Του Στέφανου Τάτσιου/ info@eurohoops.net
Το Eurohoops σας παρουσιάζει τους προπονητές, 17 τον αριθμό, που έχουν καθοδηγήσει με τον δικό τους τρόπο και φιλοσοφία την Εθνική Ανδρών στις τελικές φάσεις των Ευρωμπάσκετ, όλα αυτά τα χρόνια που η επίσημη αγαπημένη δίνει το “παρών”… Τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες της “γαλανόλευκης” και τα “κατορθώματα” του καθενός, όντας στην άκρη του πάγκου της ομάδας που έχει κάνει περήφανους όλους τους Έλληνες.
Η αρχή γίνεται από την διοργάνωση στο Κάιρο το 1949, μέχρι και το τελευταίο Ευρωμπάσκετ στην Λιλ της Γαλλίας το 2015.
1. Κώστας Πολίτης
O Κώστας Πολίτης είναι ο προπονητής που άλλαξε την ιστορία του ελληνικού μπάσκετ στο “χρυσό” και αλησμόνητο Ευρωμπάσκετ του 1987 στο ΣΕΦ. Εκεί που καθοδήγησε τους Γκάλη, Γιαννάκη, Φασούλα, Χριστοδούλου και τους υπόλοιπους μέχρι και τον τελικό με την Σοβιετική Ένωση, όπου κατακτήσαμε το χρυσό μετάλλιο για πρώτη φορά στην ιστορία μας, όντας μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία των Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων και αλλάζοντας την μοίρα της έννοιας του αθλητισμού στην χώρα μας.
Πάντως αυτή δεν ήταν η μοναδική του διοργάνωση, καθώς κάθισε στην άκρη του πάγκου της “γαλανόλευκης” και στο Ευρωμπάσκετ του 1983 (Γαλλία) όπου και βγήκαμε 11οι.
2. Παναγιώτης Γιαννάκης
Ο “Δράκος” του ελληνικού μπάσκετ εκτός από ένας τεράστιος παίκτης αποτελεί και “τοτέμ” για τον πάγκο της Εθνικής Ομάδας, καθώς ήταν ο “αρχιτέκτονας” της επιστροφής μας στην κορυφή της Ευρώπης το 2005 στο Βελιγράδι απέναντι στην Γερμανία του MVP της διοργάνωσης, Ντιρκ Νοβίτσκι.
Ο Παναγιώτης Γιαννάκης εκτός από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2005, καθοδήγησε τους διεθνείς ως νέος κόουτς την Εθνική του 1997 στην 4η θέση στην Ισπανία και στην 4η θέση και πάλι στο Ευρωμπάσκετ της Ισπανίας 10 χρόνια μετά, το 2007. Σίγουρα η προσφορά του είναι τεράστια για την “γιγάντωση” του brand name της Εθνικής Ομάδας.
Άλλωστε είναι ο μοναδικός που ήταν παρών και μέλος της ομάδας και τις δυο φορές που η επίσημη αγαπημένη πάτησε στην κορυφής της Ευρώπης. Το 1987 ως αρχηγός και το 2005 ως Ομοσπονδιακός τεχνικός.
3. Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου
Ο Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου αποτελεί έναν πραγματικό “στρατιώτη” της Εθνικής Ανδρών, καθώς έχει “υπηρετήσει” την Ελλάδα από το πόστο του προπονητή σε τρεις διοργανώσεις Ευρωμπάσκετ (1989, 1991, 1993). Μάλιστα στην πρώτη του προσπάθεια ως head coach κατακτήσαμε το ασημένιο μετάλλιο στο Ζάγκρεμπ, καθώς ηττηθήκαμε στον τελικό από την Γιουκοσλαβία του Ντράζεν Πέτροβιτς, αλλά αυτό δεν μειώνει την επιτυχία της θέσης μας στο βάθρο.
Στα άλλα δύο Ευρωμπάσκετ του 1991 και του 1993 κατακτήσαμε παρομοίως την 4η θέση παραμένοντας ψηλά, μαζί με τις άλλες κορυφαίες Ευρωπαϊκές Εθνικές. Ενώ να θυμίσουμε ότι ο κόουτς Κιουμουρτζόγλου ήταν βοηθός του Κώστα Πολίτη στο “έπος” του 1987.
4. Γιόνας Καζλάουσκας
Ο Λιθουανός προπονητής κάθισε στον πάγκο της Εθνικής Ανδρών, μετά από πολλά χρόνια παρουσίας Ελλήνων προπονητών στην συγκεκριμένη θέση. Όμως αυτό δεν τον εμπόδισε από το να μας βοηθήσει να ανέβουμε για τελευταία φορά στο βάθρο και στην κατάκτηση της τρίτης θέσης και του χάλκινου μεταλλίου στο Ευρωμπάσκετ της Πολωνίας το 2009 με ηγέτη τον Βασίλη Σπανούλη.
Μπορεί αυτή να ήταν η μοναδική του παρουσία στον πάγκο της “επίσημης αγαπημένης” σε Ευρωμπάσκετ, αλλά σίγουρα θα μείνει στην ιστορία, λόγω της μεγάλης επιτυχίας που συνδυάστηκε με πολλές απουσίες, αλλά και σπουδαίες εμφανίσεις απέναντι κυρίως σε Τουρκία και Σλοβενία.
5. Γιώργος Καρατζόπουλος
Ο τελευταίος προπονητής της λίστας που κατέκτησε μετάλλιο με την Εθνική, αλλά ο πρώτος που κατάφερε κάτι τέτοιο ήταν ο Γιώργος Καρατζόπουλος το μακρινό 1949, στο Ευρωμπάσκετ της Αιγύπτου όπου η “γαλανόλευκη” κέρδισε την τρίτη θέση και το χάλκινο μετάλλιο σε ένα τουρνουά που αγωνίστηκαν μόλις 7 ομάδες.
Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επιτυχία του ελληνικού μπάσκετ σε Εθνικό επίπεδο, δείχνοντας όμως ότι αυτό το άθλημα ταιριάζει στον Έλληνα ανέκαθεν.
6. Φαίδων Ματθαίου
O “Πατριάρχης” του ελληνικού μπάσκετ, Φαίδωνας Ματθαίου εκτός από μία εξαιρετική καριέρα ως παίκτης και προπονητής, δεν γινόταν να μην έχει περάσει από τον πάγκο της Εθνικής Ομάδας.
Οδήγησε τους διεθνείς μας σε τρεις διοργανώσεις (1961, 1965, 1969) με καλύτερη πορεία αυτή του 1965 στο Ευρωμπάσκετ της Μόσχας όπου καταλάβαμε την 8η θέση. Στο πρώτο του τουρνουά ως ομοσπονδιακός τεχνικός βγήκαμε 17οι, ενώ στο “κύκνειο άσμα” του στον “γαλανόλευκο” πάγκο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Ιταλίας πήραμε την 10η θέση της κατάταξης.
7. Γιάννης Ιωαννίδης
O σπουδαίος Γιάννης Ιωαννίδης κάθισε στην άκρη του πάγκου της Εθνικής Ανδρών σε δύο διοργανώσεις, η πρώτη ήταν το 1981 στο Ευρωμπάσκετ της Πράγας όπου και καταλάβαμε την 9η θέση, με την ελληνική ομάδα να βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης ακόμα, πριν την “εκτόξευση” από το 1987 και μετά.
Η δεύτερη του θητεία ως “ευρω-κόουτς” ήταν στο τουρνουά της Σουηδίας το 2003 όπου και καθιέρωσε τον Θοδωρή Παπαλουκά ως πλέιμεικερ της Εθνικής. Η τελική 5η θέση άφησε μία “πικρή” γεύση στην ομάδα, καθώς θα μπορούσαμε να διεκδικήσουμε το μετάλλιο, αλλά οι λεπτομέρειες μας στέρησαν α διεκδισκήσουμε τις πιθανότητες που μας αναλογούσαν.
8. Κώστας Πετρόπουλος
O Κώστας Πετρόπουλος είναι ο τελευταίος Εθνικός προπονητής της λίστας μας που έχει οδηγήσει την “γαλανόλευκη” σε δύο διοργανώσεις Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων.
Η πρώτη έλαβε χώρα στην Γαλλία όπου η πορεία μας ήταν “εφιαλτική”, καθώς οι απουσίες και η “κακή” χημεία της ομάδας, μας οδήγησε τελευταίους στην κατάταξη (16οι) χωρίς καν να κερδίσουμε ούτε ένα παιχνίδι. Η δεύτερη και τελευταία του παρουσία στον πάγκο της Εθνικής ήταν στο Ευρωμπάσκετ της Αττάλεια το 2001 όπου ήρθαμε 9οι, αρχίζοντας πάντως να δημιουργείται ο “κορμός” που μας οδήγησε στις επιτυχίες του 2005 και μετά.
9. Μάκης Δενδρινός
Ευρωμπάσκετ 1995, η διοργάνωση λαμβάνει χώρα στο ΟΑΚΑ επιστρέφοντας στην Ελλάδα μετά το αξέχαστο καλοκαίρι του 1987. Προπονητής της Εθνικής ήταν ο Μάκης Δενδρινός με στόχο την κατάκτηση ενός ακόμα μεταλλίου.
Το παιχνίδι που στέρησε από τον Έλληνα κόουτς ένα μετάλλιο, στην μοναδική του παρουσία στον ελληνικό πάγκο ως προπονητής, ήταν ο ημιτελικός με τους μετέπειτα Πρωταθλητές Ευρώπης Σέρβους, όπου και ηττηθήκαμε με 60-52 σε ένα κακό βράδυ των διεθνών μας. Η τελική 4η θέση, ίσως μας αδικεί, αλλά και πάλι η παρουσία μας στις κορυφαίες ομάδας αποτελεί επιτυχία.
10. Φώτης Κατσικάρης
Μετά από αρκετά χρόνια μακριά από το βάθρο, ο Φώτης Κατσικάρης επιλέχθηκε να αναλάβει τις τύχες της Εθνικής και να την οδηγήσει στο Ευρωμπάσκετ του 2015 που διεξήχθη στην Λιλ, έχοντας μάλιστα ένα σπουδαίο ρόστερ με “κράμα” παλιών και νέων παικτών.
Η τελική 5η θέση και η ήττα στον κρίσιμο προημιτελικό από τον “κακό μας δαίμονα” την Ισπανία, στέρησαν από τους Βασίλη Σπανούλη, Γιάννη Αντετοκούνμπο, Γιώργο Πρίντεζη και Γιάννη Μπορούση ένα μετάλλιο και την επιστροφή μας στην κορυφαία τετράδα. Το “κύκνειο άσμα” του Έλληνα προπονητή με την σημαντική καριέρα στο εξωτερικό ήταν ο αποκλεισμός στο Προολυμπιακό τουρνουά στο Τορίνο έναν χρόνο αργότερα.
11. Ηλίας Ζούρος
Το Ευρωμπάσκετ του 2011 στην Λιθουανία και η τελική 6η θέση της Εθνικής Ομάδας με τον Ηλία Ζούρο στον πάγκο της αποτελούν σίγουρα μία σημαντική επιτυχία, λόγω των τεράστιων απουσιών και κυρίως της μεταβατικής περιόδου που είχε περιέλθει το ομοσπονδιακό μας συγκρότημα.
Χωρίς τους Βασίλη Σπανούλη, Στράτο Περπέρογλου, Σοφοκλή Σχορτσιανίτη και με τους Θοδωρή Παπαλουκά και Δημήτρη Διαμαντίδη να έχουν αποσυρθεί οι προβλέψεις δεν έδιναν πολλές ελπίδες στην “γαλανόλευκη” για μία καλή πορεία. Τελικά μπορεί να μας απέκλεισε η Γαλλία από τα προημιτελικά, όμως στο τέλος του τουρνουά το πρόσημο μας ήταν άκρως θετικό.
12. Βλαδίμηρος Βάλλας
Το μακρινό 1951 και δύο χρόνια μετά την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στο Ευρωμπάσκετ της Αιγύπτου η Εθνική Ανδρών με τον Παναγιώτη Βάλλα στον πάγκο της συμμετείχε στην διοργάνωση της Γαλλίας.
Η 8η θέση που πήραμε στο φινάλε της διοργάνωσης απέδειξε ότι υπήρχε ταλέντο και συνέχεια σε αυτή την ομάδα η οποία έδωσε το παρών με αξιοσημείωτη επιτυχία σε δύο συνεχόμενα Ευρωμπάσκετ.
13. Ρίτσαρντ Ντούξαϊρ
Ο Ρίτσαρντ Ντούξαϊρ αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην αλλαγή “σελίδας” που επέτυχε το ελληνικό μπάσκετ και η Εθνική Ομάδα στα τέλη της δεκαετίας του ’80.
Στον πάγκο της “γαλανόλευκης” σε Ευρωμπάσκετ μπορεί να κάθισε μόνο μία φορά στο τουρνουά της Ιταλίας το 1979, όμως η εξαιρετική του δουλειά αποδείχθηκε ότι ήταν η βάση για τις μετέπειτα τεράστιες επιτυχίες, Μάλιστα στην διοργάνωση που έλαβε χώρα στην γειτονική μας χώρα, καταλάβαμε την 9η θέση με τον Αμερικάνο προπονητή.
14. Αντρέα Τρινκιέρι
2013 και μετά την εποχή Καζλάουσκας και Ζούρου στον ελληνικό πάγκο, ο Ιταλός ανερχόμενος προπονητής, Αντρέα Τρινκιέρι καλείται να οδηγήσει την Εθνική Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ της Λουμπλιάνας.
Στην τελική κατάταξη ήρθαμε 11οι, σε μία πολύ μέτρια παρουσία καθώς εκτός από τους τραυματισμούς στην διάρκεια του τουρνουά, κάναμε “κακές” ήττες στην πρώτη φάση των ομίλων που μας “στοίχισαν” στην προσπάθεια πρόκρισης στην 8αδα. Το μόνο καλό που κρατάμε από αυτό το Ευρωμπάσκετ, ήταν η νίκη μετά από πολλά χρόνια κόντρα στην Ισπανία στην δεύτερη φάση των ομίλων.
15. Κώστας Μουρούζης
Η μοναδική παρουσία στον πάγκο της Εθνικής Ομάδας σε Ευρωμπάσκετ ενός τεράστιου προπονητή για το ελληνικό μπάσκετ, του Κώστα Μουρούζη ήταν στην διοργάνωση του 1973 στην Βαρκελώνη.
Η “επίσημη αγαπημένη” συνέχιζε να δίνει το παρών στα μεγάλα τουρνουά κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για να διατηρηθεί κοντά στις παραδοσιακές δυνάμεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Η 11η θέση που πήρε η Εθνική με πρωταγωνιστή στο τουρνουά τον Στηβ Γιατζόγλου ήταν αξιοπρεπέστατη, αν αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος των αντιπάλων.
16. Βαγγέλης Νικητόπουλος
Στο Ευρωμπάσκετ του 1975 που διοργανώθηκε στην Ενωμένη τότε Γιουκοσλαβία, η Εθνική Ομάδα με τον Βαγγέλη Νικητόπουλο στον πάγκο της μπορεί να είχε στην σύνθεση της πολλά αστέρια όπως Κοκολάκης, Κορωναίος και Γιατζόγλου, όμως η πορεία μας ήταν απογοητευτική.
Η 12η και τελευταία θέση έφερε τρομερή απογοήτευση, καθώς συνδυάστηκε και από κακές διαιτησίες στο τουρνουά, όμως και πάλι το ταλέντο αυτής της Εθνικής δεν άξιζε την τελευταία θέση, καθώς πήγαμε στην διοργάνωση με υψηλές βλέψεις.