By Jon Wertheim / Çeviri: Anıl Can Sedef
Bu çevirinin tüm hakları Eurohoops Ltd. Şti.’ye aittir ve izinsiz kullanılması kesinlikle yasaktır.
Bu yazı ilk olarak 6 Şubat 2018 tarihinde Sports Illustrated’da yayınlanmış ve uyarlanarak çevrilmiştir.
NBA oyuncularının bir hisse değeri olsa Şubat 2012’de Derrick Rose piyasada tavan fiyatıyla bulunuyordu. Chicago Bulls’un korkusuz oyun kurucusu o sıralar henüz 22 yaşında ligin altını üstüne getiren son MVP konumunda, aynı zamanda lig tarihinin en genç değerli oyuncusu olmayı başarmış bir isimdi. Gündemin ve NBA takipçilerinin dilinden düşmüyoru. O zaman LeBron James hiç şampiyonluğu ve kutuplaşmış takipçileri olan, özellikle de büyük kararı sebebiyle durmadan eleştirilen bir isimdi. Kobe Bryant yaşlanıyordu. Henüz yapım aşamasındaki Warriors lokavtla kısalan sezonu 23-43’le bitirmişti.
Rose’un menajerleri yıldız ismin Adidas’la olan anlaşmasını oldukça talepkar biçimde yeniden görüştü ve All-Star arası sırasında imzalar atıldı. Spor tarihinin en büyük sponsorluk anlaşmalarından biriydi bu: Tam 14 yıl sürecek ve oyuncuya 185 milyon dolar kazandıracaktı.
SI kısa süre önce 40 sayfalık sözleşmeye ulaştı. Belgenin gösterdiği en önemli şey ayakkabı markalarının bir sporcuyu kapmak için ne büyük fedakarlıklar yapmaya hazır olduğu. Anlaşma gereği 2012-13’ten 2016-17’ye kadar Rose yılda 12 milyon dolar kazandı. Bu sezon garanti kazanç 11 milyon dolar. Ayrıca yılda 6.25 milyon dolara varan primler, 4.8 milyon doları bulan özel uçak ve etkinlik kazançları da cabası. Kıyas olarak John Wall’un Adidas anlaşmasındaki garanti kazancı 4 milyon dolar. Derrick Rose’un abisi Reggie Rose danışman olarak yılda 250 ile 300 bin dolar arası kazanıyor. Rose’un en iyi arkadaşı Randall Hampton yine danışmanlık için 50 ile 75 bin dolar arası kazanıyordu. Ayrıca Adidas, Rose’un seçtiği bir AAU takımına da yılda 150 bin dolar hibe etmeyi de garanti etmişti.
Yani Adidas’ın Rose için büyük bir kumar oynadığını söylemek bile durumu anlatmak açısından oldukça mütevazı bir ifade olacaktır. Çünkü sözleşme imzalandıktan haftalar sonra yıldız oyuncu playoff’ların ilk turunda ön çapraz bağlarını yırttı ve 2012-13 sezonunun tamamını kaçırdı. Sonraki sezon menüsküs sakatlığı nedeniyle sadece 10 maça çıkabildi.
Rose basketbola dönse de basketbol açısından sadece eski halinin bir gölgesi olarak kaldı. Hem Knicks hem de son takımı Cleveland Cavaliers’da basketbola ani ve beklenmedik aralar verdi. Henüz 29 yaşında olmasına rağmen bu sezon sadece 14 maça çıkabildi.
Düşüşü NBA’deki maaşına çabucak ve dramatik şekilde yansıdı. Rose eskiden yılda 20 milyon dolar kazanıyordu, Şimdi veteran minimumuna yani 2.1 milyon dolara oynuyor. Ancak SI’ın aldığı bilgiye göre Adidas, Rose’a sözleşmesinin tamamını ödemeye devam ediyor.
Birçok sponsor anlaşmasında olduğu gibi Rose’un sözleşmesinde de ödeme düşüşüne ve maaşların bölünmesine sebep olacak şartlar var. Örneğin Rose All-Star takımına giremezse ya da 82 maçlık sezonun yarısından fazlasını kaçırırsa aldığı para düşüyor. Ancak birçok sözleşmenin aksine Rose’un anlaşmasında istisnai nitelikte bir madde bulunuyor: Tanımlanan ekstra sponsorluk etkinliklerine katılırsa düşüş maddeleri de geçersiz sayılıyor.
Dahası 2015’te Rose ve en iyi arkadaşı Hampton bir eski kız arkadaş tarafından tecavüzle suçlandı. İddialar hiçbir zaman yargıya taşınmasa da Adidas suçlamaları markanın itibarına zararlı etki yapan bir durum olarak görmedi ve fesih hakkı veren maddeyi kulalnmadı.
Rose’un devamlı olarak aldığı paranın miktarını duyan ve uzun süredir bu işi yapan bir menajer, Adidas’la 10 yıllara dayanan çalışma ilişkisi sebebiyle ismini vermeyi reddetse de şu ifadeleri kullandı: “Hayatımda böyle şey görmedim. Ayakkabı markaları normalde çok acımasız ve özenli sözleşme takip eden kurumlardır. Bir söz vardır: Her zaman yeni bir oyuncu vardır ama yeterince para yoktur.”
Columbia’daki spor yönetimi bölümünün yöneticisi Scott Rosner sözleşmeyi okuduktan sonra şöyle diyor: “Bence özensiz bir sözleşme değil bu. Sadece Adidas bir koz kullanmamış ya da o noktada hiç kozu yokmuş.” Adidas sözcülüğünü yapan bir hanımefendi, tıpkı Derrick Rose gibi yazı için konuşmayı reddetti. Dolayısıyla görüşme sırasındaki şartlar konusunda bilgi almak da mümkün değil.
Adidas’ın Rose konusundaki tavrı diğer oyuncuların sözleşmeleri konusunda ne kadar eli sıkı olduğunu görünce durum daha da garipleşiyor.
Örneğin 18 Ocak 2016’da Terry Rozier, Adidas’la üç sezon sürecek ve 300 bin dolar değerinde bir sözleşme imzaladı. 2017 Doğu Konferansı finali öncesinde ısınırken Nike ayakkabılar giyen Rozier’nin ayağındaki marka sponsorunun dikkatinden kaçmadı. Maç içinde Adidas ayakkabılarını giymesine rağmen 26 Mayıs’ta Rozier, Adidas’tan bir mektup aldı. Adidas’la sözleşmesi feshedilmişti.
Peki Rose bu anlaşmaya nasıl bakıyor? Adidas’la olan sözleşmesinin emeklilik kararını etkileyip etkilemediği sorulduğunda şu cevabı verdi: “Umurumda değil. S**tığımın parası umurumda bile değil.”
Adidas hissedarları bu konuda biraz farklı düşünüyor olabilir.
Basketbol gündemindeki en son gelişmeleri kaçırmamak için tıklayın!