Του Νίκου Βαρλά/ varlas@eurohoops.net
Τι να πει κανείς για το έτος… 2020; Για τον κάθε άνθρωπο το ταξίδι της ζωής είναι πολύ διαφορετικό και πέρα από τα βιώματα, τις επιτυχίες, τις αποτυχίες, μια από τις πιο σημαντικές διαφορές είναι το τάιμινγκ στις χαρές και τις λύπες.
Ο καθένας από μας ζει τις πιο όμορφες ή τις πιο σκληρές στιγμές της διαδρομής του σε διαφορετικά τάιμινγκ από τον άλλο. Νιώθω, αλλά αυτό είναι δικό μου συναίσθημα όχι απαραίτητα ρεαλιστικό, πως το 2020 όσο ζω είναι η χρονιά που περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη από ποτέ μέσα στο ίδιο έτος στεναχωρήθηκαν, πιέστηκαν, ένιωσαν ανασφάλεια, φόβο, περιορισμό, βαρέθηκαν να ζουν, να ακούν ή να βλέπουν άσχημα νέα.
Για τον αθλητισμό, πέρα από το ότι ο Covid επηρέασε τα πάντα, το 2020 δυστυχώς θα μείνει στην ιστορία ως η χρονιά που έφυγαν ο Κόμπι Μπράιαντ και ο Ντιέγκο Μαραντόνα. Δύο τεράστιοι αθλητές με μοναδικά αθλητικά κατορθώματα και πολύ μεγάλη επιρροή στο άθλημα που λάτρεψαν και αυτό με την σειρά του τους κατέστησε παγκόσμια είδωλα για γενιές και γενιές, «αθάνατους» ως θρύλους που θα μνημονεύονται και θα συζητιούνται όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Το μαντάτο του θάνατού τους, όταν το άκουσα, στη πρώτη ασυνείδητη αντίδραση που μου προκάλεσε, αλλά και στη συνέχεια όσο το επεξεργαζόμουν, με έκανε να νιώσω πως ένα κομμάτι της παιδικής, εφηβικής, νεαρής ηλικίας αποκολλήθηκε βίαια και χάθηκε.
Διαπέρασαν τη σφαίρα του ζωντανού, του παρόντος και τοποθετήθηκαν σχεδόν ακαριαία στη σφαίρα των μύθων, δύο θρύλων που δεν θα ξεχάσω ποτέ και όταν τους σκέφτομαι και τους αναπολώ, πλέον δεν είναι η χαρά που κυριαρχεί, αλλά η νοσταλγία και η λύπη.
Κόμπι, τα κατάφερες πάλι. Κέρδισες το όσκαρ της ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ!
Εννοείται πως με σόκαρε περισσότερο το φευγιό του Κόμπι λόγω του τρόπου, που συνιστά μια απίστευτη οικογενειακή τραγωδία-ες, του ότι ήταν 20 χρόνια μικρότερος και ουσιαστικά ένα «μωρό» στην μετά μπάσκετ ζωή και όσα ονειρευόταν να δημιουργήσει και να ζήσει. Η γυναίκα του Βανέσα, κάποια στιγμή του είχε πει: Καταλαβαίνω τις απαιτήσεις και τις ευθύνες της καριέρας σου, αλλά θέλω όταν σταματήσεις να περάσεις περισσότερο χρόνο με τα παιδιά σου…
Περίπου όπως αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν καταλαβαίνει πως τα νιάτα μένουν πίσω του
Χαίρομαι πολύ που είχα την τύχη να τους απολαύσω όσο ζωγράφιζαν στα γήπεδα και δεν τους μαθαίνω μόνο μέσω διαδικτύου όπως με παλιότερους τεράστιους παίκτες, αλλά το γεγονός ότι δεν ζουν πια με κάνει να αισθάνομαι αμήχανα και άβολα.
Περίπου όπως αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν καταλαβαίνει πως τα νιάτα μένουν πίσω του πια και όσο μεγαλώνει η διάσταση του αλήτη του χρόνου ξεφεύγει σε ταχύτητα και μοιάζει με σκόνη που σηκώνεται σαν σίφουνας, περνάει και εξατμίζεται στο άψε – σβήσε.
Η ιδέα για αυτό το άρθρο μου ήρθε συνειρμικά. Πρωί Κυριακής, σκεφτόμουν γιατί στο δικό μου μυαλό ο Μαραντόνα είναι ο Τζόρνταν της μπάλας. Απεχθάνομαι να συγκρίνω παίκτες που κυριαρχούν στο ίδιο σπορ, ιδίως αν παίζουν σε διαφορετικές εποχές.
Γιατί γνωρίζω καλά πως τα σπορ όπως όλα στη ζωή εξελίσσονται, αλλάζουν οι συνθήκες, οι τακτικές, οι κανονισμοί, ο τρόπος που γυμνάζονται οι αθλητές, τα εργαλεία που διαθέτουν τώρα για να κάνουν προπόνηση, να διατηρούνται, ακόμα και το DNA αλλάζει.
Πάντα υπάρχουν οι εξαιρέσεις, αλλά κατά κανόνα οι παίκτες όσο περνούν οι γενιές είναι καλύτεροι σε αθλητικό επίπεδο συγκριτικά με τους πρεσβύτερους.
Γιατί, λοιπόν, στο δικό μου μυαλό και αυτό είναι υποκειμενικό, ο Μάικλ είναι ο Ντιέγκο του μπάσκετ και τούμπαλιν;
Γνωρίζω το λόγο. Αυτοί οι δύο τύποι γέννησαν για μένα πολύ έντονες εμπειρίες, ο ένας στα παιδικά μου χρόνια και ο άλλος λίγο αργότερα, μέχρι να μπω στα 20, όταν ήδη είχα ερωτευτεί σφοδρά το μπάσκετ, αλλά αυτό δεν με εμπόδισε να απολαμβάνω και μπάλα.
Θα θυμάμαι για πάντα σαν να έγινε σήμερα, παρότι πλέον συχνά ξεχνάω που έχω παρκάρει, το Αργεντινή – Αγγλία στο μουντιάλ του Μεξικού. Ημουν 8 χρονών, στη Χίο, στο εξοχικό μου. Θυμάμαι που καθόμουν, που βρισκόταν η τηλεόραση, πόσο ενθουσιασμένος ένιωθα.
Θυμάμαι να αντιδράω όταν είδα το ριπλέι με το χέρι και να σκέφτομαι πως: Όχι ρε φίλε, πρέπει να πας να πεις στον διαιτητή μόνος σου να το ακυρώσει, δεν γίνεται να γράψει γκολ σε τόσο σημαντικό αγώνα με τέτοιο τρόπο.
Όταν τον είδα να πανηγυρίζει και συνάμα να ρίχνει ματιές προς τα πίσω για να δει αν τον πήραν χαμπάρι και το ακυρώσουν, έλεγα κοίτα ρε τον αλήτη, τον Θεό του δεν έχει (ο Θεός).
Ακόμα πιο ανεξίτηλα έχει χαραχθεί στη μνήμη μου «το γκολ του αιώνα». Αν η κούρσα διήρκεσε κοντά στα 12 δευτερόλεπτα, είχα σηκωθεί από το καναπέ τη στιγμή που μοίρασε σακούλες στους τρεις πρώτους Άγγλους και πέταξε τη μπάλα μπροστά, μετά την περιστροφή.
Χοροπηδούσα όσο κάλπαζε, τράβαγα τα μαλλιά μου όταν το παστέλωσε, ανατρίχιασα και θυμάμαι τα δύο πρώτα πράγματα που σκέφτηκα!
Το πρώτο ήταν: Τι έκανε ρε, νόμιζα η απατεωνιά του με το χέρι δεν θα ξεχαστεί ποτέ και θα τον στιγματίσει. Εγώ, πλέον, το έχω ήδη ξεχάσει, χέστηκα!
Το δεύτερο όταν είδα το ριπλέι ήταν: Προς το τέλος της επέλασης κάποια στιγμή ήμουν σίγουρος ότι θα πάει δεξιά και πήγε αριστερά και αμέσως μετά ακόμα πιο σίγουρος ότι θα πάει αριστερά, αλλά πήγε δεξιά!
Είναι η ανίκητη δύναμη της στιγμής που σε σημαδεύει.
Αντίστοιχα δυνατή και αξέχαστη η κορύφωση της μνήμης του ανεπανάληπτου «αθλητικού ταξιδιού» του Air. Το τελευταίο πρωτάθλημα το 1998, το μυθικό καλάθι απέναντι στη Γιούτα που έτσι όπως προέκυψε το βιώσαμε σαν μπασκετικό οργασμό που ούτε ο χρόνος δεν έχει καμία απολύτως τύχη να… φθείρει στον αιώνα τω αιώνων!
Ήμουν στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη, ξημερώματα, με τον τότε παίκτη του Περιστερίου τον Σαμίρ Γκούντα και ένα κολλητό μου. Το ζήσαμε στο έπακρο, επικράτησε αμόκ μετά το καλάθι – έκτο πρωτάθλημα στο ματς – κύκνειο άσμα του (έτσι νομίζαμε τότε) και ποτέ δεν θα ξεχάσω πως είχαμε τέτοια υπερένταση με αυτό που βιώσαμε που αντί να πάμε στα κρεβάτια μας, κανονικό πρωί πια, βγήκαμε έξω να βρούμε ανοιχτό φούρνο και τυρόπιτες.
Περπατώντας πέσαμε πάνω σε ηλικιωμένους ανθρώπους που έβγαιναν από λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου.
Οι άνθρωποι αντίκρυζαν ανυποψίαστοι τον Σαμίρ (2μ.17 ύψος). Η πρώτη αντίδραση ήταν τρόμος και η δεύτερη, να σταυροκοπιούνται!
Μικροί και ανώριμοι ήμασταν τότε, μας φάνηκε αστείο. Πήγαμε και βάλαμε τον Σαμίρ να κάτσει έξω από την πόρτα της εκκλησίας και καθόμασταν μέχρι να φύγει και ο τελευταίος. Όποιος άνθρωπος έβγαινε από την εκκλησία, έπεφτε πάνω σε ένα άνθρωπο 2μ.17 με κάπως άγρια μορφή. Γελάσαμε τόσο πολύ με τις αντιδράσεις, όπως γελούσε και ο ίδιος!
Για αυτό, για μένα, Ντιέγκο = Μάικλ. Γιατί μου έχουν προσφέρει αναμνήσεις που τις κουβαλάω για πάντα μέσα μου, με σημάδεψαν, με σμίλεψαν άνθρωπο μαγεμένο με τον αθλητισμό.
Αποτυπώθηκαν για πάντα στο μυαλό και την καρδιά μου σαν Θεοί και το Θείο δώρο τους για το παιδί, τον έφηβο ή τον νεαρό Νίκο ήταν η μπάλα και τα μυθικά κόλπα που έκαναν με αυτή.
Δεν έχει σημασία ούτε το χρώμα της μπάλας, ούτε το άθλημα, ούτε καν τόσο πολύ τα συνολικά κατορθώματά τους.
Είναι η ανίκητη δύναμη της στιγμής που σε σημαδεύει.
Η ζωή, άλλωστε, είναι μια διαδοχή στιγμών και οι πιο δυνατές είναι εκείνες που σε καθορίζουν και σε συνοδεύουν για πάντα.
Η διαδοχή της δικής μου σκέψης, κάπως ακαθόριστη και άνευ ιδιαίτερης λογικής ήταν: Έχεις ξεκάθαρα στο μυαλό σου το κορυφαίο match σε μπάλα και μπάσκετ. Μπορείς να σκεφτείς κι άλλα; Προσπάθησε!
Ενιωσα πως θέλω να διαλέξω κάποιους από τους κορυφαίους όλων των εποχών σε αυτά τα δύο αθλήματα και να τους ματσάρω. Επαναλαμβάνω, το κριτήριο ασαφές και εντελώς υποκειμενικό!
Ούτε τους All Time Greats των δύο σπορ έχω ως κριτήριο, ούτε σημαίνει πως τα «ζευγάρια» που γέννησε η κούτρα μου ταιριάζουν σε κάτι και στη δικιά σας σκέψη.
Το μυαλό ταξίδεψε και κάπου… κόλλησε! Ένα χαρακτηριστικό κοινό στο παιχνίδι τους; Στην καριέρα τους; Στο πως κάνουν εμένα να νιώθω έτσι όπως τους έχω τοποθετημένους στο μυαλό μου; Το ταπεραμέντο τους ή την προσωπικότητά τους;
Σε κάποια ζευγάρια κάτι από αυτά, σε άλλα όχι!
Έβαλα στο χαρτί περίπου 15 παίκτες σε μπάσκετ και ποδόσφαιρο που τους θεωρώ σημαντικούς στην ιστορία των αθλημάτων που ομόρφυναν και εκπροσώπησαν, κατέληξα να χρησιμοποιήσω 10 και 10 όχι με βάση την αξία και την καριέρα τους όπως την αντιλαμβάνομαι, αλλά αμιγώς επειδή σε αυτούς πήγε το μυαλό και το χέρι και γέννησε… ταίριασμα.
Οι περισσότεροι από όσους θα δείτε είχαν μεγάλες καριέρες, ταλέντο και οι κορυφαίοι ήταν master και στη φαντασία.
Ε, συγχωρέστε μου τούτο το αδόκιμο άρθρο, τα πιθανότατα αδόκιμα match που μου προέκυψαν, αλλά μάλλον κλεισμένος στο σπίτι τόσο καιρό, είχα ανάγκη να… σπρώξω την φαντασία μου να ενεργοποιηθεί και να δουλέψει!
Δεν πιστεύω πως αν 100 άνθρωποι προσπαθήσουν να κάνουν το αντίστοιχο project, θα υπάρξει ένας που θα φτάσει στους ίδιους ακριβώς παίκτες, πόσο μάλλον στα ίδια ακριβώς ζευγαρώματα.
Στον καθένα μας θα προκύψουν διαφορετικά. Αν θέλετε διαβάστε, απορρίψτε, αν γουστάρετε φτιάξτε τα δικά σας ματσαρίσματα με βάση το δικό σας ένστικτο και όσα νιώθετε και έχετε στο μυαλό σας.
Feel Free. Στην τελική το που κατατάσσει ο καθένας κάθε παίκτη, πως νιώθει ή δεν νιώθει για εκείνον και με ποιον τον συγκρίνει είναι εν πολλοίς θέμα γενιάς και ποιους έχει ζήσει Live στην εποχή του.
Εδώ δεν μιλάμε για σύγκριση, καμία σχέση. Πρόκειται για ένα άτυπο ματσάρισμα θρύλων των δύο πιο δημοφιλών σπορ.
Η φαντασία σε τέτοια αντισυμβατικά και υποκειμενικά πράγματα, δεν έβλαψε ποτέ κανέναν!
Tim Duncan + Franz Beckenbauer
Ας το παραδεχτούμε, ναι μεν ο Der Kaiser δεν θα μπορούσε ποτέ να έρθει σε τούτο το κόσμο με σημείο αφετηρίας τους Παρθένους Νήσους, αλλά ο Big Fundamental με το φιζίκ του, την αποτελεσματικότητά του και πάνω από όλα με αυτό το απαθές, λες και βαριέται, βλέμμα του όταν έπαιζε, θα μπορούσε άνετα να έχει κάτιτις από Γερμανικό DNA!
Στα σοβαρά τώρα… Ο τεράστιος Ντάνκαν, είναι γνωστός για πολλά πράγματα. Πέντε πρωταθλήματα, multiple MVP σε τελικούς και Regular Season, πολλές παρουσίες σε All Star και όλα τα συναφή έχουν πετύχει κι άλλοι παίκτες στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου.
Το θέμα είναι σε τι διαφέρει και πως τον θυμόμαστε. Είναι ο τύπος που έπαιξε για 19 συναπτά έτη σε μια ομάδα, που κυριάρχησε σχεδόν για δύο δεκαετίες και τα στοιχεία που τον διαχωρίζουν ακόμα από τα άλλα ιερά τέρατα ήταν η εκνευριστική ηρεμία και απλότητα με την οποία έκανε τα πάντα στο παρκέ, σχεδόν κατά κανόνα ταυτισμένα με την αποτελεσματικότητα και τον εθισμό στις νίκες!
Οι ειδικοί στο ΝΒΑ τον χαρακτήριζαν ως βασιλιά του Position Defense. Όπερ σημαίνει πως ήταν χαρισματικός στις τοποθετήσεις του στην άμυνα. Ακριβώς… αντίστοιχα ο Μπεκενμπάουερ θεωρείται ο «πατέρας» της θέσης του λίμπερο στο σύγχρονο ποδόσφαιρο!
Ο άνθρωπος που βρισκόταν πάντα στη σωστή θέση στο κατάλληλο τάιμινγκ για να κλέψει τη μπάλα και την κατοχή και να κάνει παιχνίδι. Ο παίκτης που μπορούσε με χαρακτηριστική άνεση να αγωνιστεί σε πολλές θέσεις, γιατί ήταν πληθωρικός, όπως και ο Τιμ.
Με στοιχεία παρόμοια με αυτά του Ντάνκαν. Αρχοντικός, απλός, υπερβολικά… αποτελεσματικός! Αυτός, ο Μάριο Ζαγκάλο και ο Ντιντιέ Ντεσάμπ είναι οι μοναδικοί άνθρωποι στο κόσμο που έχουν κερδίσει Μουντιάλ τόσο ως παίκτες, όσο και ως προπονητές.
Ο Γερμανός είχε επίσης ιστορικά πετυχημένη καριέρα και σε συλλογικό επίπεδο. Με πολλούς εγχώριους τίτλους με την Μπάγερν, που ήταν για εκείνον το δικό του Σαν Αντόνιο κι ας πήγε μετά μια βόλτα να παίξει μπάλα στην Νέα Υόρκη και στο τέλος στο Αμβούργο. Και μόνο που πήρε ως ηγέτης της Μπάγερν τρία σερί ευρωπαϊκά πρωταθλήματα από το 1974 ως το 1976 κι έτσι το δικαίωμα να πάρει την κούπα σπίτι του, τα λέει όλα!
Πολύ μεγάλοι αθλητές, ξεχωριστές προσωπικότητες που εμπνέουν σεβασμό, θα τους θυμόμαστε για πάντα, για τους ίδιους πάνω – κάτω λόγους: Το στιλ παιχνιδιού τους δεν συγκινούσε, είχε ως επιτομή του την απλότητα και την «ήσυχη κυριαρχία», κάποιοι μπορεί να τους βαριόντουσαν κιόλας, αλλά όλοι γνώριζαν πως το να έχεις στην ομάδα σου τον Ντάνκαν και τον Μπεκενμπάουερ ήταν η καλύτερη αρχή που θα μπορούσες να κάνεις, για να κερδίσεις κούπες!
Stephen Curry + Garrincha
Οι πραγματικά… παλιοί ξέρουν τα πάντα για τον Θρύλο του Γκαρίντσα, όπως και όσοι νέοι ψάχνονται και γουστάρουν να διαβάζουν και να μαθαίνουν. Αν έπρεπε να περιγράψει κανείς τον συγκεκριμένο παίκτη με μόνο μια πρόταση; Όσοι τον έζησαν λένε: Ο καλύτερος ντριμπλέρ που έχει αναδείξει ποτέ το ποδόσφαιρο!
Μου φτάνει και μου περισσεύει για να τον ζευγαρώσω και να τον… αγκαλιάσω δίπλα στον Στεφ Κάρι, σίγουρα έναν από τους κορυφαίους ballhandler στην ιστορία του μπάσκετ! Πέρα από το «δολοφονικό» του σουτ!
Ναι μεν ο “Alegria Do Povo” όπως τον έλεγαν που ελληνιστί σημαίνει «η χαρά των ανθρώπων» έπαιζε μπάλα (πέρασε τα περισσότερα χρόνια της καριέρας του στη Μποταφόνγκο) σε μια εποχή που δεν είχε κυριαρχήσει η… εξαγωγή του Λατινοαμερικάνικου ταλέντου στην Ευρώπη, αλλά κατάφερε να χτίσει δικαιωματικά με την ταλεντάρα του ένα τεράστιο μύθο με την εθνική Βραζιλίας, πριν φύγει από τη ζωή μόλις στα 49 του χρόνια λόγω αλκοολισμού από κύρωση του ήπατος.
Και μόνο που πήρε δύο μουντιάλ, το ένας ως ο απόλυτος ηγέτης με τραυματισμένο τον Πελέ και τους Βραζιλιάνους να θεωρούν εκείνο το παγκόσμιο πρωτάθλημα χαμένη υπόθεση, φτάνει! Το 1958 και το 1962, όπου πέτυχε κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά στην ιστορία. Πήρε τη Χρυσή μπάλα ως ο καλύτερος του τουρνουά, ταυτόχρονα το χρυσό παπούτσι ως ο πρώτος σκόρερ και φυσικά την πιο όμορφη και συγκλονιστική κούπα, το αγαλματάκι που σε χρίζει παγκόσμιο πρωταθλητή με την πατρίδα σου!
Για τον Στεφ Κάρι, δεν χρειάζονται συστάσεις, όλοι τον ξέρετε και λίγο – πολύ τον έχετε απολαύσει και θα συνεχίσετε. Δεν είναι τα τρία πρωταθλήματα, τα δύο MVP, τα All Star και οι όσες διακρίσεις έχει πετύχει. Είναι πως αυτός ο αδύνατος και όχι ψηλός τυπάκος, που αν τον έβλεπες στο δρόμο δεν θα σκεφτόσουν απαραίτητα ότι παίζει μπάσκετ, έχει ήδη αλλάξει το άθλημα! Ξεκάθαρα!
Έχει δώσει άλλη διάσταση στο τι σημαίνει τρίποντο στο σύγχρονο μπάσκετ, είναι μάγος με τη μπάλα στα χέρια και το σημαντικότερο; Την εποχή που κυρίως κυριαρχούν στο ΝΒΑ υπεραθλητές – Superman ένα… σαμιαμίδι μπροστά τους, κάνει πράγματα και θάματα!
Το απόλυτο κοινό στοιχείο τους; Λίγοι πίστευαν τον Κάρι όταν έγινε ντραφτ και οι περισσότεροι προέβλεπαν ζόρια, αφού ήταν κοντός, πολύ αδύναμος, όχι αθλητικός και ήδη με προβλήματα στους αστραγάλους από μικρή ηλικία.
Ε, ο Γκαρίντσα γεννήθηκε με σοβαρό πρόβλημα στην σπονδυλική στήλη και άκουσον – άκουσον, το αριστερό του πόδι ήταν 6 εκατοστά πιο μακρύ από το δεξί! Και μιλάμε για ένα αθλητή με ύψος 1μ.69!