by Eric Pincus, Çeviri: Arma Kaynar / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 2 Nisan 2020 tarihinde BleacherReport‘ta yayınlanmış ve uyarlanarak çevirilmiştir.
Oyuncuların Corona virüsüne yakalandığının ortaya çıkmasıyla birlikte sağlık can güvenliği sebebiyle NBA Başkanı Adam Silver’ın sezonu askıya alması çok da zor bir karar değildi. Ancak bu kararın maddi açıdan hem ligi hem de oyuncuları zora soktuğu ortada.
NBA organizasyonunu bu sezon ya da önümüzdeki sene tekrar başlatmak, alınan askıya alma kararı kadar kolay olmayacaktır. Ligin gelirlerinin yarısını kaybetmesi sebebiyle oyuncuların da maddi kayıplar yaşaması kaçınılmaz.
Sezonun minimum sağlık riskiyle devam etmesi, lojistik açısından bazı karmaşık sorunların çözülmesi anlamına geliyor. Sezonun tüm takımları güvenli bir konuma taşıyarak burada oynanacak seyircisiz maçlarla devam etmesi en olası senaryo gibi gözüküyor.
Lig yönetimi nasıl bir yol izlerse izlesin maddi kaybı engellemesi olası gözükmüyor. Olası senaryoların maçları seyircisiz oynamak ya da sezonu iptal etmek olduğu düşünülünce bu sadece yaşanılacak olan kaybın boyutunun değişeceği anlamına geliyor.
Lig yönetiminin elinde bu cevaplar şu anda yok ancak bu sorunlara çözüm bulacak zaman fazlasıyla var. İlk olarak sezona ne zaman devam etmenin güvenli olacağının bilinmesi gerekiyor. Normal şartlarda oyuncuların kontratlarının Temmuz ayında sona erdiği ya da bir sonraki sezona geçtiği göz önünde bulundurulunca Lig yönetiminin ve Oyuncular Birliğinin iş birliği kurması gerekiyor. Taraflar arasında yapılan Toplu İş Sözleşmesi, bu tarz durumda iki tarafın da beraber çeşitli çözümler üzerinde çalışmasına olanak sağlıyor.
Eğer böyle bir iş birliği sağlanmazsa, imzalanan anlaşmada yer alan mücbir sebepler maddesi sebebiyle takımların oyuncuların maaşında kesintiye gitme hakkı var. Oyuncuların büyük kısmının bir sonraki ödemesinin 15 Nisan tarihinde gerçekleşmesi gerekiyordu.
Ligi bekleyen sıradaki adım, maçların iptal olması sebebiyle oluşan maddi kayıplar nedeniyle oyuncu maaşlarında indirime gitmesi.
ESPN’den Adrian Wojnarowski’nin haberine göre lig yönetimi ve Oyuncular Birliği, maçların iptal edilmesi durumunda henüz ödenmeyen oyuncu maaşlarında yapılacak kesintinin %25’i bulabileceği bir senaryo üzerinde çalışıyorlar.
Buradaki kritik ifade “çalışıyorlar” kelimesi. Lig yönetimi ve Oyuncular Birliği bu sorunu çözmek için birlikte çalışmak zorunda ancak ne kadar sürede bir anlaşmaya varacakları önem taşıyor.
Eğer maçlar iptal edilirse oynanmayan her maç için lig yönetimi oyuncuların maaşında %1.1’lik bir kesintiye gidebilir. Bu LeBron James gibi yüksek maaş alan oyuncular için yaklaşık 400 bin dolarlık bir kayıp anlamına geliyor.
Oyuncular genellikle her yılın son maaşını, bir sonraki sezon başladıktan sonra Kasım ayının ilk gününde alıyorlar. Lig genelinde LeBron James’in de aralarında bulunduğu birtakım oyuncu maaşlarını hızlandırılmış bir takvimde alıyorlar. Eğer NBA yönetimi mücbir sebep maddesi nedeniyle oyuncu maaşlarında kesintiye gitme kararı alırsan LeBron James, aradaki farkı Los Angeles Lakers’a iade etmek zorunda kalacak.
Ancak lig yönetimi şu anda maçları iptal etme kararı almadı. NBA’in ertelenen maçlar yüzünden ücretlerde kesintiye gitmesi de ihtimal dahilinde değil.
Oyuncular ilerleyen günlerde oynayabilecekleri maçların ücretlerinin maaşlarından kesilmesini nasıl karşılayacak? Bu maçların oynanması durumunda lig yönetimi bu parayı geriye ödemeyi garanti edecek mi? Ya da lig yönetimi kaçınılmaz şekilde yaşayacağı basketbol alakalı gelir kaybını kompanse etmek adına bu parayı elinde tutmak mı isteyecek?
Oyuncu menajerleri, bu durumu kesin bir dille tartışabilecek kadar bilgi sahibi olmadıklarını kabul ediyorlar. Menajerlerin kesin olarak söyleyebildiği tek bir şey var, eğer oyuncuların maaşlarından kesinti yapılırsa bahsedilen paranın oyunculara geriye ödenme ihtimali olduğuna inanmıyorlar.
Ortada talihsiz bir gerçek var. O da oyuncuların salgından finansal anlamda kötü etkileneceği. Toplu İş Sözleşmesi, elde edilen basketbol gelirlerinin %49 ile %51’i arasındaki bir miktarın oyunculara dağıtılmasını garanti altına alıyor. Bu gelirlerin eşit şekilde dağıtıldığını düşünürsek NBA’in yaşadığı 1.2 milyar dolarlık bir kaybın oyuncuların 600 milyon dolarlık daha az bi pay alması anlamına geliyor.
Bir noktada Oyuncular Birliğinin en az %25’lik bir kesintiye razı olması kaçınılmaz gözüküyor. Toplu İş Sözleşmesinde yer alan maddeye göre lig yönetimi şimdiden oyuncuların maaşlarının %10’luk bir kısmını emanet olarak elinde tutuyor. Eğer oyuncuların maaşında bir kesinti yapılırsa, emanet olarak tutulan para Oyuncular Birliği aracılığıyla oyunculara dağıtılacak.
Eğer oyunculara toplu halde verilmesi gerekenden fazla bir para ödenmiş olursa, lig yönetimi emanet hesabındaki paranın bir kısmını ya da tamamını elinde tutabilir. 2018-2019 sezonunda yaklaşık olarak 369 milyon dolar emanet hesabında tutulmuştu. Bu paranın 308 milyonluk kısmı tekrar oyunculara dağıtılırken, kalan kısmı 30 takım arasında paylaştırıldı.
2019-20 sezonundan önce lig yönetimi emanet hesabına alınan paranın tamamının oyunculara dağıtılacağını tahmin ediyordu. Hatta bu paranın üzerine lig yönetimi tarafından 5 milyon daha eklenecekti. Fakat Houston Rockets genel menajeri Daryl Morey’nin Çin hükümeti aleyhine yapılan Hong Kong protestolarına destek veren bir Tweet atması üzerine NBA’in Asya pazarından beklediği gelirlerde düşüş oldu. Bu gelişmenin üzerine 2020-21 sezonunun maaş sınırını düşeceğini öngören NBA yönetimi, emanet hesabındaki paradan 45 milyonluk bir kısmı elinde tutacağını açıklamıştı.
Sezonun askıya alınmasıyla birlikte lig yönetimi büyük olasılıkla emanet hesabındaki bütün parayı (380 milyon dolar) elinde tutmayı tercih edecek. Eğer Oyuncular Birliği %25’lik kesintiyi kabul ederse bu oyuncuların cebinden ek olarak toplam 335 milyon dolar civarında daha bir miktarın çıkacağı anlamına geliyor.
Normal şartlarda kontratında yer alan 27.1 milyon dolarlık ücretin 24.4 milyonluk kısmını alan Anthony Davis, ek %15’lik kesintiyle birlikte yaklaşık olarak 22 milyon dolar kazanacak.
Bu hesapların durumu iyice basitleştirerek yapıldığını söylemek gerekiyor. Bu hesap sonunda ortaya çıkan tablonun oyuncuların işine gelmediği aşikar. LeBron James ve maaşlarının büyük kısmını alan diğer oyuncular, maaşlarını herhangi bir gelir kaybı olmamış gibi almışlardı. Bu ödemeler toplam 1.2 milyar dolar olarak tahmin edilen basketbol gelirlerinden yola çıkılarak yapılıyordu. Oyunculardan yapılan kesintinin amacı 1.2 milyar dolar miktarına ulaşmak için yapılıyor.