by Scott Cacciola / Çeviri: Bilal Baran Yardımcı / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 3 Ekim 2022 tarihinde New York Times’ta yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Johnny Davis sonun geldiğinin farkındaydı.
1985’in yazında Davis, 10. NBA sezonuna hazırlanırken herkesin bildiği çabukluğu hakkında bir şey fark etti… O çabukluğu kaybetmişti.
Davis o zamanlar sadece 29 yaşındaydı fakat üretken bir basketbol kariyerinin yarattığı uzun kilometreler onu yormuştu.
“Atletizmimden çok tecrübemle iş yapıyordum. Aynı oyuncu olmadığım çok açıktı.” diyor en iyi zamanlarında versatil bir guard olan Davis.
Davis, emekliliğe hazırlanma vakti bulduğu için şanslı sayılırdı. “Hazırlıksız yakalanmadım.” diyor fakat yine de o büyük soruyla yüzleşmeliydi: Şimdi ne olacak?
NBA takımları sezonun başlamasından önce kadrolarını ayarlarken bir dolu oyuncu kendilerini aynı soruyu sorarken bulacaklar. Profesyonel sporlarda her zaman bir “son” vardır. Atletler, eski atletlere dönüşür; All-Star’lar, “Bu, o adam değil mi?” denilen kişiye dönüşür. En yüksek seviyeye çıkmanın yanında getirdiği güzellikler olsa da yeni sınav da kaçınılmazdır: Aşağıya düşmek.
13 yıllık NBA kariyeri henüz 33 yaşındayken 2013 yılında bittiğinde Quentin Richardson “NBA’den ayrıldığınız gün size yeniden başlamanızı söyleyecekler.” demişti.
Bazı oyuncular bırakmak için kendi şartlarını belirleyebilse de çoğu, bu kararı yaş ve sakatlıklar yüzünden alıyor. Kariyerleri, bir daha asla gelmeyen kontrat teklifini beklemekle şekilleniyor.
“Spor genelde sizi terk eder. Sonra da hayatınız boyunca yaptığınız şeyi bırakıp devam etmek zorunda kalırsınız. Bu da bazen kendinizi yeniden tanımlamanız gerektiği anlamına geliyor.” diyor 66 yaşındaki Davis.
Pau Gasol: “Şimdi Sıra Başkasında”
Tokyo Olimpiyatları’nda İspanya forması giydikten sonra geçen ağustos ayında eşi Cat McDonnel ve kızları Ellie ile vakit geçirmek için İspanya’daki kır evine dönmüştü. Gasol, sessiz yürüyüşlere çıktı ve NBA’de geçirdiği 18 seneyi, Kobe Bryant ile kazandığı şampiyonlukları düşünürken huzur buldu.
Birkaç hafta sonra ise 41 yaşına yeni girmiş olan Gasol, emekliliğini açıkladı.
“Üzücü bir an değildi.” diyor Gasol. “Daha çok bir kutlama anıydı.”
Gasol’un istikrarsızlıkla bağdaşan uzun bir kariyeri oldu. Memphis Grizllies’te başladı. Los Angeles Lakers ile iki şampiyonluk yaşadı. Chicago Bulls ve San Antonio Spurs‘teyken daha çok bir mentördü, NBA’deki son aylarını da sakatlıkla uğraşarak geçirdi. Rolünün yaşadığı evrime adapte olmuştu.
“Kolay olduğunu söylemiyorum. Hala maça başlamanız ya da önemli dakikalar oynamanız gerektiğini düşündüğünüz anlar oluyor fakat hayat devam ediyor. Artık sıra başkasında.” diyor Gasol.
Tokyo Olimpiyatları’ndan önce Barcelona’da, profesyonel kariyerine başladığı yerde, geçirdiği son sezonda İspanya Ligi şampiyonluğu yaşadı. “Romantikti diyebilirim.” diyor.
Şu anda 42 yaşına gelen Gasol, obeziteli çocuklara odaklanan kuruluşu, Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Golden State Warriors‘a yaptığı danışmanlık ve WNBA yatırımcısı gibi şeyler sebebiyle o günden beri meşgul kalmayı başardı. Ayrıca ara sıra golf turlarını da araya sıkıştırıyor.
Tabii ki de basketbol oynamayı özlediği günler oluyor. O da kişisel tatmin ve emeklilik kitapları okuyarak bununla başa çıkıyor. Ayrıca NBA Oyuncular Birliği’nin mental sağlık direktörü Dr. William D. Parham ile iletişimini devam ettiriyor.
“Onunla bunu hafifletmesi birkaç kez konuştum. Hiçbir şeyin oynamanın verdiği heyecanla karşılaştırılamayacak olduğunu anlamalısınız.” diyor Gasol.
Jamal Crawford: “Duygulandığım Günler Oldu”
Şimdilerde bile Jamal Crawford, kariyerinin bitmesinin nedenini bulmakta zorlanıyor.
Bençten gelerek Minnesota Timberwolves‘un 2004 yılından sonra ilk kez playoff’a kalmasına yardımcı olduğu 2017-18 sezonunu düşünüyor. Crawford, NBA’de Yılın Takım Arkadaşı seçilmiş, sonrasında aylarca kontrat bulamayarak serbest oyuncu olmuştu.
Yaşlandığı açıktı. 38 yaşındaydı ve 18. NBA sezonunu bitirmişti fakat sağlığı yerinde. 2018-19 sezonunun başlamasından bir gün önce sonunda Phoenix Suns bir teklif yaptı. Ligin en kötü ve en genç takımlarından biriyle bir yıllığına rol oyuncusu olmak için imzalamıştı.
“Yeni çocuklara profesyonel olmayı öğretirken işin güzel kısımlarını görebiliyorsunuz.” diyor.
Crwaford, sezonunun sonunda yüksek sayı ürettiği maçların ardından o yaz tekrar kontrat bulacağına inanmıştı. Yanılıyordu. Bir sonraki sezon onsuz başladı.
“Uyanıp ‘Bir telefon gelmediğine inanamıyorum’ diye düşündüğüm duygusal günlerim oldu.” diyor.
Birkaç takım 2019-20 sezonu için koç ekibi ya da yönetim tarafında bulunması için ona ulaşmıştı fakat Crawford hala oynamak istiyordu. Şaşkındı. Sezon sonundaki skor performansı onun aleyhine mi işlemişti? Takımlar kısıtlı bir rolü istemeyeceğini mi düşünüyordu?
COVID-19 pandemisi NBA’i 2020’nin Mart ayında durmaya zorladığında hala işi yoktu. O temmuz ayında sezon devam ettiğinde Nets‘e katıldı ve ilk maçında hamstring’inden sakatlandı. Sezonu bitmişti. O an bilmese de kariyeri de…
Sonraki iki yıl boyunca sosyal medya ve televizyon üzerinden tekrar oynama arzusunu belli etse de kendisine yeni bir tutku bulmuştu: Oğlu J.J.’in Seattle’daki genç basketbol takımına koçluk yapmak.
“Deliceydi çünkü koçluk yapmak istediğimi hiç bilmiyordum.” diyor Crawford.
Oğlunu haftasonu turnuvalarına götürüyor. iPad’inde ona setler çiziyor. Önümüzdeki yıllarda kendini koçluk yaparken görebildiğini söyledi. Mart ayında NBA’den emekli olduğunu açıkladı fakat temmuz ayında bir yetişkin liginde hala yeteneği olduğunu gösterdi.
“Dürüst olmam gerekirse koçluk yaparken oynamaktan daha çok eğleniyorum. Oynamayı da hala seviyorum bu arada… Eğer elit bir sporcuysanız ve çok uzun süre oynamışsanız her zaman rekabetçi kalacaksınız. Bu, bitmiyor. Bunu yöneltecek yeni bir uğraş bulmak zorundasınız.” diyor Crawford.
Cole Aldrich: Basketbol Sonrası Hayatından Mutlu
Cole Aldrich size şu anki durumun garip olduğunu, Minnesota’daki hayatında mantığa yatan çok az şey olduğunu söyleyen ilk insan olurdu.
Sık sık evinin yakınındaki yollarda süslü bisikletini sürüyor. Yeni evinin inşaatına olması gerekenden daha fazla dahil oldu. Geçtiğimiz sonbaharda golf oynarken oynadığı ekipten biri ona ne iş yaptığını sormuştu. 33 yaşındaki Aldrich ise emekli olduğunu söyledi.
“İnsanlara bunu söylediğinizde yüzlerindeki ifadeye inanamazsınız.” diyor Aldrich.
Bir önceki hayatında Aldrich, 2010 NBA draftının en önde gelen seçimlerinden biriydi ve ilk iki sezonunu Oklahoma City Thunder‘da geçirdi. Yedek pivot olarak ligde dolaştıktan sonra Minnesota Timberwolves ile üç yıl – 17 milyon garanti bir kontrat imzaladı.
“O an derin bir nefes alabileceğimi hissettim.” diyor.
Anlaşmanın üçüncü yılından önce kadrodan kesildi, sonrasında Çin’de oynarken dizinden sakatlık yaşadı. Minnesota’daki evlerinde eşi Britt Aldrich, ilk çocuklarına hamileydi. Cole, basketbola bir şans daha vermeden önce bir yıl ara verebileceğini düşünmüştü fakat oğlu doğduktan ve COVID-19 pandemisi dünyayı sarstıktan sonra “Benim için kolay olan bir karar daha da kolaylaştı.” dedi.
30’lu yaşlarınızın başında bankada milyonlarınızla birlikte emekli olmak sık rastlanan bir lüks değil. Fakat evde geçen bir hayat, yarı zamanlı bisiklet sürücülüğü… Bunlar sonsuza kadar sürecek mi? Aldrich, bir noktada başka bir iş isteyeceğini düşünüyor.
“Bir alanda kariyerim olsun istiyorum fakat nasıl olacak bilmiyorum.” diyor.
Çalışmayı bırakıp Sosyal Güvenlik ödemeleri alabilecek kadar yaşlı olan insanlar şanslı oluyor. NBA dünyasında ise birçok kariyer oyuncu 30 yaşına gelmeden sona eriyor. Aldrich’in NBA ile işi 29 yaşındayken bitmişti ve milyonlar kazanmıştı. Hayatı, büyük resimden baktığımızda gerçekten de garip.
Quentin Richardson ve Darius Miles: “Gerçekten de Bitti mi?
Darius Miles henüz liseden yeni mezun olmuştu. Quentin Richardson 20 yaşındaydı. 2000 yılının baharında Los Angeles Clippers‘ın çaylaklarıydı onlar.
Birdenbire acınacak durumda olan Clippers, henüz iyi sayılmasa da heyecanlı gözüküyordu.
“Büyüklere karşı oynayan bir kolej takımı gibiydik.” diyor Miles.
Q-Rich ve D-Miles olarak bilinen bu oyuncular hızlı ve eğlenceliydi. Taraftarlar onların imza kutlama hareketini tekrarlardı. Sonrasında ise sadece iki sezonun ardından Clippers, Miles’ı daha tecrübeli bir oyuncu için Cleveland Cavaliers‘a takasladı.
Bunca yıldır Miles ve Richardson, takımın onları birlikte tuttuğu senaryoda neler olacağını düşünüyor. 40 yaşındaki Miles, 2009 yılında son maçına çıkana kadar lig genelinde seksek oynadı. Depresyona girdi ve bununla başa çıkmak için bir mağaraya çekildi.
“Kariyerinizin bitmesi… Her oyuncunun yaşadığı mental sorunlardan biri bu. Gerçekten de bitti mi?” diyor Miles.
2012-13 sezonundan önce Orlando Magic kendisini kadrodan kestiğinde şu anda 42 yaşında olan Richardson, kariyerinin sonuna yaklaştığını biliyordu. Aylarca telefondan başka bir teklifin gelmesini bekledi. Knicks‘te geçirdiği kısa dönemin ardından Pistons‘ın yönetim ekibinde dört yıl çalıştı fakat fikirlerine değer gösterilmediğini hissetti.
“Bir daha deneyimlemek istemeyeceğim bir tecrübeydi.” diyor.
Richardson ve Miles, 2018 yılında tekrardan bir araya geldi. Richardson editörüyken Miles, The Players Tribune’e yazacağı “Darius Miles’a Ne Oldu?” adlı yazısına aylar harcadı.
Yazıda Doğu St. Louis’te uyuşturucu ve şiddetin yaygın olduğu yerlerde büyümekten, ona zarar veren “şüpheli” iş anlaşmalarından bahsetti. Kariyerine büyük zarar veren diz sakatlıklarını anlattı, annesinin ölümünden sonra depresyona girdiğini söyledi. Bir de Richardson’dan gelen Florida’ya taşınma teklifine yer verdi.
“Q beni kamçılamaya devam etti. Gün ışığını görene kadar fırtınanın geçmesini beklemeliydim.” diyor Miles.
Aralarındaki kimya “Knuckleheads with Quentin Richardson and Darius Miles” adındaki podcast programını oluşturdu. Bu podcast, eski sporcular ve koçlarla yapılan röportajlarla birlikte profesyonel sporcu hayatına samimi bir bakış imkanı tanıyor.
“İnsanlar konuşmak istiyor ve bunu bizim karşımızda oturdukları, güvenli hissettikleri bölgede yapmayı seçiyorlar. Bizim birbirimize sahip çıkacağımızı biliyorlar.” diyor Richardson.
NBA ve Oyuncular Birliği’nin de oyuncuların emeklilik sürecine yardımcı olduğunu söylüyor.
Podcastleriyle birlikte Miles ve Richardson, başka hayatları keşfediyor, oyundan da çok uzaklaşmamış oluyor. Bazı oyuncular için devam etmenin en iyi yolu bu olabilir.
Miles, podcastin kendisine bir amaç edinmesinde yardımcı olduğunu söyledi. “Sahip olduğum en iyi doktor.” diyor bu konuda.
Dave Bing ve Johnny Davis: Başkalarına Yol Açmak
1960’ların Detroit’inde büyüyen Davis için arkadaşlarıyla basketbol oynarken taklit edeceği pek çok Pistons yıldızı bulunuyordu.
“Birimiz Jimmy Walker, birimiz Dave Bing olmak isterdi. Ben her zaman Dave Bing olmak isterdim.” diyor Davis.
Bugünlerde Davis ve Bing, farklı bir yoldan tekrar bağlantı kurdu: Davis, NBA’in Emekli Oyuncular Birliği’nin başkanı. 78 yaşındaki Bing ise 1992 yılında dört tane daha eski oyuncuyla bu birliği kurmuştu: Oscar Robertson, Archie Clark, Dave Cowens ve Dave DeBusschere.
“Yaşı gelen oyunculara yardımcı olmak için neler yapacağımızı konuşurken bir All-Star maçındaydık. Sağlıkları pek iyi değildi fakat kimse onları önemsemiyor gibiydi.” diyor Bing.
NBA, her zaman bugün olduğu gibi dev bir kazanç ayağı değildi. Bing’in zamanlarında birçok oyuncu sezon arasında çalışıyordu. Bing de bir bankada çalışıyordu.
“Bugünkü oyuncular çalışmak veya ikinci bir kariyer için endişe duymak zorunda değil fakat benim oynadığım dönemde başka seçeneğiniz yoktu. 34 yaşında emekli olduğunuzda önünüzde koca bir hayat sizi bekliyordu.” diyor.
1980 yılında dört işçiyle beraber Bing Steel’i başlattı. Bu şirket, 2009 yılında Detroit’in belediye başkanı olmadan önce yönettiği 28 yılda multimilyon dolarlık bir holdinge dönüştü.
Emekli Oyuncular Birliği, oyunculara sağlık, eğitim, kariyer danışmanlığı ve ekonomik açıdan yardımcı oluyor. Organizasyonun Başkanı Scott Rochelle ise “emeklilik” kelimesini kullanmaktan kaçınıyor.
“Beni gördüğünde ölüm meleği görmüş gibi kaçacak iki üç çocuk var. Biz, buna yön değişimi olarak bakıyoruz. 35 yaşında emekli olmazsınız. Sadece amacınızı değiştirir, her gün sizi ayakta tutacak başka bir şey bulursunuz.” diyor Rochelle.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!