By Zach Kram / Çeviri: Arma Kaynar
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı ilk olarak 15 Kasım 2017 tarihinde Ringer’da yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Philladelphia’nın draft seçimi Markelle Fultz henüz başarısız damgasını yemedi ama iki kilit istatistik üzerinden geçmişteki örneklere bakacak olursak bu damgayı yemesi çok uzak bir ihtimal değil.
Sixers taraftarlarının Markelle Fultz hakkında endişelenmeye başlaması çok doğal. Bu endişenin sebebi de faul atışlarını kullanırken topu tutmaya korkar gibi gözükmesi ya da antrenmanlarda ters eliyle şut atmaya çalışması değil.
Sixers taraftarlarının endişelenmesi için çok erken değil çünkü drafttaki başarısız seçimler çaylak sezonlarının çok başlarında bize bazı ipuçlarını veriyorlar. NBA oyuncularının çok başarılı sporcular ve profesyonel alana giren her genç gibi yeteneklerini parlatmaları, yeni beceriler ve değerli tecrübeler edinmeleri yıllarını alabiliyor. Bütün bu pozitif gelişmelerin yaşanacağını varsaysak bile çaylak oyuncular ilk 10 maçlarında gelecekteki potansiyellerinin asla beklenen seviyeye çıkamayacağına dair bazı belirtileri bize gösterebiliyorlar. Bu da bir oyuncunun başarısız olacağını anlamak için çok fazla zamana ihtiyacımız olmadığını gösteriyor.
Bu bakış açısı çoğu kişiye tartışmalı gelebilir ama bu tez yıllarca toplanan veriye dayanıyor. Eğer ilk 10 sıradan seçilen bir oyuncu sezona yavaş girerse, bu büyük ihtimalle yıllar geçtikçe aynı sezonda lige girdiği oyuncuların gerisinde kalacağı anlamına geliyor. NBA sezonunu bütün olarak ele alınca 10 maç çok kısa bir süre gibi gözükebilir. Ama bu sürede elde ettiğimiz bilgiler oyuncunun kariyeri boyunca geleceği nokta hakkında bize yeterli veriyi sunuyor.
Bu verilere dalıp bunları sonuca bağlamadan önce dikkate aldığımız verilerden bahsedelim. Öncelikle ilk 10 sırada seçilen oyuncular için görülen başarı kıstasıyla, ilk 10 sıra dışında seçilen oyunculardaki başarı kıstası bir değil. O yüzden sadece ilk 10 sıra seçimlerini dikkate alıyoruz. Kullandığımız istatistikler bu oyuncuların NBA’deki ilk 4 sezonlarını ele alıyor. (Çaylak kontratları boyunca gösterdikleri performans.) Çünkü ilk 10 sıradan seçilip ilk 4 senesinde başarısız olan oyuncular, tecrübelenip iyi bir rol oyuncusu olduklarında bile bu “başarısız” damgasından kurtulmuyorlar. Son olarak oyuncuların performanslarını değerlendirmek için iki gelişmiş istatistiği dikkate alıyoruz. Basketbol sadece rakamlarla çok net anlatılabilen bir spor değil ama kullandığımız istatistikler çok ince hesaplara dayanıyor. Temel olarak da oyuncuların takımlarının aldıkları galibiyete yaptıkları katkıya (Win shares) dayanıyor. Bu istatistikten yola çıkarsak 1985 draftından beri yapılan en iyi 6 birinci tur seçimi: LeBron James, Tim Duncan, Dirk Nowitzki, Kevin Garnett, Shaquille O’Neal ve David Robinson; en kötü 6 seçim ise Nikoloz Tskitishvili, Adam Morrison, Bobby Hurley, Jonny Flynn, Chris Washburn ve Rafael Araujo. Ancak halen çaylak kontratını kullanan oyuncular bu listeye dahil değil.
Ama win-share istatistiği az sayıdaki maçta çok doğru bilgiler vermeyebiliyor, o yüzden az sayıda maça çıkan oyuncular için maç puanı istatistiğini kullanıyoruz. Bu istatistik John Hollinger tarafından bulundu. Özetle oyuncuların maç kağıdındaki istatistiklerinin hepsini birleştirerek oyuncuların o maçta takımlarına yaptıkları total katkıyı bulmayı amaçlıyor. Bu istatistik sadece rakamlardan yola çıktığı için tabi ki oyuncuların sahada yaptıkları bütün etkileri göz önüne alamıyor ama kısa sürede oyuncuların değerini anlamamıza yardımcı oluyor.
O zaman rakamları incelemeye ve bu istatistiklerden ne kadar güçlü sonuçlara varabileceğimize bakalım. Aşağıda 1985 – 2013 arasında seçilen ve ilk 10 maçlarında en kötü performansı gösteren 10 oyuncunun listesi var:
9. Tyrus Thomas – Joel Przybilla – Jonathan Bender
8. Rafael Araujo
7. Anthony Bennett
6. George McCloud
5. DeSagana Diop
2. Mike Sweetney – Doug Smith – Darko Milicic
1. Mouhamed Sene
Bu listedeki oyuncuların hepsine şüphesiz şekilde başarısız seçimler denebilir. Listedeki oyuncuların yarısı çaylak kontratları bitmeden seçildikleri takım tarafından takaslandılar. Przybilla ve McCloud kariyerlerinin ilerleyen dönemlerinde iyi rotasyon parçaları haline gelseler de –Przybilla oynadığı üçüncü takımında, McCloud ise İtalya’ya gittikten sonra- hala başarılı seçimler değillerdi. McCloud başarısız seçim olarak gözüküp kariyerlerinin bir sezonunda 11 sayı ortalama tutturabilen 11 oyuncudan biri oldu.
Bu listeye giremeyip yine de başarısız damgasını yiyen diğer oyuncuların arasında Shawn Respert, Patrick O’Bryant, Chris Washburn, Jan Vesely, Hasheem Thabeet, Luke Jackson, Rodney White, and Nikoloz Tskitishvili gibi isimler var.
Eğer incelediğimiz çaylakları 1985 – 2013 yılları arasındaki bütün çaylaklara yayarsak, maç puanı ve win share istatistikleri arasındaki oranı 0.0 – 1.0 arasında değerlendirirsek elde ettiğimiz değer 0.63 oluyor. İncelediğimiz oyuncu grubunu tüm çaylaklara genişlettiğimiz için bu değere ikinci tur seçimleri ve draft edilmeyen çaylaklar da etki ediyor.
Şaşırtıcı olan ise bu değere sadece ilk 10 sıra seçimlerini ele alarak baktığımızda karşımıza çıkan değer yine buna yakın oluyor. İlk 10 sıra seçimleri için ilk 10 maçtaki verilerden yola çıktığımız zaman elde ettiğimiz değer 0.58. Tabi ki istisnalar var ama genelde bu istatistik yanıltmıyor. Bir oyuncunun ilk 10 maçı ne kadar kötü olursa, beklenen yıldız haline gelmesi bir yana iyi bir rol oyuncusu olma ihtimali bile hayli düşük oluyor.