By Jonathan Tjarks / Çeviri: M. Bahadır Akgün
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı ilk olarak 19 Şubat 2018 tarihinde Ringer’da yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Michael Jordan mı LeBron James mi? Spor camiasında modern dönemin önde gelen sorularından biri bu ve bu soru çerçevesinde gerçekler, fikirler, istatistikler, anlatılan ve kanıtlanan olaylar ile kültürel ilişkinin mütemadiyen değişen ölçü birimleri ele alınıyor. Dostlar birbirine düşman oluyor, berber dükkanları parlamento tartışmalarına sahne oluyor, Super Bowl şampiyonları didişen ilkokul öğrencilerine dönüşüyor. Jordan mı LeBron mı sorusu iki efsaneden bile çok yaşayabilir. Dolayısıyla, gelin sezonun kalan kısmında yaşanacak heyecana kendimizi hazırlamadan önce basketbol tarihindeki en ilham verici oyunculardan ikisinin etkisini inceleyelim.
Jordan-LeBron haftasına hoşgeldiniz!
LeBron James, Michael Jordan’ın hiç yapmadığı bir şeyi yapmak üzere: Gözlerimizin önünde yaşlanacak. Jordan, ikinci kez emekli olduğunda 34 yaşındaydı. LeBron, gelecek Aralık ayında 34 yaşını doldurmuş olacak. Jordan, 38 yaşında son kez döndüğünde kendisinden arta kalanlarla oynayan biri gibiydi. Bir şampiyon olarak bırakan Jordan, yeni nesil yıldızlarla mücadele etme şansı olmayan kıdemli bir devlet adamı gibi geri döndü. Onu tahtından indirme şansları hiç olmadı. LeBron yakın gelecekte emekli olmayacak. Bu da önümüzdeki birkaç yılı Kevin Durant ve Giannis Antetokounmpo gibi oyuncuları elinden geldiğince alt etmeye çalışarak geçireceği anlamına geliyor. Kariyerinin şafağında neler yapacağı da bizim onu nasıl hatırlayacağımız üzerinde büyük bir etkiye sahip olacak.
LeBron, şimdiden yaşlılık emareleri göstermeye başladı ve konu yalnızca kelleşmesi değil. Bu sezon yine şaşkınlık yaratacak istatistikler yakalıyor, 26.5 sayı, 8.1 ribaund ve 8.9 asist ortalamaları ile oynuyor. Ancak Miami dönemindeki gibi oyunun her iki alanında da sahaya hükmedemiyor. Normal sezonda bunu yapmak için artık sahip olmadığı bir enerji gerekiyor. Muhtemelen tam da bu yüzden geçtiğimiz aylarda doğru düzgün savunma yapmadı. Bu sorunun sebeplerinden biri işlevsiz bir kadroda güvenini yitirmesi olsa da aynı zamanda playoff döneminde enerjisi kalsın istiyorsa normal sezonda topu domine edip savunmada her şeyini veremez. Çaylak sezonundan bu yana ilk kez LeBron sahadayken takımının net verimliliği negatif bir değer aldı.
All-Star arasından sonra LeBron’un forma girmesi gerekiyor. Cavs‘in takas bitiminde aldığı oyuncular nedeniyle gerçekten heyecanlı olduğu görülüyor. Ayrıca önceki sezonlarda Mayıs ve Haziran aylarında tamamen başka bir şekle bürünme işini kusursuz biçimde yaptığını da gösterdi. LeBron, geçen yıl playofflarda tek kişilik ezici bir kadro gibiydi ve Cavaliers‘ın Doğu Konferansı playofflarında 13 maçın 12’sini kazanmasını sağladı. Hatta sahada olduğu dakikalarda Warriors ile neredeyse kafa kafaya oynattı takımını. Cleveland, onun sahada olduğu 212 dakikada -1.8 net verimlilik ile oynarken o sahada olmayınca 28 dakikada bu sayı -37.4’e düştü.
Yapamadığı tek şey Durant’i durdurmak oldu. Kevin Durant’in üçüncü maçın son anlarında LeBron’un üzerinden yolladığı üçlük, o seriyi özetleyen bir görüntü oldu. O üçlük, Golden State‘in şampiyonluğu tam anlamıyla garantiledi. LeBron, Finaller tarihinde iki takımın oyuncuları arasında sayı, ribaund, asist, top çalma ve blok alanlarının tamamında lider olan ilk oyuncu olmuştu 2016’da. Durant, 2017’de aynısını yaptı. LeBron, kendi zıttıyla karşılaştı. Durant de LeBron kadar yetenekli ve dört yaş küçük.
Durant, LeBron örneğinden ders aldı. Lige saf skorer olarak girdikten sonra kariyerinin devamında çok yönlü iyi bir oyuncuya dönüştü. Artık 29 yaşında ve oyununda hiçbir boşluk bırakmadı. Durant, kendisini Yılın Savunmacısı ödülünün gerçekçi adaylarından birine dönüştürdü. LeBron ise bu ödülü hiç kazanmadı. Durant, Golden State ile anlaştığında NBA’deki güç dengelerini değiştirdi. Warriors, LeBron’ın Miami’de yarattığı şeyin daha iyi bir versiyonu oldu. Artık bir şampiyonluk kazanmasının tek yolu Durant’i geçmek.
LeBron’ın ayrıca Doğu’da da yeni bir rakibi var. Son 10 yılda konferansı dümdüz eden LeBron, artık onunla dişe diş mücadele edebilecek bir oyuncuyla karşı karşıya. Pivot fiziğini oyun kurucu hızı ve saha görüşü ile birleştiren Giannis’in kendi başına üstün bir oyuncu olma şansı var. Yalnızca onun varlığı, her ne kadar şu anki durumları belirsiz olsa da Bucks‘ın playoffların sürpriz takımı olabileceği kanısına ulaştırıyor bizleri. Haftalar önce Jason Kidd’i kovdular ve Jabari Parker da takıma yeniden dahil oluyor. Kidd’in yokluğunda çıktıkları ilk 12 maçta Giannis’in sahada olduğu dakikalarda +13.1 net verimlilik yakaladılar. Eğer zaman zaman sorun çıkaran dizine güveniyorlarsa, LeBron’un 23 yaşındayken oynadığı gibi bir playoff maçında onu 48 dakika oynatmayı deneyebilirler.
15 yıl önce ligde LeBron gibisi yoktu. Basketbolun oynanışını değiştirdi ve artık onun yazdığı kitabı okuyarak büyüyen yeni nesil yıldızlarla başa çıkması gerekiyor. Durant ve Giannis, geleneksel pozisyon tanımlarına veya onların fiziğine sahip oyuncuların tipik yeteneklerine uymayan yeni nesil uzunlar. Playoff serilerinde LeBron’un yarattığı kadar eşleşme sorunu yaratıyorlar. LeBron, her zaman için sahadaki en iyi fizik ve hız birleşimine sahip oyuncu olmuştur. Durant ve Giannis, bu gerçeği değiştirebilir. Şu anda bile bu oyuncuların eşleşmesinde koşullar eşit. Ancak gelecekte durum onların lehine olacak gibi gözüküyor.
Peki LeBron için iyi haber ne? Normal yaşlanma kuralları genelde en büyük sporcularda işlemez. Böylesine zirvedeyken kendisinin kısıtlı bir versiyonunun bile en iyi 10 oyuncu arasında olabileceğini ortaya koyuyor. NBA tarihindeki en iyi çok yönlü oyunculardan biri olan LeBron’un şu an denemediği ve kullanılabileceği birçok farklı rol var. LeBron, yeniden düzen yaratmak konusunda neredeyse sonsuz bir yetiye sahip. Geçmişte bundan faydalanmayı çok istemedi ancak düşüş gösteren atletizmi onu en nihayetinde bu noktaya getirecek.
Oyuncular yaşlandıkça pozisyon olarak da bir üst pozisyona geçiyorlar. Jason Kidd, 1 numara olarak girdiği ligde 2 numara oldu. Paul Pierce, 3 numara olarak girmişti 4 numara oldu. Tim Duncan da 4 numara olarak başladığı serüvenine 5 numara olarak devam etti. Böylesi bir geçiş, onların fiziken daha iyi ancak daha yavaş oyuncularla eşleşebilmelerine olanak sağlıyor ve takımları da eski pozisyonlarına daha hızlı ve daha atletik isimleri getirebiliyor. LeBron’un gerçekleştirebileceği hâlâ iki pozisyon geçişi var. Önce 3 numaradan 4’e, sonra da 4 numaradan 5’e geçiş yapabilir. 2,03 boyu ve 113 kg fiziğiyle LeBron, pivot oynayan Al Horford ile hayli benzer bir fiziğe sahip. Özellikle lig de gittikçe kısalıyorken ilk 5 pivotu olmaması için hiçbir sebep yok.
LeBron’un yaş ile birlikte yapması gereken bir diğer ayarlama ise istikrarlı bir şutör olmak. Üçlük atmak, insanların üzerinden smaç basmaktan çok daha az enerji gerektiriyor. Hızı düştükçe dışarıdan şut atması daha önemli hâle gelecek. %40’ın üzerinde üçlük attığı yalnızca tek sezon oldu. Bu sezonki maç başına 4,8 deneme ile %36,2 üçlük isabet oranı ise kariyerindeki en yüksek üçlük oranlarından biri. NBA’de 15 sezon geçirdikten sonra yüzdesini artırması kolay olmayacak ama mümkün. Hall of Fame yıldızlar bunu daha önce yaptı. En iyi örneği de Kidd. Kendisini elit bir statik şutöre dönüştüren Kidd, 37 yaşında şampiyonluk kazandı.
LeBron, gerek Chris Bosh, gerek de Kevin Love ile son sekiz yılını elit bir stretch uzun ile birlikte oynayarak geçirdi. Elit bir oyuncu olarak kariyerine devam etmesi için en büyük fırsatı da kendisinin de elit bir stretch uzun olması olacaktır. LeBron’a 4 ve 5 numaralarda süre verip etrafına atletik şutörler dizen bir takımı savunmak imkansız olur. Eğer rakipler fizik olarak LeBron’un takımından daha düşük bir seviyedeyse, LeBron daha kısa savunmacılarla post oynayabilir. 2011 yılında Miami’de uzun forvet olarak oynadığı günlerden bu yana bu özelliğini geliştirdi. Synergy Sports’un istatistiklerine göre lig genelinde post üzerinden skor üreten ve pas veren oyuncular arasında 76. yüzdelik dilimde bulunuyor.
Durant ve Giannis gibi oyuncuların hızını etkisiz hâle getirmenin en iyi yolu post-up oynamak olur. LeBron, tabir-i caizse tank gibi. Geniş vücudu, daha uzun ve atletik savunmacıları sırtına alıp şutunu yaratmak için yeterli alanı açmasını sağlıyor. Daha önce hiç bu şekilde oynamamış olması, oynayamayacağı anlamına gelmiyor. Ayak hareketlerini ve şutunu rafine hâle getirmeye devam etmesi gerekiyor ancak temeli var. Cleveland’ın Minnesota’yı yendiği maçta Jimmy Butler’ın üzerinden attığı sayı, cephanesindeki temel silahlardan biri olabilir:
LeBron, eğer 37-38 yaşına geldiğinde elit bir takımın birincil seçeneklerinden biri olmak istiyorsa böyle oynamak zorunda. Bunun mümkün olması bile inanılmaz. LeBron, 2023 yılında All-Star olursa 20 yıl boyunca NBA’deki en iyi oyunculardan biri olmuş olacak. Dış oyuncular genelde bu kadar uzun süre üst düzey isimler arasında kalmaz. Jordan, yalnızca 13 sezon üst düzey oynayabildi. Kobe 20 sezona çıkardı bu sayıyı ama aşili koptuktan sonra asla aynı oyuncu olmadı. Aradaki fark ise LeBron’un asla sıradan bir dış oyuncu olmaması. LeBron, dışarıdan oynamayı seven bir uzun ve büyük uzunlar, sonsuza kadar oynayabilirler. Tim Duncan, 37 yaşında şampiyon oldu. Karl Malone ve Kareem Abdul-Jabber 40’larındayken final serisinde ilk 5 başladılar. LeBron, sağlıklı kalır ve etrafında da doğru takım arkadaşları olursa 2023 final serisinde ilk 5 başlayabilir.
Önünde hâlâ onu bekleyen heyecan dolu playoff serileri var. Kimse bu sezon olası bir Cleveland – Golden State final serisi konusunda heyecanlanmıyor ama bu yaz çok şey değişecek. Cavs ile sözleşme imzalarsa Nets‘ten gelen draft hakkı ile kadroyu güçlendirmeye devam edebilirler. Batı Konferansı’na giderse süper takım kurmak için son bir fırsatı olacak. Hangi konferansta olursa olsun yoluna çıkan daha genç rakipleri olacak. LeBron – Giannis veya LeBron – Durant rekabeti, en üst seviyede oynanacak basketbol rekabeti olacak. LeBron, o eşleşmelerde duygulara hitap eden favori olacak. Herkes kralın kendisini destekler, vasilerini değil.
Başka bir sporun büyük bir oyuncusundan ilham alabilir. Birkaç yıl önce Roger Federer, bir daha asla şampiyonluk kazanamayacak gibi gözüküyordu. Onun kadar yetenekli ve çok daha atletik olan Novak Djokovic, Rafa Nadal ve Andy Murray gibi daha genç oyuncuların gerisinde kalmıştı. Federer, ne pes etti ne de bırakıp gitti. Kendisini hep hazır tuttu ve bir fırsatın çıkmasını bekledi. Sonra rakipleri fiziksel olarak düşüş yaşadılar ve 36 yaşındaki Federer, yine tenisin kralı oldu. ATP tarihinde ilk sıraya yükselen en yaşlı oyuncu oldu Federer. Hem de kendi mücadelesinin yalnızca yarısını ortaya koyarak. LeBron, her sezon finale çıkmaya devam ederse altı şampiyonluk kovaladığı yola geri dönebilir.
Birçok insan için o bile Jordan’ı yakalamasına yetmeyecektir. Jordan efsanesinin büyük bir bölümünü finalde hiç kaybetmemek oluşturur zira. O, zirveye çıktığında bir insandan ziyade efsaneye dönüşüyordu. Jordan’ın en iyi dönemine dair insanların zihninde kalan son hatıra, 1998 finalini kazandıran o şut oldu. Ancak madalyonun öteki tarafında Jordan’ın kendisi için mümkün olduğunca fırsat yaratmamış olduğu yazıyor. 38 yaşındaki Jordan belki bir şampiyonluk mücadelesi verecek kadar iyi olmayabilirdi ancak 37 ve 36 yaşlarındaki Jordan olabilirdi. Çünkü 35 yaşındaki Jordan kesinlikle öyleydi. Bir sporcu, sevdiği sporu yaptığı dönemde çok fazla şans buluyor. Jordan ise bu şansları en üst seviyeye çıkarmadı.
İkinci kez geri dönmüş olması da Jordan’ın kararından ötürü duyduğu pişmanlığın bir kanıtı oldu. Jordan, son 20 yılını finalde oynamanın tadına tekrar varmaya çalışarak harcadı. Zirvede bırakmak, yarattığı efsane için güzeldi tabii ancak öldüğü zaman onu beraberinde götüremeyecek. Sporda ölümsüzlük diye bir şey yok. Bizans İmparatorluğu tarihindeki en büyük tekerlekli araba yarışçısı kimdi? Ya da Maya tarihinde en iyi Pitz oyuncusu? Bizlerin yapabileceği tek şey sahip olduğumuz zamandan azami verimi almak. LeBron, gelmiş geçmiş en büyük oyunculardan biri ve NBA tarihinde kimsenin oynamadığı kadar uzun süre basketbol oynama şansı var. Jordan’ın hiç oynamadığı kadar üst seviyede basketbol maçlarına çıkacak. Bu kadar kısa ömürlü bir meslekte, belki de önemli olan tek efsane budur.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!