απόλυτη βεβαιότητα. Ο απλός κόσμος βασίστηκε σε κάτι άλλο – κανείς δεν μπορούσε να θυμηθεί πότε η Μακάμπι έχασε μπροστά στο κοινό της το παιχνίδι που θα μπορούσε να την οδηγήσει στο φάιναλ φορ. Η αντίδραση του και το σκεπτικό του δεν ήταν καθόλου διαφορετικό από αυτό του Χρήστου. Ήταν το τέλειο παράδειγμα για το πως κάθε πλευρά συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο – από το απόλυτο σκοτάδι, στα εκτυφλωτικά φώτα. Ηταν το παράδειγμα για το πως ο μετρονόμος αυτής της σειράς αγώνων άλλαζε πλευρά τη στιγμή που οι θεοί του μπάσκετ έδιναν τον τόνο.
Και σε εκείνο το σημείο άρχιζε το μπέρδεμα γιατί οι άνθρωποι που ήταν συνηθισμένοι μόνο στον θρίαμβο, ή την καταστροφή, βρέθηκαν διχασμένοι. Οι οπαδοί των δύο ομάδων δοκίμασαν και τις δύο πλευρές του νομίσματος και παρόλα αυτά είχαν ακόμα την διάθεση να υποτιμήσουν τον απίστευτα μεγάλο αντίπαλο που βρισκόταν στην άλλη πλευρά. Είναι ένα στοιχείο που δείχνει πόσο σημαντική ήταν αυτή η σειρά των πλέι οφ, γιατί τίποτα δεν πονά περισσότερο από μια γροθιά όταν πιστεύεις ότι είσαι άτρωτος.
Μια αναμέτρηση ανάμεσα σε αυτές τις δύο τεράστιες ομάδες, τους δύο φιναλίστ της Ευρωλίγκας το 2011 και τους συλλόγους με τους περισσότερους τίτλους στο ευρωπαϊκό μπάσκετ στον 21ο αιώνα μπορεί να δημιουργήσει απίστευτη ένταση, ειδικά αν συνυπολογίσει κανείς ότι αυτή η σεζόν μπορεί να είναι ο τελευταίος χορός της εποχής Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό. Προσθέστε το γεγονός ότι οι Κόκκινοι αντίπαλοι είχαν ήδη προκριθεί στο φάιναλ φορ, παρά την τεράστια μείωση του προϋπολογισμού τους. Με την Μακάμπι να θεωρείται αουτσάιντερ, τα πράγματα πριν το τελευταίο τζάμπολ είχαν γίνει εξαιρετικά σημαντικά.
Και μετά από όλα αυτά έχεις έναν πέμπτο προημιτελικό. Ενα παιχνίδι που εξασφάλισε ότι αυτή η σειρά πλέι οφ θα είναι η μεγαλύτερη όλων.
Όταν το αουτσάιντερ επιστρέφει δύο φορές στο παιχνίδι στο δεύτερο ημίχρονο ανατρέποντας μια διαφορά 12 πόντων. Όταν το τελευταίο ματς της σειράς κρίνεται στον έναν πόντο στα τελευταία δευτερόλεπτα. Όταν το τελευταίο σουτ της Μακάμπι χτύπησε στην στεφάνη, ανέβηκε στα ουράνια και τελικά κατέληξε μέσα στο καλάθι (παρεμπιπτόντως ο Πνίνι είναι ένας από τους πιο ψύχραιμους παίκτες στα τελευταία δευτερόλεπτα ενός αγώνα και δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να χάσει ελεύθερη βολή). Όταν η τελευταία φάση κρίνεται από μια βολή και ένα κλέψιμο του παίκτη που είναι το είδωλο και ο σωτήρας των γηπεδούχων. Όταν 20.000 κόσμου δημιουργούν την καλύτερη ατμόσφαιρα για ένα τέτοιο ματς. Τότε είναι που καταλαβαίνεις ότι πραγματικά ήταν το καλύτερο που είδες ποτέ.
Η Μακάμπι έχει τόσο μεγάλη σημασία για το Ισραήλ, ώστε υπάρχει μέχρι και όρος στην κοινωνία μας που λέγεται “Μακαμπισμός”. Περιγράφει αυτούς που θα κάνουν τα πάντα για να κερδίσουν. Αυτούς που νοιάζονται μόνο για την νίκη. Δεν μετράει ο τρόπος, αλλά μόνο το αποτέλεσμα και μόνο το αποτέλεσμα μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία.
Όταν, όμως, έκατσε η σκόνη, για πρώτη φορά οι άνθρωποι της Μακάμπι, οι οπαδοί και τα ΜΜΕ μιλούσαν θετικά μετά από έναν αποκλεισμό. Σίγουρα βοήθησε το γεγονός ότι αντίπαλος ήταν ο Παναθηναϊκός και ο κόουτς Ομπράντοβιτς, γιατί πολύ λίγες ομάδες και προπονητές έχουν κερδίσει τέτοιο σεβασμό στο Ισραήλ.
Αυτή η αντίδραση, ωστόσο, συμβολίζει πόσο εξαιρετική και μοναδική ήταν αυτή η σειρά των πλέι οφ.
Κατάφερε να αλλάξει τη φύση των ανθρώπων.
Ημασταν όλοι μάρτυρες της.
Μην την υποτιμάτε.
Αποδεχθείτε τη.
Και με αυτή την ευκαιρία θέλω να πω κάτι τελευταίο στα αδέρφια μου τους Έλληνες και τις Ελληνίδες αδερφές μου.
Αυτή την εποχή διανύετε μια πολύ κακή περίοδο. Μια περίοδο που σας αποστερεί την μοναδική χαρά της ζωής που σας χαρακτηρίζει. Το βλέπω στα πρόσωπα, το ακούω στις φωνές, το διαβάζω στα κείμενα των Ελλήνων φίλων μου.
Δεν υπάρχουν λόγια που να μπορούν να κάνουν όποιον βρίσκεται σε κατάθλιψη να νοιώσει καλύτερα. Η παρηγοριά συνήθως απλά επιδεινώνει την κατάθλιψη. Το μόνο που μπορώ να πω είναι “ξέρω πως νοιώθετε”, έστω κι αν κάθε δύσκολη κατάσταση στη ζωή του κάθε ανθρώπου έχει διαφορετική αίσθηση και φύση. Και εδώ στο Ισραήλ έχουμε περάσει δύσκολες εποχές. Για διαφορετικούς λόγους, αλλά με ίδια αιτία. Η αιτία ήταν η αβεβαιότητα, το χειρότερο πράγμα που μπορείς να φανταστείς – είτε πρόκειται για μια έναν συγγενή σου που θα μπει σε ένα λεωφορείο και δεν είσαι σίγουρος αν θα φτάσει στον προορισμό του, είτε όταν δεν ξέρεις τι αξία θα έχουν τα χρήματα σου αύριο. Η αβεβαιότητα είναι αυτό που σε σκοτώνει.
Αυτό δεν σημαίνει ότι “ξέρω πως νοιώθετε”. Σημαίνει ότι μπορώ να μοιραστώ μαζί σας τη δική μου εμπειρία, να ελπίζω ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα και να σας πω ότι ο τρόπος με τον οποίο μπορείτε να βγείτε από την τρύπα στην οποία έχετε χωθεί, είναι να συνεχίσετε να ελπίζετε και να γνωρίζετε ότι κανείς δεν πρόκειται να σας σώσει εκτός από τον… εαυτό σας. Η κατάθλιψη δεν μπορεί να είναι η εύκολη λύση, γιατί κάτι που σας κρατά μέσα σε μια τρύπα δεν μπορεί να είναι κανενός είδους λύση. Ο μόνος τρόπος για να βγείτε από αυτό το αδιέξοδο είναι να αποδεχθείτε ότι αν δεν κάνετε κάτι για να βοήθησε τον εαυτό σας, κανείς δεν θα το κάνει για σας. Μόνο μέσα από πράξεις. Μόνο αν κρατήσετε ψηλά το κεφάλι και παλέψετε ξανά και ξανά. Να ματώσετε πάνω στον τοίχο ξανά και ξανά μέχρι να τον σπάσετε.
Θυμηθείτε ότι είστε Ελληνες, αυτοί που έβαλαν τα θεμέλια για τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Οι πιονέροι της μοντέρνας σκέψης. Θυμηθείτε ότι μια φωνή στο ΣΕΦ/το ΟΑΚΑ/το Αλεξάνδρειο είναι πιο δυνατή από 1.000 φωνές σε οποιοδήποτε άλλο γήπεδο του κόσμου, εξαιτίας του ασύγκριτου ελληνικού πάθος. Είναι αυτό το πάθος και η πίστη που έκαναν την εθνική σας ομάδα να μην παραδίνεται ποτέ. Είναι το πάθος και η ελπίδα που έκαναν την Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη και ανάγκασαν τον κόουτς Σιζέφσκι να δώσει συγχαρητήρια “στο νο4 και στο νο5”.
Η πίστη, η υπομονή, η δημιουργία ενός συνόλου χωρίς εγωισμό και ταυτόχρονα με τον καθένα να δίνει ατομικά το 100% ήταν ο μόνος τρόπος με τον οποίο όλος ο κόσμος είδε την ελληνική εθνική ομάδα να επιτυγχάνει. Είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσουν οι Έλληνες την κρίση.
Έλα… ψηλά το κεφάλι!