By Stelios Toromanidis / info@eurohoops.net
EuroLeague yada bir zamanlar söylendiği gibi Avrupa Şampiyonlar Kupası -kim tarafından organize edilirse edilsin- Avrupa’da her zaman bir numaraydı. 60 yıla aşkın bir süredir her hafta milyonlarca insanı arenalarda, televizyonlarda yada radyolarda bu ligi takip etti. Hala da ediyor!
Ekonomik sıkıntılar, EuroLeague formatının değişmesi ve diğer faktörler sebebiyle bir zamanlar şampiyon olan ancak ilerleyen yıllarda beklenen istikrarı tutturamayan 12 ekip var.
Bu takımların yedisini EuroLeague’in modern formatında (2000’den günümüze) izledik. Bazıları ise uzun süren ayrılığın ardından bu sezon EuroLeague sahnesine geri döndüler.
Fakat çok uzun yıllardır bu kupada olmayan takımlar da var. Mesela bir takımı 1960-1961 sezonundan beri göremiyoruz.
NOT: Sıralama rastgeledir.
1. Badalona (İspanya)
EuroLeague sezonları: 8 (1967-1968, 1978-1979, 1991-1995, 2006-2007, 2008-2009)
Final Four tecrübesi: 2 (1992,1994)
EuroLeague şampiyonluğu: 1 (1994)
Maç sayısı: 119
EuroLeague derecesi: 62-57 (52,1%)
İspanya (ve Katalonya) basketbolunun en iyi ve tarihi takımlarından biri. Real Madrid ile birlikte şimdiye kadar alt ligde hiç mücadele etmeyen iki takımdan biri Joventut Badalona.
EuroLeague’deki en iyi anıları, 1993-1994 sezonunda Tel Aviv’de Thompson, Villacampa, Martinez ve Jofrese kardeşlerin önderliğinde Olypiakos’a karşı kazandıkları şampiyonluktu.
94’ten iki yıl önce yine Final Four’daydılar fakat İstanbul’da yapılan Final Four’u Sasha Djordevic’in son saniye üçlüğü ile Partizan’a kaybettiler. O gün onları yenen Zeljko Obradovic, iki yıl sonra ise bu sefer Katalanları şampiyon yapmıştı.
2. Limoges (Fransa)
EuroLeague sezonları: 12 (1983-1985, 1988-1991, 1992-1995, 1996-1998, 2014-2016)
Final Four tecrübesi: 3 (1990, 1993, 1995)
EuroLeague şampiyonluğu: 1 (1993)
Maç sayısı: 179
EuroLeague derecesi: 88-91 (49,2%)
Ünlü porselenlerinin yanında Limoges’in en üst düzeyde mücadele eden çok iyi bir basketbol takımı vardı.
Üç kere Final Four’da mücadele ettiler ve mutlu sona 1993’te ulaştılar. Barış ve Dostluk Salonu’nda önce Real Madrid‘i yenen Fransız ekibi, finalde Benetton’u mağlup ederek şampiyon oldu. Harika bir savunma takımıydı. Koç Maljkovic, Zdovc, Young, Dacoury, bu başarıda övgüleri toplayan isimler oldular.
Daha sonraki yıllarda Limoges, finansal problemlerle karşılaştı ve yerel ligde alt liglere kadar düştü. 10 yıl sonra geri döndüler ve EuroLeague’de iki sezon mücadele ettiler.
Bu sezon Basketbol Şampiyonlar Ligi’nde mücadele ettiler.
3. Partizan (Sırbistan)
EuroLeague sezonları: 21 (1979-1980, 1981-1982, 1987-1988, 1991-1992, 1995-1998, 2000-2014)
Final Four Tecrübesi: 4 (1988, 1992, 1998, 2010)
EuroLeague şampiyonluğu: 1 (1992)
Maç sayısı: 350
EuroLeague derecesi: 176-213
Sırbistan’ın en iyi takımlarından biri olan Partizan, bugüne kadar kupayı kazanan tek Sırp takımı. Fakat 1992’de onlar kupayı kazandıklarında bile ülke hala Yugoslavya’ya aitti.
Ülkedeki savaş yüzünden tüm sezon Fuenlabrada’yı evleri olarak kullandılar ve sezon sonunda bu şekilde imkansıza imza attılar. İstanbul’daki Final Four’da Badalona’yı finalde Djordjevic’in son saniye basketiyle yenen Partizan kupayı kaldırdı. Başlarında ise daha sonra bir efsane olacak olan Zeljko Obradovic vardı.
EuroLeague’de çok fazla maça çıktılar ve 1 şampiyonluğun yanında 4 kere de Final Four oynadılar. Uzun yıllar boyunca EuroLeague sahnesinin uzağında kalan Partizan, 8 senelik aranın ardından Zeljko Obradovic‘in önderliğinde bu sezon hasreti sonlandırdı.
Geri dönüş yılında Final Four’un eşiğine kadar gelen siyah-beyazlı ekip, Real Madrid serisinin 2. maçında çıkan meşhur kavgadan sonra dağıldı ve 2-0 öne geçtiği seriyi 3-2 kaybetti. Buna rağmen Partizan’ın EuroLeague’deki geleceğinin epey parlak olduğunu söylemek hayalcilik olmayacaktır.
4. KK Split/Jugoplastika (Hırvatistan)
EuroLeague sezonları: 11 (1971-1972, 1978-1979, 1988-1992, 1993-1995, 1996-1998, 2000-2001)
Final Four tecrübesi: 4 (1972, 1989, 1990, 1991)
EuroLeague şampiyonluğu: 3 (1989, 1990, 1991)
Maç sayısı: 160
EuroLeague derecesi: 96-64 (60%)
1989-1991 yılları arasında üç yıl boyunca Avrupa’nın en iyi takımı oldular ve sporun tüm hayranları için her zaman hoş bir sürprizdiler.
Bu üç yıllık dönemde, çoğu genç yaşta olan büyük oyunculara sahiptiler ve Riga’yla birlikte tarihte üç yıl üst üstte bu kupayı kazanmayı başaran iki takımdan biri oldular. Kaptanları Ivanovic’di. Radja, Kukoc ve Savic gibi çok değerli oyuncuları vardı ve önce Maljkovic, sonra Pavlicevic’in önderliğinde karşılaştıkları tüm rakipleri yendiler.
Onların hikayesini bitiren Yugoslavya’nın dağılması oldu. Avrupa’nın en iyi liginden bir anda uzaklaştılar ve o zamandan bu yana tekrardan oynama fırsatı elde edemediler.
Şimdilerde ise Adriyatik Ligi ve Hırvatistan Ligi’nde mücadele ediyorlar. Elbette eski güzel günlerinden epey uzaktalar…
5. Riga (Letonya)
EuroLeague sezonları: 4 (1957-1961)
Final Four tecrübesi: 4 (1958, 1959, 1960, 1961)
EuroLeague şampiyonluğu: 3 (1958, 1959, 1960)
Maç sayısı: 26
EuroLeague derecesi: 21-5 (80,8%)
Efsane Alexander Gomelsky’in koçluğunda Avrupa’nın ilk üç kupasının şampiyonu hakkında konuşuyoruz. 90’lı yıllara kadar önde gelen Sovyetler Birliği’nin en iyi takımlarından biriydiler. Daha sonra dağıldılar. 2006’da tekrar kuruldular ve 2007’de Letonya Ligi’ni kazandılar.
Buna rağmen Riga’nın büyük maddi sorunları vardı ve 2009’da tekrardan kapandı. Sonuç olarak ise şu anda bir basketbol takımları yok.
Şampiyon kadro: ānis Krūmiņš, Valdis Muižnieks, Maigonis Valdmanis, Gundars Muiznieks, Oļģerts Hehts, Leons Jankovskis, Alvils Gulbis, Teobalds Kalherts, Aivars Leonciks, Juris Kalnins, Ivars Veritis, Janis Davids, Gunars Silinš (Koç: Alexander Gomelsky)
6. Cibona (Hırvatistan)
EuroLeague sezonları: 23 (1982-1983, 1984-1986, 1991-2011)
Final Four tecrübesi: 2 (1985, 1986)
EuroLeague şampiyonluğu: 2 (1985, 1986)
Maç sayısı: 367
EuroLeague derecesi: 168-199 (45,8%)
1980 ve 1988 yılları arasındaki sekiz yıl, Cibona’nın şimdiye kadarki en iyi dönemiydi.
O dönem 2 EuroLeague Kupası, 3 Yugolavya Ligi, 7 Hırvatistan Kupası ve 2 kez de Saporta Kupası olmak üzere 14 kupa kazandılar. Şöhretler Müzesine giren Cosic ve Petrovic’in liderliğinde inanılmazlardı.
Yugoslavya sonrası ise yerel ligde öncüydüler fakat EuroLeague’de oynamadılar. 2011’den itibaren ise maddi zorluklar nedeniyle rekabete geri dönemediler. 2013-2014 sezonunda Adriyatik Ligi’ni kazandılar fakat maddi açıdan diğer ekiplerle yarışamadılar ve bu yüzden Kızılyıldız onların yerini aldı.
Bu sezon Adriyatik Ligi’nde vasat bir yılı geride bırakan Cibona, yakın zamanda el değiştirdi. Gelecek sezondan itibaren iddialı bir kadro kurması beklenen Hırvat devi, eski güzel günlerine geri dönebilme umuduna artık fazlasıyla sahip.
7. Dinamo Tbilisi (Gürcistan)
EuroLeague sezonları: 4 (1959-1960, 1961-1963, 1992-1993)
Final Four tecrübesi: 3 (1960, 1962, 1963)
EuroLeague şampiyonluğu: 1 (1962)
Maç sayısı: 21
EuroLeague derecesi: 13-8 (61,9%)
O zamanlar Sovyetler Birliği adına mücadele eden Gürcistan ekibi, 1962’de finalde Real Madrid‘i yenerek EuroLeague kupasını kazandı. 1960’da da EuroLeague’ı kazanma şansları vardı fakat finalde Riga’ya kaybettiler.
Sovyetler Birliği’nin en iyi takımlarından biriydiler ve o zamanlar yerel ligde dört şampiyonluk, üç de kupa kazandılar.
90’lı yıllarda kurulan Gürcistan Ligi’nde zaman zaman öncü oldular ve son olarak geçen sezon şampiyon olmayı başardılar.
8. Bosna Sarajevo (Bosna Hersek)
EuroLeague sezonları: 4 (1978-1981, 1983-1984)
Final Four tecrübesi: 1 (1979)
EuroLeague şampiyonluğu: 1 (1979)
Maç sayısı: 61
EuroLeague derecesi: 40-21 (65,6%)
1979’da Avrupa’nın en tepesine çıktılar. O zamanların en iyi oyuncusu Delibasic’in önderliğinde finalde Varese’yi yendiler. Hala üç Yugoslav şampiyonlukları var. EuroLeague’de toplam 61 maç oynadılar.
1992’den beri ise Bosna Ligi’nde ve bazen de ABA Liga’da oynuyorlar.
Dört kez Bosna şampiyonu oldular ve üç kere de kupa kazandılar. Son kupalarını ise 2008’de yerel ligde kazandılar.
9. Varese (İtalya)
EuroLeague sezonları: 14 (1961-1962, 1964-1965, 1969-1979, 1998-2000)
Final Four tecrübesi: 11 (1965, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979)
EuroLeague şampiyonluğu: 5 (1970, 1972, 1973, 1975, 1976)
Maç sayısı: 162
EuroLeague derecesi: 106-56 (65,4%)
70’lerde Real Madrid ve Maccabi‘yle birlikte zirve mücadelesi verdiler.
O zamanlar Avrupa’da beş kez zirveye çıktılar ve bunu başaran beş takımdan biri oldular. (Real Madrid, CSKA Moscow, Maccabi Tel Aviv ve Panathinaikos)
Kenarda efsane Nikolic, sahada Raga, Ossola ve Meneghin’in önderliğinde harika bir dönem geçirdiler ve beş şampiyonluğun yanında 1971 ve 1974’te iki de final oynadılar.
1980’den itibaren ise düşüşe geçtler. En son 1999-2000 sezonunda EuroLeague’de oynadılar. 2008’de ise İtalya’da ikinci lige düştüler. Hızlı bir şekilde geri dönseler de 2013’te final oynadıkları İtalya Kupası dışında başarıları yok.
10. Virtus Bologna (İtalya)
EuroLeague sezonları: 16 (1960-1961, 1979-1981, 1984-1985, 1991-1999, 2000-2003, 2007-2008)
Final Four tecrübesi: 6 (1980, 1981, 1998, 1999, 2001, 2002)
EuroLeague şampiyonluğu: 2 (1998, 2001)
Maç sayısı: 294
EuroLeague derecesi: 166-128 (56,5%)
1991-2003 arasında EuroLeague’in en üst düzeyi için bile harika bir ekiptiler.
Başlarında şu anda Olimpia Milano‘yu çalıştıran Ettore Messina vardı. Kadroları, tarihin en iyilerindendi. Ginobili, Andersen, Jaric, Smodis ve Rigaudeuu gibi oyuncularla iki EuroLeague kupasını kazandılar. Bir finalde AEK, diğerinde Baskonia‘yı yendiler. Modern çağda Final Four’un yapılmadığı tek turnuvayı onlar kazandı. (2001)
2002’de oynadıkları ve Panathinaikos‘a kaybettikleri EuroLeague finalinden sonra çöküş sürecine geçen Virtus, uzun yıllar süren EuroLeague hasretini bu sezon sonlandırdı. Geri dönüş sezonunda Playoff için pek yarışmacı olamasa da Bologna ekibi, çok büyük ihtimalle gelecek yıl EuroLeague sahnesinde yer almaya devam edecek.