By Utkan Şahin / info@eurohoops.net
Final Four sistemi, asla ve asla playoff’lar kadar adaletli bir sistem değil.
Avrupa’nın en iyi 4 takımı, bütün sezonun emeğini 80 dakikaya sığdırarak, şampiyon olmaya çalışıyorlar ve bu mücadele her zaman en güçlü ya da en iyi basketbolu oynayan takımın, mutlu sonuyla bitmiyor.
Ancak bugünün konusu bu sistemin adaletli olup, olmadığı değil. Konumuz, bu 80 dakikalık mücadelede galibi belirleyen etkenlerden biri olan tecrübe. Kritik anları oynama tecrübesi…
Gelecek günlerde koçların ve oyuncuların da Final Four tecrübesine değineceğiz ama gelin, öncelikle bu sene Final Four’da mücadele edecek dört takımın tecrübesine bakalım!
Dominantlığın Karşılığı: CSKA Moskova
Son şampiyon CSKA Moskova, 2000’i milat olarak gördüğümüz EuroLeague’de kesin olarak buralarda en çok izlediğimiz takım.
EuroLeague öncesini de ele aldığımız zaman 7 şampiyonlukla tarihin en çok şampiyon ikinci takımı olan CSKA Moskova, 2000 sonrası ise 3 şampiyonlukla yine ikinci sırada yer alıyor.
Onları bu kadar dominant yapan şey, şampiyonluk sayılarından daha çok Final Four’a katılma sayıları. Bu sezonla beraber üst üstte 6. kez Final Four’da mücadele edecek olan Rus takımı, 2000’den bu yana EuroLeague katıldığı 16 sezonun 14’ünde Final Four yapma başarısı gösterdi.
Ettore Messina’nın takımın başına geçmesiyle birlikte özellikle dev kadrosuyla 2005-2009 yılları arasını domine eden CSKA Moskova, o dört yılda iki şampiyonluk, iki de final başarısı yaşadı. Rus ekibi, ilginç bir şekilde kazandığı finallerde Maccabi‘nin baş belası olurken, kaybettiği finallerde ise Obradovic‘in Panathinaikos‘u CSKA’ya bela oldu.
2010-2011 sezonunda yaşadığı büyük başarısızlıktan sonra 2011-2012 sezonunda fırtına gibi esen CSKA, Türkiye’de yapılan Final Four’da epik bir maç sonu sonrası Olympiakos’a kaybetti. 2012’ten sonra üç yıl finale çıkamayan CSKA, geçtiğimiz yıl ise 8 yıllık özlemine son vererek EuroLeague kupasını kaldırdı.
Rusya’nın dev ekibi, katıldığı 13 Final Four’da 13 galibiyet, 13 yenilgi alırken, işin sonunu getirmekte biraz zorlandıklarını gösterdi. CSKA, finale kaldığı 6 sezonda ise 3 kere kupayı, 3 kere ise kaybetti.
Tarihin En İyisi: Real Madrid
Dokuz EuroLeague şampiyonluğuyla, tarihte en çok şampiyonluk kazanan takım olan Real Madrid, 2000 sonrasını ise biraz dalga geçirdi.
58’de ilk kez düzenlendikten sonra 22 yıl boyunca kupaya ambargo koyan ve tam 7 şampiyonluk kazanan Madrid, 90’ların başında yaşadığı düşüşü Arvydas Sabonis sayesinde atlattı ve 1995’te kupayı bir kez daha müzesine götürdü.
İspanyol ekibi, için 2000’lerin ilk bölümü çok daha zorlu geçti. Bir dönem maddi olarak küçülmeye de giden Madrid, 2000’lerin başında zaman zaman Eurocup’ta mücadele etti. Joan Plaza’yla başlattığı ayağa kalkma sürecini Ettore Messina’yla tamamlamak isteyen İspanyol ekibi, istediğini bulamasa da 2000’li yıllarda ilk Final Four’unu 2011’de yaptı.
Daha sonra takımın başına Pablo Laso’yu getiren Madrid, İspanya Milli Takımı’nın önemli kısa oyuncularının kadrosunda tutarak, önemli bir çekirdek yarattı ve 2013-2015 yılları arasında üç sezonda iki final, bir de EuroLeague şampiyonluğu yaşadı.
2000’lerin en dominant takımı olmasa da tarihinin getirdiği başarılar sayesinde hala tepedeki ismini koruyan Madrid, bu sezon beşinci kez Final Four’da mücadele edecek.
Bu zamana kadar oynadığı 8 maçta 4 galibiyet alan İspanyol ekibi, finalde ise bir galibiyet, iki yenilgi aldı.
Spanoulis’in Eşi Hamileymiş=Başarı
1990’larla birlikte Avrupa basketbolunda yer almaya başlayan Olympiakos, 1993-1999 arasını baya iyi geçirdi.
Giannis Ioannidis’in devamında Dusan Ivkovic ile 1997’de ilk şampiyonluğuna ulaşan Olympakos, kısa süreli hükümdarlığını daha sonrasında Obradovic‘in Panathinaikos‘una kaptırdı.
Yıllarca Panathinaikos‘u geçebilmek için Avrupa basketbolunun çok üstünde paralarla kadro kuran Olympiakos, bu işin parayla olmayacağını gösteren takımlardan biri oldu. Paranın su gibi aktığı dönemde sadece bir kere final görebilen Olympiakos, Yunanistan’da çıkan ekonomik kriz sonrası harcamaları azaltınca önünü daha net bir şekilde görüldü.
İkinci Ivkovic döneminde, Spanoulis’in etrafında bir kadro kuran Olympiakos, 2012’de CSKA Moskova’yı İstanbul’da 18 sayı farktan gelerek son topta mağlup etti ve 15 yıllık hasretine son verdi. Bir sonraki sezon bu sefer bir başka dev Real Madrid‘i deviren Olympiakos, 2000’li yıllarda iki kere üst üstte şampiyon olmayı başaran iki takımdan biri oldu.
2014’te bir kez daha final oynayan Yunan ekibi, bu sefer Madrid’i yıkamasa da 2010 sonrası EuroLeague’de en başarılı takım oldu.
Peki meşhur Spanoulis’in eşi hamileymiş geyiği ne?
Avrupa tarihinin en büyük oyuncularından biri olan Vassilis Spanoulis, bu zamana kadar dört kere Final Four’da yer alırken, dördünde de karısı hamileydi. İlginç bir şekilde Spanoulis’in eşi, beşinci kez hamile kalırken, Spanoulis’de kariyerinde beşinci kez Final Four’a kalmayı başardı.
Olympiakos ise 2000’den bu yana Final Four’da beş kere mücadele ederken, çıktıkları on maçta altı galibiyet, dört yenilgi aldılar. Yunan ekibi, finalde ise iki galibiyet, iki yenilgiyle oynadılar.
Parayla Değil, Sistemle Gelen Başarı: Fenerbahçe
Ülkemizde araştırma yapmadan konuşmak hobi olduğu için, çoğu kişi Fenerbahçe‘nin EuroLeague macerasının Ülker ile başladığını zannediyor ancak işin aslı öyle değil.
1960-1966 arası EuroLeague’de mücadele eden Fenerbahçe, 1990’larda da TOFAŞ ile Efes‘e rakip olmaya çalıştığı yıllarda EuroLeague gördü. 1999’da Top-8’in kapısından dönen Fenerbahçe, daha sonra küçülmeye gidince Avrupa’nın birinci kupasına geri dönmesi uzun bir süre aldı. Ülker ile yaşanan birleşme sonrası geri dönen Sarı-lacivertli ekip, harcadığı paralara rağmen sistemli ve planlanmış bir başarı elde etme konusunda sınıfta kaldı.
2008’te gelen Top-8 ve 2011’de sakatlıklar yüzünden kaçan Top-8 dışında sürekli beklentilerin altında kalan Fenerbahçe, harcadığı paranın hakkını Zeljko Obradovic ile birlikte almaya başladı.
Obradovic‘in ilk sezonundan sonra sistemli bir şekilde büyüyen Fenerbahçe, Türk basketbol tarihinde 3. kez Final Four oynama başarısı gösteren tek takım oldu. Ki bu 3 Final Four’da üst üstte geldi.
İlk Final Four’unda Real Madrid‘e boyun eğen Sarı-lacivertli ekip, turnuvayı dördüncü bitirirken, geçtiğimiz sezon ise CSKA Moskova’ya uzatmada şanssız bir şekilde kupayı kaybetti.
Bu sezon Panathinaikos‘u eleyerek Final Four’a kalan Sarı-lacivertli ekip, bizlere paradan daha çok, doğru sistemin daha önemli olduğunu gösteriyor. Zeljko Obradovic ve Maurizo Gherardini’yle birlikte!
Euroleague Final 4: Kulüpler bazında katılım ve kazanılan kupa sayıları
Sıralama | Takım | Katılım | Kupa | Başarı Oranı |
1 | CSKA Moskova (Rusya) | 16 | 3 | 18,80% |
2 | Barcelona (İspanya) | 14 | 2 | 14,30% |
3 | Maccabi Tel Aviv (İsrail) | 12 | 4 | 33,30% |
4 | Panathinaikos (Yunanistan) | 11 | 6 | 54,50% |
5 | Olympiacos (Yunanistan) | 9 | 3 | 33,30% |
6 | Real Madrid (İspanya) | 8 | 2 | 25% |
7 | Baskonia (İspanya) | 5 | – | 0% |
8 | Benetton Treviso (İtalya) | 4 | – | 0% |
9 | Partizan Belgrad (Sırbistan) | 4 | 1 | 25% |
10 | Montepaschi Siena (İtalya) | 4 | – | 0% |
11 | KK Split (Hırvatistan) | 3 | 3 | 100% |
12 | Virtus Bologna (İtalya) | 3 | 1 | 33,30% |
13 | Limoges (Fransa) | 3 | 1 | 33,30% |
14 | Aris (Yunanistan) | 3 | – | 0% |
15 | Fenerbahçe (Türkiye) | 2 | – | 0% |
16 | Olimpia Milano (İtalya) | 2 | 1 | 50% |
17 | Badalona (İspanya) | 2 | 1 | 50% |
18 | Fortitudo Bologna (İtalya) | 2 | – | 0% |
19 | Anadolu Efes (Türkiye) | 2 | – | 0% |
20 | Zalgiris Kaunas (Litvanya) | 1 | 1 | 100% |
21 | ΑΕΚ (Yunanistan) | 1 | – | 0% |
22 | PΑΟΚ (Yunanistan) | 1 | – | 0% |
23 | Lokomotiv Kuban (Rusya) | 1 | – | 0% |
24 | Unicaja Malaga (İspanya) | 1 | – | 0% |
25 | Olimpija Ljubljana (Slovenya) | 1 | – | 0% |
26 | ASVEL (Fransa) | 1 | – | 0% |
27 | Estudiantes (İspanya) | 1 | – | 0% |
28 | Scavolini Pesaro (İtalya) | 1 | – | 0% |