by Vladimir Stankovic, Çeviri: Arma Kaynar / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 21 Temmuz tarihinde EuroLeague’de yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Bu başlık aslında tam anlamıyla doğru değil. Bildiğiniz üzere Michael Andrew “Mike” D’antoni aslan Amerika doğumlu. Bununla birlikte 9 Mayıs 1951 tarihinde Mullens, West Virginia’da dünyaya gelen D’Antoni’nin NBA’de görev alan ilk Avrupalı koç olduğunu söylemek de yanlış değil. Çünkü tecrübeli koç, aynı zamanda İtalyan pasaportuna da sahip. D’Antonio, aynı zamanda 1977 ile 1990 seneleri arasında Avrupa’da Olimpia Milano’nun formasını da terletti. 1990 senesinde oyuncu olarak emekli olduktan sonra D’Antoni, 7 yıl boyunca Olimpia Milano ve Benetton Treviso’da koç olarak görev yapmaya başladı. Bu dönemde D’Antoni’nin koçluk felsefesinin Avrupa’daki deneyimlerinden etkilendiğini söylemek doğru olur. Daha sonra 1997 yılında Amerika’ya dönüp Denver Nuggets’ta asistan koç olarak görev yapmaya başlayan D’Antoni, lokavt nedeniyle kısa süren 1998-99 sezonunda başantrenörlük görevine getirildi. D’Antoni, dünyanın en önemli liginde çaylak bir koç olmasına rağmen oyun bilgisi, yetenekleri ve oyun sistemiyle NBA seviyesinde bir koç olduğunu herkese kanıtlamıştı. Birkaç yıl sonra Phoenix Suns’ın başında muhteşem bir sezon geçiren D’Antoni, 2005 yılında NBA’de Yılın Koçu ödülünün de sahibi oldu. Ancak bu yazıda D’Antoni’nin koçluk kariyerini değil, Avrupa’da forma giymiş en iyi Amerikalılardan birisi olmasını sağlayan oyunculuk kariyerinden bahsedeceğiz.
Marshall University’de kolej kariyerini tamamladıktan sonra 1973 yılında NBA draftına katılan D’Antoni, Kansas City tarafından draft edildi. Kansas’ta iki sezonu tamamladıktan sonra üçüncü sezonunda sadece 9 maça çıkan D’Antoni, yılın kalanını St. Louis Spirits formasıyla ABA’de geçirdi. Bir sonraki sezon San Antonio Spurs formasıyla NBA’e dönen D’Antoni, 1977 yazında Olimpia Milano’ya transfer oldu. O dönemde Avrupa’da bilinmeyen bir oyuncu olan D’Antoni’nin transferinin arkasında Olimpia genel menajeri Cesare Rubini ve koç Filippo Faina vardı.
Dan Peterson’ın Hatıraları
D’Antoni’nin Milan’da oynadığı dönemde koçluğunu yapan ünlü başantrenör Dan Peterson, Mike D’Antoni ile tanıştığı ilk günü şöyle anlatıyor:
“1978 yılında Olimpia Milano’nun başına geçtiğimde Mike D’Antoni, takımdaki iki yabancı oyuncudan bir tanesiydi. 1977-78 sezonunda Virtus Bologna’nın koçluğunu yapıyordum ve Olimpia bizi 104-89 mağlup etmişti. Mike D’Antoni, en iyi skorerimizi durdurmayı başarmış ve oyun kurma yeteneği, hızlı elleri, çaldığı toplar ve sergilediği liderlikle bizi mahvetmişti. Takımımda böyle bir oyuncuya sahip olmayı istiyordum.”
Peterson’ın bu dileği kısa sürede gerçekleşmişti. Olimpia Milano, 1978-79 sezonunda takımın başına Peterson’ı getirdi ve tecrübeli koç 1987 yılına kadar takımın başında kaldı. Eğer D’Antoni’nin oyunculuğunu anlatabilecek varsa, bunu en iyi Peterson yapabilirdi:
“Olimpia’da koçluk yaptığım 9 yıl boyunca D’Antoni benim oyuncumdu. O, sahadaki bir koç gibiydi. Mike’ın el sinyalleri ve set isimleri olmadan oynatabileceği bir hücum sistemi tasarlamıştım. Bu sayede D’Antoni, sahada istediği gibi hareket edebiliyordu. Onun muhteşem top kontrolü ve pas yeteneklerini kullanabilmek için pick and roll oynatmaya başlamıştım. Savunmada Mike’ın liderlik ettiği yarı sahada 1-3-1 alan savunması yapıyorduk. Mike, bizi tarihi zaferlere taşıdı. Onunla saha dışında, molalarda ve devre aralarında sık sık basketbol üzerine konuşuyordum.”
Peterson’ın da söylediği gibi D’Antoni her zaman sahadaki bir koç gibiydi. Oyunu okuma yeteneği yüksek olan özel oyunculardan bir tanesiydi ve takım arkadaşlarının da daha iyi hale gelmesini sağlıyordu. D’Antoni, doğal bir skorer değildi. Ancak takımının skora ihtiyacı olduğunda 20 sayı da atabiliyordu. İtalya Liginde seçilen tüm zamanların en iyi kadrosunun oyun kurucusu seçildi.
2 Kez Avrupa Şampiyonu
D’Antoni, oyuncu olarak beş kez İtalya Ligi şampiyonluğu, iki İtalya Kupası, bir Koraç Kupası kazanmasının yanı sıra 1989 yılında Barcelona karşısında Kıtalararası şampiyonluğa da uzandı. Ancak D’Antoni’nin kazandığı en büyük iki Avrupa şampiyonluğunu 1987 ve 1988 yıllarında Maccabi karşısında kazandı.
1987 yılında kazanılan şampiyonlukta takımın başında Peterson vardı ve D’Antoni karşılaşmayı 7 sayı – 6 ribaund – 4 top çalma ve 1 asist ile tamamlamıştı. Bir sonraki sene oynanan final karşılaşmasında ise 40 dakikanın tamamında sahada kalan D’Antoni, 4 üç sayı ve 5 faul isabetiyle toplam 17 sayı üretti. D’Antoni, skorer oyununu 2 ribaund – 2 top çalma – 2 asist ile süsledi.
D’Antoni, 2008 yılında tarihin en iyi 35 oyuncusundan biri seçildikten sonra EuroLeague’e yaptığı açıklamalarda “Oynadığımız ilk Final Four’da çok büyük bir heyecan vardı. Yarı final karşılaşmasında Aris ile karşılaştık ve bizim uzun süredir ciddi bir rakibimizdiler. Tıpkı finaldeki Maccabi maçı gibi heyecanlı bir karşılaşmaydı. Yeni atmosfer sayesinde heyecanlı ve güzel bir atmosfer oluşmuştu. Sahalar kötüydü, soyunma odaları rezalet bir durumdaydı. Ancak Belçika, basketbolunu geliştirmeye çalışıyordu ve bu yüzden final orada oynanmıştı.” ifadelerini kullanmıştı.
Mike D’Antoni’yi ilk ne zaman izlediğimi hatırlamıyorum ancak bunun televizyonda olduğuna eminim. Büyük olasılıkla 1987-88 sezonunda Belgrad’daki Partizan karşılaşmasıydı. D’Antoni’yi 1989 yılında EuroBasket turnuvasında da izledim. Turnuvadan önce D’Antoni, İtalyan kökenini kullanarak İtalyan pasaportu almıştı. Zagreb’de düzenlenen EuroBasket’te sadece 8 takım yer alıyordu. Turnuvanın şampiyonu olan Yugoslavya, yarı finalde İtalya’yı 97-80 mağlup etmişti. D’Antoni’nin milli formayla kariyeri çok uzun sürmedi. Sadece 11 maçta oynadı ve toplam 27 sayı üretti. Ancak D’Antoni’nin İtalyan Liginde yakaladığı istatistikler çok daha farklıydı. 452 maçta oynayan D’Antoni, 5,573 sayı kaydetmişti. Maç başına 12.3 sayı – 2.9 ribaund – 2.5 asist ortalamaları yakalamıştı. İkilik atışlarında %45.7’lik oran yakalayan D’Antoni, üç sayı çizgisinin gerisinden ise %40.0 ile şut attı.
1990 ve 1994 yılları arasında Milano’da, 1994 ile 1997 yılları arasında Benetton’ın koçluğunu yapan D’Antoni, bu dönemde iki kez İtalya şampiyonluğu yaşadı ve bir kez de İtalya Kupası’nı kazandı. Bu dönemde Avrupa’da Saporta ve Koraç Kupası’nı da kazanan D’Antoni, koç olarak görev aldığı 306 maçta 212 galibiyet elde etti. 2006 yılında Mike Krzyzewski’nin yardımcısı olarak Amerika Milli Takımı ile Dünya Şampiyonası’nda bronz madalya kazanan D’Antoni, 2012 yılında da Londra Olimpiyatlarında aynı görevle altın madalya kazandı.
Bu yazıyı sonlandırırken, Dan Peterson’ın Mike D’Antoni ile alakalı söylediği şu sözleri de aktarmak istiyorum:
“Mike’ın başarılı bir koç olacağını ilk andan itibaren biliyordum. Harika koçların olduğu bir aileden geliyordu. Babası Lewis, Mullens Lisesinde koçluk yaptığı dönemde 1955 yılında eyalet şampiyonluğu kazanmıştı. Mike’ın büyük abisi Danny, Myrtle Beach, South Carolina’da başarılı bir koçtu. Ancak en önemlisi, Mike bir deha olduğunun farkındaydı. Bu deha, 2005 yılında Phoenix Suns’a oynattığı çok hızlı hücum basketbolu sayesinde kitaplara bile konu olmuştu. Bu yüzden O’nun NBA’de yakaladığı başarılar, 2005 yılında Yılın Koçu seçilmesi gibi şeylerin hiçbiri benim için sürpriz değil. Bunların hepsini yapabileceğini ben 1978 yılında biliyordum.”
Mike D’Antoni, hayatının ilerleyen dönemlerinde harika bir koç olacağı belli olan bir oyuncuydu.