by Brian Windhorst ve Jonathan Givony / Çeviri: Bilal Baran Yardımcı / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 20 Şubat 2023 tarihinde ESPN‘de yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Fransa’nın başkenti Paris’in hemen dışında havanın kapalı olduğu bir kış gününde sabahın geç saatleri yaşanırken Victor Wembanyama da uzun süredir uykudaydı. Bu durum, onun hayatındaki birkaç insanı çok mutlu ediyordu.
Zafer Takı’nın yaklaşık üç kilometre uzağında bulunan ve Wembanyama’nın basketboldaki evi olarak nitelendirdiği küçük salon genelde karanlıktı, fotoğraf çekimi için bir set haline getirilmişti, karmaşık ışıklarla ve her açıdan kameralarla donatılmıştı.
Takımı Metropolitans 92, antrenmanı fotoğraf çekimi bitene kadar ertelemek zorunda kalacaktı. Takım geçen sezon dağılmanın eşiğindeydi ve bu sezondan sonraki geleceği de şüpheli durumda. Gelecek sezon aynı salonda oynayamayabilirler bile çünkü bir voleybol takımı o salona yerleşebilir.
Saha içindeki koltukları inceleyen ve notlar alan, bir sonraki maçı izlemeyi düşünen hükümet için detaylı bir çalışma yürüten polisler oradaydı. Bu etkinlikte yer alması beklenen bir diğer temsilciler ise neredeyse üç genel menajerin de dahil olduğu bir düzine NBA takımıydı.
Daha önce hiçbir Avrupalı gençte görmediğimiz bir NBA hazırlığı stratejisi izleyerek eşsiz bir sezon geçiren eşsiz yetenek Wembanyama’nın kendine has yolculuğunun bir başka günüydü bu. Fransız yıldız, son 20 yıldır basketbolda en çok beklenti olan potansiyel ve bu yaz düzenlenecek draftın bir numarasından seçileceği kesin.
Etrafında onun NBA’e gelmesini bekleyen taraftarlar, ünlüler, medya ve dikkatini çekmeye çalışan potansiyel sponsorlar bulunuyor. Bunların hepsi de Wembanmaya ve etrafındaki insanlar, lige gittiğinde başarı için en iyi senaryoyu izleyebilmesi için dikkatli ve düşünceli bir yaklaşım sergilerken yaşanıyor.
Aynı zamanda Wembanyama’nın uykusunu da iyi alması gerekiyor. Bu sezon Wembanyama’ya özel olarak işe alınan antrenör Guillaume Alquier, her sabah oyuncunun ne kadar uyuduğuna dair rapor alıyor. Bunun için teknolojiye güvenmiyorlar. Alquier, kendi kendine bunları kaydediyor.
Alquier, Wembanyama’nın günde 10 saat kadar uyumasını istiyor fakat sekiz veya dokuzla da yaşayabilir. Wembanyama’nın Paris’teki menajeri Jeremy Medjana da uyku konusunda bilgi almak istiyor. O, farklı olarak en az 11 saat uykuyu tercih ediyor. Medjana, takvimi öğle saatlerinde alınan uyku için özel olarak ayarlıyor.
Fakat bu süreçte anı yaşayan Wembanyama. Kameralara bakıyor, çekim tahtasını açıp kapatıyor.
Fotoğraf yoğunluğu arasında kameraların hazır olmasını beklerken yakındaki çembere turnikeler atıyor, sahada dururken parmak uçları şaşırtıcı şekilde çembere yakın geliyor. Kadroda 2.23 olduğu yazsa da ayakkabı giydiğinde 2.26 boyunda oluyor ve kanat genişliği de 2.43 metre. Henüz büyümesinin tamamlanmamış olması da bir ihtimal.
O gün yaşananlara dair Wembanyama “Daha önce hiç bu kadar büyük bir şeyin içinde bulunmadım.” diyor.
Bunun gibi birçok seans yaşanacak. Wembanyama, ekim ayında Las Vegas’ta kendisi ve G League Ignite’tan Scoot Henderson’ı öne çıkarmak için oynanan iki gösteri maçındaki harika performanslarının da etkisiyle gerçek bir anın içinde buluyor kendini.
Wembanyama ilk maçta yedi üçlük atarak 37 sayı buldu, kendisini takip eden yetenek avcılarını anında etkiledi. İkinci maçta ise daha farklı oynadı, içeri penetreler etti ve fiziği ile el hassasiyetini kullanarak 36 sayı buldu.
Yetenek avcıları ve onu ilk kez gören taraftarlar hayran kalmıştı. Günler içinde NBA, Wembanyama’nın takımının maçlarının ligin platformlarında izlenebilmesi için yayın haklarını aldı.
Ebeveynleri Elodie ve Felix, kameraların arkasından sessizce izlediler. Sahneyi görmeye gelmişlerdi. İkisi de oldukça fazla destekçi ve korumacı ebeveynler olmasına rağmen sürekli kısıtlayıcı bir tavır sergilemiyorlar. Wembanyama bir süredir özgürce yaşayabiliyor. Henüz 14 yaşındayken doğduğu şehirden Paris’in yakınlarına gelerek basketbol kariyerine odaklanmaya başlamıştı.
Fakat anne ve baba, hala bu kadarının biraz fazla olabileceği konusunda endişeleniyor. Medyanın gereklilikleri, taraftarların ve ligin gelişime ve sağlığına zaman ayırmasını gerektiren ilgisi… Ekim ayında ABD’deki maçların önemi ve stresi de onlara konforsuz hissettirmişti.
“Ben herhangi riskli bir durumu düşünmedim bile fakat ailem muhtemelen düşündü. Benim işim bu değil.” diyor Wembanyama gülümsemeyle. “Ben bu şekilde düşünmüyorum. Yaptığım her şeyde başarılı olacağımdan eminim.”
Tanınma ve iş açılarından Nevada’daki o haftanın getirileri ölçülemez seviyede. Wembanyama’nın tanınırlığı ve şirketlerin onunla çalışma isteği inanılmaz seviyede arttı. 2003 yılında LeBron James henüz 18 yaşındayken ESPN’de yayınlanan önemli bir maçtaki harika performansı onun için yapılan ayakkabı savaşlarını körüklemiş, eninde sonunda ona onlarca milyon dolar kazandırmıştı. 4 Ocak’ta 19 yaşına giren Wembanyama da bir jenerasyonun ardından aynısını başarmış olabilir.
Markalar Wembanyama’nın üzerine düşüyor, lige girmeden önce ortaklık kurmaya çalışıyor. Ignite’a karşı oynadığı maçların ona tam olarak ne kadar kazandırdığını bilmek imkansız fakat menajerleri bu değerin eninde sonunda 100 milyon dolara çıkabileceğini düşünüyor.
Fakat bu rakam olabileceğinden daha az çünkü Wembanyama, an itibarıyla birçok markanın teklifini geri çeviriyor.
“İlk olarak yapmaya çalıştığımız şey Victor’u ender bir figür yapmak.” diyor Wembanyama’nın Dallas kökenli menajeri, Rudy Gobert, Evan Fournier ve Nicolas Batum dahil birçok Fransız yıldızı da temsil etmiş Bouna Ndiaye.
“Onun her yerde olmasını istemiyoruz. 20 ortağımız olsun istemiyoruz. Bu, onu bilinen bir basketbol oyuncusu yapmayacak. Victor en iyi olmak istediğini söylüyor. En iyi olmak istiyorsanız basketbola odaklanmak zorundasınız. Victor da şu an milyon dolarlık anlaşmaları geri çeviriyor çünkü basketbola odaklanmak istiyor.”
Bu da gerçekten basketbol oynamayı gerektiriyor. İşte bu yüzden Wembanyama, draft hazırlıklarına odaklanmak ve sakatlık riskini ortadan kaldırmak için önümüzdeki ayları boş geçirme fikrini direkt olarak reddetti.
“NBA’den insanlar, menajerler, işin içinden insanlar… Birçok insan beni aradı ve ‘ne yapıyorsunuz?’ dedi.” diyor Medjana. “Bir numaradan seçilmesi garantiyken neden bu riski aldığımızı bilmek istediler. Gözüken o ki endişeleri olan tek insanlar ebeveynleri değil. Fakat şu anda geldiği hale bakın.”
Wembanyama ikisi de Nike ile anlaşmalı olsa da henüz James ile tanışmadı, 20 yıl geçmesine rağmen bu denli beklentiyle NBA’e giren diğer tek oyuncudan, lig tarihinin sayı kralından direkt olarak tavsiye almadı.
Fakat gözüken o ki Wembanyama, James’in onun hakkında söylediği “basketbolu işin önüne koyma yaklaşımı” tavsiyesini şimdiden uyguluyor.
James, Wembanyama için “Ona dair en önemli şey oyuna bağlı kalmak. Benim için en önemlisi buydu. Ben her zaman kendime oyuna bağlı kalcağımı, antrenman yapacağımı, en iyilerden biri olmak için fiziksel, mental ve manevi olarak kendimi oyuna adamaya hazırlayacağımı söylerim.” demişti.
“İkinci nokta ise eğlenmeyi unutmamak çünkü bir noktadan sonra iş haline geliyor. Direkt olarak bir iş haline geliyor. O da şu an bu süreçten geçiyor ve ileride daha kötü olacak demek istemesem de iş konusunda daha fazla şey talep edilecek.”
Wembanyama; James, Milwaukee Bucks‘ın yıldızı Giannis Antetokounmpo, Phoenix Suns‘ın yolunu tutan yıldız Kevin Durant gibi isimlerden çok fazla övgü aldı. Wembanyama, Fransa’daki en çok tanınan sporculardan biri haline geldi ve toplum içinde geçirdiği vakti azaltmak zorunda kaldı. Ev sahibi olarak oynadığı maçlar saha kenarında ünlü isimlere ev sahipliği yaptı. Travis Scott. Kylian Mbappe. Michael Douglas bile iki maça geldi ve Wembanyama’yı Benjamin Franklin hakkında çektiği filmin setine davet etti.
Wembanyama, ocak ayında Paris’te oynanan Chicago Bulls–Detroit Pistons maçına gittiğinde Magic Johnson ile özel bir görüşme ayarlanmıştı çünkü genç oyuncu, beş kez NBA şampiyonu olmuş efsanenin muhteşem pasörlüğüne uzun zamandır hayrandı.
Bu durum baharda da devam edecek. Wembanyama’nın başka hiçbir şey yapmasına gerek olmadan birinci sıradan seçileceği kabuk edildi. Fakat dükkanı kapatmak da bir seçenek değil.
“Eğer Victor basketbol oynamazsa mutlu da olamaz.” diyor Medjana. “Onu mutlu eden şey basketbol oynamak. Olay para değil, para zaten kazanacak. O, oynamak istiyor.”
Maç günlerinde şov erkenden başlıyor.
Wembanyama genelde sahaya ilk çıkan oyunculardan biri oluyor ve geniş bir vücut rutini uyguluyor. Stephen Curry gibi bir şey olmasa da yine de bu da etkileyici. Alquier ona çeşitli vücut koordinasyonlarının geliştirildiği egzersizler yaptırıyor.
Geçtiğimiz ocak ayında son Fransa şampiyonu ve Wembanyama’nın geçtiğimiz yıl oynadığı takım ASVEL’e karşı oynanan maç öncesinde bir NBA başkanı Wembanyama’nın rutinine başladığını görüp bir yetenek avcısıyla yaptığı konuşmayı yarıda kesti ve “Bunu izlemek istiyorum.” dedi.
Eğer takımı birinci sırayı alırsa seçeceği oyuncu hakkında bilgi toplamak için ufak bir ekiple izlemeye gelen bir diğer NBA genel menajeri ise Wembanyama’nın bu rutinini iPhone’u ile videoya kaydetti.
Eğer Alquier’in Wembanyama’nın aldığı uykudan çok dert ettiği bir şey varsa o da bacakları. NBA’deki uzunlar için bacaklarını korumak hayati önem taşıyor ve dünya üzerinde Wembanyama’da olduğu gibi uzun ve ince bacaklar çok az kişide mevcut.
“Bu kadar uzun bacaklara rağmen sakatlıkları nasıl önleyebileceğimize dair çok fazla tecrübemiz var.” diyor Ndiaye. “Bunun üzerine emek harcamanız gerekiyor. Victor için de son üç senedir özel bir program uyguluyoruz. Vücudu üzerine daha güvenli olması için farklı bir yaklaşımla özel olarak çalışıyoruz.”
Wembanyama, 15 yaşından beri dizleri ve zıpladıktan sonra yere narin şekilde düşmek üzerine çalışıyor. Fakat kamera arkasındaki teknikleri şu günlerde insanların önünde gerçekleşiyor.
Sahada ayakkabıları ve çorapları olmadan parmak uçlarının üzerinde giderek çekirdeğini güçlendirmeye çalışıyor. Bir de ayak baş parmağı var. Alquier, bu konunun üzerine çok düşüyor.
İki baş parmağının etrafında da bantlar sararak geriyor ve direnç oluşturmaya çalışıyor. Wembanyama bu esnada suratını ekşitiyor ve vücudunu geriyor.
“Bunu vücudun dengesini arttırmak ve bacakların ısınması için yapıyoruz.” diyor Alquier.
Antrenmanlarından ve uykusunu aldıktan sonra boş günlerinde Wembanyama, sabahları Alquier ile iki saat geçiriyor. Wembanyama ağırlık da kaldırıyor fakat bunun amacı direkt olarak kilo almak olmuyor. Kilo almak Wembanyama ve ekibi için hassas bir konu.
Wembanyama 104 kiloyla ince bir fiziğe sahip ve bu konu şimdiden onu yakından izleyen yetenek avcıları arasında tartışma yaratan noktalardan biri. Bazıları bu konunun NBA’e geldiğ iandan itibaren geliştirmesi gereken bir şey olduğunu düşünüyor. Fakat bu, Wembanyama tarafı için öncelik değil ve pazarlık yapılamayacak noktalardan biri.
Geçtiğimiz yıl Wembanyama, Dirk Nowitzki ile yıllar boyunca çalışan Holger Geschwindner ile 10 gün boyunca antrenman yaptı ve bu konuda destek aldı. Geschwindner, Fransız gencin kilo alması gerektiğine yönelik konuşmaları görmezden gelmesi için yalvardı çünkü bu durum kariyerini riske atabilir.
“Kilo zamanla alınır fakat kiloya odaklanmak bir hata.” diyor Ndiaye. “Buna %100 eminim. Eğer kısa sürede Victor’un vücuduna çok fazla kilo yüklemesi olursa dayanmaz. Kesinlikle. Sürekli sakatlanır.”
Wembanyama, kasları kemiklerini tutabilsin diye beş senedir günde beş öğün yemek yiyor. Onun için hedef güçlenmek fakat bunu kısa süre içinde çok kilo almadan yapmak.
“Kocaman bir oyuncu olacağımı düşünmüyorum.” diyor Wembanyama da.
NBA yöneticilerinin dikkat çektiği tek şey fiziği değil. Wembanyama’yı incelemeye başladıklarında oyuncunun San Antonio Spurs efsanesi Tony Parker’ın sahipliğini yaptığı, NBA’den sonraki en rekabetçi lig olan EuroLeague’de mücadele eden ASVEL’den neden ayrıldığını merak etmişlerdi. Avrupa’daki son süper yıldız genç Luka Doncic, ilk olarak Avrupa’yı domine etmek istemiş ve 2018 yılında Real Madrid ile EuroLeague şampiyonu ve MVP’si olarak bunu başarmıştı.
Cevap şu: Wembanyama, geçtiğimiz sezon orada iyi bir tecrübe yaşamadı. Sahada kalmasını zorlaştıran üç farklı sakatlık yaşadı. Daha yoğun fikstür de antrenman, gelişim ve iyileşme için daha az vakit demekti. Hem Fransa Ligi hem de EuroLeague’de mücadele ederken oluşan baskıdan dolayı genç oyuncunun hatalarına daha az tahammül ediliyordu.
“Bizim takımımızda veteran oyuncular var, takımdaki hava farklı.” diyor ASVEL guardı David Lighty. “Onun Paris’e gitmesi NBA’e hazırlanması için daha iyi oldu.”
Bu, ASVEL’in Wembanyama’nın NBA’e olan hazırlığı etrafında şekillenmeyen bir takım olduğunu söylemenin kibar yolu. Metropolitans’ta ise bu, bir numaralı hedef.
Takımda birçok genç veya ilk defa yurtdışında forma giyen Amerikalı oyuncu var. Bu, takımın kazanma şansını arttırmak için yapılmıyor. Aksine bu formül kaybetmeye sürükleyebilir. Fakat gerçekten de Wembanyama için daha istikrarlı ve verimli antrenman yapma imkanı sağladı.
Ayrıca Vincent Collet, Wembanyama’ya koçluk yapabilecek bir isim. Collet, Fransa tarihinin en çok saygı duyulan koçlarından biri. Fransa Ligi’nde beş kez Yılın Koçu seçildi ve son 14 yıldır milli takımın başında yer alıyor. Geçtiğimiz yıl takım küme düşme tehlikesi yaşarken Collet, milli takıma odaklanmak için istifa etmişti fakat Ndiaye ve Medjana’dan Wembanyama’nın onunla oynamak isteyebileceğini duydu. Böylece istifasını geri çekti.
Collet, kariyeri boyunca çalıştırdığı Batum, Alexis Ajinca ve Frank Ntilikina gibi isimlerin aksine Wembanyama’ya karşı daha farklı bir koçluk uyguluyor. Daha fazla hataya izin veriyor, Wembanyama’ya daha fazla kötü şut kullanma özgürlüğü veriyor ve lig şampiyonluğu peşinde koşsa yapmayacağı şeyler yapıyor.
Wembanyama şut atmayı seviyor. Tek ayak üzerinden, durduğu yerden… Maç başına dört dribbling üzeri şut ortalamasıyla oynuyor ve bu rakam o fizikteki bir oyuncu için normal değil. Collet’in kendi sözlerine göre eğer 15 yıl önce menzili geniş ve süper yeteneklere sahip Batum bunları deneseydi onu oyundan alırdı.
Bu özgürlük, Wembanyama gibi yeteneğinin onu sağladığı gücün farkında olan bir oyuncunun tercih edeceği bir şey.
2019 yılında 15 yaşındayken Wembanyama, büyük uluslararası yetenek avcılarının önündeki ilk maçlarından birinde İspanya’da sönük bir performans sergilemişti. Alışık olduğu pozisyonun dışında oynuyordu ve savunmada etkisizdi. Eforu ve odağı ciddi derecede düşmüştü.
“Gerçekten de hiçbir görevim yoktu. Antrenmanlarda bile top elimde olmazdı. Koç, beni pivot oynatıyordu. Maça girerken bile hayal kırıklığına uğruyordum. İyi gitmeyeceğini biliyordum. İyi de gitmedi.” diyor Wembanyama.
Bu, her şeyin onun konforunu arttırmak için kurulduğu yeni takımında artık bir sorun değil. Olay onu mutlu etmek veya Mets’e maç kazandırmak değil çünkü Collet, ilk işinin Wembanyama’yı NBA’e hazırlamak olduğunu biliyor.
“Genelde çok yetenekli oyuncularda ortak bir problem olur: Zaman zaman yeteneklerine ve hareket becerilerine güvenirler ve bu sorun yaratır.” diyor Collet. “Evet, rakipler onu daha fazla fiziğini kullanmaya itiyor. Bazen onun için topu yakalamak bile zor oluyor. Bu yaşandığında dışarı çıkmamalı. Topu en verimli olacağı noktalarda almanın bir yolunu bulmalı.”
Collet, Wembanyama ile antrenmanlardan önce ve sonra, video izleme seanslarında bu konu üzerine çalışıyor. Evet, bu takıma da yardımcı olacak. Fakat aynı zamanda bir sene sonra NBA’e gittiğinde ve dünya üzerindeki en büyük, güçlü ve hızlı oyunculara karşı oynadığında da bunları yapması gerekicek.
Harika bir koçun altında oynamak başka bir şeydir; bu koçun 59 yaşında, hala zirve günlerindeyken sezonu ve her şeyi bir kenara bırakarak tamamen gelişmekte olan oyuncunun etrafına düzen kurması başka bir şey…