Του Aρη Μπάρκα/ barkas@eurohoops.net
Από το 2008, όταν ο Κιθ Λάνγκφορντ αποφάσισε οριστικά ότι η καριέρα του ως επαγγελματίας παίκτης του μπάσκετ θα επικεντρωθεί στην Ευρώπη, εξελίχθηκε σε ένα από τα πλέον γνώριμα πρόσωπα του αθλήματος στη γηραιά ήπειρο και παρόλο που είναι 37 ετών, δεν σκοπεύει να σταματήσει σύντομα.
Ο πρώην παίκτης των Σαν Αντόνιο Σπερς, της Μπιέλα, της Βίρτους Μπολόνια και του Μιλάνο στην Ιταλία, της Χίμκι και της Ούνιξ Καζάν στη Ρωσία, της Μακάμπι Τελ Αβίβ και της Μακάμπι Ρισόν στο Ισραήλ, καθώς και του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ στην Ελλάδα, μίλησε στο Eurohoops για μια ολόκληρη αθλητική ζωή που εξελίχθηκε επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Με τους Αμερικανούς να αποτελούν μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής μπασκετικής σκηνής, ο Λάνγκφορντ είναι ο κατάλληλος για να εξηγήσει τη νοοτροπία τους, τις δοκιμασίες που περιλαμβάνει μια καριέρα στην Ευρώπη και την αντίληψη ή ακόμη και τα στερεότυπα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι παίκτες.
Ο δύο κορυφαίος σκόρερ της Ευρωλίγκας (το 2014 και το 2017) πέρασε ένα απόγευμα μαζί με το Eurohoops και μίλησε για το ταξίδι του – το οποίο θα συνεχιστεί – εξηγώντας τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός παίκτης στην Ευρώπη, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται αυτοί οι αθλητές στις Ηνωμένες Πολιτείες και μιλώντας για τον χαμένο χρόνο που οφείλει στην οικογένεια και τους φίλους του.
– Μετά από τρία χρόνια στην Ελλάδα, παίζοντας για τον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ, έχεις ακόμα αντοχές για να συνεχίσεις την καριέρα σου;
“Ναι έχω. Φυσικά, συνειδητοποιώ επίσης ότι το τέλος είναι κοντά. Μόλις σταματήσω να παίζω, κατανοώ πια ότι αυτό ήταν, τελείωσε, ότι δεν θα παίξω ξανά μπάσκετ. Όταν γνωρίζεις ότι έρχεται το τέλος σε κάτι, προσπαθείς όσο το δυνατόν περισσότερο να απολαύσεις το κομμάτι που απομένει. Έχω μια φρεσκάδα στο μυαλό μου για το τέλος της καριέρας μου γιατί ξέρω ότι όταν τελειώσω, πραγματικά θα τα έχω δώσει όλα. ”
– Πιστεύεις ότι έζησες τα καλύτερα χρόνια του ευρωπαϊκού μπάσκετ;
«Είναι το πιο περίεργο πράγμα. Λοιπόν, είμαι 37 ετών. Έπαιξα με παιδιά όπως ο Tζέι Αρ Χόλντεν, ο Ματίας Σμόντις και ο Γκρεγκόρ Φούτσκα. Έχω παίξει επίσης εναντίον της νεότερης γενιάς, του Μίτσιτς και αυτών των παιδιών. Έτσι, είμαι κολλημένος ανάμεσα σε δύο γενιές. Είναι πολύ ωραίο. Κατάφερα να δω και τις δύο πλευρές. Η καριέρα μου έχει καλύψει πολύ χρόνο, ήταν εξαιρετικά απολαυστική. Είμαι περήφανος για αυτό. ”
– Θεωρείς τον εαυτό σου τυπικό Αμερικανό στην Ευρώπη ή έχεις διαφορετική νοοτροπία;
“Είμαι πια διαφορετικός. Υπήρχε μια χρονική στιγμή στην καριέρα μου όπου τελικά άφησα το NBA και άφησα οτιδήποτε συμβαίνει στο μπάσκετ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και έβαλα και τα δύο μου πόδια στην Ευρώπη, και έβαλα το μυαλό μου, το σώμα μου και την ψυχή μου σε αυτό που συνέβαινε στην Ευρώπη. Από εκεί και πέρα, όχι μόνο η καριέρα μου και το παιχνίδι μου έφτασαν σε άλλο επίπεδο, αλλά η νοοτροπία μου και η αποδοχή της Ευρώπης και του πολιτισμού της, της κουλτούρας σε όλες τις χώρες που έπαιζα, μου έδωσε ένα διαφορετικό επίπεδο εκτίμησης και απόλαυσης. ”
– Πιστεύεις ότι η νοοτροπία των “πληρωμένων πιστολάδων” από τις ΗΠΑ που κάθε μέρα που περνά, μετρούν και τα χρήματα που κέρδισαν, αυτό το είδος λογική τελικά μπορεί να σε βλάψει όταν προσπαθείς να δημιουργήσεις μια επαγγελματική καριέρα σε μια άλλη ήπειρο;
“Μπορεί. Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει πολλές φορές στην Ευρώπη, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ότι οι άνθρωποι μπερδεύουν το στυλ παιχνιδιού σου για τον χαρακτήρα που μπορεί να έχεις ως άτομο.
Για παράδειγμα, είμαι σκόρερ. Οι άνθρωποι θα πιστεύουν ότι σουτάρω πολύ, άρα ίσως είμαι εγωιστής ή οτιδήποτε άλλο. Είμαι πολύ επιθετικός στο γήπεδο. Εκτός γηπέδου, οι άνθρωποι μπορεί να με κοιτάζουν και να αισθάνονται με τον ίδιο τρόπο. «Κοίτα, είναι αλαζονικός και απρόσιτος». Είναι, όμως, εντελώς διαφορετικό. Το να είσαι “πιστόλι” προς ενοικίαση είναι αρνητικό από αυτή την άποψη, αλλά η θετική πλευρά σε αυτό, είναι πως όταν είσαι πολύ καλός σε αυτό που κάνεις, υπάρχει πάντα ανάγκη για σένα.
Μπορείς πάντα να πληρώνεσαι στο υψηλό επίπεδο. Αυτό μπορώ και το κάνω για δεκαπέντε ή δεκαέξι χρόνια τώρα. ”
– Μιλάω και για τη νοοτροπία των παικτών και τα όσα βιώνουν. Υπάρχουν πολλοί που βρίσκονται μια ήπειρο μακριά από τις οικογένειές τους για οκτώ ή εννέα μήνες. Πιστεύεις ότι αυτό το είδος “βιοπάλης” είναι κάτι που δεν γίνεται εύκολα κατανοητό από το ευρύ κοινό στην Ευρώπη, επειδή οι φίλαθλοι θεωρούν σταρ γενικά κάθε παίκτη από τις ΗΠΑ;
“Αυτό έρχεται πακέτο μαζί με τη συγκεκριμένη δουλειά. Νομίζω ότι όσο πιο γρήγορα οι Αμερικανοί που έρχονται στην Ευρώπη αρχίζουν να το βλέπουν και να το αντιμετωπίζουν σωστά, καθώς αυτή είναι η καριέρα σου, η τέχνη σου, το επάγγελμά σου, τότε σταματούν να το βλέπουν ως “ποινή φυλάκισης” δέκα μηνών ή να θεωρούν τον εαυτό τους “μισθοφόρο”. Όλα αυτά δεν έχουν σημασία. Είστε εδώ για να παίξετε μπάσκετ και να είστε πραγματικά πολύ καλοί στο μπάσκετ. Νομίζω πως αν δεν σκέφτεσαι έτσι, μένεις μακριά από το παιχνίδι και χάνεις από την εστίασή και τη συγκέντρωση σου, δεν χτίζεις την καριέρα σου και το όνομα σου. Αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να το αγκαλιάσεις. Μόλις έρθεις εδώ, να βρίσκεσαι εδώ μέχρι το τέλος. Ξέχασε την όποια νοοτροπία. Είσαι παίκτης μπάσκετ και πληρώνεσαι για να είσαι πραγματικά καλός σε αυτό. Αυτό είναι το μόνο που μετράει. ”
– Ήταν μια απόλυτα συνειδητή απόφαση από την πλευρά σου να έχεις και την οικογένειά σου στην Ευρώπη, να μην είσαι μόνος;
“Τα έκανα και τα δύο. Έχω περάσει έξι ή οκτώ μήνες χωρίς την οικογένειά μου μερικές φορές, επειδή ένιωσα ότι ήταν απαραίτητο για τον οποιονδήποτε λόγο. Και έχω παίξει σε μέρη που δεν ήταν πολύ φιλικά προς μια οικογένεια. Η καριέρα μου ήταν η προτεραιότητά μου. Έκανα αυτές τις θυσίες ώστε αργότερα στην καριέρα μου να μπορούσα να βρίσκομαι σε ένα οικογενειακό μέρος ή να μπορούσα να λάβω μια απόφαση βασισμένη στην άνεση. Πριν από αυτό, ήταν όλα σχετικά με το πόσο ψηλά μπορώ να φτάσω στην καριέρα μου και πόσο μακριά μπορώ να πάω με το μπάσκετ, πόσο μακριά μπορώ να ωθήσω τον εαυτό μου για να είμαι όσο καλός μπορούσα να είμαι. ”
– Σου αρέσει το γεγονός ότι εξακολουθείς να είσαι γνωστός στις ΗΠΑ από τη θητεία σου στο κολέγιο του Κάνσας;
“Είναι αστείο. Είναι περίεργο γιατί πολύ απλά δεν το έχουν ξεχάσει ακόμα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το να είσαι παίκτης ενός μεγάλου κολεγίου, είναι πιθανώς εξίσου σημαντικό με το να είσαι παίκτης υψηλού επιπέδου NBA. Δεν συμβαίνει πια τόσο πολύ συχνά, αλλά κάθε τόσο υπάρχουν άνθρωποι που με ρωτούν αν όντως είμαι εγώ. Είναι απλώς καταπληκτικό, έπαιξα στο Φάιναλ Φορ κάτι σαν 18, 19 χρόνια πριν και οι άνθρωποι το θυμούνται ακόμα. Το βρίσκω ξεκαρδιστικό. ”
– Είναι περίεργο που μερικές φορές πρέπει να εξηγήσεις ότι εξακολουθείς να είσαι παίκτης μπάσκετ;
“Μόλις αυτοί οι άνθρωποι λένε: “Έχετε παίξει στο Κάνσας; Παίξατε κόντρα στον Καρμέλο Αντονι και τον Ντουέιν Ουέϊντ;” Απαντώ θετικά και μετά με ρωτούν ενθουσιασμένοι τι κάνω τώρα. Τους απαντώ: “Παίζω στην Ευρώπη”. Και πλέον δεν είναι ενθουσιασμένοι. Η συνομιλία αλλάζει τελείως. “Εντάξει, καλή τύχη, ήταν διασκεδαστικό να σε βλέπω στην τηλεόραση.” Δεν ενδιαφέρονται για τα τελευταία 16 χρόνια. Είναι αστείο. Το λατρεύω όμως. Πραγματικά το λατρεύω”.
– Νιώθεις σταρ;
“Μερικές φορές. Εξαρτάται από τη χώρα. Πέρασα πέντε χρόνια στη Ρωσία. Eκεί οι σταρ είναι όσοι παίζουν χόκεϊ. Μπορείς κυριολεκτικά να πας παντού στη Ρωσία και κανείς δεν ξέρει ποιος είσαι. Εκτός αν παίζεις για την ΤΣΣΚΑ. Και ακόμη και τότε, όμως, οι παίκτες του μπάσκετ δεν είναι τόσο σημαντικοί όσο οι παίκτες χόκεϊ της ΤΣΣΚΑ. Σε ένα μέρος όπως η Ελλάδα ή το Ισραήλ, οι θαυμαστές είναι απίστευτοι, σε αυτά τα μέρη νοιώθεις σταρ. Σε άλλα μέρη, είσαι απλώς ένας άντρας που περπατά στο δρόμο. ”
– Ποια θα ήταν η συμβουλή σου για έναν παίκτη που ξεκινά τώρα την καριέρα του στην Ευρώπη όταν οι μισθοί του ΝΒΑ έχουν βρεθεί στα ύψη και κάθε αθλητής, ακόμη και από την Ευρώπη, θέλει να καταλήξει εκεί;
«Αυτό που θα πω μπορεί να είναι λίγο ντεμοντέ. Πιστεύω πραγματικά ότι αν δεν έχεις αφιερωθεί σε οτιδήποτε κάνετε, δεν μπορείτε να μεγιστοποιήσετε την ευκαιρία.
Θα ενθαρρύνω όποιον θέλει να πάει στο ΝΒΑ να παραμείνει στις ΗΠΑ έως ότου δεν θέλει πλέον να παίζει στο ΝΒΑ. Τότε έλα εδώ, πάτησε και με τα δύο σου πόδια στην Ευρώπη και δώσε όλη σου την προσοχή σου εδώ. Είναι πολύ δύσκολο με τον άλλο τρόπο. Έχει γίνει από τον Σέιν Λάρκιν, από τον Μάλκολμ Ντιλέινι και άλλους παίκτης, αλλά δεν είναι εύκολο. Για τους περισσότερους θα πω ότι μόλις εστιάσετε στο σημείο που βρίσκεστε, τότε ξεκινά η καριέρα σας.
Αυτοί που θέλουν να είναι στο ΝΒΑ, ας μείνουν δύο ή τρία χρόνια στις ΗΠΑ, μέχρι να μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν πως «εντάξει, το όνειρό μου δεν συμβαίνει», «εντάξει, το ΝΒΑ δεν με θέλει», ανεξάρτητα από την περίπτωση. Όταν συμβεί αυτό, τότε ελάτε εδώ, κλειδώστε και εστιάστε. Και δείτε πόσο μακριά μπορείτε να πάτε τα πράγματα”.
– Πιστεύεις – επειδή το είπες – με το μπάσκετ να γίνεται όλο και πιο παγκόσμιο, και ο κόσμος να γίνεται όλο και μικρότερος, ότι η Ευρώπη μπορεί επίσης να είναι ένα εναλλακτικό μονοπάτι για το NBA;
“Πραγματικά δεν το πιστεύω. Οικονομικά, το NBA είναι σε θέση να κάνει πράγματα αδιανόητα πια και να βρίσκεται σε ένα διαφορετικό επίπεδο. Από την άποψη του αν κάποιος είναι σε θέση να αναπτύξει πραγματικά μια σοβαρή και σημαντική καριέρα, τότε η Ευρώπη είναι στο ίδιο επίπεδο. Ο Βασίλης Σπανούλης ή ένας παίκτες όπως ο Δημήτρης Διαμαντίδης, ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο, οποιοσδήποτε από τους μεγάλους Ευρωπαίους σταρ, έχουν δεχθεί την ίδια αγάπη στην Ευρώπη που μπορεί να πάρει ο ΛεΜπρόν Τζέιμς στην Αμερική. Δεν είναι κάτι παγκόσμιο όπως στην περίπτωση του ΝΒΑ, αλλά στις περιοχές, τις ηπείρους όπου ζουν, αυτοί οι τύποι χτίζουν τον ίδιο τύπο καριέρας. Από αυτή την άποψη, μπορείς να δημιουργήσεις τον ίδιο τύπο κληρονομιάς και υστεροφημίας, αλλά δεν υπάρχει τρόπος πλέον να κάνετε σύγκριση στο επίπεδο του μπάσκετ. Το NBA είναι πολύ μπροστά. Υπάρχουν πάρα πολλοί πόροι προς όφελός του που δεν διαθέτει η Ευρώπη”.
– Πιστεύεις ότι οι Αμερικανοί παίκτες μπορούν να δημιουργήσουν μια πραγματικά μεγάλη υστεροφημία στην Ευρώπη;
“Μερικοί παίκτες ναι. Επειδή είναι μιλάμε για την Ευρώπη, όχι για την πατρίδα μας, πολύ σπάνια θα μπορέσεις να δημιουργήσεις μια κληρονομιά μεγαλύτερη από ό, τι ένας Ευρωπαίος παίκτης. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνεις αυτό, που είναι πολύ δύσκολο και είναι ένα πράγμα που προσπάθησα να κάνω, είναι να προσπαθήσω να πάρω μια ομάδα που δεν ήταν ποτέ στην κορυφή και στη συνέχεια να προσπαθήσω να τη πάω στο φάιναλ φορ, ή να κατακτήσω την Ευρωλίγκα. Τα παιδιά που πηγαίνουν στην ΤΣΣΚΑ, τη Βαρκελώνη, τη Ρεάλ Μαδρίτης, ως ξένοι είναι αλλιώς. Εάν κερδίσεις εκεί το πρωτάθλημα, απλά είσαι ένας ακόμα από τους πολλούς. Αλλά αν ξεπεράσεις τα όρια σου με μια ομάδα όπως η Ούνιξ Καζάν, η Λοκομοτίβ Κουμπάν, ή ακόμα και το Μιλάνο μετά από τόσα χρόνια, εάν αυτά τα παιδιά κερδίσουν την Ευρωλίγκα, νομίζω ότι αλλάζει το τοπίο και τις κληρονομιές τους. Ακόμη και ένα φάιναλ φορ, τους ξεχωρίζει από τους ξένους που βρίσκονται σε παραδοσιακές δυνάμεις”.
– Έχεις δει έναν παίκτη από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη που είναι ένας νέος Κιθ τα τελευταία χρόνια;
“Έχω δει παιδιά που βρέθηκαν εκεί που ήμουν και μετά πήγαν σε άλλο επίπεδο.
Ο Μάικ Τζέιμς είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Θυμάμαι τον Αργύρη Πεδουλάκη όταν ήρθε για πρώτη φορά στο Καζάν, και είχε πριν τον Μάικ Τζέιμς. Δεν ήξερα ποιος ήταν ο Μάικ εκείνη την εποχή. Μου είπε ότι είχε βρει τον επόμενο Κιθ Λάνγκφορντ. Όταν τελικά μπόρεσα να παρακολουθήσω τον Μάικ και να τον δω να παίζει, τότε είπα: «Όχι, αυτός ο τύπος είναι καλύτερος από εμένα». Όταν είδα τον Μάικ, ήμουν σε θέση να αναγνωρίσω πόσο ξεχωριστός ήταν. Ήταν σε θέση να κάνει ό, τι έκανα και να το πάει σε άλλο επίπεδο. Θα έλεγα ακόμη και ο Ντάριλ Μέικον. Νομίζω ότι έχει τα εργαλεία για να κάνει κάτι τέτοιο. Ελπίζω να το κάνει.
Ο Ντάριλ δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θέλει να είναι στο ΝΒΑ ή στην Ευρώπη. Νομίζω ότι όταν μπορέσει να εστιάσει στο που θέλει να βρίσκεται, μπορεί να κάνει τα ίδια πράγματα. Αλλά ο Μάικ Τζέιμς είναι το όνομα που έρχεται στο μυαλό μου”.
– Θεωρείς πώς το γεγονός ότι οι Αμερικανοί παίκτες έχουν πάρα πολλές επιλογές, το NBA, την Ευρωλίγκα, το τοπικό πρωτάθλημα, το BCL, το EuroCup, δημιουργείται στο τέλος σύγχυση; Δεν έχουν ένα σταθερό περιβάλλον για να αναπτυχθούν;
“Το ίδιο είπα στον Ντάριλ. Δεν προσπαθώ να αναδείξω το όνομα του, αλλά είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα για μένα. Εδώ βρίσκεται το θέμα με την Ευρώπη και τις επιλογές. Μπορείς να παίξεις τόσο καλά που βάζεις τον εαυτό σου σε δύσκολη θέση. Ένας παίκτης έρχεται στην Ευρώπη, είναι σε μια μικρότερη ομάδα, αλλά παίζει απίστευτα. Κερδίζει μερικές ομάδες από την Ευρωλίγκα στο εγχώριο πρωτάθλημά του. Έχει παίξει τόσο καλά που έχει πέντε ή έξι συμβόλαια που πρέπει να εξετάσει, αλλά στο μυαλό του, πάντα ήθελε να παίξει στο NBA. Τώρα, πρέπει να βάλει αυτά τα δύο διαφορετικά πράγματα στην ίδια κλίμακα. Τα πήγε τόσο καλά, ώστε τελικά βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Θα πει όχι σε 500 χιλιάδες, 800 ή ένα εκατομμύριο για να μείνει εδώ και να αρχίσει να χτίζει κάτι ή επιστρέφει στις ΗΠΑ για ψίχουλα και κυνηγάει το όνειρό του; Είναι δύσκολη απόφαση, αλλά τουλάχιστον είναι ένας ευχάριστος πονοκέφαλος. Αυτός είναι ο τρόπος που το βλέπω. Λέω σε κάθε παίκτη πως ο τρόπος που λύνεις αυτό το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να έχεις έναν αριθμό στο μυαλό σου. Πόσο αξίζει μια προσφορά συμβόλαιο για να σε κάνει να σταματήσεις να κυνηγάς το όνειρό σου; Εάν μια ομάδα είναι διατεθειμένη να σας προσφέρει αυτόν τον αριθμό, τότε αφήστε τα όλα και ελάτε στην Ευρώπη. Αλλά αν είναι κάτι κάτω από αυτόν τον αριθμό, προχωρήστε και κυνηγήστε το όνειρό σας. ”
– Υπάρχουν πολλοί παίκτες που λένε ακόμα και τώρα “είμαι παίκτης μπάσκετ, θα σκεφτώ μόνο το μπάσκετ και δεν με νοιάζει τίποτα άλλο”. Πιστεύεις ότι αυτός ο τρόπος σκέψης είτε σε πολιτικά ζητήματα, είτε ακόμη και στην προσωπική ζωή, σε αυτήν την εποχή είναι πραγματικά αφελής;
“Πραγματικά θα έλεγα ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να γίνεις μεγάλος αθλητής. Ίσως υπάρχει μια εξαίρεση, ίσως ο Στεφ Κάρι είναι η εξαίρεση ή κάποιος άλλος. Για την πλειονότητα των παικτών, όμως, το μπάσκετ πρέπει να είναι το πρώτο πράγμα. Πρέπει να είναι έτοιμοι να έχουν δύσκολες στιγμές στις σχέσεις τους, δύσκολες στιγμές με την οικογένειά τους, δύσκολες στιγμές στην προσωπική τους ζωή γιατί το μπάσκετ πρέπει να είναι προτεραιότητα. Αν δεν είναι, όσοι θέλουν να επιστρέψουν στο σπίτι νωρίς, όσοι θέλουν να κόψουν δρόμο, τα παιδιά που πιστεύουν ότι μπορούν να κοροϊδέψουν αυτή τη διαδικασία, δεν θα είναι ποτέ τόσο καλοί, ούτε θα βγάλουν τα ίδια χρήματα με όσους θυσιάζουν τα πάντα για μπάσκετ. Τα πράγματα απλώς δεν λειτουργούν έτσι. ”
– Εάν το συνδυάσεις αυτό με πολλές κινήσεις έξω από το μπάσκετ όταν αποσυρθείς, μπορείς να είσαι απόλυτα έτοιμος για το επόμενο βήμα…
“Εγώ το έκανα αυτό. Το αποφάσισα πριν από πολύ καιρό. Σταμάτησα να έχω αμερικανικό ατζέντη. Κυνήγησα τα μεγαλύτερα συμβόλαια που ενδεχομένως μπορούσα να έχω.
Αυτό μπορεί να μην είναι δημοφιλής γνώμη, αλλά αποφάσισα να είμαι τόσο καλός όσο θα μπορούσα να είμαι και να αφήσω όλα τα υπόλοιπα να βρουν το δρόμο τους. Θα πάρω το μεγαλύτερο συμβόλαιο και θα είμαι ο καλύτερος παίκτης που θα μπορούσα να είμαι. Οι νίκες και οι ήττες θα έρθουν από μόνες τους. Οι προπονητές και όλα τα υπόλοιπα θα μπουν από μόνα τους στη σειρά. Εσείς, όμως, θα πάρετε τον καλύτερο δυνατό Κιθ Λάνγκφορντ. Θα κάνω τις θυσίες που πρέπει για να είμαι σε θέση να βρεθώ εκεί που θέλω. Το έκανα νωρίς στην καριέρα μου. Έκανα πολλές θυσίες, ώστε στο τέλος της καριέρας μου να μπορώ να περάσω χρόνο σε ένα όμορφο μέρος όπως η Ελλάδα, να κάνω ό, τι ήθελα να κάνω στο τέλος.
Είμαι πολύ χαρούμενος που έκανα τα πράγματα όπως τα; έκανα γιατί πλέον βρίσκομαι σε μια θέση όπου έχω τον έλεγχο σε κάθε απόφαση που παίρνω τα τελευταία χρόνια του μπάσκετ μου. ”
– Αισθάνθηκες κάποια στιγμή ότι ήταν πολύ δύσκολο να αφήσεις χρήματα στο τραπέζι για μια προσφορά ή μια επιλογή που θα μπορούσε να ήταν καλύτερη με μπασκετικά κριτήρια;
“Εδώ είναι το θέμα. Όταν κάποιος κάνει κάτι, δεν υπάρχει 100% ασφάλεια για το αποτέλεσμα. Ήταν πολλές φορές όταν είχα αμφιβολίες για το αν πήρα τη σωστή απόφαση.
Θα έπρεπε να πω όχι στις προσφορές που είχα για παραμονή στο Καζάν, έπρεπε να αφήσω τη Μακάμπι για το Μιλάνο, έπρεπε να πω όχι στη Φενέρμπαχτσε για να παραμείνω στο Μιλάνο; Ολα αυτά τα πράγματα. Μερικές φορές έκανα δεύτερες σκέψεις. Αλλά στο τέλος της ημέρας, ήξερα τι ήθελα να κάνω και είχα τον στόχο μου και απλώς έμεινα επικεντρωμένος σε αυτό. Η συμβουλή μου για όποιον ασχολείται με το ίδιο πράγμα είναι η εξής: θα έχετε αμφιβολίες, αλλά εάν είστε σίγουροι σε αυτό που κάνετε και θέλετε να το επιτύχετε, πρέπει να συνεχίσετε να προχωράτε. Για να απαντήσω στην ερώτησή σου, ναι υπήρξαν πολλές τέτοιες στιγμές, αλλά στο τέλος, χαίρομαι που έκανα τα πράγματα με τον τρόπο που το έκανα γιατί ποτέ δεν θα ένιωθα άνετα ως ρολίστας, γνωρίζοντας πόσο καλός μπορώ να είμαι.
Είχα προσφορές να είμαι ο έβδομος ή ο έκτος παίκτης, να παίξω λιγότερα λεπτά ή άλλα τέτοια πράγματα, αλλά δεν ήθελα κάτι τέτοιο. Δεν θα ήμουν ευτυχής παίζοντας με αυτόν τον τρόπο. Στο τέλος, δεν το μετάνιωσα ποτέ, αλλά είχα αμφιβολίες. ”
– Ποια είναι η αγαπημένη στάση στη καριέρα σου μέχρι τώρα;
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είμαι τρελός όταν το λέω αυτό, αλλά απόλαυσα ειλικρινά τον χρόνο μου στη Ρωσία σε καθαρά μπασκετικό επίπεδο. Ποτέ δεν ήταν πιο διασκεδαστικό να παίζω μπάσκετ από ό, τι στη Ρωσία και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ζωής, το Τελ Αβίβ ήταν πολύ ωραίο, αλλά η Ελλάδα, η Αθήνα είναι η κορυφή. Αυτός ήταν ένας παράδεισος για μένα τα τρία τελευταία χρόνια. Μου άρεσε πολύ. Σον τρόπο ζωής θα απαντήσω Ελλάδα, αλλά στο μπάσκετ και στα… εστιατόρια θα πω η Ρωσία. ”
– Πιστεύεις ότι η Μακάμπι θα μπορούσε να είναι η ομάδα σου για πολλά χρόνια;
“Ναι! Ναι και ξανα ναι. Ίσως η πιο δύσκολη απόφαση που πήρα ποτέ ήταν να φύγω από τη Μακάμπι. Είχα μείνει ελεύθερος από τον Κίμκι, είχαμε μια κακή κατάσταση εκεί με τον κόουτς Ρίμας Κουρτινάιτις. Δεν είχα δουλειά για μερικούς μήνες και τελικά ο Ντέιβιντ Μπλατ μου τηλεφώνησε. Πραγματικά πιστεύω ότι ήταν ο λόγος που η καριέρα μου μπόρεσε να επιστρέψει στο προσκήνιο. Θα μπορούσε πραγματικά να έμενα σε μια κακή κατάσταση. Δεν είχα αυτοπεποίθηση όταν πήγα στη Μακάμπι. Αλλά με τον τρόπο που μεγάλωσα και έχτισα τον εαυτό μου, και τα πράγματα που έμαθα εκείνη τη σεζόν, και το πόσο άνετα ένοιωθα με τα πάντα, ήταν πραγματικά πολύ δύσκολο στο τέλος της χρονιάς να πω όχι. Αυτό είναι ίσως το μοναδικό μέρος που θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να παραμένει για μια ολόκληρη καριέρα;
– Και το γεγονός ότι πήγες στο Μιλάνο, έπαιξες πλέον οφ κόντρα στη Μακάμπι και αυτοί κέρδισαν την Ευρωλίγκα κάνει τα πράγματα πιο περίεργα…
“Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν τα πράγματα. Ίσως αν έμεινα στη Μακάμπι, να μην κερδίζαμε τον τίτλο, ποιος ξέρει; Το σκέφτηκα κι αυτό. Ο τρόπος που συνέβησαν τα πράγματα τελικά αποδείχθηκε ότι ήταν ο σωστός για τη Μακάμπι. Είχαν όλους τους σωστούς παίκτες. Δεν μπορώ να πω αν με έβαζες στη θέση ενός άλλου παίκτη, τότε ίσως αυτό να ήταν το δικό μου πρωτάθλημά. Ίσως ο παίκτης που ήταν τότε εκεί κατάφερε και έκανε πράγματα που εγώ δεν θα τα έκανα. Είμαι αμερόληπτος σε αυτό. Το μπάσκετ δεν λειτουργεί έτσι, αλλάζεις θέσεις σε δύο παίκτες και έχεις μια αυτόματη απάντηση για το αποτέλεσμα. Όπως είπα, όμως, ήταν σίγουρα η πιο δύσκολη απόφαση που πήρα στην καριέρα μου. ”
– Αισθάνεσαι περίεργα για το γεγονός ότι ενώ είσαι ένας από τα πλέον γνωστά ονόματα Αμερικανών στην Ευρώπη δεν έχεις κερδίσει ποτέ την Ευρωλίγκα;
“Είναι παράξενο. Τουλάχιστον ένα φάιναλ Φορ… Και αυτό είναι το δεύτερο μεγαλύτερο πράγμα που με απασχολεί.
Αλλά καταλαβαίνω ότι με τις αποφάσεις που πήρα για τις ομάδες στις οποίες έπαιξα στην καριέρα μου, έδωσα στον εαυτό μου πολύ λίγες ευκαιρίες για τον τίτλο της Ευρωλίγκας. Είχα μόνο δύο ή τρεις πραγματικές πιθανότητες να το καταφέρω λόγω της διαδρομής που αποφάσισα να ακολουθήσω. Δεν είναι μυστικό ότι οι ίδιες οκτώ ομάδες πάνω, κάτω πάνε κάθε χρόνο στο Φάιναλ Φορ. Εάν δεν είσαι σε μία από αυτές τις ομάδες, πιθανότατα δεν πρόκειται να πας στο Φάιναλ Φορ. Γι ‘αυτό είναι τόσο ξεχωριστό γεγονός όταν τα παιδιά από τη Λόκο κατάφεραν να βρεθούν εκεί, ή όταν ένας παίκτης σαν το Μπο ΜακΚάλμπ πάει στον ημιτελικό με την Παρτιζάν. Ήθελα να το κάνω αυτό. Ήθελα να είμαι μέρος μιας τέτοιας ιστορίας.
Με ενοχλεί λίγο, είμαι πολύ ειλικρινής με αυτό. Αλλά ταυτόχρονα, είμαι αρκετά ειλικρινής για να συνειδητοποιήσω ότι οι αποφάσεις που πήρα για την καριέρα μου είναι ο λόγος, όχι ότι δεν ήμουν αρκετά καλός. ”
– Νιώθεις ότι έχεις ήδη επιλέξει το μέλλον σου μετά το μπάσκετ ή αυτό είναι κάτι που έχεις αναβάλει σαν σκέψη μέχρι τώρα; Γιατί δεν μπορώ να σε φανταστώ έξω από το μπάσκετ.
«Ούτε εγώ μπορώ. Γι ‘αυτό θα παίξω μέχρι να γίνω 45 ετών (γέλια). Αλλά ειλικρινά, το πρώτο πράγμα που θέλω να κάνω είναι να δώσω πίσω χρόνο στην οικογένειά μου. Όχι μόνο στην άμεση οικογένειά μου αλλά και στην εκτεταμένη οικογένειά μου. Έχω περάσει κυριολεκτικά τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής μου με τα πάντα να γίνονται με εμένα και το ταξίδι μου στο μπάσκετ στο επίκεντρο. Έχω χάσει τόσους πολλούς γάμους, πάρτι και αποφοιτήσεις. Σίγουρα λοιπόν θα δώσω χρόνο στην οικογένειά μου. Θα πάω στα παιχνίδια του γιου μου. Θα είμαι ένας μπαμπάς στο σπίτι για λίγο. Και αφού περάσουν κανά δύο χρόνια, τότε θα αποφασίσω. Πραγματικά δεν θα βιαστώ, θα χαλαρώσω, και πρώτα από όλα θα δώσω τον χρόνο μου στους ανθρώπους που μου έδωσαν τον χρόνο τους όλα αυτά τα χρόνια. ”
– Είναι αυτή η μεγαλύτερη θυσία που πρέπει να υπομείνει ένας Αμερικανός παίκτης στην Ευρώπη;
“Είναι. Και το τρομακτικό μέρος είναι πως δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι όλο αυτό θα λειτουργήσει. Αυτό είναι το μόνο που θέλουν οι αθλητές. Αλλά δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί την επιτυχία ή τα χρήματα. Πρέπει, όμως, να κάνεις όλα αυτά τα πράγματα για να δώσεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να πετύχεις. Τώρα που πέτυχα την πλειοψηφία αυτών των πραγμάτων, ίσως οκτώ στα δέκα, είμαι σε εξαιρετική θέση για το πού μπορώ να επιστρέψω και να δώσω το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο που έχει οποιοδήποτε άτομο σε αυτήν τη Γη και αυτή είναι ο χρόνος. Μου το έδωσαν και θα τους το δώσω πίσω. ”