by Tim Cato / Çeviri: Bilal Baran Yardımcı / info@eurohoops.net
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve tamamının veya bir kısmının izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı 30 Ağustos 2023 tarihinde The Athletic‘te yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
Basketbolun bir dili var ve bu dil gün geçtikçe evrimleşiyor.
Akıcı bir tartışmanın içinde bulunabilmeniz için “Bird hakları, “trade kicker”, “second apron” gibi terimlerin anlamını bilmeniz gerekiyor. Televizyonu açtığınızda bile artık “midlevel exception” ya da “draft koruma hakkı” gibi şeyler görüyorsunuz. En sevdiğiniz podcasti mi dinliyorsunuz? Orada “Derrick Rose kuralı”ndan ve “süpermaksimum” kontratlardan bahsediyor olacaklar. İnternette geziyorken ise “tampering” şakalarını ve lüks vergisi analizlerini görüyor olacaksınız.
Uzun süredir medyanın içinde bulunan Howard Beck, “Toplu iş sözleşmesinin, salary cap’in, bütün bu garip jargonun NBA konuşurken normal hale gelmesini asla hayal edemezdim.” diyor.
Beck 1997 yılında kariyerine başladığında Basketball-Reference sitesi yoktu, analitik istatistikler yoktu, taraftar blogları yoktu. “İnternette sıralamaları bulmakta bile zorlanıyorduk.” diyor Beck. Ligin salary cap’e yönelik yayınladığı açıklama sadece iki sayfadan oluşuyordu.
“Taraftarların toplu iş sözleşmesinin içindeki yeni kuralları kadrolarındaki 13. oyuncu gibi konuşması gerçekten delice.” diyor Beck.
Son 20 yılda bu iş değişti. İnternet sayesinde insanlar oldukça spesifik ilgilerine odaklanabildi ve bu da ligin konuşulmasını, etrafındaki taraftar kitlesini etkiledi.
“Önceden insanlar maçlara gelirdi, takımlarının kazanmasını isterdi, sonra da eve mutlu ya da üzgün giderdi,” diyor Philadelphia 76ers GM’i Daryl Morey. “Şimdi ise yaz dönemi ve yapılan hamleler taraftarlar için maçlardan daha ilgi çekici gibi.”
NBA’in toplu iş sözleşmesi (CBA) artık sadece ligin iş kısmına dair kuralları içermiyor. Kendi kendine bir “iş” haline geldi. CBA daha da karmaşık oldukça takımların yönetimleri de kollarını sıvadı ve kendilerini CBA’yi anlamış isimleri işe aldı.
Ancak bunun olabilmesi için, ligin en gizemli alanının mesleklere ve şakalara yol açabilmesi için herkes tarafından anlaşılması gerekiyordu. “Bu konudan sorumlu isim kim?” diye sorsanız ligdeki herkes size Larry Coon’un ismini verecektir.
1999 yılında Larry Coon, NBA yönetimini aradı ve toplu iş sözleşmesinin bir kopyasını istedi. NBA’deki isimlerin kafası karışmıştı.
“Neden? Kimse bunu görmek istemez ki?” diye sorduklarını hatırlıyor Coon.
Şu anda 61 yaşında olan Coon, o zamanlar Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan bir bilgisayaram mühendisiydi, aynı zamanda yine bilgisayar mühendisliğini başka bir devlet üniversitesinde de öğretiyordu. İnterneti ilk kullanan insanlardan biriydi. Aynı zamanda Jerry West’in hem oynadığı dönemde hem de GM pozisyonunda yaptıklarına hayran olan bir Los Angeles Lakers taraftarıydı. Coon, internetin ilk zamanlarında insanların birbirleriyle konuşabildiği Usenet gibi platformlarda diğer anonim basketbolseverlerle birlikte sporu tartışıyordu.
Coon, ligin halka açık kaynaklarının kısıtlılığından şikayetçiydi, özellikle de salary-cap kuralları hakkında… Kendi alanında “Sıkça Sorulan Sorular” kısmı internetin genişlemesi için büyük rol oynuyordu. Bir öğle arasında Coon, NBA’in salary cap’inin de böyle bir şeye ihtiyacı olduğuna karar verdi.
Coon’un CBA hakkında hazırladığı ilk “Sıkça Sorulan Sorular” sayfası tamamlanmamıştı, orada sadece herkesin ulaşabildiği bilgilerden toplayabildikleri bulunuyordu.
Bir gün Usenet kullancılılarından biri, o zamanlar Seattle SuperSonics’te çalışan Rich Cho’nun numarasını paylaştı. Coon da kendisini hemen aradı.
Cho telefonu açtığında Coon’a şu tavsiyeyi verdi: Lig yönetimini ara ve Dan Rube ile konuş.
1995’ten beri NBA’de çalışan Rube, Coon ile yaptıkları ilk konuşmayı hatırlıyor. Günümüzde Rube ligin hem başkan yardımcısı hem de genel danışmanı. CBA’in dilinin takımlar için ifade ettikleri konusunda ligin otoritesi olan Rube, Coon’un samimi olduğunu görmüştü.
“Bu fikri ortaya atarken sadece oyunu daha iyi anlamak isteyen, insanların da daha iyi anlamasını isteyen tutkulu bir taraftar olduğu için yapmak istediğini söyledi. Bu hizmeti sağlayacağı için mutluydu. Ben de ona inandım.” diyor Rube.
Coon 1999’da imzalanan toplu iş sözleşmesinin bir kopyasını aldıktan kısa süre sonra 1999’un ağustos ayında 104 sayfadan oluşan bir “Sıkça Sorulan Sorular” belgesi yayınladı. “Salary cap nedir? Neden olması gerekiyor?” tarzı sorular Coon’un cbafaq.com adlı internet sitesinde yer alan belgenin ilk sayfalarını oluşturuyordu.
Coon daha önce hukuk eğitimi almamıştı ve bu durumun toplu iş sözleşmesindeki hukuksal terimleri her insanın anlayabileceği bir dile çevirmesinde işe yaradığını düşünüyor. Eğer CBA bir sözlükse, Coon’un deyişiyle onun hazırladığı belge bir roman.
“Larry işini yarıda bırakacak biri değil. Kendini bu işe verdiğinde tamamen kapanmıştı ve gerçekten de oldukça işe yarar bir şey çıkardı.” diyor Rube.
Günümüzde Coon’un yazdığı bu “SSS”ler salary cap kurallarını anlamak için toplumun elindeki en iyi kaynak olarak görülüyor. Coon, 2023 yılında imzalanan toplu iş sözleşmesi için bir tane daha yazmak üzere kendini tamamen bu işe odakladığını söylüyor.
Coon’a duyulan güvenin tek sebebi işine gösterdiği titizlik değil, aynı zamanda lig genelinde yönetimlerle çok geniş bir ağ kurmuş durumda. Son 20 yılda Coon, Rube ile yüzlerce kez bazı cümlelerdeki nüanslar üzerine tartışmalar yapmıştır. Hatta bu tartışmalarda Coon’un haklı, Rube’un hatalı olduğu bile oluyor.
Mike Zarren, Larry Coon’un internet sitesindeki yazıyı okuduğu ilk anda nerede olduğunu tüm detaylarıyla hatırlıyor.
Günümüzde Zarren, Boston Celtics‘te başkan yardımcılığı ve danışmanlık yapıyor. 2004 yılında stajyer olarak girdiği organizasyonda 20. yılını geçirmeye hazırlanıyor. Bu süreçte Zarren takımın salary cap uzmanı oldu. Rolü o kadar önemli ki bir yaz döneminde Afrika’ya safari yapmaya gittiğinde Celtics kendisine her ihtimale karşı ulaşabilmek için bir uydu telefonu kiralamıştı.
Fakat 2000 yılında Chicago’da oturduğu apartmanda Coon’un ilk SSS’sini okuduğunda Zarren da tıpkı Coon gibi sadece basketboldan keyif alan, ligin işleyişi hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak isteyen bir taraftardı.
“Eğer Larry ve internet sitesi olmasaydı,” diyor Zarren, “muhtemelen Celtics’te bu kadar uzun süre kalamazdım.”
“Cap uzmanı” NBA için yeni bir terim. Önceden bir asistan genel menajerin yan sorumluluklarından biri olan bu alan, ligin 30 takımı için de ayrı bir meslek pozisyonuna dönüştü. Bazı takımlar sadece cap’e odaklanan birden fazla çalışan bulunduruyor. Neredeyse her yönetim çalışanından bu konuda bilgi sahibi olması bekleniyor.
“O rolde biri olmadan gerçekten hamle yapamıyorsunuz,” diyor Morey. Tesadüftür ki Morey’nin The Athletic’e verdiği röportajın bölünme sebebi de kendi takımındaki cap uzmanının araması oldu.
Tabii ki Coon’un Sıkça Sorulan Sorular’ı nihai otorite değil. Nihai otorite hala asıl döküman ve Rube’un NBA’de çalıştığı departman. Fakat toplu iş sözleşmeleri de her yeni anlaşmada daha da büyüyor, daha da karmaşıklaşıyor.
“Oturup okuduğunuz zaman hiçbir şey öğrenemezsiniz.” diyor Zarren.
Yine de Coon’un belgesi her türlü detayı en ince noktasına kadar açıklayamıyor. “Eğer bir oyuncuyu takıma kattığınızda kaç gün otelde kalması gerektiğini öğrenmek istiyorsanız Larry’nin belgesinde onu bulamayabilirsiniz.” diyor Sacramento Kings‘in GM’i Monte McNair.
Fakat CBA, tek bir düzenli belgeden çok aslında yıllar boyunca süre gelen düzenlemeler serisinden oluşuyor. Birçok kural aslında yüzlerce sayfa öncesinde açıklanan şartlara bağlı oluyor, bu da dökümanı akıcı şekilde takip etmeyi zorlaştırıyor.
Coon ise bütün bu düzenlemeleri tek bir başlıkta anlaşılabilir şekilde topluyor (Yine de inanılmaz şeffaf olduğu söylenemez). Yönetimdeki isimler bile bundan faydalanıyor. “Bu belgenin sadece taraftarlar için değil, takımlar için bir kaynak olduğunu kanıtlayan çok fazla an yaşandı.” diyor Rube.
Zarren, Boston’da çalıştığı ilk yıllarda Coon’un belgesinden oldukça faydalandı ve diğer insanların da benzerini yaptığını biliyor.
“Ligdeki herkes Coon’a o siteye verdiği inanılmaz emekten dolayı borçlu,” diyor Zarren. “Bu işe kalkışan herkes onunki kadar kullanışlı, okunabilir ve bilgilendirici bir şey çıkaramazdı.”
Coon bu bilgileri ulaşılabilir hale getiren ilk insan olduğu için ligin işleyişine ve tartışma jargonuna yaptığı etkinin de farkında. İlk belgesini yayınladıktan sonra sık sık insanlardan uzmanlığına dair sorular aldı. Şu an ise neredeyse hiç almıyor.
“Zamanla CBA’deki kuralları anlama seviyesi arttı mı? Kesinlikle. Bunda benim bir etkim oldu mu? Kesinlikle. Geri dönüp özel bir an seçebilir miyim? Kesinlikle hayır.”
2009 yılında Beck, The New York Times’a Coon hakkındaki ilk yazısını yazdı. Birkaç yıl sonra Coon’un kendisi onlar için cap’e dair yazılar yazmaya başladı, diğer insanlar da onun kaynaklarını kullanarak içerik çıkartmaya başladı.
Günümüzde eski yöneticiler salary cap’teki nüanslara dair yazılar yazıyor, cap’e odaklı sosyal medya hesaplarının binlerce takipçisi oluyor. Morey, NBA 2K şirketinin ve fantasy oyunlarının bu durumda rol oynadığını düşünüyor.
“Bu durum dünyadaki neredeyse her şeyle paralellik gösteriyor, her konuda daha bilimsel olmaya başladık.” diyor Zarren.
Tıpkı yayın platformlarının televizyonlara ettiği etki gibi internet de medyaya ve medyanın müşterilerine büyük etkide bulundu.
“Larry bütün bu diyarın kralı.” diyor Beck.
Geçtiğimiz ay Las Vegas’ta düzenlenen 2023 Yaz Ligi’nde Larry Coon’un yarattığı evren -hem etkisiyle, hem kurduğu ilişkilerle- tam olarak gözünün önündeydi.
Coon, salonda kendisini tanıyan lig yöneticilerle karşılaşmadan neredeyse adım atamıyordu. 2016 yılında basketbolun endüstri kısmında çalışmak isteyen insanlar için bir hafta süren Sports Business Classroom adında bir seminer düzenlemişti. Şu an 124 öğrencisi onunla beraber genel menajerlerin, koçların ve hatta Coon’un ilk ilham kaynağı Jerry West’in olduğu misafirlerin davet edildiği panellerde yer alıyor.
Coon, salary cap’i insanların anlamasını sağlayarak NBA’in dilinin değişmesinde oynadığı etkiyle çok insan tarafından tanınmayabilir. Fakat verdiği seminerle pek çok insanın lig genelinde iş bulmasına ön ayak oldu.
Bu anonimlik Coon’un canını sıkmıyor. Ne de olsa hiçbir zaman üniversitedeki işinden ayrılmadı, NBA’de çalışmadı, bunları hiç düşünmedi bile. “NBA’de işe girebileceğim bir dönem olmuştu,” diyor fakat ilk belgesini yayınladığında kendi kariyeri ve yeni doğmuş bir kızı vardı zaten.
“Bu işi sadece kendi eğlencem, kendi entelektüel merakım için yapıyordum,” diyor, “Geldiği hal ise bu.”
Coon, işlerin farklı gitmiş olmasını hiç ama hiç dilemiyor.
“NBA harika bir ekosistem. Onlara yardımcı olursanız, onlar da size yardımcı olur,” diyor. “Ben bunu birinci elden tecrübe ettim.”
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!
NBA gündemindeki son gelişmeler için tıklayın!
2023-24 EuroLeague kadrolarına ve transferlerine ulaşmak için tıklayın!
Eurohoops’un DEV Dünya Kupası rehberine ulaşmak için tıklayın!