Του Γιώργου Αδαμόπουλου / info@eurohoops.net
Ο Αμερικανός δοκιμιογράφος, Ραλφ Ουόλντο Έμερσον, επέμενε ότι «το μόνο άτομο που προορίζεται να γίνεις είναι το άτομο που αποφασίζεις να γίνεις». Η έννοια του αφηρημένου πεπρωμένου δεν του άρεσε.
Για τον Τζανή Σταυρακόπουλο, η έννοια της μπασκετικής μοίρας ήταν απλώς ένα δίλημμα. Αρχικά ήταν το «μπάσκετ ή βόλεϊ;». Στην πορεία ήταν η αναζήτηση της αγωνιστικής ταυτότητάς του, με το χάρισμα και το ένστικτο να υπερισχύουν. Στην πιο «λαμπερή» στιγμή της καριέρας του, ωστόσο, ο ρόλος ήταν εύλογα λιγότερο «φανταχτερός», αλλά το ίδιο σημαντικός. Η ίδια βραδιά, όμως, ήταν επίσης ένα τρόπον τινά δίλημμα για την ίδια την ομάδα του…
Στου Ντομινίκ τα μέρη…
Ο παλαίμαχος φόργουορντ που κάποτε «φόρτωνε» τα καλάθια των αντιπάλων με «40αρες» και «50αρες», με τη φανέλα των Αμπελοκήπων, έζησε – και μάλιστα βοήθησε – στις 11 Απριλίου 1996 (σ)την κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Πρωταθλητριών για την Ελλάδα. Ακριβώς 27 χρόνια πριν, ο Παναθηναϊκός νικούσε τη Μπαρτσελόνα με 67-66 στον τελικό του Παρισιού και ο τότε 25χρονος Τζανής δεν το πίστευε.
Όπως ανάφερε στο Eurohoops, «όταν έπαιζα μόνο για διασκέδαση, δεν φανταζόμουν πως θα φτάσω να αγωνιστώ σε έναν ευρωπαϊκό τελικό».
Δεν είναι βέβαιος αν αυτός ήταν ο προορισμός του. Σημασία είχε ότι αποφάσισε εκείνος για το άτομο και τον παίκτη που προοριζόταν να γίνει. Μονάχα που για τη μεγάλη βραδιά του «τριφυλλιού» στη γαλλική πρωτεύουσα, επιμένει ακόμη «ήταν το πεπρωμένο εκείνης της ομάδας να κατακτήσει το πρώτο ελληνικό Πρωταθλητριών στη Γαλλία και στην πόλη που γεννήθηκε ο μεγάλος σταρ μας, Ντομινίκ Ουίλκινς! Η σημειολογία ήταν και παραμένει εμφανής».
Χωρίς… Ολυμπιακό και επιπλέον άγχος
Παρά την παρουσία του σπουδαίου πρώην παίκτη των Ατλάντα Χοκς, ο Παναθηναϊκός δεν έφτασε ως φαβορί στην «Πόλη του Φωτός». Οι «σφαλιάρες» από…Μπενφίκα και Σπόρτιγκ νωρίτερα στη σεζόν, αλλά και οι δύο ήττες (η εντός έδρας μάλιστα με σκορ 95-74) από τη Μπαρτσελόνα δεν ήταν καλοί οιωνοί. Μία απουσία, όμως, είχε χαλαρώσει τους πράσινους… «Στο Παρίσι πήγαμε χωρίς άγχος και ήταν καλό που δεν απομονωθήκαμε, αλλά είχαμε μαζί μας τους ανθρώπους μας. Η απουσία του Ολυμπιακού, κυρίως, χάρισε ηρεμία, καθώς, όπως και να το κάνουμε, αυτά τα ντέρμπι, όπως στο Τελ Αβίβ και τη Σαραγόσα το 1994 και 1995 αντίστοιχα, προκαλούν έξτρα πίεση».
Ο Τζανής Σταυρακόπουλος θυμάται ότι «μετά την πρόκριση επί της ΤΣΣΚΑ Μόσχας στον ημιτελικό, μαθαίναμε ότι έρχονται περισσότεροι οπαδοί μας, όμως από την αρχή το Παρίσι ήταν σαν την Αθήνα, με τόσο πράσινο χρώμα στους δρόμους της. Ο κόουτς Μπόζινταρ Μάλκοβιτς έβλεπε την αδημονία στα πρόσωπά μας και φρόντισε να μας ηρεμήσει. Η χαρακτηριστική ατάκα ενός κατά τα άλλα τελειομανούς και απαιτητικού προπονητή που είχε ήδη τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών (σ.σ.: με Γιουγκοπλάστικα το 1989 και 1990 και με τη Λιμόζ το 1993) ήταν πως “θέλουμε το Κύπελλο, όμως δεν είναι το τέλος του κόσμου. Τίποτε δεν αρχίζει και δεν τελειώνει εδώ”».
Ουίλκινς vs Μάλκοβιτς
Η εμπειρία του «Μπόζα» βοήθησε τους παίκτες στην προσέγγιση, αλλά απέναντί του είχε και τον μπασκετικό εγωισμό του διαφορετικού στυλ που λάτρευε ο Ντομινίκ, ο οποίος «φάνηκε να θέλει την κούπα περισσότερο από όλους μας, ενώ παράλληλα είχε και το λιγότερο άγχος, διότι πίστευε απλώς στην κλάση του». Ήταν γνωστό ότι οι σχέσεις του «Νικ» με τον προπονητή του ήταν κάτι παραπάνω από ψυχρές, αλλά ο Τζανής Σταυρακόπουλος εκμυστηρεύεται ότι «ο Ντομινίκ ήταν 100% επαγγελματίας. Πέρασε δύσκολα με τον “Μπόζα”, που συχνά τον είχε δεύτερη ή τρίτη αλλαγή. Τον βλέπαμε στον πάγκο και κοιταζόμασταν μεταξύ μας να δούμε αν είναι αλήθεια που δεν αγωνίζεται! Ο Μάλκοβιτς είχε τις ιδιοτροπίες του και δεν δίσταζε να λέει ακόμη και φωναχτά πως “δεν μου κάνει ο Ντομινίκ και αν μπορούσα θα τον άλλαζα!”. Όσες ικανότητες είχε στην προετοιμασία του αγώνα και στο κοουτσάρισμα κατά τη διάρκειά του, δεν είχε καμία διάθεση να έχει ή να αποκτήσει επαφές με τους παίκτες».
Ο Ουίλκινς σκόραρε 35 πόντους στον ημιτελικό, όμως ο Μάλκοβιτς μάλλον θα λάτρεψε τους… 16 που σκόραρε στον τελικό με τη Μπάρτσα. Ο Σταυρακόπουλος εξηγεί πως «ο Μπόζινταρ ήταν σπουδαίος κόουτς, αλλά και πολύ εγωιστής και προτιμούσε τους κομπάρσους, από τους σταρ. Πιστεύω ότι ένιωθε πως το μέγεθος του Ουίλκινς τον επισκίαζε… Ο Ντομινίκ, όμως, το διαχειρίστηκε άψογα και δεν προκάλεσε προβλήματα, παρά τις επικριτικές ματιές και συμπεριφορές του “Μπόζα”. Ήταν ευγενικός και προσιτός με όλους».
Τι Αμπελόκηποι, τι… Παρίσι
Ο ίδιος ο Τζανής Σταυρακόπουλος αγωνίστηκε 15 λεπτά στον ημιτελικό και 21 στον τελικό, στον οποίο πέτυχε εννέα καθοριστικούς πόντους (εκτός από τους 16 του Ουίλκινς, ο Φραγκίσκος Αλβέρτης πρόσθεσε 17)! Τονίζει πως, αν και ρούκι στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, η αυτοπεποίθησή του πήγαζε «αφενός από τη βεβαιότητα πως ήταν η χρονιά μας και αφετέρου από όλους εκείνους τους παικταράδες με την τεράστια προσωπικότητα με τους οποίους μοιραζόμουν ξαφνικά τα ίδια αποδυτήρια. Είχα, μάλλον εύλογα, μία μικρή νευρικότητα, αλλά όταν πριν από το φάιναλ φορ κάθισα στα αποδυτήρια του “Μπερσί” και είδα δίπλα μου τον Ουίλκινς, τον Παναγιώτη Γιαννάκη και τον Στόγιαν Βράνκοβιτς, δεν με άγχωνε τίποτα».
Ο τελικός δεν είχε καμία σχέση με τα δύο ματς με τη Μπαρτσελόνα στη φάση των ομίλων. Μπορεί ο Ντομινίκ Ουίλκινς να μην είχε βρει χώρο να παίξει γρήγορα και απελευθερωμένα, όμως σχεδόν τρία λεπτά πριν από τη λήξη ο Παναθηναϊκός βρέθηκε στο +11 (63-52) και οι σαμπάνιες άρχισαν να βγαίνουν από τον πάγο. Ο άλλοτε σταρ των Αμπελοκήπων θυμάται πως «όταν βγήκαμε στο γήπεδο για τον τελικό και αντικρίσαμε περισσότερους από δέκα χιλιάδες φιλάθλους μας, λέγαμε απλώς ότι “απόψε δεν υπάρχει περίπτωση να χάσουμε!”. Η Μπαρτσελόνα, πάντως, δεν είχε πει την τελευταία λέξη της και η αντεπίθεσή της σάστισε τους «πράσινους».
Η ευστροφία και η προφητεία του Βράνκοβιτς
Ο Τζανής, αν και πάτησε παρκέ για 21΄ και είχε 9π., στο φινάλε καθόταν στον πάγκο έχοντας αποβληθεί με πέντε φάουλ. Οι αναμνήσεις του μοιάζουν με εξέλιξη σε αργή κίνηση: «Τα τελευταία δευτερόλεπτα ήταν σαν να παίζονταν σε slow motion… Ο Γιαννάκης γλίστρησε, ο Μοντέρο βρέθηκε στην άλλη πλευρά, φάτσα με το καλάθι και πιστέψαμε πως όλα τελείωσαν. Το κόψιμο του Βράνκοβιτς μάς λύτρωσε. Ο Στόικο ήταν ταχύτατος και το ξέραμε. Το βλέπαμε σε κάθε προπόνηση. Στην τάπα της ζωής του, όμως, επιβεβαίωσε την ευστροφία του, αφού δεν πήγε να περάσει πλάι από τον πεσμένο Τζον Κόρφα, αλλά πήδηξε από πάνω του και πρόλαβε τον Μοντέρο! Είχε εκπληρώσει την προφητεία του, καθώς στα πλέι οφς με τη Μπενετόν είχε ταπώσει τον Ρέμπρατσα, μας χάρισε την πρόκριση στο φάιναλ φορ και είχε δηλώσει πως “κρατάω μια ακόμη τάπα για τον τελικό”!».
Το κόψιμο του Βράνκοβιτς έστειλε τη μπάλα στα χέρια του Χοσέ Λουίς Γκαλιλέα, τον οποίο ο Τζανής Σταυρακόπουλος είχε συμπαίκτη το 2001-02 στον Ιωνικό Νέας Φιλαδέλφειας. Οι δυο τους συζήτησαν αρκετές φορές τον τελικό του 1996, την επίμαχη τάπα και το σταμάτημα του χρονομέτρου και «ο Χοσέ μού έλεγε πως πίστευε πως το ματς είχε τελειώσει, όμως μετά τη φάση, κόλλησε το χρονόμετρο. Στον Ιωνικό τον πειράζαμε συνεχώς για την ήττα της Μπάρτσα κι εκείνος, προς τιμήν του, παραδεχόταν ότι ο Παναθηναϊκός είχε νικήσει δίκαια. Δεν είπε ποτέ τίποτα για το κόψιμο του Στόγιαν. Παράγοντες των Καταλανών, όμως, επέμεναν ότι “είμαστε ηθικοί νικητές” και ο Μάλκοβιτς τούς απαντούσε ότι, “τότε, πρέπει να δώσετε το πριμ κατάκτησης στους παίκτες σας”».
Το Παρίσι και ο Σταυρακόπουλος τζούνιορ
Οι αναμνήσεις του τελικού του 1996 έρχονται, όπως είναι λογικό, συχνά στο μυαλό του Τζανή Σταυρακόπουλου. Δεν είναι απλώς η σημερινή (11/4) ημερομηνία. Δεν είναι ο κόσμος που τακτικά τον ρωτά για τον τελικό και για τη συνύπαρξή του με τον Ντομινίκ. Είναι κυρίως οι διαρκείς ερωτήσεις του γιου του, Σωτήρη, ο οποίος παίζει μπάσκετ στην ομάδα του Περιστερίου και συνέχεια ζητά πληροφορίες και παρασκήνια από το φάιναλ φορ του Παρισιού: «Ειδικά από τη στιγμή που θέλησε να ακολουθήσει τα βήματά μου, δεν σταματά να με ρωτά για εκείνα τα ματς. Παρακολουθεί διαρκώς τα στιγμιότυπα στο διαδίκτυο και ενθουσιάζεται κάθε φορά όλο και περισσότερο. Ο Σωτήρης είναι ένα παιδί που ζει και αναπνέει για το μπάσκετ και συνέχεια χαζεύει highlights είτε από ΝΒΑ είτε από παλιούς αγώνες της Ευρωλίγκα. Όλη η ζωή του είναι το μπάσκετ».
»Όταν άρχισε να μαθαίνει και να καταλαβαίνει το μέγεθος ενός Ντομινίκ Ουίλκινς ή ποιος είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης, συνειδητοποίησε γιατί ο κόσμος, ακούγοντας το επώνυμό του, τον ρωτούσε για τον πατέρα του και σκεφτόταν πως πρόκειται για κάτι σπουδαίο. Ωστόσο, ο γιος μου έχει τα δικά του όνειρα και δεν τον επηρεάζω. Του αρέσει η ιστορία μου και με τους Αμπελόκηπους και με το Παναθηναϊκό και νομίζω πως του δίνει έξτρα κίνητρο να συνεχίζει να παίζει. Έχει τα προσόντα και είναι χαρισματικός σκόρερ, με ένστικτο του σουτέρ που δεν είναι συχνό στο ελληνικό μπάσκετ».
Το φάιναλ φορ του 1996 ήταν, κατά τον Τζανή Σταυρακόπουλο, «ενδεχομένως μία αντίφαση του ενστίκτου, το οποίο αντιπροσώπευε φυσικά ο Ντομινίκ και λάτρευα κι εγώ, και της εγκράτειας που επιθυμούσε ο κόουτς Μάλκοβιτς. Ο γιος μου έχει το χάρισμα της επίθεσης, σε μία εποχή που οι περισσότεροι παίκτες είναι κυρίως αθλητές και όχι μπασκετμπολίστες. Έχει τρομερή αντίληψη του παιχνιδιού και προσαρμόζεται στις καταστάσεις με μεγάλη ωριμότητα, παρότι είναι μόλις 18 ετών. Εγώ έφτασα στα 25 για να ισορροπήσω την αντίληψη με το ένστικτο. Εκείνος “διαβάζει” το ματς και από τον Αετό Καλλιθέας και, κυρίως, πλέον, με τις προπονήσεις στο Περιστέρι. Θέλει να μαθαίνει κάθε μέρα και δεν θα σταματήσει να με ρωτά για εκείνο το φάιναλ φορ και το τρόπαιο στο Παρίσι».
Photo credit: Eurokinissi