by Peter Croatto / Çeviri: Bilal Baran Yardımcı / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 17 Şubat 2022 tarihinde The Athletic‘te yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
NBA 75’e hoş geldiniz. Ligin 75. yılına özel The Athletic, tarihin en iyi 75 oyuncusunu sıralıyor. 18 Şubat’a kadar haftanın her günü, The Athletic’in NBA staff’ı tarafından belirlenen yeni bir oyuncu açıklanacak.
Bunlar, Bryna Jones’un hayatından parçalar. K.C. Jones, 2020 Noel Günü’nde 88 yaşındayken vefat etmeden birkaç ay önce Bryna, 6 çocuğundan 4.’sü, sosyal medya hesaplarını (Instagram: @becoming_bryna; Twitter: @Becoming_Bryna) babasının basketbol hayatından anılarını ve fotoğraflarını paylaşarak kullanmaya başlamıştı. Şimdilerdeyse vaktini o kutularla, her zaman kendini dışarıya çok az açmış o adamın hayatını öğrenmekle geçiriyor.
Babası Celtics‘in başına antrenör olarak geçtiğinde ve Hall of Fame seçildiğinde o, bunları haberlerden öğrenmişti.
“Eninde sonunda öğrenecektin zaten.” dedi babası ona.
Ocak ayının sonlarına doğru üvey annesi tarafından son derece düzenli dizilmiş 20 kutunun sadece 7’sini elden geçirebilmişti. Bryna, kutuların içeriğini ilk gördüğünde duygular adeta bir çığ gibi geldi: Üzüntü, minnettarlık, mutluluk, rahatlama, pişmanlık ve babasıyla daha fazla vakit geçirme isteği… Halasının dediğine göre 20 tane daha kutu olabilir. Bryna’nın babasını onurlandırmak için birden fazla sosyal medya hesabı açmak planlardan biri. Bryna, bir podcast serisine başlamak, web sitesi açmak ve bir vakıf kurmak istiyor. Amaç ise hala aynı. Basketbol hayranlarına Kevin McHale, Robert Parish ve Larry Bird’e koçluk yapmış K.C. Jones’u anlatmak. Bir çırpı internet aramasında kütüphaneden bilgilerle desteklenmiş savunmacı Hall of Fame oyuncunun azimli kariyerini öğrenebilecekler.
Bryna Jones, toplumun asla görmediği ama kendisinin tanıdığı K.C. Jones’u anlatmak istiyor. Bundan o da yarar görüyor. Online olarak onu paylaşmak, K.C. hayattayken bile kuramadığı bir bağ kurmasını sağlıyor.
Bryna’nın dediğinde göre bir basketbolcunun çocuğu olarak büyümek zordu. Diğer babalar daha düzenli bir hayat yaşarken K.C. Jones’un hayatı durmayan bir hareketlilikle geçiyordu. Basketbolcu olarak kariyeri bittikten sonra uzun bir koçluk kariyerine başladı. NBA’e ek olarak ABA, kolej ve ömrü çok uzun sürmemiş kadın basketbol ligi ABL’de de koçluk yaptı. NBA ise onun mükemmel bir koç olduğunu kanıtladığı yerdi. 1984 ve 1986 yıllarında Celtics ile mutlu sona ulaştı.
Bazen haftalarca gittiği olurdu. Bryna, “Kendimi hüsran dolu hissederdim. Onun da diğer herkesin babası gibi saat 6’da evde olan bir baba olmasını istemiştim.” diyor.
Döndüğü zamanlarda ise dargınlık ve gerginlik bir anda kaybolurdu.
“O, bizimleydi.” diyor Bryna.
Çocuklar o anların her dakikasının tadını çıkarırdı. K.C. Jones, çizgi romanlara bayılırdı ve Foghorn Leghorn‘a özel bir ilgisi vardı. Gizemli ve Batı kaynaklı olanları tercih ederdi. John Wayne fanıydı, harika bir mizah anlayışı vardı ve iğneleyici laflara da teşneydi. Bu iki durum da 1977’de her çocuk için mühim bir olay olan Star Wars’a çocuklarıyla gittiğinde örneklendi.
“Çekilmiş en iyi filmdi, değil mi baba? Sen sevdin mi?”
“Sadece ‘Son’ yazdığı kısmı sevdim.”
Bir de San Francisco’daki küçük bir tekneyle yapılan eğlence gezisinde yaşanan olay var. Bryna en öne oturmuştu. Dalga geldi ve Bryna eğildi. Böylece Celtics‘in efsane savunmacısı başından aşağı ıslanmıştı. Herkes kahkahalara boğuldu. O da neşeyle ortama ayak uydurdu.
56 yaşındaki Bryna, “Babam her şeyi harika hale getirirdi.” diyor.
Basketbol, aile yaşamına da dahil olmamıştı. Eve dönüş yolunda hiç basket yoktu, yeni bir genç yıldız yetiştirme girişimi de yoktu. Bryna bazen babasıyla eğlencesine basketbol maçı izlerdi. Celtics’ten takım arkadaşlarının ziyaretleri olurdu ve Bryna, o koca koca adamların yanında kendini her zaman güvende ve sevilmiş hissederdi.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
NBA, K.C.’nin oğluna söylediğine göre bir işti, gösteri değil. Evine bir olay hariç iş getirmedi. 1983-84 sezonunda Celtics’in artık tahmin edilebilir bir dominantlığı olduğu düşüncesi onu hüsrana uğratıyordu. Gelen galibiyetler de derde deva olmuyordu.
Bir gün Boston Globe okurken oğluna “Ah be oğlum, kazanırken bile düzgünce kazanamıyorum.” dedi.
O sezonun sonunda ise K.C. Jones, başantrenör olarak ilk kez NBA şampiyonu olacaktı.
Bryna, babasının yıllar önce oynadığı maçlardan detaylar anlatmasını hep inanılmaz bulmuştu. Aynı anda o, daha dün gece çıktığı maçı hatırlamıyordu.
“Senin için yeterince önemli değil.” dedi babası.
“O haklı” diye düşündü Bryna. San Francisco Üniversitesi’ndeyken K.C. Bill Russell ile birlikte oynadı. Hayat boyu sürecek arkadaşlık beraber oyunlar ve stratejiler kurma, ihtimallerin içinde kaybolmaya ve beraber filozofluğa evrilme de içerdi. Saatler süren tekrarların ardından sonunda rakibe fark ettirmeden saldırabilecekleri zayıf noktaları belirlerlerdi.
Russell, biyografisi “Second Wind: The Memoirs of an Opinionated Man”de “Biz, spor ayakkabı giyen roket bilimcileriydik.” diyor.
Celtics‘in 1980’lerde herhangi bir koçla kazanabileceği algısı ortaya çıktı. 1986 takımında önemli bir benç oyuncusu Jerry Sichting, bunun doğru olabileceğini düşünüyor. Ancak kazanan bir takımla “şampiyon” bir takım arasında farklar bulunuyor. K.C., kolej günleri ve profesyonel kariyerinde 14 şampiyonluk yaşadı. O, bu farkı biliyordu. Takımın aktığı zamanlarda aldığı molalarda hiçbir şey söylemediği olurdu. Ancak Celtics‘in Hall of Fame pivotu Parish, Jones’un durumlara ayak uydurma konusunda inanılmaz bir koç olduğunu düşünüyor. Eğer maç yakın geçiyorsa, elbet iyi bir atış bulacakları bir seti cebinden çıkarırdı.
Herkese insan gibi davranırdı. Celtics’in 1985-86 sezonunda evinde kaybettiği bir maçta Sichting’in dediğine göre Jones hiçbir oyuncuyu suçlamamış, hiçbirine kızıp taktik tahtasına vurma tarzı olaylara girmemişti. O sezonun sonunda Celtics NBA Finalleri’ne ulaştı. Houston’a kaybedilen 5. maçın ardından Jones, uçak Boston’a iner inmez takımı antrenman salonuna götürdü.
“Neredeyse o an kavga etmeye başlayacaktık.” dedi Sichting.
6. maçta Celtics, Rockets‘ı devirdi ve 16. defa şampiyon oldu.
K.C., Bryna’nın deyimiyle “çocuklarını”, yani oyuncularını çok severdi. Vefat ettiğinde Parish “Dünya artık daha az anlam ifade ediyor.” demişti. 1993 yılında veteran uzun, evinde uyuşturucu madde bulundurmaktan yargılanmıştı. Bu, bir skandaldı. Ancak Jones, Parish’in yanında oldu. Eski oyuncusuna güçlü kalmasına söyledi. “Bir başkası dahil olacak ve olay unutulacak.” dedi.
“Robert Parish: Ah şu şöhret… Tam bir ş*refsiz değil mi?”
Parish’in dediğine göre medya, Jones hakkında çoğu şeyi yanlış anladı:
“Neden bilmiyorum ama bir koç olarak asla övgü almazdı. Onu insan olarak da sevmezlerdi. Neden? Hiçbir fikrim yok çünkü adamın tek yaptığı kazanmaktı.”
The Boston Globe’un eski muhabiri Leigh Montville’in dediğine göre Jones, Celtics’i koçluk yaptığı 5 sezonda 4 kez NBA Finalleri’ne çıkarmış olsa da medya tarafından küçük görülüyordu.
“Sürekli Bill Fitch ile kıyaslanıyordu. Nazik adamın sert adamın yerini alması… Oyuncularla iyi anlaşan koçun disiplinli koç yerine gelmesi… Bence nazik adam her zaman küçük görülecek çünkü yaptığı şeyler çok dikkat çekmiyor. K.C.’yi ve oyuna yaklaşımını severdim. Çok iyi bir takımınız bile olsa ne yaptığınızı bilmeden iki tane NBA şampiyonluğu kazanamazsınız. O kadro için işleri çok kolaylaştırıyordu.”
Jones’un altında Washington Bullets’ta forma giymiş All-Star oyun kurucu Phil Chenier da bu yanlış muamelenin farkındaydı. 1975 NBA Finalleri’nde CBS kameraları asistan Bernia Bickerstaff’ın bir oyunu çizdiğini yakalamıştı. Chenier’e göre o an K.C.’ye işine mal oldu, halbuki bu onun nasıl bir koç olduğunu gösteren bir örnekti sadece. Oyuncular ve koçların görüşlerine her zaman açıktı. Devre aralarında ve maç sonlarında asistanlarına düşüncelerine sorardı. Daha sonrasında asistan koç olan Sichting, bu felsefeyi çok seviyordu. Jones’un saha kenarındaki sakin duruşu, içindeki hırsı gizliyordu. Mitleşmiş 1950 ve 60’ların Celtics takımları, sadece kazanmaya odaklıydı. “Hepimiz o başarmak için her şeyi göze alan mantaliteye sahiptik.” diyor Bob Cousy. Jones bir oyun kurucu olarak karşı takımın toplu oyuncusunu bunaltır, sonra da onu Russel’a yönlendirirdi.
“Onun hiç şakası yoktu.” diyor eski rakibi Johnny Egan. “Neredeyse ringteki bir boksör gibiydi. ‘Adamım, 3 dakikam var ve gitmeliyim.”
Bill Sharman, Tommy Heinsohn ve Cousy gibi muhteşem skorerlerle çevrili takımda Russell ve Jones mükemmel bir yapbozu tamamlıyordu. Cousy’nin dediğine göre ikisinin de eforu bitmiyordu.
Oyuna olan tutkusu, yaş geçtikçe azalmadı.
Bir koç olarak Jones’un oyuna yaklaşımı, Parish’in dediğine göre basitti: “2 saat boyunca ya da maç ne kadar sürecekse o kadar saat her şeyimizi vermek için toplanıyorduk. Bu yaklaşımı seviyordum. Küstahlığa çok yakın bir çizgide olsa da karşı tarafın k*çını tekmeleyebiliyorsan bu küstahlık olmuyor.”
Sichting, Lakers ile oynanan bir hazırlık karşılaşmasında kavga çıktığını hatırlıyordu. Kargaşanın içinde antrenörünü Michael Cooper’ı boynundan kilide almış şekilde buldu.
“Karşınıza almak isteyeceğiniz bir insan değildi.” diyor Chenier. “Eğer kızgınsan o da sana karşılık verirdi.”
Ancak aynı zamanda Jones, evinde herkesle bir araya gelirdi. Chenier bu tavırlardan çok yarar gördü. Bir takım arkadaşınızla sorun yaşayabilirsiniz, öfkelenebilirsiniz ancak sonrasında basketbolun hayattaki en önemli şey olmadığını hatırlamalısınız.
Bryna için babasını tanımak yıllar sürdü.