by Melikşah Bayrav / info@eurohoops.net
Eurohoops Türkiye’nin Instagram hesabını takip etmek için tıklayın!
Bundan yaklaşık bir buçuk sene önce Fenerbahçe Beko, CSKA Moskova ile iki kez EuroLeague şampiyonluğu yaşamış koç Dimitris Itoudis ile üç yıllık sözleşme imzalamıştı.
Bu imzalar atıldığında herkesin beklentisi, koç Itoudis ile birlikte Fenerbahçe‘nin yeniden Final Four’a geri dönmesiydi. Buna karşın geçen bir buçuk senede işler beklendiği gibi ilerlemedi.
İlk yılda Final Four’un tek maçla uzağında kalan Fenerbahçe, Basketbol Süper Ligi’nde ise yarı finalde saha avantajına rağmen Anadolu Efes‘e elendi. Hayal kırıklığı yaratan bu sonun ardından yeni sezon, sarı-lacivertli ekip için beklentilerin altında başladı.
EuroLeague’de çıktığı son yedi maçın altısını kaybeden Fenerbahçe, Basketbol Süper Ligi’nde ise son olarak yedi eksikli Anadolu Efes‘e mağlup oldu. Bu yenilginin ardından radikal bir karar alındı ve devam eden sözleşmesine rağmen koç Itoudis’le yollar ayrıldı.
Bundan yaklaşık üç buçuk sene önce yaşanmasını beklediğimiz birliktelik, gecikmeli de olsa yaşandı. Bu yaz yeni sözleşme imzalaması beklenirken Barcelona’dan ayrılan koç Saras Jasikevicius, oyuncuyken kısa bir süre de olsa formasını terlettiği Fenerbahçe’nin yeni başantrenörü oldu.
2020 yazında büyük beklentilerle Barça’nın başına geçen Saras, üç sezonda Katalan devini iki kez İspanya Ligi şampiyonu yapsa bile EuroLeague’de beklenen kupa bir türlü gelmedi. Fenerbahçe ise Zeljko Obradovic‘in ayrılığından sonra çok çabalasa bile bir türlü Final Four biletini alamadı.
Fenerbahçe ile Saras’ın yolları bundan üç yıl önce kesişebilirdi ama olmadı. Aradan geçen üç sene, sarı-lacivertli ekip için sancılı geçti. Saras ise Barcelona’da ‘başarısız’ denemeyecek (birazdan sebeplerine değineceğim) üç yıl geçirse bile takımını ana hedefe ulaştıramadı.
Açıkçası Avrupa basketbolunu yakından takip eden herkes bu birlikteliğin bir gün yaşanacağını çok iyi biliyordu. Saras Jasikevicius, önümüzdeki iki buçuk sezon boyunca Fenerbahçe’yi basketbolda eski ihtişamlı günlerine döndürmeye çalışacak.
Eurohoops Fırın, tahmin edebileceğiniz üzere bugün Fenerbahçe Beko ve Saras Jasikevicius birlikteliğinin getirebileceklerine göz atıyor.
Barcelona Dönemi: Gerçekten ‘Başarısız’ Mı?
Kazanılan Kupalar: İki İspanya Ligi, iki İspanya Kupası şampiyonluğu
Aslında yukarıda görmüş olduğunuz fotoğrafın hikayesi bence epey ironik. Bu fotoğraf, Barcelona’nın geçen sezon kazandığı İspanya Ligi şampiyonluğundan çok kısa süre sonra çekildi. Bu fotoğraftan çok kısa süre sonra ise Saras’ın sol yanında duran Barça GM’i Juan Carlos Navarro, Litvanyalı çalıştırıcı ile sözleşme uzatmak istediklerini şu sözlerle açıklamıştı:
“Biz Saras’ın koçumuz olarak kalmasını istiyoruz. Önümüzdeki süreçte kendisiyle yeni sözleşme için görüşmelere başlayacağız, Saras’ın görevde kalması konusunda bir sorun yaşayacağımızı sanmıyorum.”
Buna karşın ilginç şekilde Navarro’nun fikrinin değişmesi çok uzun sürmedi. Bu açıklamalardan yalnızca birkaç gün sonra Barcelona, Saras Jasikevicius ile yolların ayrıldığını açıkladı. Yerine ise sadece dakikalar sonra Roger Grimau’nun getirildiği duyuruldu.
Bugün geriye dönüp Saras Jasikevicius’un üç sezonluk Barcelona serüvenine baktığımız zaman çoğu kişi bu süreci ‘başarısız bir dönem’ olarak nitelendiriyor. Bu konuda benim fikrim ise biraz daha farklı ve neden böyle düşündüğümü birkaç ay önce bu yazımda özetlemeye çalışmıştım. Bu maddede ise yazın yaptığım özeti biraz daha detaylandırmaya çalışacağım.
Öncelikle Saras Jasikevicius Barcelona’nın başına geçtiği zaman basketbol şubesinin ne durumda olduğunu iyi anlamak gerek. Barça, EuroLeague’de son şampiyonluğunu 2010 senesinde kazanmıştı ve 10 yıllık şampiyonluk hasretini sona erdirmeyi çok istiyordu.
Daha da kötüsü Barça, EuroLeague’de 2014 yılından bu yana Final Four’un uzağında kalıyordu. Hatta düzenli olarak ligin en yüksel bütçeli 4-5 takımı arasında yer almasına karşın Barça, 2017 ve 2018 yıllarında Playoff yapmayı bile başaramamıştı. Son İspanya Ligi şampiyonluğu ise 2014 yılında gelmişti.
Harcanan yüksek paralara rağmen Barcelona, basketbolda tam anlamıyla kriz dolu bir dönemden geçiyordu. 2019 yazında Nikola Mirotic ve Cory Higgins hamleleriyle birlikte bütçesini biraz daha arttırıp bazı şeyleri değiştirmek istediğini net şekilde ortaya koyan Barça, 2019-20 sezonunda da Svetislav Pesic yönetiminde aradığını bulamadı. İspanya Ligi’nde şampiyonluğun Baskonia‘ya kaptırılması, Pesic döneminin sonu oldu.
Tüm bu detayları yan yana koyduğumuz zaman Saras Jasikevicius döneminin Barca için neden ‘başarısız’ olmadığı bence daha iyi anlaşılıyor. Evet, Barcelona’nın bu süreçteki bütçesi yüksekti. Yine de Katalan ekibi, Saras döneminde hiçbir zaman Avrupa’nın en yüksek bütçeli takımı olmadı. Bu konuda ezeli rakibi Real Madrid‘in ve ligde olduğu süreçte CSKA Moskova’nın hep gerisinde kaldı.
Ayrıca şu sıralar Fenerbahçe Beko taraftarının çok iyi bildiği bariz bir detay var. EuroLeague’de şampiyonluk gelmese bile bir Final Four takımına dönüşmenin önemi çok büyük.
Zeljko Obradovic döneminde sadece bir kez EuroLeague’i kazanmasına karşın Fenerbahçe, net bir Final Four takımına dönüşmüştü. Hatta bir noktada Final Four’a gitmek, Fenerbahçe taraftarları için sıradan bir durum haline gelmişti. Son üç yılda dört kez koç değiştiren Fenerbahçe Beko, bir türlü eski günlerindeki gibi Final Four biletini alamadı. Şu an Avrupa’da ‘Final Four takımı’ olmanın değerini Fenerbahçe taraftarı kadar iyi bilen bir taraftar kitlesi muhtemelen yoktur.
Saras Jasikevicius ise Barcelona’yı şampiyon yapamasa bile bunu başardı. Saras döneminde geçen üç sezonun hepsinde Final Four’a giden Barça, 2014 yılından beri süregelen hasreti dindirdi. Bunu yaparken de Barça, iki kez normal sezonu çok rahat şekilde lider bitirdi (2021, 2022). Son sezonda ise normal sezonu ikinci bitirip avantajlı şekilde Playoffa gitti.
Öte yandan Saras, Barcelona’da kaos dolu geçen yıllardan sonra bariz bir oyun kimliği oturttu. Evet, özellikle de NBA tarzı tempolu basketbolu seven kişiler hiçbir zaman Barcelona’nın oyunundan hoşlanmadılar. Bu üç yıllık süreçte Barcelona, düşük tempoda hücum edip sürekli doğru pozisyonu arayan ve teknik dokunuşların çok öne çıktığı bir takım oldu. Savunmada ise Katalan devi, her daim agresiflik ve sertlikle anıldı. Bu süreçte Barça, her daim Avrupa’nın en elit savunma takımları arasında yer aldı.
Evet, bunun sonucunda çok istenen EuroLeague şampiyonluğu bir türlü gelmedi. Bunun olmasında elbette Barcelona’nın düşük tempolu kalan hücum sisteminin ve takımdaki top yönlendirici sayısının yeterince fazla olmamasının çok büyük payı var. Bildiğiniz üzere artık dünyada olduğu gibi Avrupa’da da basketbolun oynanış şekli değişiyor. Bu değişimle beraber Ergin Ataman’lı Anadolu Efes ve bu sezonki Real Madrid gibi yüksek tempoda oynayıp birden çok kaliteli top yönlendiriciye sahip takımların başarı şansı artıyor.
Yine de Saras Jasikevicius, Barcelona’da tepetaklak giden basketbol şubesinin gidişatını değiştirdi. Barça’yı net bir Final Four takımı haline getirmesinin yanı sıra üç sezonda iki kez takımını İspanya Ligi şampiyonluğuna taşıdı. İspanya Ligi’nin Avrupa’nın açık ara en rekabetçi ligi olduğunu düşünürsek bu, hiç azımsanacak türden bir başarı değil.
Tüm bunlara rağmen Litvanyalı çalıştırıcının Barcelona serüvenine ‘başarılı’ dememiz de doğru olmaz. Evet, Barça’da Saras’ın hiçbir zaman kadroyu baştan aşağı kurma gibi bir şansı olmadı. Saras ilk geldiğinde zaten Nikola Mirotic, Cory Higgins, Alex Abrines, Thomas Heurtel, Kyle Kuric, Brandon Davies ve Adam Hanga gibi oyuncular takımdalardı. Yine de ilerleyen süreçte koç Jasikevicius, transfer konusunda daha doğru tercihler yapabilirdi.
Saras Jasikevicius döneminde Barcelona’nın ilk büyük transferi Nick Calathes oldu. Calathes her ne kadar o dönemde Avrupa’nın en gözde oyun kurucularından biri olsa da düşüşe geçmeye başlamış bir isimdi. Ayrıca Yunan oyun kurucunun şut tehdidinin neredeyse sıfıra yakın olması, Barcelona’nın yarı saha hücumlarındaki skor potansiyelini düşürdü. Bu durum etkisini özellikle büyük maçlarda ve yakın geçen maçların kritik anlarında hissettirdi.
Normal sezonu domine eden Barça, Playoffta 1-8 eşleşmesi olmasına karşın Xavi Pascual’in Zenit’ine karşı adeta ecel terleri döktü. Seriyi 3-2 de olsa bir şekilde geçen Katalan ekibi, kaybettiği maçların hepsinde hücumda ciddi sorunlar yaşadı. Bu noktada takımın ana oyun kurucusunun şut tehdidinin sıfıra yakın olması, Cory Higgins ve Nikola Mirotic ikilisinin üzerindeki yaratıcılık tehdidini çok arttırdı. Bu da Barça hücumlarını rakip savunmalar için bir nebze olsun kolay tahmin edilebilir kıldı.
Sonuç olarak Barcelona, finale kadar gelse de kupayı temsilcimiz Anadolu Efes‘e kaptırdı. İkinci sezonda yine yola Calathes ile devam eden Barça, bu sefer Real Madrid’den ayrılan Nico Laprovittola’yı kadrosuna kattı. Vasat geçen Madrid serüveninin aksine Barcelona’da müthiş bir çıkış yakalayan Arjantinli skorer, bir anda koçunun sisteminin en kilit parçalarından birine dönüştü. Bu sefer de Cory Higgins’in sürekli sakatlanması, Barça’nın hücum gücünü azalttı.
2022 yazında ise bilindiği üzere Calathes ile vedalaşıldı. Yerine ise Çekyalı oyun kurucu Tomas Satoransky geldi. Bu noktada Saras Jasikevicius, Satoransky yerine farklı profilde bir oyun kurucu tercih edebilirdi. Her ne kadar dış şut tehdidi Calathes’e göre daha keskin olsa da Satoransky, tıpkı Calathes gibi dripling üzerinden kendi şutunu yaratabilecek bir isim değil. Çekyalı oyun kurucu, daha çok atletizmi, ribaund katkısı, pasör becerileri ve geçiş hücumundaki artılarıyla öne çıkan bir isim.
Yani kısacası Satoransky, sahada kendi skorunu rahatlıkla yaratabilecek bir isim değil. Yani bu durum, Laprovittola ve Mirotic ikilisinin üzerinden skor yükünün aynı kalmasına ve Barça hücumlarında pek bir şeyin değişmemesine yol açtı. Higgins’in de sürekli sakatlanmaya devam etmesi, Barcelona için hücumdaki sorunların devam etmesine neden oldu.
Bu noktada Saras, Satoransky yerine kendi skorunu yaratabilen bir top yönlendiriciyi kadrosunda isteyebilirdi. Aslında 2022 yazında Barcelona’nın şu sıralar Fenerbahçe Beko kadrosunda yer alan Scottie Wilbekin ile ilgilendiğini de biliyoruz. Böyle bir tercih yapılmış olsaydı Wilbekin ve Laprovittola ikilisi, Barça’yı hücumda çok daha potansiyelli bir takım haline getirebilirlerdi. Hal böyle olunca Nikola Mirotic’in üzerindeki yaratıcılık baskısı da bir nebze olsun azalabilirdi.
Elbette eleştirebileceğimiz bir diğer nokta ise koç Jasikevicius’un oyuncularıyla iletişim becerileri. Nick Calathes’in Fenerbahçe Beko ile imzaladıktan sonra Saras’a dair neler söylediğini herkes hatırlıyordur. Son olarak Barcelona’da takım kaptanı Alex Abrines de İspanyol basınına yaptığı açıklamalarda eski koçunun ‘sürekli bağırmasını’ eleştirdi.
Evet, bu noktada Saras daha iyi bir iş çıkarabilirdi. Bu yaz Barcelona’dan ayrıldıktan sonra ABD’ye uçup Sacramento Kings‘i ziyaret eden Litvanyalı çalıştırıcı, yaklaşık bir ay boyunca Sacramento’da kalarak idmanları gözlemleme fırsatını buldu. Açık konuşmak gerekirse ben bu durumu, Saras’ın iletişim becerilerini geliştirme yolunda attığı bir adım olarak görüyorum. Sonuçta basketbol, artık Avrupa’da gün geçtikçe oyuncuların öneminin koçlara kıyasla arttığı bir spor haline geliyor. Bu noktada koçlar için teknik bilginin yanı sıra iletişim becerilerinin de önemi iyice artmış durumda.