Του Γιώργου Αδαμόπουλου / info@eurohoops.net
Το παγκόσμιο μπάσκετ στηριζόταν τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ‘70 από κυριαρχικούς σέντερ, με ακρογωνιαίους λίθους τους Τζορτζ Μάικαν, Μπιλ Ράσελ και Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ.
Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 οι ομάδες έψαχναν ή είχαν βρει σταρ που έπαιζαν πιο περιμετρικά. Οι «μάχες» Μάτζικ Τζόνσον-Λάρι Μπερντ στα 80’s και η κυριαρχία του Μάικλ Τζόρνταν στα 90’s είναι σαφώς χαρακτηριστικές.
Στο νέο αιώνα, όμως, το ΝΒΑ και όχι μόνο «κόλλησε» με τους λεγόμενους «unicorns». Τους «μονόκερους», εκείνους τους μοναδικούς παίκτες, κατά κανόνα ψηλούς, που έκαναν πολλά πράγματα στο παρκέ. Η Λίγκα έπαθε για χρόνια «ψύχωση» με τον «νέο Νοβίτσκι». Κι αν απογοητεύτηκε με τον Κρίσταπς Πορζίνγκις, βρήκε λύση με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και τον Νίκολα Γιόκιτς.
To «θαύμα της φύσης» και… ρούκι στα 31 του!
Μονάχα που λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90, η Λίγκα είχε στα γήπεδά της έναν «unicorn»… δίχως να τον ξέρει, ο οποίος ερχόταν από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Ήταν ένας τύπος με μπόι 221 εκατοστά που σούταρε από μακριά και πάσαρε καλύτερα από γκαρντ. Τον αποκαλούσαν «θαύμα της φύσης» και… «τέρας της Βαλτικής». Στις Η.Π.Α. τον γνώριζαν, αλλά τον έμαθαν για τα καλά όταν έγινε ρούκι στα 31 του.
Ο Άρβιντας Σαμπόνις δεν κατάφερνε για χρόνια να κάμψει τις αντιστάσεις των σοβιετικών κυβερνήσεων και να παίξει στο ΝΒΑ, παρότι ήταν επιλογή από το 1986, στο Νο24 του ντραφτ. Αρχικά τον επέλεξαν οι Χοκς το 1985, όμως η επιλογή ανακλήθηκε καθώς δεν είχε κλείσει τα 21 χρόνια του. Μετά την καριέρα του στη Ζαλγκίρις, όμως, βρήκε ένα νέο σπίτι στην Ισπανία και μετά τη Φόρουμ Βαγιαδολίδ οδήγησε τη Ρεάλ Μαδρίτης στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1995.
Τότε ήταν που, αν και στα 31 του, είχε φτάσει η ώρα να παίξει εκεί που όριζε το μπασκετικό πεπρωμένο του. Αγωνίστηκε στους Μπλέιζερς ως το 2001, μία χρονιά νωρίτερα έφτασε… ένα δωδεκάλεπτο από τους Τελικούς (ήττα με 4-3 από τους Λέικερς στους δυτικούς τελικούς) και από την πρώτη χρονιά του έκανε τους Αμερικανούς να τρίβουν τα μάτια τους.
«Εστεμμένος» και… «φυλακισμένος»
Ο «Σάμπας» κατέγραψε μέσο όρο 14,5π., 8,1ριμπ. και 1,8 ασίστ σε 73 ματς και 23,8΄ και ήταν φιναλίστ για το βραβείο και του ρούκι της χρονιάς και του καλύτερου 6ου παίκτη, αναγκάζοντας τον θρύλο της ομάδας του Πόρτλαντ, Μπιλ Ουόλτον, να τονίσει πως «είναι ένας Λάρι Μπερντ με ύψος 2,21μ.»!
HBD Lithuanian legend Arvydas Sabonis, one of the greatest passing big men ever.
As a 31-year-old NBA rookie with multiple Achilles injuries, he was runner up for Rookie of the Year and 6th Man Of The Year!
Bill Walton: “He was a 7’3″ Larry Bird.” pic.twitter.com/PeMvmMeQw3
— Ballislife.com (@Ballislife) December 19, 2023
Ο Άρβιντας Σαμπόνις γεννήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1964 στο Κάουνας, άρχισε το μπάσκετ στα 13 του και δύο χρόνια αργότερα έγινε διεθνής με την Εθνική Ανδρών της Ε.Σ.Σ.Δ.. Ο Ψυχρός Πόλεμος με τις Η.Π.Α. δεν του επέτρεψε να έχει νωρίτερα την ευκαιρία και έπειτα από τον Παγκόσμιο τίτλο το 1982, το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1988 και τον τίτλο στο Ευρωμπάσκετ του 1985, έκανε το μεγάλο βήμα.
Ο θρυλικός κόουτς Αλεξάντερ Γκομέλσκι τού χάρισε απόλυτη ελευθερία στο παρκέ, όμως ενώ τον «έπλασε» μπασκετικά, στην Ευρώπη υπήρχαν φήμες που ανέφεραν ότι η «αλεπού των πάγκων» κέρδιζε χρήματα με το να μην τον αφήνει να φύγει για την Αμερική και φέρεται να απειλούσε την οικογένειά του. Η αλήθεια μάλλον είναι κάπου στη μέση…
Οι τραυματισμοί και το «what if?»
Την άνοιξη του 1986, ο Σαμπόνις διέλυσε τον αχίλλειό του. Το 1988 υποβλήθηκε σε δεύτερη επέμβαση στο ίδιο σημείο, ενώ τα επόμενα χρόνια τα γόνατά του ταλαιπωρήθηκαν ακόμη περισσότερο. Ακόμη και με μπόλικους τραυματισμούς είχε τον τρόπο του στην άμυνα, χάρη στο μέγεθος, τα γρήγορα πόδια του και τη σπιρτάδα στην αντίληψη του παιχνιδιού.
Ο «Σάμπας» γιορτάζει τα 59α γενέθλιά του, μετά την καριέρα του έγινε πρόεδρος της λιθουανικής ομοσπονδίας μπάσκετ και ασχολήθηκε με τη αγαπημένη του Ζαλγκίρις και ακόμη χαμογελά στις απορίες «τι θα γινόταν αν;». Ο Κλάιντ Ντρέξλερ, που αποχώρησε από τους Μπλέιζερς έναν χρόνο πριν φτάσει εκεί ο Λιθουανός, είχε πει ότι «μαζί του θα είχαμε κατακτήσει τέσσερις ως έξι τίτλους!».
Πλέον, απολαμβάνει τον γιο του, Ντομάντας, παίκτη των Σακραμέντο Κινγκς και άλλοτε φόργουορντ/σέντερ των Θάντερ και Πέισερς. Η καριέρα του θρυλική, η παρουσία του ακόμη και στις μέρες μας, επιβλητική. Χωρίς εκείνον, οι σύγχρονοι ψηλοί μπορεί να μην είχαν τολμήσει να «ξεμυτίσουν» από το «ζωγραφιστό». Οι «unicorns» γίνονται ολοένα και πιο συνηθισμένοι στο ΝΒΑ. Ο Άρβιντας Σαμπόνις ήταν ο πρώτος μυθικός «μονόκερος» και το παγκόσμιο μπάσκετ θα τον ευγνωμονεί πάντα γι’ αυτό.
Διαβάστε ακόμη: