By Michael Lee / Çeviri: M. Bahadır Akgün
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı ilk olarak 18 Aralık 2017 tarihinde Yahoo’da yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Kobe Bryant, ona yaklaşacak cesareti kendilerinde bulanlara bilgelik dağıtan yaşlı bir keşiş gibi bu noktada olacağını hiç düşünmüyordu muhtemelen. Bryant, soğukkanlı bir tetikçi olarak neredeyse mitolojik bir itibar yaratmıştı kendisine. Kendi tabiriyle “Black Mamba”nın gözünü şampiyonluk yarışı ve sonsuz bir miras bırakmak öylesine kör etmişti ki ardında bir iz bırakmaktansa yoluna çıkan her şeyi ezip geçmeyi, yolunu dümdüz etmeyi görev bilmişti.
Ancak kariyerinde sona yaklaştıkça vücudu ona ihanet etti ve oyun üzerindeki etkisinin daha çok farkına varmaya başladı. Bryant, sözlerinin yaptığı aşırı hareketlerden çok daha motive edici olduğunu fark etmeye başladı. Bryant bir e-mail ya da sosyal medya hesabı aracılığıyla mesaj yayınladığında, o mesaj her yerde yankı bulup insanları etkiliyor.
Geçtiğimiz günlerde Yahoo Sports’a şunları söyledi Bryant:
“Bakın, benim büyüdüğüm dönemde harika akıl hocalarım vardı. Michael gibi, Magic gibi… Bir sonraki nesle deneyimlerimi aktarmak ve onların da büyük işler yapmasına yardımcı olmak benim sorumluluğum gibi geliyor. Böylece onlar da kendilerinden sonraki nesle bildiklerini aktarabilirler.”
NBA arenalarından oluşan katedrallerde Kobe’ye taparak büyüyen oyuncular için dokunulmaz bir basketbol tanrısı olarak görülen Bryant, artık zor zamanlar geçiren ya da imkansızın peşine düşmek için biraz cesaret arayan az sayıdaki seçilmiş kişi için “Godfather” rolünü üstlenmiş durumda. Büyük ihtimalle Bryant, onların olmak istediği yerde zaten bulundu ya da daha can sıkıcı zorlukların üstesinden geldi. Bu bilgeliği yoksaymak, o deneyimlerin boşa kullanılması olur. 1997 playofflarında henüz çaylakken Utah’ta air ball attığı şutlardan aynı organizasyonu 2016’daki son maçında 60 sayıyla dağıttığı günlere kadar geçen zamanda Bryant asla depoda, kendisi veya bir başkası için yakıt bırakan biri olmadı.
Bryant, geçtiğimiz günlerde tarihinde efsane yoksunluğu çekmemiş Los Angeles Lakers‘a 8 ve 24 numaralı formalarını emekli ettirerek Hall of Fame kariyerine bambaşka bir boyut daha kazandırdı. Aynen öyle… Bir adam, Lakers‘ın emekli ettiği 11 formanın ikisine sahip…
Kyrie Irving, konuyla ilgili, “Kendisini bir halk efsanesi hâline getirdi. Harika bir halk efsanesi… Gerçekte de görebildiğiniz o yeti (devasa kardan adam) gibi. İnsanlar sanki ona ulaşıp ulaşamayacakları konusunda emin değil ancak onunla konuştuğunuz zaman her konuda okuyabileceğiniz kitap gibi. Tarihin en büyük oyuncularından birinin size kariyerini bir adım öteye taşıyacak ve çocukken hayalini kurduğunuz büyük oyunculuk idealini gerçekleştirmenizi sağlayacak bilgeliğini sunmak için vakit ayırması muhteşem. Bunu özellikle kültürün devam etmesi için yapıyor,” diyordu.
Irving’in Kobe ile ilk karşılaşması, nihai dostlukları için bir basamak görevi görmüş. 2012’deki çaylak sezonunun başlarında Irving, ABD Olimpiyat takımı ile birlikte çıktığı bir maçın ardından Bryant’ın kendisini bire birde yenemeyeceğini söylüyor ve ikili 50.000 dolarlık bir iddiaya giriyorlar. O maç asla oynanmıyor ancak ilişkileri öyle bir noktaya geliyor ki; 2016 NBA Finalleri’nin 7. maçında, Irving’in finaller tarihinin en önemli şutlarından birini atmasının ardından bu şutu “Mamba anlayışı”na atfetti ve soyunma odasındaki kutlamalar sırasında Bryant ile görüntülü konuştu. Irving, başka bir süperyıldız ile birlikte nasıl oynayabileceği ve sıkıntıları aşıp yeni mücadeleleri nasıl göğüsleyeceği konularında da Bryant’tan tavsiye aldı.
Ancak Mamba’nın akıl hocalığından faydalanan tek kişi de Irving değil. Her ne kadar Bryant, oyunculuk günlerinde soğuk bir yıldız olmasıyla ilgili katı bir bilinirlik yaratmış olsa da günümüz yıldızlarının bazıları, artık Kobe’nin kazanılacak başka yüzüğünün kalmadığı bugünlerde sırlarını paylaşan efsaneyle haşır neşirler.
“Basketbol için çok anlamlı bir oyuncu o. Birçok insan ona saygı duyuyor. Ligin ağabeyi ve her zaman diğer oyuncuların yanında oldu,” diyor Paul George ve ekliyor, “Bence onun rolü bu ve o da bunun farkında.”
“Kimin büyük bir oyuncu olmak istediğini düşünüyorsa onu bulup seçiyor.”
2014’te ABD milli takımının gösteri maçında bacağının kırılmasının ardından yeni bir ruh aradığı o yıkıcı dönemde, bir zamanda George’a ailesi ve hastaneye gelen ziyaretçilerden bir dolu iyi dilek ve cesaret mesajları geldi. Bryant, George’un yaşadığı o korkunç sakatlığı izledi ve hayatındaki bir sonraki adıma yönelik yapacaklarıyla ilgili ona bir mesaj gönderdi. 2013’te, onun yaşındaki oyuncuların genelde kariyerlerini sonlandıran bir aşil tendonu sakatlığından yeni çıkmış olan Bryant, George’a umut verdi.
“Baştan başlamak için arkamda onun olması nihai bir destek gibiydi,” diyor George. “Çok uzun zaman onunla konuştum. Sakatlandığımda, bütün o iyileşme sürecinde… İyileştiğim zaman da bütün o süreç boyunca bana bir anlamda akıl hocalığı yaptı. ‘Rehabilitasyon sürecine, antrenmanlardaki gibi hücum et. Kestirmeden gitme. Geriye hiçbir şey kalmasın,’ diyordu. ‘Hiçbir şey bırakma elinde. Her şeyinle savaş,’ diyordu. Tüm o sürecin mesajı buydu. Kestirmelerden gitmek yok.”
Bryant, oyunculuk günlerinde sahadaki etkileşimleri dışında Isaiah Thomas ile hiçbir bağlantı kurmamıştı. Ancak Bryant, geçtiğimiz Nisan ayında Thomas’ın kardeşi Chyna’yı kaybettiğini duyunca taziyelerini iletti ve daha sonra da Boston Celtics için duygusal bir yaz döneminde ona yardım etti. Thomas, Celtics ile Lakers arasındaki mücadele de düşünülünce Bryant’ın desteği ile başta şaşırmıştı.
“Ancak konuyu daha fazla düşündükçe, aynı hamurdan yoğrulduğumuzu fark ettim,” diyor Thomas. “Muhtemelen benim geçirdiğim süreci biliyor ve ben de onun geçirdiği süreci az çok biliyordum sanırım. Yine de onun mesaj göndermesi falan hâlâ etkili oluyor. Playofflarda olduğu gibi, her maçtan sonra beni arıyor ve neye uyum sağlamam gerektiğini, neyi yapmamam gerektiğini söylüyordu. Playofflar boyunca rakip takımla ilgili raporlar gönderiyordu ve bu çok yardımcı oluyordu. Takım arkadaşlarıma söylemem için bana tavsiyeler verdi. Belli oyuncuları nasıl savunacağımızı anlattı, bu tip şeyler. Kesinlikle yardımcı oldu yani.”
Thomas’ın kariyer sezonunda Doğu Konferansı Finalleri sırasında yaşadığı kalça sakatlığının ardından da Kobe’nin rehberliği hiç kesilmedi ancak mesaj değişti bu kez. “Artık sakatlıktan geri dönüp hep sahip olduğum anlayışla sahalara dönme zamanı. Neler yaşadığım hiç fark etmez,” diyor Thomas. “Hiç olmadığın kadar iyi geri dön.”
Geçtiğimiz Mayıs ayında ESPN’deki “Canvas” isimli serinin bir parçası olarak Bryant, “Büyük IT” isimli bir kısa film çekti ve boyunun kısalığına rağmen yıldız statüsüne erişen Thomas’ı övdü. Thomas, Bryant’ın böyle bir proje üzerinde çalıştığını hiç bilmiyordu. “Kobe, benim gelmiş geçmiş en sevdiğim oyuncu. O ve Allen Iverson. Onun böyle şeyler yapması veya beni dünyadaki en iyi oyunculardan biri olarak görmesi inanılmaz bir his. Her zaman gerçek gibi gelmiyor,” diyor Thomas. “Bazı bakımlardan gelmiş geçmiş en iyi basketbolcu olduğu söylenebilir. Dolayısıyla onun söylediği her şeye saygı duymalısınız. Eğer sizi övülecek kadar iyi bir basketbolcu olarak görüyorsa o zaman muhtemelen diğer oyunculardan farklı bir seviyedesinizdir. Her oyuncuya tavsiye verdiğini sanmıyorum. Kimin büyük bir oyuncu olmak istediğini düşünüyorsa onu bulup seçiyor.”
Bryant’ın kendi adıyla çıkan Nike ayakkabılarının Thomas ve DeRozan için farklı renklerde yapılmış versiyonları var. DeRozan’ın Bryant ile ilişkisi ise Raptors‘lı oyuncunun lise günlerine, Lakers‘lı yıldızın kamplarına katıldığı günlere dayanıyor. “Basketbola olan tutkum genç yaşlarda ondan geliyor. Bir Lakers taraftarı olarak tüm kariyeri boyunca onu izlemekten geliyor bu tutku. Onun bende, kendimin görmediği bir şeyi görmesi, basketbol anlamında ondan bu saygıyı kazanmak kesinlikle çok güzel,” diyor DeRozan. “Çünkü onun hep izlediğini biliyorsunuz. Eğer söylemesi ya da bana ifade etmesi gereken bir şey olursa, gizlendiği yerden çıkıp bana bunu ifade eder ve bir tavsiyede bulunur. Böylesi büyük bir oyuncunun, ne zaman ona ihtiyacınız olsa arkanızda olması her zaman harika. En çok ihtiyaç duyduğunuz, kimsenin sizi izlemediğini düşündüğünüz anda ortaya çıkıp size bir şeyler söyleyen ya da bir şeyler veren bir hayalet gibi.
DeRozan üç sezon önce bir kasık sakatlığı yaşamıştı ve o günlerde de Bryant’ın kendisine Obi-Wan Kenobi gibi destek olduğunu anımsıyor. Kobe, sakatlıkla mücadele konusunda ona uzun bir mesaj göndermişti. “Herkesin malumu Kobe Bryant mentalitesinden, o sözleri duymaya kadar olup bitenler moral vericiydi. Sakatlığım nedeniyle beni bekleyen zorlu yolu kolay kıldı o mesaj,” diyor DeRozan. “Hep daha iyi, daha da iyi geri dönüyorum. Artık dayanamadığım noktaya kadar o iş ahlakına sahibim. Bunu da onunla bağdaştırabiliyorum çünkü kariyeri boyunca onu, oyuna olan yaklaşımını gördük ve ben de hep bunları aklımda tutmaya çalıştım. Salona her gidişimde, yaz sabahları her 5’te kalkışımda, her çalışmada, her şeyde…”
“O bizim gibi değil. Onun kafa yapısı tamamen farklı ve Kobe’yi özel kılan da bu.”
Devin Booker, geçen sezon Boston’da 70 sayı attıktan sonra o da kendisini NBA tarihinin bir maçta en çok sayı atan 10. oyuncusu yapan şeyin Mamba anlayışı olduğunu söylemişti. Dahası, orada atılan 70 sayı, Kobe’nin 2006’daki 81 sayılık maçından bu yana atılan en çok sayı anlamına geliyordu. Bryant 81 sayı attığı gün Booker yalnızca 9 yaşındaydı ancak, “Bütün maç boyunca… 40 attı, 50 attı… Ama tamamım demedi. Oynamaya, saldırmaya devam etti,” diyor Booker. “Bütün maç boyunca içindeki canavar değişmedi, kafa yapısı değişmedi. Ben kendi oyun tarzımın da aynı şekilde olduğunu söylüyorum. Bulduğum her şansı değerlendirdim.”
Bryant da hemen ardından Twitter üzerinden desteğini dile getirdi: “#BookEM #70.” Booker diyor ki, “Aldığım tüm mesaj ve tweetler arasında en sevdiğim bu oldu kesinlikle.”
Booker, Detroit Pistons taraftarıydı küçükken ancak Bryant’ın oynadığı takımı desteklemese bile onu idol olarak aldığını kabul ediyor. Çaylak sezonunda Booker, Bryant’ın koruması Robert Lara’ya maçtan sonra Bryant ile birkaç dakika görüşüp görüşemeyeceğini sormuş. Booker, o güne kadar Bryant’ın kusursuz iş ahlakı ve mücadelesi ile ilgili öyküler duymuştu ancak soyunma odasına gittiği zaman ne kadar fedakarlık yaptığını görüyordu. “Herkes, terinin son damlasına kadar oynadığını söylüyor. Benimle konuşurken 10 tane buz torbası vardı üzerinde ve buz banyosu yapıyordu. Sanki bütün hayatını buna adamış gibyiydi,” diyor Booker ve ekliyor, “Bu arada Kobe’ye karşı 1-0 öndeyim.
İkili o gece Phoenix’te yaklaşık 20 dakika konuştuktan sonra Bryant, Booker için bir çift ayakkabı imzaladı ve üzerinde şunlar yazıyordu: “Book’a. Efsane ol.” Booker, Bryant’ın kendisine doğru yolda olduğunu ancak hâlâ yapılacak işleri olduğunu söylediğini belirtiyor. O günden bu yana ikilinin fazla iletişimi olmamış. Bunun tek istisnası ise Bryant’ın Instagram üzerinden ikiliyi kıyaslayan bir video ile Booker’a gönderdiği mesaj olmuş.
“Bana gerçekten doğruları söyledi. Babamdan, başka birçok kişiden duyduğum şeyler söyledi ancak bunları Kobe Bryant’tan duymak bir başka,” diyor Booker. “O günden bu yana, ne zaman çalışmaya başlasam aklıma bu geliyor. Bunu yaşayan bir efsaneden duyuyorsunuz. Belli ki bende bir şey görüyor, bunu bir sonraki aşamaya taşıyabilirim.”
Booker’ın soyunma odasına gidişinde olduğu gibi Bryant’ın veda sezonu 2015-2016’da ziyaretler rutin olmuştu. Ayaklarını buzda dinlendirirken konuşup imza dağıtmak için oyuncuları soyunma odasına davet ediyordu. Oklahoma City’de Kevin Durant ile yemek yedi. Milwaukee’deki bir maçtan sonra Bryant, Giannis Antetokounmpo ile uzun bir sohbet etti ve ona çok çalışmanın ve yeteneklerine inanmanın öneminden söz etti. Antetokounmpo ise son üç sezondur onun ayakkabılarını giyerek Bryant’ı onurlandırdı ancak görüşmeleri o karşılaşmanın ötesine geçmedi. Geçtiğimiz Ağustos ayında Yunanistan milli takımını izlemeden hemen önce sosyal medyaya bakarken Antetokounmpo, Bryant’ın DeRozan ve Thomas da dahil farklı sporculara görevler verdiğini görüyor.
“Hâlâ kendi görevimi bekliyorum.. @kobebryant,” yazdı Antetokounmpo.
Bryant’ın cevabı üç harfli oldu: “MVP.”
“Durdum, ‘Vay be’ dedim. Daha üstü yok,” diyor Antetokounmpo. “Daha öncesinde bu, oyuncu olarak hedeflerimden biriydi ve hâlâ öyle. Ancak Kobe birinin bu ödülü kazanabileceğime inanması? O noktada, ‘Peki,’ dedim, ‘Bunu başarabileceğime inanıyor. Ben de yapabileceğime inanıyorum. Takımım başarabileceğime inanıyor. Sorun yok o zaman.'”
Antetokounmpo bu göreve karşılığı kariyerinin en iyi sezonunu geçirerek verdi ve bir anlık hevesle Bryant’a yazdığı için hâlinden gayet memnun. “Biliyorsunuz, o Kobe. Yoğun. Cevap vermesine %50-60 ihtimal veriyordum,” diyor Giannis. “Ancak MVP’yi beklemiyordum. Bu görevi bana vermesinden ötürü çok memnunum.”
Bryant, rakibin -ve hatta takım arkadaşlarının- zaaflarını görme ve bunları kullanma konusunda hep bir adım öndeydi. Artık bu psikolojik savaşlara girmiyor ancak Bryant, diğerlerinin de kendi avantajlarını yaratmalarını istiyor. Buddy Hield, küçükken yalnızca 8 ve 24 numarayı giyermiş ancak Bryant, 2016’da California’daki NCAA turnuvasında onu izlemeye gelene kadar hiç idolü ile tanışma fırsatı olmamış. Hield, 37 sayı ile Oklahoma’yı Final Four’da taşıdı ve birkaç hafta sonra o Bryant’ın o dönemki menajeri Rob Pelinka ile anlaştı. O yaz, Bryant, Hield’ı bir çalışmaya davet etti. Hield, bir gece önce uyuyamamış ve ertesi gün Bryant’ın meşhur geri çekilerek yaptığı atışı kusursuz hâle getirene kadar çalışmasından çok etkilenmiş.
“O bizim gibi değil. Kafa yapısı tamamen farklı ve Kobe’yi özel kılan da bu,” diyor Hield. “Onun planı hep ligden ayrı olmaktı. Bu dünyada, bu gezegende o büyük biri. Onunla birkaç dakika geçirmek bir onur. Umarım ben de kariyerimde, bana öğrettiği gibi olurum. Oyuna girdiğim zaman, onun ne ifade ettiğini görebiliyorum.”
“Sizi çağınızın ötesinde bir yere koyan büyük biriyle eşsiz bir tanışma fırsatı yakalıyorsunuz.”
Bryant’ın tavsiye verdiği oyuncularla şiddetli, hırslı mücadeleleri pek olmadı ancak Carmelo Anthony’nin farklı bir deneyimi oldu. Denver Nuggets ile oynanan bir normal sezon maçında ikili, birkaç pozisyonda itişip kakıştıktan sonra Bryant, Anthony’ye saygısını kazandığını söyledi. İkilinin ilişkisi Pekin’de düzenlenen 2008 Olimpiyat Oyunları ile daha da gelişti. Bryant, orada Anthony’yi koruması altına aldı ve ona yön gösterdi. “Ben şok oldum. Kobe ile ilgili hep ‘Kimseyle konuşmayı sevmez’ gibi şeyler duyuyordum,” diyor Anthony. “Birlikte çok iyi anlaştık ve bir dostluk kurduk. Onun yapabileceklerimi görmesi ve genç olmama rağmen iyi oynayabildiğimi bilmesi güzeldi. Ama ben de tavsiye alabiliyordum. En önemli kısmı da ikimizin birbirimize karşı rahatlığıydı. Onu bir şeylerden sorumlu tutmaktan çekinmiyordum. O da aynısını bana yapabiliyordu.”
Anthony’nin geçen yaz durumuyla ilgili sıkıntılar yaşadığı ve New York Knicks‘in takas için takım aradığı günlerde Bryant da onun dertlerini dinlemek için yanındaydı. “Bana hep ‘Sabırlı ol, günün sonunda her şey basketbol için. Neyin doğru olduğunu anlayacaksın. Sana doğru gelmeyen şeyin peşinden gitme. Kalbinin götürdüğü yere git,’ dedi,” diyor Anthony ve ekliyor, “Hep konuştuğumuz bir konuydu bu.”
Phil Handy, 2013 yılında oyuncu gelişim antrenörü olarak Cavaliers‘a katıldığında Irving, Bryant ile gerçek bir ilişki kurmanın bir yolunu bulmuş. Los Angeles’ta Mike Brown ve Mike D’Antoni ile birer sezon geçiren Handy, elit bir oyuncu olmak için yapması gerekenlerle ilgili Irving’e tavsiyeler verirken Bryant’ı örnek olarak göstermiş. Nihayetinde Irving de Handy’den ikisini görüştürmesini istemiş. Irving, Bryant ile kafa yapılarının onları yakınlaştırdığına inanıyor.
“Gençken kariyerini ve büyük bir NBA oyuncusu olarak baskıyı göğüslemesiyle mental açıdan hep örnek aldığım oyunculardan biriydi,” diyor Irving. “Bu dünyanın günlük mücadelesinin hakkını vermek için sürekli bir arayış içinde olup nihayetinde kendinizi izlediğiniz, çok fazla oynadığınız için manyaklaştığınız basketbol gibi bir oyuna adayınca çok uzun süredir oynadığınız için neredeyse bir çocuk efsanesine hapsoluyorsunuz. Sizi çağınızın ötesinde bir yere koyan büyük biriyle eşsiz bir tanışma fırsatı yakalıyorsunuz. Bu da basketbolun en üst seviyesine çıktığınızda bir dolu sorumluluğu beraberinde getiriyor.”
Irving, kariyerinin en büyük başarısını yaşadıktan sonra görüntülü konuştuğu ilk kişinin Bryant olduğunu söylüyor. Zira babası Drederick ve ablası Asia zaten kendisiyle birlikte Oakland’da kutlamalardaymış. “İlk onlarla konuşurdum normalde,” diyor Irving, “ama Kobe koltuğunda oturmuştu ve her zamanki gibi mutluydu. Yolumuzdaki bir engeli kaldırmıştık. Nasıl hissettiğimi çok iyi biliyordu.”
Geçen yaz, Irving’in Cavaliers‘ın sahibi Dan Gilbert’ı takas talebi konusunda bilgilendirmesiyle ilgili haberler çıktığında 2004’te Kobe Bryant’ın Shaquille O’Neal’dan ayrılmasıyla ilgili yapılan karşılaştırmalar bir anda Bryant’ın Irving’i takımdan ayrılmak konusunda cesaretlendirdiği spekülasyonlarına dönüştü. Bryant, bu dedikodulara Başkan Barack Obama’nın rahatsız olduğu bir GIF ile cevap verdi ve Irving’in kukla ustası gibi hareket etmek için profesyonel hayatta fazlasıyla işi olduğunu belirtti. Kariyerini anlatan kitabın son cümlesiyle bitirdi sözlerini: “Mamba kaçar.”
“Muhtemelen bu durum onu üzdü,” diyor Irving. “O, bu işe dahil olduğu için üzgündüm ben sadece. Artık emekli. Hikaye yazıyor, en iyilerle bazı canlandırmalar yapıyor. Birinin kararını etkilemeye o kadar uzak ki özellikle bu konularda bu işe dahil olmasıyla sorumluluk hak etmeyen birine yüklenmiş oluyor. Ben yetişkin bir bireyim. Kendi kararlarımı verebilirim. Hiç adil değildi bu durum ama işte profesyonel hayatın parçası.”
Irving’in yaşındayken Bryant bu rolü oynayacağını hiç tahmin edememiş olsa da böylesi bir deneyimi eğlenceli bulmuş ve oyuna dair onun tutkusunu paylaşan genç oyuncular bulduğu sürece de buna devam edecek. “Bu da bazen hayatta insanların 180 derece döndüğü anlamına geliyor,” diyor Bryant. “Nasıl bazı oyuncuların sesi hâline geldim? Hiç anlamıyorum bunu. Ama bunu yapmaktan kesinlikle keyif alıyorum.”
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!