By Utkan Şahin / info@eurohoops.net
Yıllardır Türk basketbolunun taşıyıcı kolonlarından biri olan Efes, ilklerle dolu başarılarıyla ve yarattığı kültürle Türkiye basketbolunu gururlandırmayı başardı. Türkiye’ye ilk Avrupa kupasını getiren kulüp, ayrıca EuroLeague’de de Final Four heyecanı yaşatmayı başardı.
2001’den beri aralıksız EuroLeague’de mücadele eden Efes‘te birçok yıldızın parlayışına şahit olduk. Bu yıldızlar yukarıda saydığım gibi başarılar getirirken ayrıca kulüp tarihine de isimlerini sonsuza kadar yazdırdılar. En azından başka bir isim onları sayı listesinde geçmeyi başarıncaya kadar.
Anadolu Efes formasını uzun yıllardır terleten Bryant Dunston, Panathinaikos maçında ilk çeyrekte attığı 4 sayıyla ilk sıradaki Heurtel’i geride bıraktı ve kulüp tarihinin 915 sayıyla en skorer oyuncusu oldu.
Peki Efes‘in EuroLeague tarihinde en çok sayı atan on oyuncusu kimler? Bu merak uyandırıcı sorunun cevabı için gelin birlikte inceleyelim.
NOT: Efes’in EuroLeague tarihinde sadece modern EuroLeague dönemi ele alınmıştır.
10- MARCUS BROWN (706 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2001-2003 yılları
Maç sayısı: 38 maç
İstatistikler: 18.5 sayı, 2.7 ribaund, 2.9 asist
İtalya’da parlayıp Anadolu Efes‘te üst seviyeye hazır olan skorer oyuncu profilinin başlangıcı olan Marcus Brown aynı zamanda bu yolun en büyük yıldızıydı.
EuroLeague’de ilk yılında parladıktan sonra Efes‘e gelen Amerikalı skorer, iki yıl boyunca lacivert-beyazlı formayı giyerken harika skor yeteneğiyle herkesin hafızasına kazındı. Sadece Efes tarihinin değil, EuroLeague tarihinin de en iyi şutör guardlarından biri olan Brown, söz konusu sayı atmaksa kimsenin onu geçmesine izin vermezdi.
Hücum portföyünde birçok silah barındıran Brown, müthiş bir şutör olmasının yanında faul alma konusunda da oldukça becerikliydi. Kritik anlarda sorumluluk almaktan çekinmeyen yıldız oyuncu, bu topraklarda çok güzel iki yıl geçirdi.
Onun önderliğinde Efes, iki yıl boyunca EuroLeague’in önde gelen ekiplerinden biri olsa da ilk senesinde Virtus Bologna, ikinci senesinde ise CSKA Moskova’ya Final Four yolunda takıldı.
Efes’ten ayrıldıktan sonra CSKA‘ya geçen Brown, 2011 yılına kadar Malaga, Zalgiris ve Maccabi formasını giyerken 2011’de EuroLeague tarihinde 2500 sayı barajını geçen ilk oyuncu olarak emekli oldu.
Efes kariyerinde ise sadece 38 maçta 700 sayıya ulaşmayı başaran Brown, bu listede daha yukarılara çıkamasa da en yüksek sayı ortalaması tutturmayı başaran oyuncu oldu.
9- DERRICK BROWN (725 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2015-2018 yılları
Maç sayısı: 66 maç
İstatistikler: 10.9 sayı, 5.1 ribaund, 1.8 asist
NBA’de üç sezon oynayan ve 171 maça çıkan Derrick Brown, belki şans yanında olsaydı hala bir rol oyuncusu olarak NBA’de olabilirdi ancak hayat onu Anadolu Efes ile buluşturdu.
Avrupa kariyerine Lokomotiv Kuban’da başladıktan sonra 2015 yazında birçok talibi olmasına rağmen Brown, Anadolu Efes ile anlaştı. İlk yılında Dario Saric’in arkasında istediği özgürlük olmadan oynayan Brown, tabii ki bu şartlarda verim veremedi.
Geçen sezon Perasovic‘in takımın başına geçmesiyle birlikte saha içi özgürlüğü artan Amerikalı oyuncu, kalitesini de sahaya koymayı başardı. Geçen sezon 435 sayı atarak takımın en skorer ikinci oyuncusu olan Brown, bu sezona ise sakatlıklar nedeniyle geç başlasa da son dönemde vites artırmayı başardı.
Oyun mentalitesinde sorunlar olsa da Avrupa’nın şu anda en yetenekli forvetlerinden biri olan Brown, özellikle top elinde olduğu zaman birçok hücum silahı olan birisi. Hem açık sahada hem de topu potaya yüzü dönük bir şekilde aldığında rakip savunmalara çok sorun çıkartan Amerikalı yıldız, sezonun devamında da Efes‘in en büyük kozlarından biri olacak.
Efes ile kontratı devam eden Brown, şu anda sıralamada 9. sırada ancak performansı bu şekilde devam ederse onu ilk beşte görmemiz sürpriz olmaz.
8- ENDER ARSLAN (732 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2001-2006 yılları arası ve 2007-2011 yılları arası
Maç sayısı: 136 maç
İstatistikler: 5.4 sayı, 1.2 ribaund, 1.9 asist
Dokuz yaşında Anadolu Efes‘in altyapısında basketbola başlayan Ender Arslan, birçok çocuğun hayallerini gerçekleştirmeyi başarmış bir isim.
Altyapısında yetiştiği kulüpte yıllarca forma giyen Ender Arslan, kulüp tarihine de birçok alanda ismini geçirmeyi başardı. 136 maçla Efes formasıyla en çok maça çıkan oyuncu olan milli guard, en çok asist yapan, en çok top çalan ve en çok üçlük atan oyuncular listelerinde de ilk beşe girmeyi başardı.
Üstelik bütün bunları ortalama sadece 18 dakika süre alarak başardı.
Efes‘in SuproLeague’de Final Four’a kaldığı kadroda yer alan Ender Arslan, mavi-beyazlı formayla yerel ligde tam 7 kupa kazandı.
Şimdilerde Türk Telekom forması giyen 35 yaşındaki oyuncu, Efes dışında Galatasaray ve Darüşşafaka formalarıyla da EuroLeague’de mücadele etti.
7- NIKOLA PRKACIN (742 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2003-2007 yılları
Maç sayısı: 80 maç
İstatistikler: 9.2 sayı, 4.4 ribaund, 1.6 asist
Şimdilerde Nemanja Bjelica için söylenen “Profesör” lakabının o dönemki sahibi.
Onun oyunda olduğu her dakikayı izlemenin benim için muhteşem görsel efektlere sahip bir filmi izlemekten veya bir jazz konserine gitmekten farkı yoktu. Sanattı çünkü oynadığı top. Pek yetenekli olmamasına karşın onu öne çıkaran şey, belki de dünya tarihinin gelmiş geçmiş en zeki oyuncularından biri olmasıydı.
Pota altından hücumu bir oyun kurucu edasıyla yönlendiren, post-up’ı kitap gibi oynayan Prkacin, 4 sezon kaldığı Efes Pilsen’de kaptanlığa kadar yükseldi.
Yarattığı etki sebebiyle ucundan kıyısından pas-post up ikilisini yapabilen her pivota “yeni Prkacin” diye seslenilmeye başlandı.
Anadolu Efes’ten sonra Dinamo Moskova ve Panathinaikos’ta son üst seviye yıllarını geçiren Niksa, başladığı yere geri dönüp Cibona forması giyse de kariyerini Hırvatistan ikinci liginde noktaladı.
5- KAYA PEKER (852 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2001-2005 yılları arası ve 2008-2010 yılları arası
Maç sayısı: 125 maç
İstatistikler: 6.8 sayı, 4.4 ribaund, 0.6 asist
Pınar Karşıyaka altyapısında fırtına gibi estikten sonra 2000 yılında Efes‘e gelen Kaya Peker, yıllarca hem milli takımda hem de Anadolu Efes‘te takımın önemli oyuncularından biri olmayı başardı.
Efes‘teki ilk döneminde yavaş yavaş sürelerini artıran Kaya Peker, her iki pota altındaki dominant performansıyla Lacivert beyazlı ekibe oldukça yardımcı oldu. Özellikle 2005-2006 sezonunda kariyerinin en iyi dönemlerinden birini geçiren Kaya, o sezon Türk basketbol tarihinde Serkan Erdoğan’dan sonra EuroLeague’de ayın MVP’si seçilen ikinci oyuncu oldu.
O sezonun ardından İspanya’ya giden Kaya, istediği performansı sergileyemeyince Beşiktaş ile geri döndü. Kerem Tunçeri’yle birlikte harika bir uyum yakalayan Kaya, o sezonun sonunda Efes‘e geri döndü.
İki yıl daha Efes forması giyen tecrübeli uzun, ayakları yavaşladıkça onu sahada değerli kılan özelliklerini kaybetse de tecrübesiyle takımına yardımcı oldu.
EuroLeague’de 125 maça çıkan Kaya, 124 top çalmayla Anadolu Efes tarihinde birinci sırada yer alıyor. Şimdilerde aynı Ender Arslan gibi Türk Telekom forması giyen Kaya Peker, Efes ile yerel ligde beş şampiyonluk yaşamıştı.
5- KEREM GÖNLÜM (861 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2005-2014 yılları
Maç sayısı: 134 maç
İstatistikler: 6.4 sayı, 5.1 ribaund, 0.5 asist
Kariyerine Mydonese Kolejliler’de başladıktan sonra Ülkerspor ile EuroLeague arenasına adım atan Kerem Gönlüm, 2005’te Anadolu Efes ile devam etti.
Sekiz sezon boyunca Anadolu Efes forması giyen başarılı oyuncu, sahaya koyduğu mücadeleyle her zaman takımın ateşleyici oyuncularından biri olmayı başardı. Hücumda belki çok özel silahları yoktu ama o sürekli ekstra işler yaparak sahada fark yarattı.
Başta ribaundlar olmak üzere diğer birçok alanda takımına yardımcı olan Kerem Gönlüm, EuroLeague kariyerinin en iyi maçlarını da unutulmaz Olympiakos serisinde oynadı.
Anadolu Efes tarihinde 1266 verimlilik puanıyla zirvede olan Kerem Gönlüm, ayrıca 696 ribaundla bu alanda da zirvede yer alıyor. O sadece Efes için değil, EuroLeague için de özel bir ribaundcuydu. Milli oyuncu, EuroLeague kariyerinde aldığı 1189 ribaundla tarihte altıncı sırada yer alıyor.
Efes sonrası Galatasaray ve Karşıyaka’yla da EuroLeague’de mücadele eden Kerem Gönlüm, şu anda ise Bahçeşehir Üniversitesi’nde forma giyiyor.
4- ERMAL KUQO (873 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2003-2007 yılları arası ve 2009-2013 yılları arası
Maç sayısı: 114 maç
İstatistikler: 7.7 sayı, 3.1 ribaund, 0.7 asist
Türkiye kariyerine 1996’da Fenerbahçe‘yle başlayan Ermal Kuqo, 1999’da ayrıldıktan sonra 2003’te Anadolu Efes ile geri döndü.
EuroLeague seviyesinde fark yaratan post-up’ı ve üç sayı çizgisine kadar genişleyen şut yeteneğiyle hücumda fark yaratan Ermal Kuqo, forma giydiği sekiz yıl boyunca takıma önemli katkılar verdi.
Özellikle sakatlıklardan uzak kaldığı ilk döneminde hücumda çok önemli bir silah olan milli oyuncu, 2006-2007 sezonunda 9.1 sayı ortalamasıyla takımın en çok sayı atan dördüncü oyuncusu olmayı başardı.
Bir sezon sonra Valencia‘ya giderek Avrupa’ya geri dönen Ermal, sakatlıklar yüzünden beklediğini bulamayınca ligimize geri döndü. İlk senesinde hem sakatlıklar hem de rotasyonun geniş olmasıyla sebebiyle alışık olduğu sürelerin çok altında kalan Kuqo, kariyerinin en kötü sezonunu yaşadı.
O sezon Galatasaray‘a giden tecrübeli pivot, Sarı-kırmızılı ekiple çok iyi bir sezon geçirdikten sonra Efes‘e geri dönerken iki sezon daha Lacivert-beyazlı ekibin formasını giydi.
Sekiz sezon oynamasına rağmen sadece 114 maça çıkan Kuqo, belki bu kadar şanssız olmasa bu listede birinci sırada bile olabilirdi.
3- ANTONIO GRANGER (900 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2002-2004 yılları arası ve 2005-2007 yılları arası
Maç sayısı: 69 maç
İstatistikler: 13.0 sayı, 3.6 ribaund, 1.0 asist
İtalya’dan gelip, Efes‘te parlayan ve daha sonra CSKA‘ya giden bir başka yıldız daha!
Topla çok oynamasına gerek kalmadan size maç alabilecek, çelik gibi sinirlere sahip Antonio Granger, geldiği 02-03 senesinde yıldızlarla dolu kadroda geri planda kalmasına rağmen 03-04’te oynadığı topla gönülleri fethetmeyi başardı.
Modern 3 numaranın o dönemki tanımı olan Granger, sakatlıklarından dolayı basketbola erken veda etti fakat gösterdiği performansla insanın içini sıcacık etmeyi de birçok maçta başardı. Özellikle OAKA deplasmanında 7/8 üçlükle takımını çıkartması, eski kıtada gördüğümüz en iyi bireysel performanslardan biriydi.
Sahada bir 3 numaradan ne istiyorsanız onu yapabiliyor ve oynadığı maçların çoğunda parkenin en verimli oyuncusu olabiliyordu. Gerçek bir karizmasıyla, ‘Ben bu işi yapabiliyorum’ diye haykırıyordu adeta. Yaşadığı sakatlıklar olmasa çok daha uzun ve tüm Avrupa çapında hatırlanabilecek izler bırakabilirdi fakat bıraktığı iz bile efsane olması için yeterliydi.
Efes tarihinde 900 sayı barajına ulaşmayı başaran ilk oyuncu olan Granger, ayrıca bulduğu 158 üçlükle listede uzak ara birinci durumda!
2- THOMAS HEURTEL (916 SAYI)
Oynadığı sezonlar: 2014-2017 yılları arası
Maç sayısı: 77 maç
İstatistikler: 11.8 sayı, 2.2 ribaund, 6.4 asist
2014-2015 sezonunda Baskonia‘da gösterdiği büyük çıkış sonrası büyük takımların dikkatini çeken Thomas Heurtel, sezon ortasında Anadolu Efes‘in yolunu tuttu.
Ondan beklentiler çok büyüktü. Çünkü eşsiz saha görüşü, mükemmel pas yeteneği ve %56.3 üçlük yüzdesiyle insanın ağzını sulandıracak kadar yetenekli bir oyuncuydu. Özellikle Avrupa’nın en iyi koçlarından biri olan Dusan Ivkovic ile çalışacak olması herkesi daha da heyecanlandırıyordu.
Fakat o heyecan beklenen seviyeye çıkmadı. Hiçbir zaman onu tarihin en kötü transferleri listesinde görmeyeceğiz, sadece saf yetenekleri bile buna izin vermez fakat ondan beklenen liderlik vasıflarını taşıyamadı.
Üç sezonda zaman zaman inanılmaz maçlar oynadı. Real Madrid deplasmanında 15 asist yapacak kadar yetenekliydi çünkü. Ancak Efes‘i istediği Final Four’a taşıyamadı.
Yine de 916 sayı, 499 asist ile her iki alanda da Efes‘in zirvesinde olmayı başardı.