Tου Βαγγέλη Παπαδημητρίου/ info@eurohoops.net
Είναι κάποιες ημέρες, που θα είναι πάντα συνδεδεμένες με κάτι καλό, κάτι ευχάριστο.
Είναι και κάποιες άλλες, που ξημερώνουν και θέλουμε γρήγορα να φύγουν. Γιατί θυμίζουν κάτι κακό.
Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση και για την 7η Ιουνίου.
Μία τέτοια ημέρα πριν από 31 χρόνια αποχαιρετίσαμε τον Ντράζεν Πέτροβιτς.
Κανονικά, δεν χρειάζονται συστάσεις για έναν τέτοιον παίκτη, έναν τέτοιο θρύλο, έναν τέτοιον άνθρωπο. Τον έναν και μοναδικό ”Μότσαρτ” των γηπέδων.
Αλλά, οφείλουμε να θυμίζουμε, έστω και στη “μαύρη” αυτή επέτειο πως το 1993, χάσαμε ένα ταλέντο, που σπάνια είδαμε έκτοτε.
Ή σπάνια θα ξαναδούμε στο μέλλον.
Από την αρχή έδειξε ότι είναι ξεχωριστός
Ο Πέτροβιτς γεννήθηκε στις 22/10/64 και από μικρή ηλικία έδειξε πως είναι κάτι το ξεχωριστό. Στα 15 του, ήταν ήδη μέλος της ανδρικής ομάδας της Σιμπένκα την σεζόν 1979/80, η οποία αγωνιζόταν στο πρωτάθλημα της Γιουγκοσλαβίας.
Οδήγησε την ομάδα του σε δύο σερί τελικούς Κυπέλλου Κόρατς (1982-1983) και μετά ακολούθησε η αποχή από το άθλημα για έναν χρόνο, προκειμένου να υπηρετήσει στον στρατό της πατρίδας του.
Επέστρεψε το 1984, όταν και υπέγραψε στην Τσιμπόνα, μία κίνηση που έμελλε να αλλάξει για πάντα το μπασκετικό του status quo. Μπορεί να κατέκτησε μόνο ένα πρωτάθλημα (1985).
Όμως η επιτυχία ήταν μεγάλη, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψιν ότι η ομάδα, με τον Πέτροβιτς ηγέτη, κατέκτησε δύο συνεχόμενες χρονιές (1985 και 1986) την Ευρωλίγκα (τότε Κύπελλο Πρωταθλητριών), για να ακολουθήσουν δύο Κύπελλα Σαπόρτα (1987, 1989), το δεύτερο με την Ρεάλ, μιας και αγωνίστηκε σε αυτή την σεζόν 1988/89.
Και επειδή ένας παίκτης είναι διαφορετικός, κυρίως και εκτός παρκέ, ο Πέτροβιτς έμελλε να αλλάξει ακόμα και κανονισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Μέχρι τότε, απαγορευόταν σε έναν αθλητή να φύγει εκτός χώρας μέχρι να συμπληρώσει τα 28 του χρόνια. Ο Πέτροβιτς, όμως, δεν ήταν σαν τους άλλους και στα 25 του έκανε το άλμα για το ΝΒΑ, με τους Μπλέιζερς να θέλουν όσο τίποτα τον Γιουγκοσλάβο.
Η περίεργη προσαρμογή στο ΝΒΑ και η περιβόητη συμφωνία με τον Παναθηναϊκό
Τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα για τον Πέτροβιτς στο ξεκίνημα. Ο ρόλος του δεν ήταν ποτέ αυτός που προσδοκούσε και του αναλογούσε και έπειτα από μία αναγνωριστική rookie χρονιά (1989/90) με 7,6 πόντους μέσο όρο σε μόλις 12′ συμμετοχής, ζήτησε ανταλλαγή. Και αυτό έγινε, με τους Νετς να είναι ο νέος προορισμός του και όπως φάνηκε, το πεπρωμένο του.
Βοήθησε την ομάδα να πάει δύο σερί playoffs (1992 – 1993), με τον ίδιο να έχει 20,6 πόντους μέσο όρο την σεζόν 1991/92 και 22,3 πόντους μέσο όρο την σεζόν 1992/93, καταφέρνοντας μάλιστα να συμπεριληφθεί το 1993 στην τρίτη καλύτερη πεντάδα του ΝΒΑ.
Οι διαμάχες με τους Νετς για το νέο συμβόλαιο, ανάγκασαν τον παίκτη να σκεφτεί την επιστροφή στην αγαπημένη του Ευρώπη. Οι φήμες είναι πολλές, όσον αφορά την ομάδα που θα επέλεγε, με τον αείμνηστο Παύλο Γιαννακόπουλο να είχε προσφέρει συμβόλαιο στον Κροάτη γκαρντ, με… κενό στην αμοιβή του!
Αν και ποτέ -δυστυχώς- δεν θα μάθουμε τι πραγματικά είχε συμφωνηθεί, όλα δείχνουν πως οι δύο πλευρές ήταν έτοιμες να συνεργαστούν. Το είχε πει, άλλωστε, ο ίδιος σε συνέντευξή του.
«Δεν διστάζω να το πω, βρίσκομαι πολύ κοντά σε συμφωνία με τον Παναθηναϊκό. Έδειξα πόσο αξίζω στο καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου και τα τώρα έρχομαι για να κατακτήσω και πάλι τίτλους. Θέλω να παίξω σε μία ομάδα που θα πάρει το πρωτάθλημα της Ευρώπης και το είπα στον Στόγιαν. Εσύ, ο Γκάλης, εγώ και τα άλλα παιδιά του Παναθηναϊκού, αν είμαστε μαζί, θα κάνουμε τον Παναθηναϊκό πρώτο στην Ευρώπη και τον κόσμο του ευτυχισμένο. Αλήθεια σου λέω, από τώρα σκέφτομαι τον τελικό στο Τελ Αβίβ.
Αυτός ο Παναθηναϊκός -αν υπογράψω- θα είναι μια ομάδα που δεν θα σκέφτεται ούτε θα φοβάται την ήττα. Όπου κι αν παίζει… Πέρυσι δέχτηκε ο μάνατζέρ μου ανεπίσημη κρούση από τον Ολυμπιακό, αλλά τίποτα παραπάνω. Έχω ξαναπεί ότι θέλω να παίξω δίπλα στον Βράνκοβιτς. Ο Γκάλης είναι μεγάλος παίκτης και κυρίως winner όπως και εγώ. Μαζί θα πετύχουμε σπουδαία πράγματα και σε διαβεβαιώ ότι θα μας φτάσει μια μπάλα. Τα ίδια έλεγαν και για την εθνική Κροατίας και όμως όλος ο κόσμος είδε τι μπάσκετ παίξαμε. Το ίδιο θα συμβεί και στον Παναθηναϊκό. Προτιμώ να έχω στην ομάδα 9 Γκάληδες παρά 9 μέτριους παίκτες. Ο πρόεδρος (σ.σ. Παύλος Γιαννακόπουλος) είπε την αλήθεια ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά. Ο Λεγκάριε θα βρίσκεται στην Αθήνα στις 20 Ιουνίου και τότε θα τελειώσουμε. Θα υπογράψουμε πριν αρχίσει το Ευρωμπάσκετ”
Όμως, η μοίρα ήταν διαφορετική και δυστυχώς τραγική.
Το τραγικό φινάλε σε δρόμο της Γερμανίας
Το καλοκαίρι του 1993, ταξίδεψε στην Πολωνία, όπου η κροατική Eθνική ομάδα έπαιζε έναν αγώνα για τα προκριματικά του Ευρωμπάσκετ του 1993, το οποίο θα γινόταν στη Γερμανία. Μετά το τέλος του αγώνα, ο Πέτροβιτς αποφάσισε να μην γυρίσει πίσω στην Κροατία με το αεροπλάνο, αλλά με αυτοκίνητο. Απόφαση, που έμελλε να είναι και μοιραία.
Η τραγική ειρωνεία είναι πως όταν ο αδελφικός φίλος και συμπαίκτης, Στόγιαν Βράνκοβιτς του ζήτησε να πετάξει μαζί τους, του απάντησε: “Αν πετάξεις, θα πεθάνεις”, καθώς φοβόταν τα αεροπλάνα.
Το νήμα της ζωής του κόπηκε άδοξα στις 17:20, καθώς βρήκε τραγικό θάνατο μέσα στο αυτοκίνητο, στη βρεγμένη άσφαλτο του αυτοκινητοδρόμου 9 στο Ντένκεντορφ.
Ένα φορτηγάκι εμβόλισε το Volkswagen Golf, που οδηγούσε η σύντροφός του, Κλάρα Σαλάντζι κι ενώ ο Ντράζεν δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας. Δεν είδε ποτέ τι έγινε. Κοιμόταν και απλά ”έφυγε”.
Η ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ιστορία από το ΝΒΑ, που δείχνει το ποιος ήταν
Από πολύ μικρός, ο Ντράζεν δούλευε πάρα πολύ. Από την ηλικία των έξι και των επτά ετών έκανε σουτ… όλη μέρα στο Ζάγκρεμπ και στους αγώνες της Τσιμπόνα ήταν παρών, για να δίνει έστω την μπάλα στους αστέρες της εποχής.
Αυτή τη συνήθεια, να κάνει ατελείωτα σουτ δεν την εγκατέλειψε ούτε όταν έγινε σπουδαίος και τρανός, αφού όσο “μεγάλωνε”, τόσο πιο πολύ δούλευε για να ξεπεράσει όλα τα όρια.
Πάμε τώρα και στην περιβόητη ιστορία μας.
Το 1991, όταν ήταν στη δεύτερη σεζόν του στο ΝΒΑ με τους Νετς, άρχισε να έχει πρόβλημα εντός της ομάδας.
Οι Ευρωπαίοι δεν γίνονταν δεκτοί με ανοικτές αγκάλες, ακόμα και από τους συμπαίκτες τους. Έτσι συνέβη και με τον Ντράζεν.
Όμως, δεν πτοήθηκε από αυτό και συνέχισε με το… σύστημά του: Δουλειά, δουλειά, δουλειά. Κάθε μέρα στο γήπεδο, κάνοντας σουτ μόνος το πρωί, μετά τα παιχνίδια, ακόμα και στα ρεπό.
Η νοοτροπία του “δουλευταρά” Γιουγκοσλάβου, όμως, δεν άρεσε σε όλους. Δεν άρεσε σε κάποιους που θεωρούσαν πως ο Ντράζεν έμμεσα τους υπονόμευε, έχοντας το προφίλ του παίκτη που δουλεύει συνεχώς, ενώ αυτοί δίπλα του έδειχναν έως και… τεμπέληδες, που δεν έδειχναν την ίδια ζέση για έξτρα δουλειά.
Έτσι, δύο εκ των συμπαικτών του στο Νιου Τζέρσεϊ, ο Ντέρικ Κόλεμαν και ο Γκρεγκ Άντερσον, θέλησαν να τον “νουθετήσουν” να σταματήσει αυτό που έκανε!
Ο Άντερσον ήταν ο “έμπειρος”, με… προϋπηρεσία στο ΝΒΑ, ενώ ο Κόλεμαν rookie εκείνη τη σεζόν (1990/1991), ως Νο1 του draft, ενώ στο φινάλε της σεζόν είχε αναδειχθεί rookie της χρονιάς.
Οι νουθεσίες ήταν έντονες, αφού δεν ήθελαν να φαίνονται “κακοί” και στόχος τους ήταν να μην τον ακολουθήσουν, αλλά να αλλάξουν τη νοοτροπία που είχε από μικρός.
Το επόμενο διάστημα, κάτι που τους εκνεύρισε, με την πίεση των δύο συμπαικτών να είναι αφόρητη και στα όρια του “μπούλινγκ”, καθώς τον στρίμωξαν και τον απείλησαν!
Η πίεση ήταν τόσο αφόρητη που ο “Μότσαρτ” έσπασε κι έβαλε τα κλάματα, αδυνατώντας δικαιολογημένα να καταλάβει γιατί γινόταν αυτό.
Τη λύση στο θέμα έδωσε με ξεχωριστό τρόπο ένας άνθρωπος του επιτελείου των Νετς, που έκανε κάτι τόσο απλό, αλλά παράλληλα σωτήριο για τον παίκτη του που ήθελε να δουλεύει…
Έδωσε στον Πέτροβιτς τα κλειδιά ενός κλειστού γηπέδου σε λύκειο της Νέας Υόρκης, δίνοντας του τη δυνατότητα να πηγαίνει μόνος του για σουτ!
Ο Ντράζεν έκανε αυτό που ήθελε ανενόχλητος, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα και χωρίς να καταλάβει κανείς τι είχε συμβεί!
Κορυφαίος και με την Εθνική ομάδα
Οι επιτυχίες ήταν πολλές και σημαντικές και με την Εθνική Γιουσκοσλαβίας. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε ένα χάλκινο (1984) και ένα ασημένιο (1988), ενώ μετά την διάσπασε ένα ασημένιο με την Κροατία (1992).
Στο Παγκόσμιο Κύπελλο μία δεύτερη θέση στην Ισπανία το 1986 και την πρώτη το 1990 στην Αργεντινή, ενώ σε επίπεδο Ευρωμπάσκετ ανέβηκε στο τρίτο σκαλί του βάθρου το 1987 στην Ελλάδα και στο πρώτο 2 χρόνια αργότερα στην πατρίδα του.
Στο Παγκόσμιο του 1986 αναδείχθηκε MVP με 25,2 πόντους, σε μία διοργάνωση που ο Νίκος Γκάλης ήταν πρώτος σκόρερ με 33,7!
Κορυφαίος και στο Ευρωμπάσκετ του 1989, εκεί όπου υπήρξε ακόμα μία μεγάλη ”μάχη” με τον Έλληνα θρύλο.
Οι δύο τους έφτασαν στον τελικό και ο Πέτροβιτς στο τέλος κατέκτησε τα πάντα, έχοντας 28 πόντους έναντι των 30 του Γκάλη.
Οι τιμές μετά θάνατον
Ο τάφος του Ντράζεν Πέτροβιτς βρίσκεται στο νεκροταφείο του Μιρογκόι στην Κροατία και έχει μετατραπεί σε μέρος λατρείας για τους συμπατριώτες του, αλλά και λάτρεις του μπάσκετ. Το γήπεδο στη γενέτειρά του, το Σίμπενικ, πήρε το όνομά του όπως και μια κεντρική πλατεία του Ζάγκρεμπ, ενώ υπάρχουν αρκετοί δρόμοι με το όνομά του στην χώρα.
Οι Νετς στις 11/11/93 απέσυραν τη φανέλα με τον #3. Η Ολυμπιακή Επιτροπή της Κροατίας έδωσε το όνομά του στο ετήσιο βραβείο για τον καλύτερο νέο αθλητή από το 2006, ενώ από τις 29 Απριλίου 1995 ένα άγαλμα του ”Μότσαρτ” έχει στηθεί έξω από το Ολυμπιακό Μουσείο της Λοζάνης, στην Ελβετία.
Ο Πέτροβιτς μπήκε στο Hall of Fame της Fiba το 2002, ενώ το 2006 δημιουργήθηκε το «Dražen Petrović Memorial Center», στο Ζάγκρεμπ. Το 2007, μπήκε και στο Hall of Fame του NBA.