By Bugra Uzar / info@eurohoops.net
EuroBasket 2022 Elemeleri’nde D Grubu’nda mücadele eden A Milli Basketbol Takımımız, elemelere Ufuk Sarıca yönetiminde başlasa da sonrasında görevi Orhun Ene devralmıştı. Milli takımdaki 2. dönemini yaşayan Orhun Ene yönetiminde 12 Dev Adam son 3 maçını kazanarak grubu 3. tamamlamış ve EuroBasket 2022’ye katılım vizesi almıştı.
12 Dev Adam’da başantrenör Orhun Ene, Eurohoops’un sorularını yanıtladı. Tecrübeli çalıştırıcı Tofaş’tan ayrıldığı süreci, milli takımın EuroBasket’teki performansını, Olimpiyat Elemeleri’ni, oyuncularla olan ilişkisini ve Sertaç Şanlı, Alperen Şengün gibi isimlerin gelişimine kadar birçok konuda açıklamalarda bulundu.
Öncelikle Tofaş günlerinizden başlamak isterim. Çok uzun yıllar burada çalışıp çok güzel işlere imza attıktan sonra ayrılma kararı aldınız. Bu kararı almak sizin için zor oldu mu? Tofaş organizasyonu hakkında neler söylemek istersiniz?
Geçen sene Ekim sonu Kasım gibi Tofaş’tan ayrılma kararını aldık. Kulüple konuşup aldık bu kararı da. Benim 5 senelik uzun süreli bir anlaşmam vardı. O anlaşmanın sonucunda da geçen sene 6. sene olarak bir sene daha uzatmayı planlamıştık ama onu bitiremedik.
Öncelikle şunu söyleyeyim değerli bir kulüp Tofaş kulübü. Türk basketbolu’nda çok önemli hizmetleri olan bir kulüp. Ben daha önce Banvit kulübünde de çalışmıştım. Ben Tofaş ve Banvit gibi kulüpleri Türk Basketbol’u çıkıştayken herkesin bütçeleri, paraları varken iyi oyuncular transfer edilmişken zaten kimsenin kimseye ihtiyacı olmuyor ama Türk Basketbol’u sıkıntı yaşamaya başladığında, ekonomik olarak krizler olduğunda, düşüşler olduğunda da Tofaş ve Banvit kulüpler esasında Türk Basketbol’unun çapası gibi, sürüklenmeyi engelliyor. Türk basketbolunu tutan kulüpler bunlar. Bunun en güzel örneği işte bu sezon Banvit’in yetiştirmiş olduğu o kadroyu Beşiktaş‘ın da çok büyük gayreti ve Beşiktaş‘taki yöneticilerin, Ahmet Kandemir’in de çok büyük çabaları ve gayretleriyle bir şekilde Türk Basketbolu’nda herkesin takip ettiği, herkesin oynarken heyecan duyduğu bir takım oluşuyor.
Tofaş kulübü de böyle bir kulüp. Tofaş kulübü de Türk Basketbolu’na hiç karşılık beklemeden senelerce hizmet etmiş, tesis kazandırmış, oyuncu yetiştirmiş, inişlerinde çıkışlarında tüm krizlerde bu işin içinde kalmış bir kulüp. Anadolu Efes de baktığınızda bu tarzda kulüplerden biri. Belki o çok daha yukarıda EuroLeague seviyesinde mücadele eden bir kulüp ama Tofaş kulübü de her aşamada Şampiyonlar Ligi’nden tutun EuroCup’ına lokal Türkiye Ligi’ne kadar her zaman katkı sağlamış bir kulüp. O süreçte inişleri çıkışları olan bir kulüpte bundan 6 sene önce başlayan bir birlikteliğimiz oldu. İlk başladığımızda 2. Lig’den başladık ve o programla birlikte Türkiye Ligi’nde final oynayıp EuroCup’ta son 8’e kalana kadar o süreçte geçirdiğimiz bir 5 senemiz var. Bana çok katkısı olmuş, çok tecrübe kazandırmış bir süreç bu. O yüzden o süreci çok değerli buluyorum. Orada çalıştığım bütün çalışma arkadaşlarıma, bana bu şansı veren bütün herkese de o anlamda minnet duyuyorum.
O süreçte biz antrenörlerin hayatlarımızda hep görevlerimiz var. O süreç içerisinde o yapının bazen bir şekilde alınan sonuçlarla bazen de sürecin sonunda gelinen noktada değiştirilmese gereken parçalarıydık. Bazen de değişmesi gereken parçaları oluyoruz. O yüzden böyle bir süreç geçti. O sürecin sonunda da kendi adıma mutluyum. O mutluluğumu da bir şekilde, bir kulüple beraber sadece benle değil, orada çalışan insanların katkısıyla beraber de o kulübü bir noktadan bir noktaya getirmiş olduk. İnşallah bizden sonra gelen insanlar da şu anda çalışan değerli arkadaşlar da o kulübü daha da iyi noktalara getirecek.
Peki Tofaş’tan ayrıldıktan sonra bir dönem dinlenmeye ayrıldınız ama daha sonra milli takım teklif edildi size. Bu teklifi aldığınızda neler hissettiniz, milli takım başantrenörlüğünü kabul etmenizde size göre en önemli etkenler nelerdi?
2017 senesinde de milli takım antrenörlüğüyle ilgili bir görüşmemiz olmuştu. Sayın Hidayet Türkoğlu o zaman başkan olduğu dönemde de bir araya gelmiştik ama o zaman Tofaş projesinin içinde olmam, Tofaş’ın da Türk Basketbolu için önemli bir kulüp olması orada da önemli bir projede sözümün olması bir şekilde o süreçte milli takımda olmamamı gerektiriyordu. Sonrasında tabi zor bir süreçti yani en son bu çalışma sürecinde başlangıcım esasında kendi adıma da sıkıntılı bir süreçti. Bu sezon çalışmayı düşünmüyordum ama milli takım farklı bir yer yani milli takımda size görev söylendiği zaman, görev verildiği zaman bu kadar milli takımda oyunculuk yapmış, bir parçası olmuş bir insan olarak bizler o dönemde oyunculuktan gelen sonra da bundan 9 sene önce antrenörlük yaptığım o sürece de baktığım zaman çok şeyler kazandık ve o teklif beni çok heyecanlandırdı, çok mutlu etti. Onun için kendi adıma bir heyecan duyarak bu işe başladım. Belki kulüp takımı olarak hiçbir yerde çalışmak istemiyordum ama milli takım olduğu için de milli takımda bir süreçte ihtiyaç olduğu zaman siz de o anlamda oradaki insanların sizi ve bir kulübü, bir kişiyi ilgilendiren değil, ülkeyi ilgilendiren bir sorun olduğu için burada da çalışmak kendinizi bir şekilde bu işin parçası olmanız gerektiğini hemen anlıyorsunuz. Onun için beni açıkçası çok heyecanlandırdı.
Sizin de bahsettiğiniz gibi bu aslında sizin ikinci başantrenörlük deneyiminiz milli takımdaki. İlk milli takım döneminizle şimdikini karşılaştıracak olursak sizde bir koç olarak ne gibi değişimler yaşandı?
Tabii ki çok daha tecrübelendim. O zaman bir projenin parçasıydık. Sayın Tanjevic, 2010 Dünya Şampiyonası’nda dünya ikinciliğinden sonra o da sağlık anlamında zor bir süreçten geçiyordu. Ekip olarak o projenin devam etmesi için de onun asistanı olduğum o pozisyonda o programın parçası olarak o şekilde bir karar aldık. Oturup baktığım zaman bugün o karar belki o süreç içerisinde bugünkü kadar tecrübem yoktu, oyunculuk sonrasında çok kısa bir zaman geçmişti antrenörlük için.
Banvit gibi bir kulüpte antrenörlük yapıyordum, o zaman da ligde final oynamıştık. Genç bir antrenör olarak belki bazı başarılar da elde ediyorduk ama açıkçası bu süreçte milli takım gibi bir organizasyonu yönetmek için belki o süreç benim için erkendi. Ama o zaman da yine size bir görev tebliğ ediliyor. Zaten o Avrupa Şampiyonası’nda çok kısa bir süre antrenörlük yaptım. O süreçten sonra da ayrıldım. O anlamda bugün çok daha farklı kulüplerde çalıştım. Bugün Türk basketbolunun içinde bir süre daha yaşadım. O da bana çok farklı tecrübeler kattı. İnşallah bu da bana sahip olduğum şeylerle burada daha fark yaratacak, daha başarılı olacak bir seviyeye hep beraber milli takımla geleceğiz.
Peki yeni göreviniz ve buradaki çalışma ortamınız hakkında neler düşünüyorsunuz? Buradaki ortam, oyuncuların yaklaşımı, federasyondaki yöneticilerin yaklaşımı beklediğiniz gibi miydi?
Tabii, kesinlikle beklenenin ötesinde. Burası Türk basketbolunun en önemli kurumlarından biri. Burada kulüplerden çok daha farklı bir yapı ve işleyiş var. Burada basketbolun yaşaması, Türk oyuncuları takip etme üzerine, Türk Basketbolu üzerinde ne olursa olsun en önemli kurumlardan biri. Onun için burada herkes basketbolun iyiye gitmesi için buraya geliyor. Her an alınan karar bu yönde. Sizi kısıtlayacak kulüplerdeki gibi, oradaki dinamikler burada çok etkili olmadığı için burası biraz daha basketbolun çok daha günlük başarılar anlamında demiyim ama neticede ülke basketbolunu ilgilendirecek büyük resimde dışarıdan baktığınızda çok da uzun süreçte çalışılacak, planlar yapılacak, Türk basketbolunun kararlar alınacak bir mekanizma.
Onun için burada sadece sahada takımı çalıştıran ve maçı kazanma anlamında kararlar alan bir antrenör gibi değil, Türk basketbolunun daha iyi olması için altyapısından üstyapısına kadar neler yapılacağını da düşünmeniz gereken bir yapı var. Onun için de bu belki benim kulüplerde çalıştığımdan daha farklı bir yapı. Daha geniş kapsamlı ama heyecan verici. Onun için belki her gün, her hafta aylık veya yıllık takımla ilgili planlar yapmasak da çünkü çalıştığımız dönemler milli takımlarda da belli periyotlar ama Türk basketbolunun daha iyi olması için burada da bizimle beraber bu anlamda da düşünen, proje üreten bir ekip var. O da bizim başka şekilde de Türk basketbolunun içinde bir şeyler üretmemizi, bizi de zorlayan şeyler. Burada da çok tecrübe kazandığımı söyleyebilirim.
EuroBasket elemeleri yakın zamanda oynadık. Zorlu, yakın geçen bir gruptan çıkmayı başardık. Buradaki elemelerdeki performansımızı siz nasıl değerlendirmek istersiniz?
Şimdi açıkçası baktığımız zaman tabi dünya basketbolunu değerlendirdiğimiz zaman biz kendimizi her zaman bir seviyede görüyoruz, zaten görmeliyiz de. Özellikle bu son Avrupa Şampiyonası’nda oynadığımız grupta da takımların hepsinden daha iyi oynadığımızı düşünüyorduk ama açıkçası maçlar oynandıkça bu işin öyle olmadığı, sadece bizle ilgili değil Avrupa Şampiyonası’nda diğer gruplarda oynayan bütün güçlü Avrupa ülkelerinin de sıkıntı yaşadığı bir görüntü ortaya çıktı. O süreçte de hiç kimse EuroLeague’den ve NBA’den oyuncularını alamadığı için kendi en güçlü kadrolarıyla oynayamadılar.
Takımların sahadaki performanslarında inişler, çıkışlar gözüktü. Yeterli hazırlık süreci olmadığı için de bütün milli takımlar sıkıntı yaşadılar. Onun için de biz de bu sürece sıkıntılı başladık. Güçlü olduğumuzu düşündüğümüz, daha iyi olduğumuzu düşündüğümüz, bizden daha zayıf ülkelere karşı mağlup olduk, rahat yenemedik ama dünya basketbolu değişti bu anlamda. Avrupa’da milli takımlar seviyesinden oynanan hiçbir maça artık favori yok. Özellikle sezon içi oynanan maçlarda. Onun için de buraya uyum sağlamamız lazım. Buraya oyuncuları daha iyi hazırlamamız lazım, daha ritmli olmaları lazım. Daha beraber çalışacak periyotlar bulunması lazım.
Sadece NBA’den gelen oyuncularımızın yeteneğine güvenerek, EuroLeague’deki oyuncularımıza güvenerek değil, daha farklı hazırlıklar yapmamız lazım. Sadece bu da antrenmanla yapılacak hazırlıklar değil, bu aralarda da oyuncuları ikna etmemiz lazım burada nasıl oynamaları gerektiğine, nasıl mücadele etmeleri gerektiğine yönelik.
Buna uyum sağlamada da bazı sıkıntılar yaşadık ama sonrasında bu uyumu sağladık. Son dört maçın üçünü kazandık. Yine oynadığımız basketbolda oyunun her bölümünde güçlü bir kazanan bir basketbol ülkesi gibi her anında istediğimiz basketbolu oynayamadık ama oyunun içinde hiçbir zaman mücadeleyi bırakmadık, hep kazanmayı arzu ettik. Oyunun temposunu hep kontrol etmek istedik.
O anlamda gösterdiğimiz basketboldaki o gayret sevindirici. Dört maçın üçünü kazanmak bizi mutlu etti, özgüvenimizi tekrar yakaladık. Çünkü ne olursa olsun bu ülkelere elenip Avrupa Şampiyonası’na gidememe ihtimali de ortaya çıkan bir süreçti. Bunu tekrar yakaladık. Bunu nasıl devam ettiririz, tekrar nasıl eski özgüvenimizi kazanırız bundan sonra yapacağımız çalışmalara, göstereceğimiz gelişimle alakalı ama bu süreci kazasız geçmemiz önemliydi fakat geçseydik de geçmeseydik de bu Türk basketbolunun gerçek potansiyelini hiçbir zaman göstermiyor.
Bizim çok kaliteli, çok yetenekli oyuncularımız var. Bizim sorunumuz bunlarla bir araya gelip iyi bir takım olmak, beraber mücadele etmek. İsimler, yetenekler önemli değil oyun tarzı, ekolü olan o anlamda oynadığı basketbolla, oynadığı basketbol kimliğini kabul ettiren bir oyun karakterimiz yok. Onun için inşallah bundan sonra geçen süreçte de bu söylediğimiz şeyleri daha güçlendirerek önümüzdeki senelerde de bu tip pencere maçlarıyla beraber daha geniş bir kadro içerisinde her zaman oynamaya hazır ve daha fazla oyuncunun olduğu bir havuzdan seçeceğimiz bir milli takım olur.