by Bahadır Akgün & Semih Tuna / info@eurohoops.net
Bu yazının tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Turkish Airlines EuroLeague tarihinde kimi takımların organizasyonların demirbaşları arasına girdiğine tanıklık ettik. Öte yandan kimi takımlar da o kadar kalıcı olamadı ki varlıkları bile unutuldu.
EuroLeague’de uzun senelerdir varlıklarını sürdüren temsilcilerimiz Anadolu Efes ve Fenerbahçe Beko, şampiyonluklar yaşadılar. Barcelona, Real Madrid, Olympiakos gibi organizasyonlar da şüphesiz ilk yıllarından bu yana iddialı, ilk yıllarından bu yana zirveyi kendisine mutlak hedef olarak belirlemiş takımlar konumunda.
Bilhassa 2017’den bu yana geçilen mevcut formatta takımlar birbirleriyle lig usulünde oynuyor ve ligdeki takımlar için sirkülasyon asgari seviyelere inmiş durumda. 11 takımın A Lisans’a sahip olduğu EuroLeague’de kalan yedi takım içerisinde büyük bir değişikliğe rastlamıyoruz.
Zaman zaman yeni ekipler katılsa da şüphesiz EuroLeague, yeni formatıyla da artık geçmişe oranla bildiğimiz takımların birbirleriyle oynadığı daha tanıdık bir lig durumunda.
Peki geçmişteki sirkülasyon, hangi takımları tek sezonda görüp bir daha EuroLeague’de izleyemememize neden oldu? Eurohoops Fırın, o takımları derliyor…
2000-01 Sezonu
Muller Verona
Lig derecesi: 6 galibiyet – 4 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Louis Bullock
Modern EuroLeague organizasyonunun ilk sezonu olan 2000-01’de Suproleague ile olan bölünmüşlük nedeniyle de ligdeki takım yapıları daha çeşitli ve Avrupa’nın farklı yerlerine yayılmış bir durumdaydı.
İtalya’nın Verona kentinde yer alan Muller Verona da bu durumu avantaja çevirip EuroLeague’deki ilk ve tek sezonunu oynadı. Normal sezonda D Grubu’nda Barcelona, PAOK, Buducnost, Haribo London Towers ve Opel Skyliners ile mücadele eden Verona, o sezon altı galibiyet ile başarılı kabul edilebilecek bir performansa imza attı.
Verona ekibi, ilk galibiyetini dördüncü haftada Opel Skyliners karşısında alırken daha sonrasında grupta London Towers, PAOK ve Barcelona karşısında da maçlar kazanıp sezonu noktaladı. O takımdan çıkan Louis Bullock ise daha sonrasında uzun yıllar EuroLeague’de Real Madrid forması giydi.
Lugano Snakes
Lig derecesi: 3 galibiyet – 7 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Jemeil Rich
1999-2000 sezonundan sonra Darüşşafaka‘dan ayrılan Zare Markovski’nin çalıştırdığı Lugano Snakes, EuroLeague’deki ilk ve tek sezonunda normal sezonda A Grubu’nda PAF Bologna, Peristeri, Zalgiris Kaunas, Adecco Estudiantes ve Zadar ile mücadele etti.
Sezonu Estudiantes galibiyeti ile açan İsviçre ekibi, daha sonrasında uzun süre galibiyet alamadı. Zalgiris Kaunas ve son haftada Zadar karşısında alınan galibiyetler ise Snakes için sezonu en azından hoş bir hatıra ile tamamlamayı sağladı.
Takımın en etkili ismi açık ara guard Jemeil Rich’ti fakat Snakes kadrosunda EuroLeague’de daha sonrasında da boy gösterebilen tek isim İsviçreli oyuncu Harold Mrazek oldu. Mrazek, 2000-01 sezonu sonrası dört sezon boyunca ASVEL forması giydi. Baş antrenör Markovski ise uzun yıllar sonra Trabzonspor’u çalıştırarak ülkemize bir kez daha gelmişti.
Saint Petersburg Lions
Lig derecesi: 2 galibiyet – 8 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Dereck Hamilton
B Grubu’nda Kinder Virtus Bologna, AEK, Tau Ceramica, Cibona VIP ve Spirou Charleroi ile mücadele eden Saint Petersburg Lions, yegane galibiyetlerine Cibona ve Spirou Charleroi maçlarında almayı başardı.
NBA takımlarını anımsatan ismiyle iddialı gözükse de mütevazı bir yapıya sahip olan Lions’ta en çok dikkat çeken oyuncu 34 yaşındaki Dereck Hamilton’dı. Birleşik Amerikalı oyuncu, kariyerinin son dönemi yaklaşırken EuroLeague’deki tek sezonunda 21.8 sayı, 7.7 ribaund ve 2.8 asist ortalamaları ile mücadele etti.
O dönem 31 yaşında olan Dzevad Alihodzic, iki sezon sonra Cibona formasıyla bir kez daha EuroLeague’de oynadı. O dönem 22 yaşında olan Marko Verginella ise üç sezon sonra ALBA Berlin ile EuroLeague’de oynama fırsatı buldu fakat EuroLeague kariyeri toplamda 10 maç sürdü ve bu maçlarda ortalama 6,5 dakika süre aldı.
Daha sonraları Trabzonspor’u da çalıştıran Sergey Bazarevich ise bu takımda oyuncu olarak kariyerinin son sezonlarından birini oynadı.
Hapoel Jerusalem
Lig derecesi: 3 galibiyet – 7 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Kebu Stewart
İsrail basketbolunun köklü ekiplerinden Hapoel Jerusalem, EuroLeague’deki tek sezonunda C Grubu’nda Olympiakos, Real Madrid, Union Olimpija Ljubljana, Benetton Basket ve Ovarense Aerosoles ile karşı karşıya geldi.
Daha sonraları Maccabi Tel Aviv‘i de çalıştıran başarılı İsrailli koç Zvi Sherf’in antrenörlüğünü yaptığı takımın yıldızı ise 1997 NBA Draftı’nda ikinci tur 35. sıradan seçilen Kebu Stewart’tı. Stewart’ın liderliğinde Olympiakos ve Aeresoles maçlarında galibiyetler aldı Jerusalem.
O takımın üyelerinden Amit Tamir, 2005-06 sezonunda AEK formasıyla bir kez daha EuroLeague’de oynarken ülkemizde Fenerbahçe ve uzun yıllar Ülkerspor formaları giyen Kevin Rankin de iki sezon sonra ALBA Berlin formasıyla EuroLeague’de karşımıza çıkmıştı.
PAOK
Lig derecesi: 7 galibiyet – 3 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Panagiotis Liadelis
PAOK’un EuroLeague’de yalnızca bir sezon boy göstermiş olması her ne kadar söylendiğinde gerçek dışı gözükse de doğru. Yunanistan’ın köklü ekibi, modern EuroLeague tarihinde yalnızca bir sezon boyunca organizasyonda yer aldı.
PAOK, yer aldığı tek sezonda grup aşamasında Barcelona, Muller Verona, Buducnost, Haribo London Towers ve Opel Skyliners gibi ekiplerle karşı karşıya gelirken bu gruptan yedi galibiyet ile çıkarak playoff bileti aldı. Playofflarda Ljubljana karşısında ilk maçı kazanan PAOK, daha sonrasında iki maçta mağlup olarak organizasyona veda etti.
Takımın birçok oyuncusu daha sonraları EuroLeague’de farklı takımların formalarını giydi. Bu isimler arasında Joseph Blair’ı ülkemizde Ülkerspor formasıyla da izledik. Kostas Vasileaidis ise 2013-14 sezonunda Anadolu Efes formasını terletti.
Ovarense Aerosoles
Lig derecesi: 0 galibiyet – 10 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Kris Hill
Portekiz gibi şimdilerde sözünü ettiğimizde basketbola hayli uzak gözüken bir ülkenin temsilcisi olarak modern EuroLeague’in ilk sezonuna katılan Ovarense Aerosoles, C Grubu’nda Olympiakos, Real Madrid, Union Olimpija Ljubljana, Benetton Basket ve Hapoel Jerusalem ile mücadele etti.
Bu zorlu gruptan galibiyet çıkaramayan Aerosoles, tarihin en başarısız EuroLeague takımlarından biri olarak kayıtlara geçti. Kariyerinin önemli bölümünü Portekiz’de geçiren Kris Hill, takımın mutlak yıldızıydı.
Hill’in en büyük yardımcısı ise Türkiye asıllı forvet Mustafa Şahin’di. Şahin, EuroLeague kariyerinin tek sezonunda 11.5 sayı, 5.8 ribaund, 0.8 asist ortalamaları ile mücadele etti. O takımda hiçbir oyuncu daha sonra EuroLeague’de oynamadı.
2001-02 Sezonu
Telindus Oostende
Lig derecesi: 3 galibiyet – 11 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Ralph Biggs
EuroLeague’in ikinci sezonunda mücadele eden Belçika ekibi, ilginç bir takım görüntüsü çiziyordu. Telindus Oostende, başarısız kabul edilebilecek bir performansla Tau Ceramica, AEK, Ural Great, Scavolini Pesaro, ASVEL, Partizan ve Cibona’lı grupta sonuncu olarak sezonu noktaladı.
Buna rağmen takımdaki birçok oyuncu, ilerleyen yıllarda EuroLeague’in farklı takımlarında forma giydi ve önemli kariyerlere sahip oldu. Daha da ilginci, o takımın en etkili ismi Ralph Biggs, kariyerini alt seviye takımlarda sürdürdü.
İlerleyen yıllarda EuroLeague’de forma giyen isimler arasında Ülkerspor’da iki farklı dönemde boy gösteren Virginijus Praskevicius da yer aldı.
Ural Great
Lig derecesi: 10 galibiyet – 10 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Panagiotis Liadelis
Normal sezonda Tau Ceramica, AEK, Scavolini Pesaro, ASVEL, Partizan, Cibona ve Oostende ile mücadele eden Ural Great, bu grupta sekiz galibiyet çıkararak TOP 16 etabına kendisini atmayı başardı. TOP 16’da ise Kinder Virtus Bologna, Efes Pilsen ve Real Madrid ile karşı karşıya geldi Ural Great.
Bir sezon önce PAOK’un yıldızı olan Panagiotis Liadelis’in liderliğindeki Rusya temsilcisi, bu aşamada iki galibiyette kalıp turnuvaya veda etti fakat ilk ve tek EuroLeague sezonunu başarılı sayılabilecek bir sonuçla noktalamış oldu.
Sovyetler Birliği efsanesi Sergei Belov’un koçluğunu yaptığı Ural Great’in birçok oyuncusu ilerleyen yıllarda özellikle VTB ekiplerinde EuroLeague deneyimi yaşamaya devam etti.
2006-07 Sezonu
Dynamo Moscow
Lig derecesi: 14 galibiyet – 8 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Lazoros Papadopoulos
Dynamo Moskova, efsanevi baş antrenör Dusan Ivkovic’in liderliğinde 2006’da ULEB Cup’ı kazanıp ertesi sezon EuroLeague’de mücadele etmeye başladı. EuroLeague’deki tek sezonunda Tau Ceramica, Olympiakos, Efes Pilsen, Prokom, Climamio Bologna, Le Mans ve Rhein Energie ile normal sezonda karşılaşan Moskova ekibi, gruptan tam 10 galibiyet çıkardı ve TOP 16’ya yükseldi.
Bu aşamada Unicaja Malaga, Benetton Basket ve Aris ile karşı karşıya gelen Dynamo Moskova, dört galibiyet ile playoff bileti aldı. Playofflarda Zeljko Obradovic‘in Panathinaikos‘una iki maçta kaybeden Moskova, Avrupa’da sezonu noktaladı.
Özellikle Ivkovic’in Yunanistan’dan tanıdığı etkili oyuncular başta olmak üzere daha sonraları birçok oyuncunun EuroLeague’de kariyerlerini sürdürdüğüne tanıklık ettik. O isimler arasında geçen yıla kadar EuroLeague’de oynayan Sergei Monia ve 2009-10’da Anadolu Efes forması giyen Bojan Popov da vardı.
Eldo Napoli
Lig derecesi: 6 galibiyet – 8 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Tierre Brown
EuroLeague’deki tek sezonunda CSKA Moskova, Barcelona, Benetton Basket, Pau Orthez, Aris, Fenerbahçe Ülker ve Zalgiris‘in yer aldığı grupta altı galibiyet alan İtalya temsilcisi, sezonu 14 maçta noktaladı.
Takımda bir önceki sezon Ülkerspor forması giyen Jeff Trepagnier ile bir önceki sezon Beşiktaş forması giyen Tyrone Ellis de yer alıyordu. Napoli’nin o yılki kadrosunda yer alan Ansu Sesay, Michel Morandais ve Mason Rocca gibi isimler ise daha sonraları da EuroLeague’de bizlere kendilerini gösterdi.
Takımın baş antrenörlüğünü ise şimdilerde Dinamo Sassari’yi çalıştıran Piero Bucchi yapıyordu.
Rhein Energie Koln
Lig derecesi: 2 galibiyet – 12 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Marcin Gortat
Tau Ceramica, Olympiakos, Efes Pilsen, Prokom, Climamio Bologna, Le Mans ve Dynamo Moscow ile aynı grupta yer alan Rhein Energie, normal sezonu son sırada tamamladı fakat aldığı iki galibiyeti de Prokom karşısında almayı başardı.
Sasa Obradovic‘in liderliğindeki takımda başta Demond Mallet ve Marcin Gortat olmak üzere kariyerini daha sonraları üst seviyelerde sürdürmüş oyuncular da yer alıyordu.
Bu oyuncular arasında Mallet, Köln kariyeri sonrası Joventut, Charleroi ve Maccabi Tel Aviv formalarını da terletti. 2005 NBA Draftı’nda 57. sıradan seçilen Gortat ise uzun yıllar NBA’de boy gösterdi.
2007-08 Sezonu
Chorale Roanne
Lig derecesi: 4 galibiyet – 10 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Marc Salyers
2004-05 sezonunda ülkemizde Fenerbahçe forması giyen Marc Salyers’ın liderliğindeki Chorale Roanne, organizasyondaki tek sezonunda Lottomatica Roma ve Brose Baskets Bamberg karşısında aldığı toplamda dört galibiyet ile sezonu noktaladı.
C Grubu’nda Panathinaikos, Barcelona, Fenerbahçe Ülker, Real Madrid, Partizan, Lottomatica Roma ve Brose Baskets Bamberg ile mücadele eden Fransa ekibinin işi de hiç kolay değildi zaten.
Daha sonraları kariyerine EuroLeague’de devam eden oyuncular olsa da en çok dikkat çeken isim Marc Salyers olmaya devam etti.
2008-09 Sezonu
Air Avellino
Lig derecesi: 3 galibiyet – 7 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Chris Warren
Zare Markovski’nin bir takımı daha EuroLeague macerasını tek sezon ile noktalarken takımın mutlak yıldızı bu kez Chris Warren oluyordu.
Daha önceki yıllarda EuroLeague deneyimi bulunan oyuncular olsa da takımdaki oyunculardan yalnızca Andrea Crosariol’u daha sonraki yıllarda EuroLeague’de izledik. Crosariol, Roma ve Virtus Bologna formalarıyla İtalya’nın üç ayrı EuroLeague takımında da boy göstermiş oldu.
Panionios
Lig derecesi: 3 galibiyet – 7 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Branko Cvetkovic
Efes Pilsen’in de yer aldığı D Grubu’nda CSKA Moskova, Real Madrid, AJ Milano ve Partizan ile mücadele eden Panionios için bu ölüm grubu, çok da parlak geçmedi. Üç galibiyetini Real Madrid, Partizan ve Efes Pilsen maçlarında alan Panionios’ta Branko Cvetkovic, sezonun en etkili oyuncularından oldu.
Daha önce Efes Pilsen forması giyen Goran Nikolic’in de yer aldığı o takımın yıldızlarından Lonny Baxter ise ertesi sezon Beşiktaş formasıyla ülkemizde boy göstermişti.
Takımın koçu ise ülkemizde daha sonraları Pınar Karşıyaka’yı da çalıştıran Aleksandar Trifunovic’ti.
2009-10 Sezonu
Entente Orleanaise
Lig derecesi: 2 galibiyet – 8 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Justin Doellman
Fransa ekibi, Efes Pilsen’in de yer aldığı B Grubu’nda ilk üç maçında iki galibiyet alıp herkesi şaşırtsa da bu galibiyetlerin arkası gelmeyince sezonu noktaladı.
O takımda yer alan Justin Doellman ve Adrien Moerman gibi oyuncular daha sonraları uzun EuroLeague kariyerlerine sahip olurken bu iki oyuncuyu da Anadolu Efes formasıyla ülkemizde izleme fırsatı bulduk.
Maroussi
Lig derecesi: 6 galibiyet – 10 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Jamon Gordon
Normal sezonda CSKA Moskova, Caja Laboral, Maccabi Tel Aviv, Lottomatica Roma ve Union Olimpija’lı gruptan 4 galibiyet ile dördüncü sırada çıkmayı başaran Maroussi, TOP 16’da ise Barcelona, Partizan ve Panathinaikos‘lu gruba düşünce daha fazla ilerleyemedi.
Barcelona’nın kupayı kazandığı sezonda Maroussi kadrosunda yer alan oyuncuların bazıları EuroLeague kariyerlerini sürdürürken onlar arasında Kostas Kaimakoglou ile ülkemizde Anadolu Efes ve Galatasaray formaları da giymiş olan Jamon Gordon, en çok dikkat çeken oyuncular oldular.
Ewe Baskets
Lig derecesi: 1 galibiyet – 9 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Jekel Foster
EWE Baskets için tek sezonluk EuroLeague macerası, Maroussi’de olduğu kadar parlak geçmedi.
Kadrosunda çok sayıda üst düzey profillere sahip olmayan EWE Baskets’te Marko Scekic, Jekel Foster ve Josh Carter’ı ilerleyen yıllarda farklı EuroLeague takımlarında gördük.
Carter, ülkemizde Pınar Karşıyaka formasıyla da boy gösterdi.
2010-11 Sezonu
Cholet Basket
Lig derecesi: 4 galibiyet – 6 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Sammy Mejia
Daha sonraları DeMarcus Nelson, Randal Falker, Romain Duport, Fabien Causeur ve Sammy Mejia gibi oyuncularını EuroLeague’de izlemeye devam ettiğimiz Cholet takımının mutlak yıldızı ise ülkemizde de efsane hâline gelen Mejia’ydı.
O sezon gösterdiği performansla ertesi sezon CSKA Moskova’ya transfer olan Mejia, ülkemizde ise TOFAŞ ve Banvit formalarıyla gönüllerde yer edinen performanslara imza attı.
Fransa ekibinde Fabien Causeur, EuroLeague şampiyonluğu da yaşarken kariyerini Real Madrid‘de sürdürüyor. Falker ise ertesi sezon Beşiktaş ile bir EuroLeague deneyimi daha yaşamıştı.
2011-12
Gescrap Bilbao Basket
Lig derecesi: 10 galibiyet – 10 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Marko Banic
Bilbao Basket, bu listedeki tüm takımlar arasında en etkileyici tek sezonluk deneyimlerden birini yaşadı.
Daha sonraları Bilbao takımına baş antrenör de olan Alex Mumbru’nun liderliğindeki takım, normal sezonda Fenerbahçe Ülker, Olympiakos, Bennet Cantu, Caja Laboral ve SLUC Nancy’nin yer aldığı gruptan beş galibiyet ile dördüncü çıktı. TOP 16’da ise Real Madrid, Unicaja Malaga ve Montepaschi Siena’lı gruptan ikinci çıkan Bilbao, playofflarda CSKA Moskova’ya 3-1 kaybetti.
Aaron Jackson’ı EuroLeague sahnesine çıkaran Bilbao’nun kadrosunda Marko Banic, Mumbru, Axel Hervelle, Dor Fischer, Kostas Vasileadis, Roger Grimau ve Janis Blums gibi oyuncular bulunuyordu. Takımın koçluğunu ise Fotis Katsikaris yapıyordu.
KK Zagreb
Lig derecesi: 2 galibiyet – 8 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Krunoslav Simon
KK Zagreb’in o sezonki kadrosunda ülkemizde yakından tanıdığımız birçok isim yer alıyordu fakat takımın yıldızı olarak Krunoslav Simon öne çıkıyordu.
Damir Mulaomerovic, Mario Kasun, Dario Saric ve tabii Simon gibi daha sonraları Efes‘te izlediğimiz oyuncuların yanı sıra bir önceki sezonu Fenerbahçe Ülker’de tamamlayan Sean May ve 2017-2019 yılları arasında Türk Telekom ve TOFAŞ formaları giyen Diante Garrett da o takımın kadrosunda yer alıyordu.
2012-13 Sezonu
Beşiktaş
Lig derecesi: 7 galibiyet – 17 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Curtis Jerrells
Bir önceki sezon ligimizde şampiyonluğa yürüyen Beşiktaş, böylece EuroLeague’de boy gösterme fırsatı yakalamıştı. Ergin Ataman’ın ayrılığı sonrasında Erman Kunter tarafından çalıştırılan Beşiktaş, normal sezonda CSKA Moskova, Barcelona, Brose Bamberg, Partizan ve Lietuvos Rytas gibi takımların olduğu gruptan beş galibiyet ile üçüncü çıktı. Fakat TOP 16’da işler istendiği gibi gitmedi ve 14 maçta yalnızca iki galibiyet alınabildi.
Daniel Ewing, Muratcan Güler, Fikret Can Akın, Tutku Açık, Randal Falker, Vladimir Dasic, Cemal Nalga, Cevher Özer gibi daha önce EuroLeague deneyimi bulunan oyuncular son kez kendilerini EuroLeague’de gösterdiler. Gasper Vidmar, Damir Markota, Barış Hersek, Curtis Jerrells, Serhat Çetin ve Ricky Minard gibi isimlerse daha sonra da EuroLeague’de şans buldular.
Kartal Özmızrak ise ilk EuroLeague deneyiminin ardından daha sonra Darüşşafaka formasıyla da bu sahneye çıktı.
Elan Chalon
Lig derecesi: 3 galibiyet – 7 mağlubiyet
Dikkat çeken isim: Blake Schilb
Farklı oyuncularını daha sonraki yıllarda da EuroLeague’de izlediğimiz Elan Chalon kadrosunda bugün bakıldığında en çok dikkat çeken isim, şimdilerde NBA’de Atlanta Hawks forması giyen Clint Capela.
Capela’nın yanı sıra takımın yıldızı Blake Schilb ve henüz yeni yeni çıkış yapan genç bir Fransız pivot olan Joffrey Lauvergne de daha sonraları ülkemizde de forma giyen etkili oyuncular olarak dikkat çekti.