Του Δημήτρη Μιναρετζή/ info@eurohoops.net
Η Λοκομοτίβ πήρε το τελευταίο εισιτήριο για το φάιναλ φορ του Βερολίνου, δημιουργώντας ζευγάρι ρωσικού εμφυλίου στο δεύτερο ημιτελικό με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Με αφορμή το γεγονός αυτό, ανατρέχουμε στις προηγούμενες “εσωτερικής υπόθεσης” ημιτελικούς στην ιστορία των φάιναλ φορ που έχουν και τεράστιο ελληνικό ενδιαφέρον
Είναι η 13η φορά που ομάδες από την ίδια χώρα βγάζουν… μαχαίρια σε ξένο έδαφος σε ημιτελικό της Ευρωλίγκας (ή Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος όπως λεγόταν παλιότερα), η πρώτη όμως από τη Ρωσία.
Και τι λέει ο κανόνας; Ο νικητής του εμφύλιου ημιτελικού πάει σχεδόν πάντα… άκλαυτος στον τελικό!!! Μοναχά ο Παναθηναϊκός έχει σπάσει αυτόν τον κανόνα το 2009 στο Βερολίνο και η Μπανταλόνα το 1994 στο Τελ Αβίβ. Το τελευταίο όμως δεν το μετράμε ουσιαστικά αφού αμφότεροι οι ημιτελικοί ήταν μεταξύ ομάδων από την ίδια χώρα (Ελλάδα, Ισπανία). Ε, κάποιος θα νικούσε, σωστά;
Τρεις φορές έχουν αναμετρηθεί οι δικοί μας «αιώνιοι» με τον Ολυμπιακό να ‘χει επικρατήσει στις δύο. Ο Παναθηναϊκός όμως κατέκτησε την Ευρωλίγκα (Βερολίνο) στο μοναδικό ελληνικό εμφύλιο που ο νικητής του έφτασε ως το τέρμα του δρόμου.
Πέντε ζευγάρια ισπανικών ομάδων συναντήθηκαν σε ημιτελικό, τις τρεις έγινε το «Κλάσικο» με την Μπάρτσα και τη Ρεάλ και τις υπόλοιπες τέσσερις σημειώθηκε ιταλικός εμφύλιος. Αρκετά παλιά όμως, όταν το ιταλικό μπάσκετ είχε αίγλη κι όχι όπως τώρα που φυτοζωεί στην Ευρωλίγκα.
Όσο για την ΤΣΣΚΑ και τη Λοκομοτίβ φέτος; Αμφότερες μέτρησαν από μία νίκη στην VTB-League και μάλιστα η κάθε μία άλωσε την έδρα της άλλης. Η ΤΣΣΚΑ νίκησε με 77-65 στο Κράσνονταρ, ενώ η «Λόκο» πέρασε με 94-88 από τη Μόσχα.
Πρώτη παθούσα η Μπανταλόνα
Η ιστορία με τους μπασκετικούς εμφύλιους ξεκίνησε το 1992 με την Μπανταλόνα να παίρνει πρώτη ένα… μάθημα στο «Αμπντί Ιπεκτσί» της Πόλης.
Η ισπανική ομάδα μπήκε ως φαβορί στον τελικό απέναντι στην Παρτίζαν, έχοντας περάσει ένα εύκολο βράδυ στον ημιτελικό απέναντι στην Εστουδιάντες. Η Μπανταλόνα συνέτριψε τους «Φοιτητές» με 91-69 (51-36).
Ο σπουδαίος Τζόρντι Βιγιακάμπα έβαλε 28 πόντους, ενώ εις εκ των αδελφών Γιοφρέσα, ο Ράφα, ήταν δεύτερος σκόρερ με 16. Από την Εστουδιάντες ξεχώρισε το αμερικανικό δίδυμο που έκανε θραύση εκείνη την εποχή, ο Τζον Πάινον (ή Πινόνε όπως τον έλεγαν οι Ισπανοί) κι ο Ουίνλοου με 15 πόντους.
Στον τελικό όμως η «βόμβα» του Τζόρτζεβιτς σχεδόν με την εκπνοή, έδωσε τον τίτλο στην Παρτίζαν με 71-70 και η Μπανταλόνα έμεινε… ρέστη για δύο χρόνια.
Πρώτος ελληνικός εμφύλιος και πατατράκ για τον Ολυμπιακό (1994)
Το 1994 στο Τελ Αβίβ έγινε η πρώτη ελληνική… απόβαση οπαδών, με τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό να έχουν πάρει τα ηνία του εντόπιου μπάσκετ από τον Άρη και τον ΠΑΟΚ.
Ο Ολυμπιακός βγήκε νικητής στο μεγάλο ημιτελικό απέναντι στον αιώνιο αντίπαλο του, επικρατώντας με 77-72 (ημ. 36-36). Το δίδυμο των μεγάλων επιτυχιών, Πάσπαλιε και Τάρπλεϊ οδήγησε με 22 και 21 πόντους αντίστοιχα στη νίκη την ομάδα του Γιάννη Ιωαννίδη, ενώ από τους «πράσινους» φαινόταν να παίζει… μόνος του ο Αλεξάντερ Βολκόφ που σταμάτησε στους 32 πόντους. Έντεκα πέτυχε ο Στόικο Βράνκοβιτς.
Αυτό ήταν και το τελευταίο φάιναλ φορ στην ένδοξη καριέρα του Νίκου Γκάλη, αφού στη Σαραγόσα δεν πρόλαβε να πάει την επόμενη χρονιά εξαιτίας του καυγά που είχε με τον Κώστα Πολίτη στο Μετς.
Η Μπανταλόνα νικήτρια στην «ισπανική «μάχη» (1994)
Το 1994 απαντάται το μοναδικό φάιναλ φορ στην ιστορία του θεσμού που ομάδες από μόλις δύο χώρες βρέθηκαν εκεί. Εκτός των Ελλήνων «αιωνίων» – και μάλιστα από την ίδια περιοχή- είχαμε και τη μεγάλη «μάχη» της Βαρκελώνης ανάμεσα στην Μπανταλόνα και την Μπαρτσελόνα.
Μοιραία λοιπόν, ο νικητής του τελικού θα έβγαινε μέσα από «εμφυλίους», σπάζοντας τη συνολική παράδοση μαζί με τον Παναθηναϊκό. Ουσιαστικά, βέβαια, δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Η Χοβεντούτ νίκησε την Μπαρτσελόνα με 79-65 (31-36) χάρη στο εξαιρετικό δεύτερο ημίχρονο που έκανε, με τον Τομάς Γιοφρέσα να βάζει 21 πόντους και τον Βιγιακάμπα να προσθέτει 20. Από την Μπάρτσα ξεχώρισε ο μεγάλος Σαν Επιφάνιο με 23, ενώ μόλις 10 είχε ο Μάσενμπεργκ.
Στον τελικό, όπως ίσως θυμάστε, ο Ολυμπιακός υπέστη σοκ χάνοντας με 57-59. Οι χαμένες βολές του Πάσπαλιε, ο καυγάς του Τάρπλεϊ με τον Παπαδάκη και η συνολικά κακή βραδιά της ομάδας έδωσε στην Μπανταλόνα τον τίτλο με το σουτ του «χοντρούλη» Κορνίλιους Τόμπσον να έχει μείνει χαραγμένο σαν εφιάλτης στη μνήμη όλων των «ερυθρολεύκων».
Στο ίδιο έργο «κόκκινοι» θεατές (1995)
Το 1995 στη Σαραγόσα έγινε η ρεβάνς ανάμεσα στους «αιώνιους» μας. Το αποτέλεσμα; Το ίδιο υπέρ του Ολυμπιακού.
Ο σπουδαίος Έντι Τζόνσον με 27 πόντους οδήγησε την ομάδα του «Ξανθού» στον τελικό απέναντι στη Ρεάλ, επικρατώντας με 58-52 του Παναθηναϊκού. Είχε βάλει σχεδόν τους μισούς πόντους! Ο δεύτερος σκόρερ του Ολυμπιακού ήταν ο Γιώργος Σιγάλας με 10, αλλά ένα τρίποντο του Μίλαν Τόμιτς που ακόμα … φοράει ερυθρόλευκα σε ενεργό ρόλο, ήταν εκείνο που έκρινε την αναμέτρηση. Πρώτος σκόρερ για τους «πράσινους» ήταν ο Πάσπαλιε που είχε αλλάξει στρατόπεδο (όπως κι ο Βολκόφ) με 17 πόντους, ενώ 12 είχε ο Βράνκοβιτς.
Στον τελικό όμως, το δίδυμο των Σαμπόνις-Αρλάουκας ήταν ακτύπητο, η Ρεάλ επικράτησε με 73-61 σχεδόν ως γηπεδούχος και η παράδοση των χαμένων έπειτα από εμφυλίους άρχισε να δημιουργείται.
Ευνοημένος ο Παναθηναϊκός από την παράδοση (1996)
Στο Παρίσι το 1996 πανηγυρίστηκε ο πρώτος ελληνικός τίτλος στην ιστορία με τον Παναθηναϊκό να βγαίνει νικητής, αυτή τη φορά ως ευνοημένος από τη «σφαγή» στο «Κλάσικο» του ημιτελικού.
Η Μπαρτσελόνα επικράτησε της Ρεάλ με 76-66 στο πρώτο ζευγάρωμα τους από τα τρία συνολικά σε φάιναλ φορ, με τον Αρτούρας Καρνισόβας να πετυχαίνει 24 και τον Γκόντφρεντ (Αμερικανός σέντερ της Μπάρτσα) να βάζει μόλις δύο λιγότερους. Από τη Ρεάλ ξεχώρισε ο Αρλάουκας με 22 αλλά χωρίς τον Σαμπόνις και με τον Ζόραν Σάβιτς στη θέση του (15π.), τα πράγματα δεν ήταν ίδια.
Στον τελικό πήγε να σπάσει η παράδοση, αλλά η τάπα του Βράνκοβιτς σχεδόν στην εκπνοή απέναντι στον Μοντέρο, έσωσε τον Παναθηναϊκό και με τον ανυπέρβλητο Ντομινίκ Ουίλκινς πρωταγωνιστή, πήρε τον πρώτο από τους έξι ευρωπαϊκούς του τίτλους!
Η πρώτη ιταλική «μάχη» στο Μόναχο (1999)
Στο Μόναχο το 1999 συναντάμε την πρώτη μεγάλη ιταλική «μονομαχία» και μάλιστα μιλάμε για το υπέρτατο ντέρμπι. Η κόντρα της Μπολόνια ανάμεσα στη Βίρτους και τη Φορτιτούντο. Η πιο γνωστή ως Κίντερ, νίκησε με 62-57 (34-32) τη μεγάλη της «εχθρό», σε ένα παιχνίδι γεμάτο ένταση, πάθος, τραχύτητα και αγωνία, που δυστυχώς για τον Ολυμπιακό δεν υπήρχαν όλα αυτά στον άλλο ημιτελικό με τη Ζαλγκίρις του Καζλάουσκας.
Πρώτος σκόρερ ήταν ο Ράσο Νεστέροβιτς (16π) που μετά την καριέρα του στο ΝΒΑ τον είδαμε και εδώ με τα χρώματα του Ολυμπιακού στην τελευταία σεζόν της μπασκετικής του ζωής, ενώ ο Ντανίλοβιτς είχε 12 πόντους. Ο Κάρλτον Μάγιερς με 18 πόντους κι ο Μάρκο Γιάριτς με 17 μετά το ξεκίνημα της καριέρας του στο Περιστέρι, ξεχώρισαν για τη Φορτιτούντο.
Στον τελικό, όμως, η Ζαλγκίρις του Έντνι και του Μπόουι νίκησαν με 82-74 την Κίντερ κι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που η «κατάρα» των εμφυλίων πλήγωσε τη συγκεκριμένη ομάδα.
Ξανά «θύμα» η Βίρτους (2002)
Το κάζο που έπαθε η Βίρτους στο Μόναχο ήταν μισής έντασης και αξίας σε σχέση με αυτό που της συνέβη το 2002. Πολύ απλά γιατί το φάιναλ φορ διοργανώθηκε από την ίδια στην Μπολόνια!
Στον ημιτελικό η Κίντερ νίκησε την Μπενετόν που εμφανίστηκε σε τέτοιες συνθήκες για πρώτη φορά, επικρατώντας με 90-82 χάρη στο καλύτερο τέταρτο δεκάλεπτο που έκανε. Τα μεγάλα της αστέρια πρωταγωνίστησαν (Γιάριτς 18, Ντέιβιντ Άντερσεν 15) και μαζί ο Μανού Τζινόμπιλι (14π.) στη μοναδική του σεζόν στην Ευρωλίγκα πριν διαπρέψει στο ΝΒΑ με τους Σαν Αντόνιο Σπερς. Ο Τάιους Έντνι που είχε μετακομίσει στο μπασκετικό Τρεβίζο πέτυχε 19 πόντους, όπως κι ο Τσάρλι Μπελ.
Στον τελικό, όμως, ο μεγάλος Παναθηναϊκός του Ομπράντοβιτς επικράτησε με 89-82 σοκάροντας τους φίλους της Κίντερ μέσα στο γήπεδο της με το τρίποντο του «Ίμπο» να «σκοτώνει» τους Ιταλούς λίγο πριν το φινάλε του αγώνα. Ο τρίτος και για πολλούς ο πιο αντρίκειος τίτλος των «πρασίνων» στην ιστορία…
Αυτός ήταν ο πρώτος «εμφύλιος» στην ιστορία της Ευρωλίγκας με τη νέα μορφή και διοίκηση της…
Μισή ρεβάνς για την Μπενετόν (2003)
Το 2003 στη Βαρκελώνη υπήρχε απόλυτο φαβορί και ήταν η γηπεδούχος Μπάρτσα. Στον έναν ημιτελικό, όμως, διασταύρωσαν τα «ξίφη» τους δύο ιταλικές ομάδες. Η μία που είχε προϊστορία σε «εμφύλιο», η Μπενετόν και η Σιένα που μόλις τότε είχε αρχίσει να ξεπηδάει από τα κάτω προς τα πάνω στο ιταλικό μπάσκετ.
Ο … παλιός ήταν αλλιώς κι η Μπενετόν δεν έπαθε το ίδιο κάζο με την Μπολόνια, επικρατώντας με 65-62. Το ματς είχε σχεδόν κριθεί από το ημίχρονο (39-23, Γκαρμπαχόσα 14, Μαρκονάτο 12), αλλά η Σιένα με τον αείμνηστο Αλφόνσο Φορντ στη σύνθεση της (15π.) και τον Βρίμπισα Στεφάνοφ πρώτο σκόρερ (17) κάλυψε αλλά όχι όσο χρειαζόταν.
Στον τελικό, πάντως, η μοίρα του «εμφυλίου» αλλά και η υπεροχή της Μπάρτσα έκαναν τη διαφορά, επικρατώντας της ανήμπορης να αντιδράσει Μπενετόν με 76-65.
«Εμφύλια»… παράταση και νίκη για τη Σκίπερ (2004)
Η Φορτιτούντο – ή αλλιώς Σκίπερ- Μπολόνια ήταν νικήτρια στον ίσως πιο επικό ημιτελικό ανάμεσα σε ομάδες από την ίδια χώρα! Αντίπαλος της στο Τελ Αβίβ (το ‘χει η πόλη, με τρεις «εμφυλίους» ήταν η Σιένα που και πάλι δεν μπόρεσε να βγει νικήτρια.
Το ματς πήγε στην παράταση, η Φορτιτούντο νίκησε με 103-102 (90-90) κι αυτό ήταν το πιο ευρύ σκορ στην ιστορία των φάιναλ φορ σε συνολικούς πόντους. Ο Κάρλος Ντελφίνο έβαλε 27 κι ο Ματίας Σμόντις που τότε καθιερωνόταν σταμάτησε στους 14, ενώ για τη Σιένα ο Μιχάλης Κακιούζης ήταν καταπληκτικός με 23 πόντους με τον Μπούτσι Θόρντον να είναι πρώτος σκόρερ με 26π.
Αν αυτό ήταν το πιο μεγάλο συνολικό σκορ, τότε ο τελικός χαρακτηρίστηκε από τη μεγαλύτερη διαφορά με τη Μακάμπι να συνθλίβει την αποκαμωμένη Σκίπερ με 118-74. Η παράδοση όμως συνεχίστηκε έτσι ή αλλιώς…
Έσπασε η παράδοση στο Βερολίνο
Η παγιωμένη παράδοση πως ο νικητής ενός «εμφυλίου» στον ημιτελικό δεν κερδίζει στον τελικό, έσπασε στο Βερολίνο. Σε ένα από τα πιο συναρπαστικά ματς που έχουμε δει σε φάιναλ φορ, ο Παναθηναϊκός νίκησε με 84-82 τον Ολυμπιακό, στον τρίτο και εξ ίσου αγωνιώδες ευρωπαϊκό ντέρμπι «αιωνίων» σε φάιναλ φορ.
Το ματς κρίθηκε στο χαμένο λέι απ του Πέκοβιτς που έδωσε την ευκαιρία στον Ολυμπιακό να ισοφαρίσει με δίποντο ή να νικήσει με τρίποντο, αλλά ο κρυωμένος Γιάννης Μπουρούσης δεν μπόρεσε με «χουκ» να στείλει το ματς στην παράταση. Από τον Παναθηναϊκό που δεν είχε βοήθεια από τον Διαμαντίδη, το δίδυμο Πέκοβιτς-Μπατίστ είχε 20+19 πόντους, ενώ Σπανούλης (αργότερα MVP) και Σάρας είχαν από 18. Για τον Ολυμπιακό, ο Λιν Γκριρ είχε 18 πόντους, ο Νίκολα Βούιτσιτς 14 κι ο Τζος Τσίλντρες 11 πόντους.
Ο Παναθηναϊκός έσπασε την κατάρα των εμφυλίων επικρατώντας στον τελικό με 73-71 της ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Παρότι είχε προηγηθεί με +20 πόντους στο ημίχρονο, οι Ρώσοι γύρισαν το παιχνίδι που έφτασε στο ένα και μοναδικό σουτ νίκης. Ο πρώην «πράσινος», Ραμούνας Σισκάουσκας ανέλαβε την προσπάθεια, το τρίποντο του βρήκε σίδερο και οι «πράσινοι» πήραν το πέμπτο τους ευρωπαϊκό με την ίσως πιο πλήρη ομάδα που έχουν κατεβάσει ποτέ.
Το «Κλάσικο» στη Ρεάλ (2013)
Τέσσερα χρόνια πέρασαν από το Βερολίνο κι ήρθε η σειρά ξανά για ένα «Κλάσικο», για πρώτη φορά μετά το 1996. Η Ρεάλ αυτή τη φορά πήρε το αίμα της πίσω, επικρατώντας με 74-67 της Μπαρτσελόνα στο Λονδίνο. Παρότι προηγήθηκε στο ημίχρονο με 39-33, η λαβωμένη Μπάρτσα επέστρεψε και προηγήθηκε 51-48 στο 30’, αλλά η πληρέστερη «Βασίλισσα» πανηγύρισε στο τέλος (Ρέγιες 17, Γιούλ 13- Χουέρτας 19, Τόμιτς 18).
Η νίκη του ΠΑΟ στο Βερολίνο όμως απλά επιβεβαίωσε τον κανόνα κι ο νικητής της ενδοϊσπανικής «μάχης» δεν τα κατάφερε. Ευτυχώς να λέμε ως Έλληνες, αφού ο Ολυμπιακός έκανε το καλύτερο του ευρωπαϊκό παιχνίδι, επικρατώντας με 100-88 στον τελικό, πετυχαίνοντας παράλληλα το δεύτερο back to back στην ιστορία της σύγχρονης Ευρωλίγκας (το άλλο η Μακάμπι). Ήταν άλλωστε και η πρώτη φορά που ο Ολυμπιακός κάτι κέρδισε από έναν «εμφύλιο» ως άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενος σε αυτόν.
Σαρωτικό repeat για τη «Βασίλισσα» (2014)
Αν στο Λονδίνο υπήρχε η πραγματική έννοια του ντέρμπι, στο Μιλάνο έγινε το ισπανικό «Κλάσικο» μόνο κατ’ όνομα. Η Ρεάλ κονιορτοποίησε την Μπαρσελόνα με 100-62, διαφορά η οποία διογκώθηκε στο δεύτερο ημίχρονο (45-37 το πρώτο) αφού οι Καταλανοί παρέδωσαν πνεύμα (Σέρχιο 21, Μίροτιτς 19- Τόμιτς 16).
Οι περισσότεροι πίστεψαν πως δεν θα πάθει τα ίδια με τη βρετανική πρωτεύουσα, ωστόσο η παράδοση είναι … παράδοση και δεν σπάει εύκολα. Η Μακάμπι κατάφερε στην παράταση να κάνει τη μίνι έκπληξη όπως έκανε και στον ημιτελικό με την ΤΣΣΚΑ και επικράτησε με 98-86.