by Mike Vorkunov / Çeviri: Bilal Baran Yardımcı / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 26 Mayıs 2022 tarihinde The Athletic‘te yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
2020 yılında, pandeminin ilk aylarında EuroLeague, henüz sona ermemiş sezonunu rafa kaldırmayı tercih etmişti. Dünya üzerinde çığ gibi büyüyen spor organizasyonlarının iptal edilmesinin örneklerinden biri bu olmuştu ancak lig için bu kararın arkasındaki koşullar normalden farklıydı.
Kuzey Amerika’daki spor ligleri büyük kararlar alırken toplu pazarlık anlaşması imzaladığı ve gücünü paylaştığı birliklerle bunu tartışsa da Avrupa basketbolu için durum her zaman böyle işlemiyor. Dünya üzerindeki en büyük 2. basketbol organizasyonu EuroLeague, güçlü bir merkezi sistem ve sürekli değişen bir oyuncu havuzundan oluşuyor. 2018 yılında ligdeki oyuncuların bir bayrak altında toplanmasıyla bu durum değişmeye başladı. O sene EuroLeague oyuncular birliği kuruldu ve ilk kez ligte birlik sağlandı. Lig için ufuk açıcı bir gelişmeydi, oyuncular da çalışma standartlarına karşı bir ses oluşturmuş oldular.
2020 yılında pandeminin baş göstermesiyle birlikte Oyuncular Birliği, temsilcileriyle birlikte durdurulan sezona devam edip etmeme üzerine konuşmalar yaptı. Eninde sonunda birlik, oynamama taraftarı olmaya karar verdi. EuroLeague’de sonradan bu yolu izledi.
“EuroLeague, dünya üzerindeki en yüksek seviyedeki ikinci basketbol ligi. Biz de bunu yansıtacak şekilde bir birlik oluşturmaya çalışıyoruz.” diyor Oyuncular Birliği Başkan Yardımcısı Kyle Hines. “NBA’e ve diğer tüm spor organizasyonlarına bakıyoruz. Kurdukları birliklerin ne kadar güçlü olduğunu görebiliyorsunuz. Biz de bunu yapmaya çalışıyoruz. Gelecek yıllarda EuroLeague’de oynayacak oyuncular için bir oluşum tohumlarını atıyoruz.”
Amerika’daki sporlarda güçlü oyuncular birlikleri değer görürken bunun Avrupa’da çok fazla örneği bulunmuyor. Her ülkenin kendi liginin ve kendi kurallarının bulunması, kolektif bir aksiyon alınmasını zorlaştırıyor. İngiltere gibi dünyanın en iyi futbol liglerinden birine sahip bir ülkede bile bunun bir muadili yok. Oradaki oyuncular için Profesyonel Futbolcular Birliği var ancak kolektif bir pazar anlaşması bulunmuyor. PFB, üyelerine çok az yardımı dokunması sebebiyle eleştirilerin odağı haline bile gelmişti.
EuroLeague Oyuncular Birliği, bu mevzuyu en azından kendi adlarını çözebilmek adına kuruldu. Hem oyuncuların hem de lig yönetiminin ortak düşüncesi sonucu EuroLeague’in gelişimine katkı sağlamak üzere oyuncuları karar verme süreçlerine dahil etmek hedeflenmişti. Oyuncular Birliği kuruldu, ligle beraber ilk defa EuroLeague İşbirliği Çerçeve Anlaşması imzalandı. EuroLeague CEO’su Jordi Bertomeu, bu belge için “tarihi” sıfatını kullandı. Birliğin yöneticilerinden Bostjan Nachbar, EuroLeague gibi uluslararası organizasyonlara örnek oluşturan bir olay olduğunu düşünüyor.
Oyuncular Birliği, en azından Amerika’daki örneklerine kıyasla daha küçük çaplı hedeflerle başladı: EuroLeague genelinde çalışma standartlarına erişim sağlamak ve oyuncular için daha güvenli hale getirmek.
“Başlangıçta başarmak istediğimiz çok temel bir şeydi.” diyor Nachbar. “İnsanlar için, özellikle de bu konuyu duyan NBA oyuncuları için bu durum hakkında konuşuyor olmak bile garipti.”
Oyuncular Birliği’nden önce basketbolcular, deplasmanlarda aynı odalarda kalmak zorundaydı. EuroLeague takımlarını herkesin ayrı odalara sahip olmasının gerektiğine ikna etmek zaman almıştı. Nachbar’ın dediğine göre lig, oyuncuların bu yeni ayrıcalıktan faydalanmasından korkuyordu.
Sahanın üzerinde reklam için bulunan sticker’lar bir başka mevzuydu. Kaygan oldukları için oyuncuların sakatlıklarına sebep olabiliyorlardı. Oyuncular Birliği, takımlar ile görüşmeler yaparak bu sticker’ların sadece saha kenarlarında olması, saha içinde olanların ise boyanarak yapılması gerektiği konusunda anlaştı.
Oyuncular Birliği’nin yapması gereken çok şey vardı. Nachbar, diğer liglerdeki oyuncuların yapmaları gereken şeyleri duyunca muhtemelen gülmekten kendilerini alıkoyamayacaklarını itiraf etti.
Otel standartları, antrenman kampı süreleri, ikincil bir görüş belirtme hakkı pazarlık sürecinin diğer noktalarıydı. Hines’ın dediğine göre oyuncular maçlardan sonra her zaman sıcak yemeklere ulaşamıyordu. Geçen ay EFA’da yapılan yasa değişikliği, oyuncu ve kulüp arasında yaşanan bir sorun halinde arabuculu mahkeme seçeneceğini ortaya koydu. Oyuncular ve aileleri, için sigorta seçeneği geldi.
“Bizim birliğimiz, NBA’in 30-40 yıl öncesinden geliyor.” diyor Hines.
6 sezon NBA’de forma giyen ve uzun süreler Avrupa’da basketbol oynayan Nachbar, birlik kurulduğundan beri liderliği üstlendi. Bir oyuncular birliği kurulması fikri ortaya çıktıktan sonra emekliliğin ilk yıllarını EuroLeague şehirleri arasında seyahat edip oyuncularla konuşarak geçirdi ve ilgilerini ölçtü. Oyuncuların bir birlik istediğini görünce ise yeni bir problem baş gösterdi: Uluslararası bir oyuncu birliğini nasıl kurarsın ki?
Takımların farklı ülkelerde yer alıyor olması tek sorun değildi, ayrıca kendi kuralları bulunan kendi ulusal liglerinin bir parçalarıydılar. Fakat Nachbar, NBA’de geçirdiği yıllarda güçlü bir oyuncular birliğinin değerini anlamıştı.
NBA Oyuncular Birliği, EuroLeague Oyuncular Birliği kurulurken Nacbhar’a yardımcı oldu. O zamanlar NBPA’in yöneticisi Michele Roberts ile görüşüldü, departmanlar ziyaret edildi. NBPA’in danışmanlarından Ron Klempner, oluşumun nasıl işlediğini açıkladı.
Nachbar’a göre işin en zor kısmı herkesin onayını almaktı. Takımlar, duruma şüpheci yaklaşıyordu dediğine göre.
“Birçok insan bizim işleri berbat etmek için, kulüplere zorluk çıkarmak için uğraştığımızı düşünüyordu. Olay bu değil. Evet, oyunculara yardımcı olmak istiyoruz ancak aynı zamanda ortaya çıkan ürüne de yardım etmek istiyoruz çünkü lig büyüdükçe oyuncuların kariyerleri de büyüyecek. İşin en zor kısmı, Oyuncular Birliği’nin sürekli bir şeyler aldığını ve geri hiçbir şey vermediğini düşünen bazı EuroLeague takımlarıyla dürüst ve açık bir konuşma yapmaya çalışmaktı. Bu, hala üzerine çalıştığımız bir nokta.”
EuroLeague’in CEO’su Jordi Bertomeu, Oyuncular Birliği oluşumunun lig için olumlu bir etkisi olduğunu düşünüyor. Dediğine göre takımların EuroLeague’den kazandığı para, hasılatlarındaki en önemli kısım ve bütçeler de bunun yanında büyüyor.
Bertomeu’nun dediğine göre lig, şu anda kendi ekosistemini oluşturuyor ve büyümeye devam etmesi için güçlü bir partnere ihtiyacı var.
“Eğer sağlam bir ligimiz olsun istiyorsak sağlam oluşumlarımız olmalı, bir oyuncu birliği de temellerden biri. Ligin büyümesi ve geleceği için en önemli noktalardan biri bu.” diyor Bertomeu.
Nachbar da “Belki de ‘ihtiyaç’ doğru kelime değildir. Belki de ‘hiçbir karşı argümanları yok’ daha doğru bir tabir olacaktır.” diyor.
Bertomeu, Oyuncular Birliği’nin kurulmasının lige veya takımlara herhangi bir güç kaybı yaşatmayacağını belirtiyor:
“İnsanların, en azından EuroLeague tarafının, kulüpler tarafının bu işten bir korkusu olmadığını söyleyebilirim ancak kulüpler için yeni bir şey olduğu da unutulmamalı. Daha önce karşılarında böyle bir oluşum yoktu. Birçok ülkede oyuncular için bir birlik bulunmuyor. Takımlar için yeni bir tecrübe oluyor. Güç paylaşımıyla alakası yok.”
Ortada bir anlaşma var ancak bundan 10 yıl önce bir oyuncular birliği kurmak mümkün bile değildi.
Bertomeu’nun dediğine göre bunun sebebi EuroLeague’in o zamanlar şu an olduğu kadar güçlü olmaması. O zamanlar daha az maç oynanıyordu ve katılımcıların ulusal ligleriyle aradaki fark daha küçüktü. Şu anda ligde olmak ayrıcalıkken böyle bir durum 10 sene önce mevcut değildi.
Nachbar, Oyuncular Birliği’nin önem kazanmasının sebebinin Avrupa’da oyuncuların herhangi bir süreçte söz hakkı olması gerektiğinin fark edilmesi olduğunu düşünüyor. NBA ve NBPA arasındaki güçlü iletişimi Avrupa için örnek gösteriyor ve oyuncuları temsil eden bir kurumun lige de yardımcı olabileceğine dair bir rehber olmasını istiyor.
Oyuncuların kolektif bir temsil edilme sürecine hazır olması da zaman aldı.
“Buradaki basketbol ve spor anlayışı Amerika’dakinden farklı.” diyor Hines, bir Amerikalı olarak. “Amerika’daki oyuncular bir nebze daha bireysel bazlı, burada ise özellikle yerel oyuncular, takımlarıyla ters düşmekten kaçınıyor. 16,17 yaşlarından beri oynadıkları takım oluyor bu. Bu yüzden mantalitelerini değiştirerek takımlarına, menajerlerine ya da karar verme mekanizmasını yeterli bulmadıkları herhangi birine karşı çıkmak onlar için zor. Bu da başlangıçta en zor noktanın herkesi anlayış, zihniyet değişikliğine davet etmekti. Bence bugün de bu geçerliliğini koruyor.”
Hines’ın dediğine göre değişim, son yıllarda oyuncuların sosyal medyada seslerini duyurabilmesiyle başladı. Bugünlerde oyuncular fikirlerini toplumla paylaşma konusuna daha eğilimli.
Hines’a göre Oyuncular Birliği’nin doğuşu, basketbolcuların Twitter üzerinden konuşması ve deneyimlerini aktarması sonucu medyada daha büyük tartışmalara yol açması ve sonuç olarak bir birliğe olan ihtiyacın konuşulmaya başlanmasıyla gerçekleşti.
“Şimdi 4 yıl geçti ve artık gerçek bir anlaşmamız var. COVID ve o tarz zorunlu durumların tedavisine yardımcı oluyoruz. Bence bu zamanlar gelişimimizi biraz daha hızlandırdı. Bizi gayet iyi bir noktaya getirdi.”
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!