by Semih Altınbaş / info@eurohoops.net
Basketbol Süper Ligi veya eskilerin alışık olduğu adıyla TBL’nin tarihi epey uzun bir süreci kapsıyor ancak modern tarih olarak algılayabileceğimiz süreç tıpkı EuroLeague’de olduğu gibi son 20 yıl olarak gözüküyor…
Yabancı oyuncuların Türkiye’yi tercih etmeleri bu sürecin de öncesine dayansa da bir uğrak nokta haline gelinmesi adına 2000’li yıllar özellikle çok büyük bir atılıma kucak açtı.
Bu yıldızlar lige çok çabuk etki ederek kendi efsanelerini oluşturdular ve belki de şu an gelinen noktada Avrupa’da başarı yakalayan takımların yatırımlarını hazırlayan unsurlar oldular.
Bunu yaparken de sergiledikleri türlü türlü bireysel performanslarla seyircilerin ağzını açık bırakmayı başardılar.
Ancak bu noktada değerlendirilmesi gereken diğer isimler de yerli oyunculardı. Özellikle 2000’li yıllar ve 2010’lu yılların ilk yarısında henüz büyük takımların yatırımları bu seviyelere ulaşmamışken takımları için hala kritik parçalardı yerliler.
Bu yerli-yabancı oyuncu topluluğu son 20 yıllık süreçte tek maçlık ve sezonluk rekorlarını geliştirerek Eurohoops Fırın’a bu listeyi hazırlama ihtiyacını hissettirdiler…
Tek Maçlık Rekorlar
Sayı
Chris Lofton (61 sayı)
Sezon / Takım: 2008-09 / Mersin Büyükşehir Belediye
Rakip: TED Ankara Kolejliler / 116-70’lik galibiyet
Chris Lofton, Türk basketbolunun modern tarihinde gördüğü en önemli kısalardan birisiydi. Kırdığı bu rekor da pek rastlanılmayacak türden!
2004-2008 yılları arasında Tennessee Koleji’nde eğitim görüp aynı zamanda basketbol oynayan Birleşik Amerikalı Lofton, 2008 NBA Drafti’nde seçilmeyip soluğu Avrupa’da aldı. İlk durağıysa Türkiye’ydi…
Mersin BŞB formasını terleterek profesyonel kariyerine ilk adımını atan Chris Lofton, daha ilk sezonunda oynadığı TED Kolej maçında tam 61 sayı kaydederek takımının galibiyetindeki bir numaralı faktör olmakla kalmayıp ligimizin tarihine adını altın harflerle yazdırarak 11 yıldır kırılamayan bir rekora öncülük etti.
Ribaund
Burak Sezgin (28 ribaund)
Sezon / Takım: 2000-01 / Kombassan Konya
Rakip: Pınar Karşıyaka / 82-89’luk mağlubiyet
2000’lerin başı Kombassan Konya kadrosunda daha sonra o sezon Galatasaray‘ın yolunu tutacak Haris Mujezinovic, Kemal Tunçeri, Bekir Yarangüme gibi isimler bulunuyordu.
Kariyerinin uzun yıllarını Galatasaray‘da geçiren Burak Sezgin ise en parlak dönemlerinden birisini o Konyaspor takımında geçirirken eski takımı Karşıyaka karşısındaki performansıyla göz doldurdu.
Takımı mağlup olsa da 28 sayı – 28 ribaund gibi inanılmaz bir performansa imza atan Sezgin, hala daha kırılamamış ve pek de kırılacağı ışığını vermeyen bir rekorun sahibi.
Asist
Hakan Köseoğlu -2 kez-, David Holston, Ben Woodside, Marques Green, Thomas Heurtel, JR Bremer, Kenan Sipahi (16 asist)
Asist bağlamında tek maçlık değerlendirmede karşımıza bu ünvanı elinde bulunduran 7 farklı oyuncu çıkıyor. Hakan Köseoğlu ise bunu 2 kez başararak diğer 6 kişi arasında sivriliyor.
2008-09 ve 2009-10 sezonlarında üst üste 2 yıl BSL’de asist kralı olan Köseoğlu bu süreçte iki kez 16 asistlik maç çıkarma başarısı gösterdi.
Bu ünvana sahip isimler arasında hepsi gibi Ben Woodside’ın 2012-13 sezonunda Beşiktaş karşısında TED Kolejliler formasıyla 20 sayı – 16 asistlik double-double’ı da takdire şayan bir performanstı.
Top Çalma
Gazi Onat (14 top çalma)
Sezon / Takım: 2001-02 / Büyük Kolej
Rakip: Ülkerspor / 63-87’lik mağlubiyet
Büyük Kolej 19 yıllık bir tarihe sahip Ankara’da konuşlanmış bir kulüptü. Gazi Onat ise 2000’li yılların başında kulübün önemli isimlerinden…
Temmuz 2006’da faaliyetlerini sonlandıran Büyük Kolej’de 2001-02 sezonunda o sezonun finalisti Ülkerspor’a içeride kaybedilen maçta Onat yıllardır yanına yaklaşılamayan bir rekor geliştirdi.
14 top çalma 40 dakika boyunca sahne alan bir Avrupa basketbolu maçında çok ilginç bir istatistik. Hele ki rakip o dönemin devi Ülker olunca, üstelik maçı da farklı bir şekilde kaybedince…
Top Kaybı
Kevin Braswell (15 top kaybı)
Sezon / Takım: 2007-08 / Selçuk Üniversitesi
Rakip: Beşiktaş / 100-95’lik mağlubiyet
Kevin Braswell 15 yıla yakın Avrupa kariyerinde Pınar Karşıyaka ve Selçuk Üniversitesi formalarını giydi. Selçuk Üniversitesi bünyesindeyken gösterdiği bir performans ise epey akılda kalıcı türdendi.
Beşiktaş karşısında deplasmanda çıktığı maçta 22 sayı kaydederek takımını “sürükleyen” isimlerden birisiydi ancak bu listede olmasının sebebi o mücadelede kaydettiği sayılar değil.
Kevin Braswell, Siyah-Beyazlı ekip karşısında tam 15 top kaybı yaparak kaydettiği skorları çöpe atan bir oyunla belki de mağlubiyeti getiren faktör oldu. Onun bu istatistiğiyse 2020 yılında halen üstüne çıkılamayan bir nitelik taşıyor.
Blok
Acie Earl (11 blok)
Sezon / Takım: 2000-01 / Türk Telekom
Rakip: Fenerbahçe / 95-89’luk mağlubiyet
Acie Earl ligimizin tarih boyunca gördüğü dominant uzunlardan birisi olarak Türk Telekom formasıyla önemli performanslar sergiledi. Ayrıca Tuborg ve Darüşşafaka bünyesinde de ülkemizde mücadele etmiş bir ilk tur seçimiydi.
2000-01 sezonunda playofflara tırmanan Telekom kadrosunun en önemli ismi olan Earl’ün Fenerbahçe serisindeki basketbolu izlemeyen birisi için bile hayret verici bir nitelikte.
Sarı-Lacivertliler’i 2-1 yendikleri seride ikinci maç tamamen Acie Earl’ün şahsi şovuna sahne olurken bu mücadelede 37 sayı atıp 11 de blok yaparak Ivica Jurkovic’le beraber Asım Pars ve Tanoka Beardlü Fener‘e epey sıkıntı vermişlerdi.
Verimlilik Puanı
Mirsad Türkcan (74 verimlilik)
Sezon / Takım: 2000-01 / Efes Pilsen
Rakip: Muratpaşa Belediyesi Antbirlik / 117-87’lik galibiyet
Mirsad Türkcan ülke basketbolunun en büyük meyvelerinden birisi olarak yıllarca uluslararası sahnede yer almış harika bir uzundu.
Efes Pilsen formasıyla başlayan kariyeri Avrupa’nın büyük takımlarında iddialı bir şekilde devam ederken CSKA Moskova’da EuroLeague MVP’si olmadan önceki son sezonunda BSL tarihine geçecek bir performansa imza attı.
Antbirlik karşısında 43 sayı – 9 asist – 5 top çalma gibi olağanüstü bir istatistik kağıdına mühür vuran Mirsad tam 74 verimlilik puanı sabitleyerek imkansıza yakın bir işi başardı.
Bu sezonun ardından 2005’e kadar Türkiye’de forma giymeyen Türkcan, EuroLeague süperyıldızı olarak tanındığı yılların ardından sırasıyla Ülkerspor ve Fenerbahçe Ülker ile özel sezonlar geçirerek mükemmel bir kariyer inşa etmiş oldu.
Serbest Atış İsabeti
Larry Elias Ayuso (21 serbest atış isabeti)
Sezon / Takım: 2003-04 / Beşiktaş
Rakip: Darüşşafaka / 81-88’lik galibiyet
Türkiye’de forma giymiş kaç tane Porto Rikolu oyuncu var bilmiyorum ancak bildiklerim de cidden burada kalıcı izler bırakmış harika isimler.
Bunlardan birisi Beşiktaş formasıyla geçirdiği tek sezonda harikalar yaratan Larry Elias Ayuso. Dönemin Beşiktaş takımının efsanesi ben yaş olarak izlemeye yetişemesem de halen tazeliğini koruyor.
Ayuso’nun bu listede olmasını sağlayan istatistiği Darüşşafaka karşısında takımının ürettiği skorun yarısını 44 sayıyla kaydettiği maçta 24 serbest atışta 21 isabet sergilemesi…
Şu anda 43 yaşında olan oyuncunun kariyerinin hala Porto Riko Ligi’nde devam ettiğini öğrendim. Bu sezon oynadığı 4 maçta 4.8 sayı gibi bir ortalamaya sahip.
2 Sayılık Atış İsabeti
Acie Earl (19 ikilik isabeti)
Sezon / Takım: 2000-01 / Türk Telekom
Rakip: Galatasaray / 101-96’lık galibiyet
Yeniden Acie Earl karşımızda. Bu sefer şehrin Avrupa yakasındaki Galatasaray karşısında 101 sayıyla gelen galibiyetteki harika performansıyla…
2000-01 normal sezonunda playoff oynayan Telekom’un son maçı Tolbert, Koul ve Orhun Ene gibi isimlerin bulunduğu Sarı-Kırmızılılar’a karşıydı.
Tam 45 sayı atarak canavar bir performans sergilediği bu karşılaşmada Earl, skorlarının 38’ini 2 sayılık atışları isabete çevirerek kaydetti.
Acie’nin bu oyunu Fenerbahçe‘ye karşı da devam edince 2-1’lik seriyle Sarı-Lacivertliler’i eleyip, Ülkerspor’a kurban gitmişlerdi.
3 Sayılık Atış İsabeti
Chris Lofton (17 üçlük isabeti)
Sezon / Takım: 2008-09 / Mersin Büyükşehir Belediye
Rakip: TED Ankara Kolejliler / 116-70’lik galibiyet
Lofton’ın o 61 sayıyla tarihe geçtiği efsanevi maçta kırdığı ikinci bir rekor. Elbette böylesine bir performansa sahada yürüyerek ulaşmak mümkün değil, bazı yolları katetmeniz gerek…
Chris Lofton da bu bağlamda tam 17 üçlük isabetiyle bunu başardı. Yani “Eh be abicim” dedirten bir istatistik bu. İnanılmaz, çünkü bugüne bugün bir takım 15-25 bandında üçlük atıyor zaten bir maçta.
O özel performans elbette tarih sayfalarınsda farklı farklı şekillerde vücut bulmuş oldu bu iki istatistikle…
Sezonluk Rekorlar
Sayı
Marc Salyers (Oyak Renault)
Sezon: 2003-04
Oynadığı Maç: 23
Sayı Ortalaması: 25.2 sayı
Şöyle bir bakında 2003-04 sezonu epey özel performanslara sahip olmuş diye içimden geçirdim bu araştırmayı yaparken…
Daha sonraları Fenerbahçe forması giyecek Marc Salyers’ın ilk Türkiye sezonu da Oyak Renault bünyesinde harika bir nitelik taşıyor. İtalya 2. Ligi’nden BSL’ye seviye atlayan Salyers o sezon her ne kadar takımı ligi 13. sırada tamamlasa da performanslarıyla ışıldıyor.
25.2 sayı ortalaması günümüzde bile bir rekor olarak bu listede kendisini korurken 2003-04’teki diğer istatistiklerinin 38.7 dakikaya varan bir maç başına dakika averajında 7.3 ribaund ve 1.1 asist olduğunu görüyoruz.
Birleşik Amerikalı forvet kariyeri boyunca hep skorer kimliğini korumayı başarsa da kariyer sezonunu Türkiye’de geçirdiğini söylemek oldukça mümkün.
Ribaund
Glen Whisby (Fenerbahçe)
Sezon: 2001-02
Oynadığı Maç: 15
Ribaund Ortalaması: 13.2 ribaund
Fenerbahçe tarihinde özellikle yeni nesilde sınırlı bir tanınma sıklığına sahip iz bırakmış oyunculardan birisi Glen Whisby.
Türkiye’de Fenerbahçe, Tuborg ve Galatasaray olmak üzere tam 3 takımda 3 sezon forma giyen Whisby’nin bir uzun olarak en dominant sezonu kesinlikle Sarı-Lacivertliler’de geçirdiğin dönemi olarak göze çarpıyor.
O yıllarda bu süreleri almak çok absürd değil ancak 35 dakika maç başına ortalaması olan Glen Whisby’nin 17.3 sayılık skorer profilinin yanında 13.2 ribaundu nice ribaundçular gören bu ligde üstüne çıkılamamış bir istatistik.
2001-02 sezonunda Fenerbahçe, Oktay Mahmuti yönetiminde şampiyonluğa ulaşacak Efes Pilsen’e playoffta 2-0 yenilerek lig serüvenine veda etse de ABDli uzunun bu performansı akıllarda kalıyor.
Asist
Marques Green (TED Ankara Kolejliler)
Sezon: 2014-15
Oynadığı Maç: 21 maç
Asist Ortalaması: 8.8 asist
Marques Green’i Türkiye topraklarında Fenerbahçe‘yle beraber TED Kolej forması altında da izleme şansı elde ettik. 2014-15 sezonu ise onun pasörlüğü noktasında kariyerinin zirvesine çıktığı sezon oldu.
35.9 dakika ortalamayla sahada kalan Green 11.2 sayı ve 3.2 ribaundluk istatistiklerinin yanında 8.8 asistiyle BSL tarihine bu bağlamda damga vurdu. Kendisine döneminde Avrupa’nın en iyi pasörlerinden birisi olduğu yakıştırmasını yapmak sanıyorum ki abes kaçmayacaktır.
Fiziksel olarak dezavantajlı bir oyuncu olmasına rağmen atletizmi ve skorerliğiyle kendisini buralarda ve zaman zaman EuroLeague’de tutunduran Marques, TED’in sezonu 14. sırada bitirmesine engel olamasa da üst düzey performans gösterdiği son sezondu.
Top Çalma
Kevin Rice (Darüşşafaka)
Sezon: 2004-05
Oynadığı Maç: 25
Top Çalma Ortalaması: 3.6 top çalma
Sırada Darüşşafaka‘nın 2000’lerin ilk yarısındaki iki “hustle” oyuncusu var. Bunlardan birincisi Kevin Rice’ın 2004-05 sezonundaki savunma performansı.
O sezon takımın aynı zamanda en skorer ikinci oyuncusu olan Rice, top hırsızlığıyla da rüşdünü ispat etmeyi başardı. Daçka içinse sezon çok parlak geçmedi zira 9 galibiyet ve 17 yenilgiyle 10. sırayı kabullenmek durumundaydılar.
Blok
Vincent Jones (Darüşşafaka)
Sezon: 2001-02
Oynadığı Maç: 22
Blok Ortalaması: 3.3 blok
2004-05 Daçka‘sından bahsettik, şimdiyse playoff oynayan 2001-02 Daçka‘sında bir nevi MVP sezonu geçiren Vincent Jones’un blok performansından ilham alalım.
Sezon boyunca 22 maça çıkan Jones, 14.4 sayı – 10.6 ribaund gibi ortalamalarıyla halihazırda göz dolduran bir oyuncu olmasıyla birlikte çember savunuculuğuyla da oldukça dikkat çekmeyi başardı.
Öyle ki maç başına 3.3 blok performansının üzerine hala kimse çıkamamış gözüküyor. Halbuki Ekpe Udoh gibi bir boyalı alan karartıcısı geçti. Ancak EuroLeague’deki sezonluk istatistik liderlerini de ele aldığım yazımda 2000’lerin ilk yarısındaki oyuncuların bu bağlamda damgasına şahit olmuştuk.
2001-02 ise Darüşşafaka’nın finalde Efes Pilsen’e yıkılacak Ülkerspor’a yarı finalde elendiği bir sezon olarak tarihe karıştı.
Verimlilik Puanı
Bud Eley (Beşiktaş)
Sezon: 2000-01
Oynadığı Maç: 24
Verimlilik Puanı Ortalaması: 28.0
Beşiktaş‘ın klasikleşen erken 2000’ler döneminden yukarıda da bahsetmiştik. Bud Eley o altın dönemin en önemli figürlerinden birisi olarak Siyah-Beyazlılar’ın basketbol tarihinde önemli bir yere sahip.
2000-01 sezonunda Karşıyaka’yı ilk turda eleyip 2-0’la Efes Pilsen’e elenen Beşiktaş‘ta pivot Eley’in performansları dillere destan bir nitelik taşıyor.
24 maçta 37.4 dakika ortalamayla süre alıp 23.9 sayı – 12.0 ribaund – 1.0 asist averajlarını yakalayıp 28 verimlilik puanına hükmetmek çok sık gördüğümüz ve belki de gelecekte de şahit olmamız mümkün durumlardan birisi değil.
Üstelik kendisinin ilk Avrupa deneyimi de Missouri State’teki eğitim hayatı sonrasında Beşiktaş olmuştu.
En Fazla Double-Double
Quinton Hosley (Pınar Karşıyaka)
Sezon: 2007-08
Oynadığı Maç: 25
Double-Double Yaptığı Maç: 20 maç
Quinton Hosley, Türkiye’de basketbol izleyicisiyim diyen neredeyse herkesin ismini sıkça duyduğu bir oyuncuydu. Ligimizdeki ilk sezonunun onu Real Madrid gibi bir Avrupa devine taşımış olması, sonrasında 2-3 dönem daha burada basketbol yaşantısını devam ettirmesi bu noktada önemli etkenler.
Pınar Karşıyaka formasıyla 2007’de henüz 23 yaşında Türkiye’ye ayak basan Birleşik Amerikalı forvet, müthiş özel bir sezon geçirdi.
Sezon boyunca 23.2 sayı – 11.8 ribaund ortalamaları yakalayan Hosley, bir kanat oyuncusundan görmeye çok da alışık olmadığımız bir şekilde çıktığı 25 maçın 20’sinde double-double performansı sergiledi.
Playoff ilk turda Efes karşısında ilk maçı kazanmalarına rağmen bu momentumu koruyamayıp 3-1’le seriyi vermişlerdi.
Tanoka Beard (Fenerbahçe)
Sezon: 2000-01
Oynadığı Maç: 26
Double-Double Yaptığı Maç: 20 maç
Tanoka Beard son 20 yılda Fenerbahçe formasını giymiş önemli oyuncular arasında yer almasının yanında aynı zamanda Zalgiris Kaunas formasıyla EuroLeague efsaneleri arasına adını yazdırmış bir uzun.
2000-01 sezonu Fenerbahçe için ilk turda Acie Earl’ün dominasyonuyla ilk turda sonlanmış olsa da ilk olarak 1994-95 sezonunda lige Ülker formasıyla adımını atan Beard’ün partneri Asım Pars’la sergilediği performansları akılda kalıcı bir nitelikteydi.
26 maçın 20’sinde double-double yapmış olup ilk turda elenmek de açıkçası pek hoş bir durum olmamıştır Tanoka için…
Bu yazı hazırlanırken kullanılan istatistikler için TBLstat.net’ten yararlanılmıştır.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!