by Jason Jones / Çeviri: Bahadır Akgün / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 24 Ocak 2022 tarihinde The Athletic‘te yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Birini iyi bir koç yapan şeyler nelerdir?
Red Auerbach dönemindeki NBA’de koçluk yapmak ile Steve Kerr’ün döneminde bir takım yönetmek aynıymış gibi davranamayız. Bir koç, yenilikçi olup yine de şampiyonluk kazanamayabilir. Bu durum, o koçun lig tarihindeki etkisini daha az önemli yapar mı? Peki ya yalnızca şanslı koçlar? Kim bilir 1997’de NBA Draftı lotaryasını Spurs kazanıp da Tim Duncan’ı seçmemiş olsa Greg Popovich’in dönemi nasıl geçerdi.
Birçok soru işareti ve bu soru işaretlerinin çoğunun da varsayımsal cevapları var. Yine de bu, basketbolun büyük koçlarının öneminin fark edilemeyeceği anlamına gelmiyor.
Koçları sıralamaktansa birçok başarı kazanmış koçlara, NBA’in 75 yılında kendi dönemlerinin ötesinde düşünen, basketbolu farklı bir açıdan gören başka koçlara göz atıyoruz.
NBA Tarihini Değiştiren Koçlar: Baş Antrenörlüğün Öncüleri (1946-1975) – I. Bölüm
Red Auerbach
BAA/NBA galibiyet-mağlubiyet sayıları: 938-479 (%65,9) — Washington Capitols (1946-49), 115-53; Tri-Cities Blackhawks (1949-50), 28-29; Boston Celtics (1950-66), 795-397.
Başarıları: Dokuz NBA Şampiyonluğu – 1957, 1959-66 (Celtics); Yılın Koçu ödülü, 1965; Şöhretler Müzesi, 1969.
Neden önemli?
Aurbeach’ın basketbola katkıları, iki katmanlı oldu. Evet, birçok maç ve şampiyonluk kazandı. NBA Yılın Koçu ödülüne onun adı verildi. Hücumda geçiş hücumlarını kullanmak, bireysel performanslardan çok takım oyununa dayalı bir oyun oynatma ve savunma konularında öncü olarak görülüyor. Birçok koçun şimdilerde “doğru oynamak” dediği şeyin prototipini o, ortaya çıkarmıştı. Auerbach, NBA tarihinin ilk hanedanlığına liderlik etti. Koçluk ve yöneticilik yaptığı takımda 1978’de Larry Bird’ü draft etti, Robert Parish’i takasla aldı ve Kevin McHale’ı da draft etti ve bu süreçte 16 şampiyonluk kazandı.
Fakat Auerbach’ın katkılarının bir o kadar önemli diğer yanı da eşitlik konusundaki çabasıydı. 1950’de bir NBA takımı tarafından draft edilen ilk Siyahi oyuncu olan Chuck Cooper’a koçluk yaptı. Auerbach, 1964’te NBA’in tamamı siyahi oyunculardan oluşan ilk, ilk 5 takımını sahaya sürdü. Auerbach’ın draft ettiği iki oyuncu Bill Russell ve K.C. Jones, şampiyonluk kazanan koçlar oldular.
Tarihe geçtiği an
Auerbach’ın kariyerinden tek bir an seçmek imkansız. İlk şampiyonluğu mu? Son şampiyonluğu mu? Şuna ne dersiniz, Auerbach’ın takımları, 1958-59 sezonundan itibaren üst üste sekiz şampiyonluk kazandı. Modern NBA’de bu, tekrarı pek de mümkün olmayan bir egemenlik süreci. 2000-2002 Lakers, üst üste üç şampiyonluk kazanan son takım oldu. Son hanedanlık Golden State ise dört yılda üç şampiyonluk aldı.
Serbest oyuncu piyasası ve maaş bütçeleri, bir takımın Celtics gibi bir seri yakalamasını epey zor kılıyor.
Demeç
“Kazanmak zorundaydım. Ne yaparsam yapayım onda iyi olmak istiyordum. Olabileceğim en iyi öğretici olmak istiyordum. Olabileceğim en iyi oyuncu olmak istiyordum. Olabileceğim en iyi koç olmak istiyordum. İyi bir koç olduğum hâlde yine de kaybedebilir miyim? Benim için bu, hastaları ölmeye devam etse de bir doktora iyi bir doktor olup olmadığını sormak gibi.”
Red Auerbach: Bir Otobiyografi isimli kitaptan
Alex Hannum
NBA galibiyet-mağlubiyet sayıları: 471-412 (.533) — St. Louis Hawks (1956-58), 56-47; Syracuse Nationals/Philadelphia 76ers (1960-63, 1966-68), 257-145; San Francisco Warriors (1963-66), 100-140; San Diego Rockets (1969-71), 58-80.
Başarıları: İki NBA şampiyonluğu: 1958 (Hawks), 1967 (76ers); NBA Yılın Koçu Ödülü, 1964; Şöhretler Müzesi, 1998.
Neden önemli?
Hannum, NBA ve ABA’de şampiyonluk kazanan ilk koç oldu fakat Celtics hanedanlığının serilerine ara verdiren tek koç olmayı başarırken bunu da iki kez yaptı. St. Louis’de oyuncu-koç olarak göreve başlayıp 1957’de Hawks’ı NBA finaline çıkardı. O sezon, Hawks’ın üçüncü koçu olurken iki işi de istemeyen oyuncu-koç Slater Martin’in yerine gelmişti. Martin ise daha öncesinde kovulan Red Holzman’ın yerine göreve getirilmişti. 1958’de Hannum ve Hawks, Celtics‘i geçip organizasyonun tek NBA şampiyonluğunu kazandı. Celtics ise daha sonrasında üst üste sekiz şampiyonluk kazandı. Ta ki…
1966-67 sezonunda Hannum, Dolph Schayes’den boşalan 76ers baş antrenörlüğü görevini devralana kadar. 1967’deki o Sixers takımı, lig tarihinin en iyi takımlarından biri olarak görülüyor. Doğu Konferansı finalinde Celtics’i elediler. Celtics, 1957-1969 yılları arasında 13 yılda 11 şampiyonluk kazandı. Celtics’in tarihi serisini durduran takımlar yalnızca Hannum’ın takımları oldu.
Tarihe geçtiği an
1966-67 sezonunda Sixers kadrosunda Hannum’ın elinde NBA’in tekil olarak en dominant gücü, Wilt Chamberlain vardı. Fakat Celtics’in sürekli önünde olması sebebiyle Chamberlain, hiç şampiyonluk kazanamamıştı. Hannum ise efsanevi pivotun saygısını kazandı, onu daha az sayı atıp savunmaya konsantre olmaya ve takım arkadaşlarına güvenmeye ikna etti. Böylece Sixers, 81 maçın 68’ini kazanıp o dönemin rekorunu kırdı ve Doğu Konferansı finalinde Celtics’i beş maçta, daha sonrasında da NBA finalinde San Francisco Warriors‘ı altı maçta geçerek Chamberlain’in kariyerindeki ilk şampiyonluğu kazandırdı.
Demeç
“Bu ligde oyuncularınıza karşı dürüst olmalısınız. Sebeplerinizin tamamen farkında olsunlar. Sonra da bu hedeflere ulaşma konusunda kendinizi adayın ve sıkı sıkıya tutunun. Yoksa başka nasıl saygı kazanabilirsiniz?”
1967 yılında Sports Illustrated’a yaptığı bir açıklamada Hannum
Red Holzman
NBA galibiyet-mağlubiyet sayıları: 696-603 (.536) — Milwaukee/St. Louis Hawks (1953-57), 83-120; New York Knicks (1967-77, 78-82), 613-483.
Başarıları: İki NBA şampiyonluğu 1970, ’73 (Knicks); Yılın Koçu ödülü, 1970; Şöhretler Müzesi, 1986.
Neden önemli?
Holzman’ın aldığı 696 galibiyet, emekli olduğu dönemde bir koçun aldığı en yüksek ikinci galibiyet sayısıydı. O, ilgi istemiyordu fakat takımları, sahanın iki tarafında da temel değerlerde etkili olan “usta bir taktisyen” olarak biliniyordu. Tempolu oyun ve yarı sahada bitiricilik gibi savunma da onun için büyük bir konsantrasyon noktasıydı. Şöhretler Müzesi’ne giren birkaç yıldızın yeteneklerini karıştırıp Knicks’in kendi döneminin en başarılı takımlarından biri olarak kalmasını sağlayan dengeyi bulmayı başararak iki şampiyonluk kazandı. Savunmada baskı, onun imzasıydı. Hücumundaki temel değerler, boş oyuncuyu bulmak ve topsuz hareketlilikti. Holzman, oyuncularının o kadar sevdiği bir koçtu ki molalarda hücum setlerini çizmelerine izin verirdi.
Tarihe geçtiği an
En meşhur şampiyonluğu, ilk şampiyonluğu olabilir. Pivot Willis Reed, beşinci maçta baldırından sakatlandı ve Lakers‘a kaybedilen altıncı maçta oynayamadı. Reed’in yedinci maçı da kaçırması bekleniyordu fakat o maçta ilk 5 oynamayı başardı. İki şut soktu ve Wilt Chamberlain’in savunmasında yardımcı oldu. Reed, ikinci yarıda oynamadı fakat Clyde Frazier’ın 36 sayı ve 19 asistlik performansı ile Knicks, yedinci maçı ve organizasyon tarihinin ilk şampiyonluğunu kazandı.
Demeç
“Reed, ilk yıllarında doğası gereği fazlasıyla otoriterdi ve ben de onun hakaret etme konusunda hedefindeki oyunculardan biriydim. Günlerce onunla konuşmadığım olurdu fakat 1970’teki şampiyonluğu kazandıktan sonra tavrı değişti. Babacan ve nazik bir hâle büründü. Basketbol oynamak, hayal etmediğim kadar keyifli bir hâle geldi.”
Knicks forveti Bill Bradley
John Kundla
BAA/NBA galibiyet mağlubiyet sayıları: 423-302 (.583) — Minneapolis Lakers (1948-59).
Başarıları: National Basketball League şampiyonluğu, 1948, (Lakers); BAA/NBA şampiyonluğu 1949, ’50, ’52-54 (Lakers); Şöhretler Müzesi, 1995.
Neden önemli?
Auerbach’tan önce Kundla, St. Paul’daki University of St. Thomas’ta genç bir koçtu ve daha sonrasında henüz 31 yaşındayken Lakers, onu göreve getirdi. İlk iki sezonunda çabucak şampiyonluklar kazandı. Henüz şut saati bile yokken büyük yıldızların olduğu bir takımda nasıl takım oyunu oynanacağını buldu. En iyi dönemini geride bırakmış bir Vern Mikkelsen’i efsanevi pivot George Mikan ile nasıl oynatacağını bularak Kundla, modern uzun forvetin prototipini yarattı.
Her iki oyuncu da daha sonraları Şöhretler Müzesi’ne girdi. Onlara, kısa forvet olarak anılacak pozisyondaki sıçrama yeteneği nedeniyle “Kanguru Çocuk” olarak anılan Jim Pollard da katıldı. Ayrıca oyun kurucular için ilk örneklere imza atan Slater Martin’e de koçluk yaptı. Kundla, birçok büyük oyuncuyu çalıştırdı ve onlara engel olmadan kazanmaya devam etmenin yollarını buldu.
Tarihe geçtiği an
Beş şampiyonluğu dikkat çekiyor. Ayrıca Mikkelsen’in kullanımındaki öngörüsü de çığır açtı. Fakat bu büyük koçun efsanesi, Minnesota’ya bu kadar sadık olmasa daha da parlak bir yerde olabilirdi. Kundla, Lakers’ta kalsa daha çok NBA şampiyonluğu kazanabilirdi. Takım, 1960’ta Los Angeles’a taşınmadan önce 1959’da istifa etti ve Elgin Baylor gibi büyük bir oyuncuya koçluk yaparak daha çok şampiyonluk kazanma şansından feragat etti. Organizasyonda kalsa daha fazla yüzük kazanmak için Auerbach ile yarışır ve belki de onunla etkili bir rekabete girerdi.
Onu basketbolun unutulmuş büyüklerinden biri olarak anan tarihçiler, Şöhretler Müzesi’ne bu kadar geç alınmasını eleştirdi. Lakers’ta kalsa ve Kundla’nın birçok büyük oyuncusu gibi zamanının ötesindeki Baylor ile bir şampiyonluk kazansa bu durum farklı olabilirdi. O zaman efsanesi, Los Angeles, Baylor, Jerry West ve diğerleri ile anılırdı fakat Kundla, köklerine bağlı kaldı, mezun olduğu University of Minnesota’da koçluk yaptı ve burada Siyahi sporculara burs veren ilk koç oldu.
Demeç
“Birçok koç, kendi itibarlarını yaratmak ile daha çok ilgileniyor fakat John öyle değildi. Doğal olarak kazanmak istiyordu ve kazandı da ancak bunu nezaket ve sevgi ile yaptı.”
Kundla ile üç şampiyonluk kazanan guard Bob Harrison
1946-1975 döneminin diğer önemli koçları: Tommy Heinsohn; Bill Sharman; Jack Ramsay
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!